شاید هومیوپاتی برای شمار بسیاری از مردم نام آشنایی نباشد، اما امروزه این روش درمان به سبب نتایج موفقی که داشته، طرفداران فراوانی را در سراسر دنیا دنباله رو خود کرده است.

هومیوپاتی در واقع توانسته است با تکیه بردرمان بیمار توسط قوای حیاتی و درمانی خود بیمار با کمترین عوارض، بیماری را درمان کند.

در این روش درمانی خاص پزشک هومیوپات با تحریک دقیق سیستم ایمنی و حیاتی بیمار، توسط دارو های خاص هومیوپاتی، بیماران را درمان می کند. بر اساس اصول اولیه هومیوپاتی هر ماده ای ( یا عاملی) که بتواند در بدن سالم ایجاد یک سری علائم بیماری کند، می تواند در صورت تجویز به فردی بیمار با همان علائم بیماری وی را درمان کند. البته به این شرط که علائم موجود در بیمار و علائمی که آن ماده دارویی ایجاد می کند تا حد ممکن مشابه باشند. به عبارت دیگر در این طب از داروهایی برای درمان استفاده می شود با تحریک مناسب سیستم ایمنی و حیاتی بیمار و در نتیجه هوشیار کردن سیستم دفاعی بدن، بیماری را درمان کند.

هومیوپاتی از جمله رشته های پزشکی مکمل (طب کل نگر) است که درمان بیماری ها را با ویژگی های خاص نسبت به طب متعارف دنبال می کند. این شاخه از طب کل نگر با تکیه بر موضوعات روان شناختی، فلسفی، ریاضی و پزشکی بر مبنای بهره گیری از جوهر مواد پایه ریزی شده و بر دو اصل (درمان با عامل مشابه) و (حداقل مقدار دارو) استوار است. بدین ترتیب که تجویز دارو صرفا براساس مشابه بودن خواص دارو با ذات بیماری صورت گرفته و فقط یک نوع دارو و آنهم به مقدار جزئی و رقیق شده برای هر بیمار در نظر گرفته شود.

این شیوه درمان اعتقاد دارد به دنبال بیماری، سلامت و آسایش دستخوش تغییر شده و لازم است به جای به کارگیری داروهایی بر ضد بیماری که تنها در فروکش کردن مقطعی و علامتی بیماری موثر است، از داروهایی که خواص مشابهی با فرایند بیماری دارد بهره گرفته و از خاصیت مشترک بیماری و دارو در جهت هومئوستاز (تعادل بدن) استفاده شود. اگرچه بهره گیری از خواص مواد از زمان بقراط در علم پزشکی مطرح بوده است، ولی رویکرد جدید بر هومیوپاتی از اواخر قرن هجدهم میلادی با ابتکار «ساموئل هانمان» پزشک و داروسازی که به دنبال پرداختن به هومیوپاتی دست از طبابت متعارف برداشت، شکل تازه ای یافت و با نظریه «مشابه مشابه را درمان می کند» عرصه ای دیگر را در درمان بیماری ها پیش روی بیماران قرار داد.

تاریخچه هومیوپاتی

هومیوپاتی توسط دکتر ساموئل هانمان پزشک آلمانی (1843-1755) کشف و سیستم درمانی مبتنی بر آن به جهانیان ارائه شد. در طی 200 سال اخیر هومیوپاتی با اقبال هر چه بیشتر بیماران و توجه پزشکان به این طب روند صعودی خود را طی کرده به خصوص در 20 سال اخیر که مورد توجه فراوانی قرار گرفته است.

داروهایی هومیوپاتی

دارو های هومیوپاتی عموما منشا طبیعی دارند که بیش از 70درصد از گیاهان 20درصد از عناصر و کانی ها مواد طبیعی (فلزات نمک ها اسیدها...)

