یك روح حساس و ظریف
وقتی كه روح ظریف و حساس باشد، اگر كسی در گوشه‌ای از جامعه اسلامی گناه كند، این روح از گناه آن فرد متأثر می‌شود و استغفار می‌كند، نه به خاطر اینكه گناهی كرده است، به دلیل آنكه روحش بر اثر گناه افراد صدمه دیده است. اگر یكی از شیعیان یك جسارت یا گناهی كرده باشد، توبه و استغفارش را اهل بیت(علیهم‌السلام) می‌كنند چون روح آنها ظریف و حساس است و متأثر می‌شوند. روح در آن جایی كه زندگی می‌كند مرتباً از دیگران اثر دریافت می‌كند به این دلیل است كه می‌گویند جامعه‌ی سالم و نیز هم نفس و هم صحبت سالم پیدا كنید.
به امیرالمؤمنین(ع) خبر می‌دهند كه در گوشه مملكت مثلاً كسی برخلاف شئونات انسانی و اسلامی كاری كرده است. حضرت می‌فرمایند: «اگر كسی این حرف را بشنود و بمیرد من مذمتش نمی‌كنم». امام علی(ع) نه گناهی كرده و نه مسئولیتی دارد و نه كسی او را عقاب می‌كند. اما روح این موجود لطیف متأثر از فضایی است كه در آن قرار گرفته. بنابراین یكی از مقوله‌ها در تربیت، مقوله مجالست است.