و باقی از منابع حیوانی (سموم مار زنبور...) تهیه می شوند، اما نکته قابل توجه در مورد دارو های هومیوپاتی این است که این داروها از غلظت بسیار اندک ماده اولیه برخوردارند. به عبارت دیگر بسیار رقیق شده اند، اما از سوی دیگر توسط روش های خاص داروسازی هومیوپاتی از خواص دارویی فوق العاده ای برخوردار هستند. به طوری که دارو های هومیوپاتی عموما در اندازه ای بسیار کوچک و مقادیر و دفعات بسیار کم تجویز می شوند، اما اثرات درمانی فوق العاده زیادی را دارا می باشند. آخرین تحقیقات صورت گرفته مبین این امر است که خواص بنیادی مواد توسط روش های داروسازی هومیوپاتی به مولکول های آب منتقل می شود و تغییر آرایش مولکول های آب همچون نسخه برداری از ماده اولیه عمل می کند. به عبارت ساده تر خواص ماده اولیه که دارو از آن تهیه می شود همچون تصویری روی مولکول های آب نقش می بندد.

دارو های هومیوپاتی از نظر ظاهری اکثرا به صورت دانه های ریز از جنس قند هستند که باید در تعداد محدود در فواصل زمانی مشخص ( چند روز تا یک ماه) مصرف شوند و هیچ طعم و بوی نامطلوبی ندارند.

چگونگی درمان در روش هومیوپاتی

در هومیوپاتی اعتقاد بر این است که ساختار بدن( جسمی و روانی) دارای قدرت ترمیم بیماری است و آنچه باعث عدم بهبودی و مزمن

شدن بیماری می شوند؛ اشکال در ساز و کار سیستم حیاتی (ایمنی ) بدن است که در صورت حل این مسئله به راحتی می توان بربیماری غلبه کرد. دارو های هومیوپاتی از آنجایی که خود قدرت تحریک نقاط مختلف سیستم حیاتی بدن را دارند، قادرند فیزیولوژی بدن را به نحو مطلوبی در جهت رسیدن به سلامت تحریک و تقویت کنند. یک تفاوت عمده هومیوپاتی با پزشکی کلاسیک ( رایج) در این است که در هومیوپاتی سعی در بازگرداندن تعادل به بدن است در صورتی که در پزشکی رایج درمان عموما از طریق از بین بردن عامل بیماری زا است. ( که متاسفانه این عوامل بیماری زا را در اکثریت موارد نمی توانیم از بین ببریم یا حتی شناسایی کنیم (به جز باکتری ها) مثلا اگر عوامل بیماری زا از جنس استرس های زندگی باشند چه کاری می توان برای آنها کرد؟ از سوی دیگر حتی قادر به نابودی ویروس ها نیز نیستند.

یک مثال؛ داروی هومیوپاتی تهیه شده از پیاز از دارو های مهم درمان آلرژی فصلی و سرماخوردگی است چرا که پیاز می تواند ایجاد آبریزش بینی و چشم کند ( موقع پوست کندن) با این شباهت خصوصیت که بین پیاز و سرماخوردگی وجود دارد می توان از داروی هومیوپاتی پیاز برای درمان استفاده کرد. مثال دیگر داروی هومیوپاتی قهوه است که در هومیوپاتی برای درمان بی خوابی استفاده می شود ! ( در نظر بگیرید که قهوه خود ایجاد بی خوابی می کند) تمامی دارو های هومیوپاتی ابتدا روی افراد داوطلب امتحان شده و تمامی خواص آنها روی انسان سالم ثبت شده است و سپس با داشتن اطلاعات مربوط به هر دارو پزشک هومیوپات در مواجهه با هر بیمار دارویی را تجویز می کند که بیشترین پوشش علائم را داشته باشد و شبیه ترین علائم را بتواند ایجاد کند.

البته در هومیوپاتی تنها بر اساس یک علامت نمی توان دارو داد، حتما باید تمام علائم جسمی و روحی بیمار با خواص دارو پوشش داده شوند. در عمل بیماری که نزد پزشک هومیوپات می آید نه تنها از بابت درد اصلی به دقت مورد سوال قرار می گیرد، بلکه تمامی ناراحتی های به ظاهر بی ربط جسمی و روحی اش مورد توجه قرار می گیرند و تجویز دارو بر اساس مجموعه ناراحتی های بیمار صورت می گیرد و از سوی دیگر تمام ناراحتی های بیمار بایستی برطرف شود.

هومیوپاتی یک طب کل نگر است به این معنا که یک بیماری کل بدن را درگیر می کند و هیچ بیماری موضعی (آنگونه که در پزشکی کلاسیک در نظر گرفته می شود) وجود ندارد. ولی ممکن است ناراحتی ها در یک قسمت خود را بیشتر نشان دهند علائم مختلف در یک بیمار هریک تکه ای از پازل بیماری اصلی است که در هومیوپاتی به دقت بررسی شده و با کنار هم گذاشتن این جزئیات پراکنده و به ظاهر مختلف به یک تشخیص ریشه ای می رسیم (مثلا سردرد و نفخ شکم بی خوابی عرق کردن بیش از اندازه و افسردگی در یک بیمار همگی تنها به عنوان علامت یک بیماری که تمام این خصوصیات را شامل می شود محسوب می شود و تنها با یک داروی هومیوپاتی تمامی آنها بر طرف می شود).
تاکید هومیوپاتی بر مصرف حداقل دارو و نیل به درمانی بدون عوارض در بهترین شکل ممکن است و انسان سالم کسی است که نه تنها از درد جسمی رنج نبرد، بلکه فارغ از هرگونه آزار روانی و روحی بی هیچ مانعی از زندگی لذت برد و هدف درمان در هومیوپاتی رساندن هر بیمار به این نقطه ایده آل است.

هومیوپاتی چه بیماری هایی را درمان می کند؟

هومیوپاتی یک طب کامل است و تقریبا برای بیشتر بیماری های رایج راه حل درمانی دارد از جمله بیماری های جسمی همچون سردرد، کمردردها، درد های مزمن، مشکلات گوارشی، تنفسی، روماتیسمی، بیماری های با منشا هورمونی و پوستی تا بیماری های روان همچون افسردگی ها، اضطراب ها، ترس ها و حتی رفتارها و عادات ناپسند. اما باید توجه کرد که در هومیوپاتی، هر بیماری برای درمان شدن باید به دقت تشخیص داده شود، امری که همیشه رخ نمی دهد. پزشکان هومیوپات مجرب در برخورد با بیماری های مختلف موفقیتی بیش از 60درصد موارد دارند که بسته به علم و تجربه هومیوپات و نوع و شدت بیماری و اینکه در چه مرحله ای از بیماری مراجعه کرده اند متفاوت خواهد بود.

در کل بیشتر بیماران می توانند به درمانی کامل برسند، بدون آنکه نیاز باشد تا آخر عمر از دارو های شیمیایی، برای کاهش آلام خود استفاده کنند. طب هومیوپاتی برای تمام سنین قابل توصیه است، به طوری که از نوزادان تا افراد کهنسال می توانند از درمان هومیوپاتی استفاده کنند.

پزشک هومیوپات کیست ؟

پزشکان هومیوپات افرادی هستند که بعد از پایان دوره عمومی پزشکی؛ دوره هومیوپاتی (حداقل دو ساله) را طی کرده اند و علاوه بر تبحر کافی بر پزشکی رایج، از علم و تجربه کافی در زمینه طب هومیوپاتی برخوردارند. متاسفانه بعضی از افراد بدون داشتن تحصیلات لازم و طی دوره های آموزشی کافی مبادرت به درمان می کنند که نتایج ضعیف درمانی نیز در پی خواهد داشت.