القاء؛ مهمترین اثر زیارت
در مجالست، آن چیزی كه بیشتر مؤثر است زمان و تكرار و مداومت است، كثرت كمی برخوردهاست. یكی از مسائل در بحث زیارت مسأله القاست. آن چیزی كه در القاء به جای كمیت و زمان اهمیت دارد، كیفیت است. آن چیزی كه بیشتر مطرح است استعداد و پذیرش و آمادگی طرف مقابل و همچنین روح قوی القاء كننده است. لذا در مدل القایی امكان دارد كسی در یك برخورد، تحول پیدا كند. در تاریخ صدر اسلام كسانی می‌آمدند و با پیامبر(ص) برخورد كرده و در یك برخورد متحول می‌شدند، این روش القاست. تربیت زیارت، بیشتر از نوع القایی است. زیارت افراد عادی، تأثیرات عادی و معمولی دارد. ولی درخصوص زیارت اهل بیت (علیهم السلام) توجه و تأكید بیشتری شده است. شما در اطراف آهن‌ربا چیزی نمی‌بینید، اما وقتی یك قطعه آهن كنارش می‌برید، متوجه می‌شوید كه بر اثر القای آهن به آهن‌ربا تبدیل شده است.
چون آهن ماده‌اش مستعد است، وقتی كه در محدوده آهن‌ربا قرار می‌گیرد خودش به آهن‌ربا تبدیل می‌شود. شما وقتی در حوزه یك زیارت قرار می‌گیرید هر چه نزدیك‌تر شوید القاء قویتر می‌شود. وقتی شما به زیارت اهل بیت (علیهم السلام) می‌روید فقط ثواب نبرده‌اید، چیز دیگری شده‌اید، این مهم است. شمع خاموش ما وقتی به زیارت امام حسین (علیه‌السلام) و یا امام رضا (ع) می‌آید، هنگامی كه به شمع روشن آنها وصل می‌شود روشن می‌شود (تنها ثواب نبرده، تحول پیدا كرده است) این شمع وقتی كه به شهر خودش بر می‌گردد، از آن جا كه روشن است شمع وجود كس دیگری را هم روشن می‌كند. لذا فرمود: «من زار زائرنا كمن زارنا» (كسی كه زائر ما را زیارت كند مثل آن است كه خود ما را زیارت كرده است). چون زائر ما چیزی گرفته كه شمع خاموش وجودش روشن شده است. این آهن‌ربا كه تا دیروز آهن بود هزاران آهن دیگر در كنارش بودند و هیچ اثری نمی‌توانست بر آنها داشته باشد تحت القاء و مغناطیس وجود امام(ع) آهن‌ربا شده است. حالا وقتی به دیار خودش بر می‌گردد او نیز می‌تواند یك عده‌ای را آهن‌ربا كند.
پس در زیارت یك القاء صورت می‌گیرد. در زیارت روح عوض می‌شود. تنها ثواب بردن مطرح نیست. زیارت در یك یا دو بعد بر ما اثر نمی‌گذارد. چون جامع است ما را غرق می‌كند، پس در همه ابعاد است.
امام زمان(عج) دائم به زیارت امام حسین(ع) می‌روند، در مواقع مختلف (شب قدر، شب جمعه‌ها، دوشنبه‌ها) زیرا چیزی آنجاست، خبری آنجاست. ائمه اطهار(ع) وقتی مدینه بودند، هر وقت مریض می‌شدند، و یا كاری داشتند به زیارت پیامبر(ص) می‌رفتند. زیارت تنها درد دل و درمان دردها نیست. در زیارت، تغییر، تحول و نو شدن وجود دارد. شخصی خدمت امام صادق(ع) آمد و گفت: «یابن رسول الله! این همه كه در باب زیارت گفته شده بسیار علاقه داریم، اما ما ناراحت هستیم» حضرت فرمود: «چرا ناراحتی؟» در جواب می‌گوید: «بعضی اوقات می‌بینیم پدر شما، اجداد شما ابی عبدالله، امیرالمؤمنین(ع)... شهید شده‌اند، فوت كرده‌اند، ما در خدمت آنها نیستیم و از زیارت آنها استفاده نمی‌بریم، زمانی فرزندان بچه‌های ما می‌خواهند شما را ببینند اما شما نیز از دنیا رفته‌اید آنها چه بكنند؟! آنها كه توفیق زیارت شما را ندارند، چه بكنند؟» حضرت می‌فرماید: «من زارنا فی مماتنا كمن زارنا فی حیاتنا»، (آنهایی كه در مرگمان به زیارت ما آمده‌اند (به زیارت قبور ما بیایند) مانند كسانی هستند كه در حیات ما به زیارت ما آمده‌اند) چرا كه ولایت امام(ع) و روح ایشان نمرده است. جسمش مرده است. ما نگاه ولایتی امام(ع) را می‌خواهیم.
ما در زیارت خودمان را تحت تابش مغناطیسی ولایت امام(ع) قرار می‌دهیم.
بعد از حضرت دوباره سؤال می‌كند: «بعضی وقتها راه دور است.» حضرت می‌فرمایند: «بعد و قرب ندارد، همه جا زیارت هست». (البته چون ما موجودات مادی هستیم قرب بیشتر بر ما اثر می‌گذارد).

زیارت یك ملاقات دو طرفه
نكته دیگری كه باید گفت این است كه زیارت یك ملاقات دو طرفه است. اگر شما نامه‌ای را برای دوستان بنویسی و با پست به دستش برسانی، می‌گویند: نامه داده‌ای. نامه ارسال كردن یك طرفه است. اما زیارت یك ملاقات دو طرفه است. یعنی وقتی شما به زیارت ابی‌عبدالله(ع) می‌روی تنها تو نیستی كه ایشان را زیارت می‌كنی، او هم شما را می‌بیند. وقتی به زیارت امام رضا(ع) می‌روی، فقط شما نیستی كه به آنجا می‌روی و می‌بینی، ایشان نیز شما را می‌بینند. «اشهد انك تشهد مقامی و تسمع كلامی و ترد سلامی» سلامم را جواب می‌دهی، حرفهایم را می‌شنوی (اصلاً داری مرا می‌بینی). چه لذتی بیشتر از اینكه آدم در زمانهایی حس كند كه ائمه(ع) دارند نگاهش می‌كنند؟! دست و چشم حمایتی آن ولی الله اعظم هوایش را دارد. همه چیز از همین یك نگاه حاصل می‌شود.

منبع: پایگاه آستان قدس رضوی.