هومیوپاتی، در حال حاضر دومین طب از نظر وسعت بیماران تحت پوشش در جهان است و میلیون ها نفر در سراسر جهان برای درمان نزد هومیوپات ها مراجعه می کنند. در انگلستان بیش از 50 درصد پزشکان بیماران خود را در صورت لزوم نزد پزشکان هومیوپات ارجاع می دهند در فرانسه بیشترین فروش داروها برای سرماخوردگی و آلرژی مربوط به دارو های هومیوپاتی است. در هندوستان بیش از صدهزار پزشک هومیوپات فعالیت می کنند هومیوپاتی در بیش از 40 کشور جهان شناخته شده است و روز به روز بر طرفداران این علم افزوده می شود. بیشتر کشور های اروپایی به خصوص انگلستان، آلمان، فرانسه، کشور های آمریکایی همچون کانادا، ایالات متحده، آرژانتین و حتی کشور های آفریقایی همچون غنا آفریقای جنوبی همگی شاهد گسترش هومیوپاتی هستند.

سازمان بهداشت جهان، با حمایت از هومیوپاتی از کشور های عضو در جهت ارتقا هر چه بیشتر جایگاه این طب کمک می کند.در ایران نیز هومیوپاتی تقریبا از 12 سال قبل به همت استادانی چون دکتر ناصری و دکتر میرزازاده و تشکیل کلاس های درس در دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد تهران آغاز شد و اکنون دوره کامل آموزش هومیوپاتی در محل دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران برگزار می شود در حال حاضر انجمن هومیوپاتی ایران با بیش از 100 عضو رسمی، فعالیت خود را از 2 سال قبل آغاز کرده است. هومیوپاتی از نظر وزارت بهداشت و درمان ایران به رسمیت شناخته شده است و پزشکان هومیوپات با رعایت ضوابط می توانند درمان بیماران را انجام دهند.

هومیوپاتی و اهمیت خوردن و خوابیدن

غذاها و هومیوپاتی

از دیدگاه هومیوپاتی غذاها نقش مهمی در تشخیص بیماری ها دارند. به طوری که فصلی از کتاب های هومیوپاتی به غذاها اختصاص دارند. هر انسانی از نظر علاقه یا تنفر به غذاهای مختلف متفاوت است، همین طور ممکن است هر فردی با غذاهای خاصی ناسازگاری داشته باشد. مثلا شاید شما علاقه بسیار زیاد به شیرینی داشته از غذاهای شور بیزار باشید یا با خوردن پیاز یا خیار دچار نفخ یا دل درد شوید و... . مثال های این موارد بسیار است و در واقع این علائق یا ناسازگاری ها جزئی از شخصیت جسمی و روانی هر فرد را تشکیل می دهند و شناسایی آنها در بیماران می تواند علامت راهنمای خوبی در تشخیص بیماری ها (تشخیص هومیوپاتی) باشد. با دقت در این خصوصیات غذایی و تغییرات آن به راحتی می توان به این نتیجه رسید که این علائق یا بیزاری ها ثابت نبوده و با شرایط مختلف جسمی یا روانی قابل تغییر هستند، اما در اکثر موارد علائم بیماری ها آنقدر زیاد است که توجه را از این نکته دور می کند یا عدم داشتن معنی این تغییرات در پزشکی کلاسیک باعث بی تفاوتی افراد نسبت به خصوصیات خود می شود، در صورتی که دارای اهمیت بسیار هستند.

نمونه جالب آن ویار حاملگی و حساسیت های غذایی (تهوع و... ) در این دوره که در حقیقت بازتاب شرایط مادر و جنین است تا آنجا که در هومیوپاتی می توان با دقت در این خصوصیات غذایی در مورد سلامت و بیماری های احتمالی جنین در آینده پیشگویی و البته پیشگیری کرد. علاقه یا تنفر از هر غذا یا نوشیدنی در حقیقت جزئی از شخصیت فکری، روحی و جسمی هر انسان است و همانگونه که جسم، روحیه و عواطف هر فرد می تواند دچار بیماری و تغییرات ناشی از بیماری شود به همان میزان هم علائق و تنفرهای غذایی و بیش از آن، سازگاری ها و ناسازگاری های غذایی در هر فرد بیانگر تغییرات در سلامت افراد است و با مطالعه و دقت در آن و به دست آوردن معیارهای مشخص می توان در جهت درمان بیماری(بخوانید تنظیم روحی و جسمی انسان) از آن کمک گرفت و به طریق مطلوب آنها را تغییر داد.

ناسازگاری و ناراحت شدن در اثر غذاهای نفاخ، سبزیجات، خیار و غذای چرب کاملا قابل درمان است (البته از طریق هومیوپاتی). عادت های غذایی نابهنجار همچون خوردن مهر، خاک، گچ، برنج خام و... علائم شرایط درونی فرد هستند و با درمان کل نگر کاملا قابل حل شدن. از این به بعد به ذائقه خود بیشتر توجه کنید. به یاد داشته باشید که هیچ علاقه یا تنفری بی علت نیست.

خواب و هومیوپاتی

خواب ها و رویاها همواره جزو اسرار بدن انسان بوده اند و با وجود پیشرفت های زیاد علم پزشکی هنوز اکثر حقایق آن کشف نشده است. به همین دلیل بسیاری از پزشکان به رویاها و کابوس ها اهمیتی برای درمان نمی دهند، اما واقعیت آن است که رویا ها می توانند آینه احساسات، خواسته ها و شخصیت انسان باشند. در درمان هومیوپاتی از آنجا که برای درمان بیمار تمام جنبه های روحی و جسمی بیمار درنظر گرفته می شود بنابراین خواب ها نیز جایگاه ویژه ای پیدا می کنند. هر رویا در حقیقت تخلیه یک احساس یا خواسته است که در دنیای واقع اجازه ظهور ندارد و فرد در خواب می تواند آن خواسته را به شکل یک سمبل مشاهده کند و البته از این خواب لذت ببرد و از طرف دیگر کابوس، بیانگر حالت و شرایط زندگی فرد است که آن هم به صورت سمبلیک در خواب مشاهده می شود.

پس شکی نیست که ردیابی دقیق این خواب ها می تواند در بازکردن کلید بیماری فرد تعیین کننده باشد. البته در بررسی خواب ها در هومیوپاتی، خواب هایی اهمیت دارند که با شکلی تقریبا ثابت مکررا دیده شوند و خواب هایی که یکبار یا در دفعات بسیار کم مشاهده شده اند اکثرا بیانگر شرایط خاص زمانی هستند و نمی توان آنها را در تفسیر بیماری و شخصیت بیمار دخالت داد. در هومیوپاتی برای استفاده از خواب ها صرفا براساس تفسیر رویا ها دارو داده نمی شود، بلکه مهمتر از آن دقیقا براساس آزمون دارویی که قبلا بر روی داوطلبان انجام شده است دارو انتخاب می شود، یعنی اینکه داروی هومیوپاتی در هنگام آزمون دارویی، در فرد داوطلب ایجاد رویا یا کابوس خاصی کرده است و اینک در مواجهه با بیماری که آن خواب را دیده (با مضمون مشابه و نه دقیقا با جزئیات یکسان) می توان برای درمان بیمار آن دارو را در نظر گرفت.

البته در اکثر موارد بیمار با خوابش مشکلی ندارد و رویا تنها به عنوان یک علامت تشخیصی استفاده می شود و اگر جزو مشکلات وی باشد، مثلا کابوس های وحشتناک، با درمان هومیوپاتی کاملا برطرف خواهد شد. نحوه خوابیدن (به پشت، بغل و... ) نیز اهمیت در تشخیص شخصیتی هومیوپاتی دارد. مشکلات خواب همچون بی خوابی، خواب آلودگی، نامنظم بودن خواب و ... نیز علاوه بر اینکه از طریق هومیوپاتی قابل درمان است، بلکه در کنار علائم دیگر بیمار، در تشخیص نهایی کمک کننده هستند به طوری که در کتب مرجع (repertory ) فصول مجزا و مشخصی را به خود اختصاص داده اند. این بررسی هومیوپاتی از خواب و رویا با تعبیر خواب رایج متفاوت است و قابل مقایسه چندان نیست. همان طور که قبلا گفته شد رویا هایی در هومیوپاتی ارزش تشخیصی دارند که با موضوع کمابیش یکسان تکرار شوند مثلا حیوانات، سقوط، دعوا و جدل، آب، پرواز، تعقیب و گریز، مار، سگ، سفر، بیماری و ...

هومیوپاتی و چاقی

مطابق آخرین آمار منتشر شده 45درصد از ژاپنی ها و حدود 20 درصد از آمریکایی ها به چاقی مبتلا هستند، اروپایی ها نیز به رغم درصدی کمتر از ابتلا، به سرعت در حال تجربه افراد چاق بیشتر هستند. این امر باعث نگرانی های بسیار در مورد بهداشت جهانی شده است. علل بسیاری برای این پدیده معرفی شده اند که استفاده از غذاهای پرکالری و کاهش تحرک روزانه به طور عمده مطرح است، اما از دیدگاه هومیوپاتی ریشه های عمیق تری نیز وجود دارند که بدون توجه و حل آنها نمی توان درمانی قطعی را انتظار داشت.

چاقی از دیدگاه هومیوپاتی تنها یک علامت و نتیجه بیماری های جسمی و روحی فرد است. به جرات می توان گفت که مشکلات روحی، عاطفی و استرس های زندگی نقش بسیار مهمی در ایجاد چاقی دارند. من در برخورد با بیماران چاق در اکثر موارد رد پای این مسائل را به وضوح مشاهده می کنم. بروز تمایل سیری ناپذیر به خوردن (که حتی بدون لذت از خوردن است) بعد از ابتلا به اضطراب، افسردگی، عصبانیت های مکرر و... آشکار می شود. معمول ترین روش؛ گرفتن رژیم های سخت غذایی است. این روش به رغم اثر مثبت اولیه، علاوه بر سخت بودن (ریاضت دائم) بعد از گذشت زمان حفظ رژیم، با عود مجدد چاقی(گاه با شدتی بیشتر از قبل ) توام می شود و این در صورتی است که فرد چاق در اثر رژیم های غیر اصولی، دچار کمبود ویتامین ها و مواد غذایی ضروری نشده باشد. افزایش فعالیت به صورت ورزش نیز با محدودیت هایی روبه روست، چرا که در بسیاری از افراد چاق قدرت تحرک و ورزش به علت وزن بالا و همین طور بیماری های همراه (درد مفاصل پاها، ناراحتی قلبی، نفس تنگی و... ) به شدت کاهش می یابد به طوری که به تنهایی نمی تواند در بیماران چاق معجزه ای به وجود آورد. استفاده از داروهای مسهل، داروهای تیروئید و... که جدیدا تحت عنوان داروهای گیاهی نیز عرضه می شوند با توجه به ایجاد اختلال بیمارگونه در بدن دارای عوارض بسیار است و استفاده مستمر از آنها خود، بیماری زاست و اثر درمانی پایا نیز ندارند. درمان واقعی چاقی باید یک درمان کل نگر باشد.

بدینگونه که علاوه بر تغییرات لازم در عادات غذایی و فعالیت های روزانه (تا حد امکان) باید بیمار از هر جهت درمان شود به این معنا که مسائل روحی و روانی و همینطور مشکلات جسمی (منجر به چاقی) درمان شوند تا بدن نظم از دست رفته را بازیابد. در بیماری که به دنبال عارضه اضطراب و یا افسردگی ناچار است مرتب غذا بخورد، گرفتن رژیم غذایی بسیار محدود کننده (در صورت توانایی انجام آن ) به علت برطرف نشدن اضطراب، به سرعت وزن به حالت اولیه برمی گردد. از طرف دیگر از آنجایی که تمایل بسیار به خوردن در چنین افرادی در واقع یک مکانیسم جبرانی برای رفع اضطراب یا افسردگی است (ناخن جویدن، تکان دادن پاها و... همگی مکانیسم های جبرانی است) با محروم شدن بیمار از این جبران، اختلالات شدیدتری در سیستم حیاتی بروز می کند و بیماری روحی و عاطفی شدت می گیرد. در نظر بگیرید بیمار چاقی را که به علت درد مفاصل، خستگی و تنبلی فعالیت لازم را ندارد و مدام یک جا استراحت می کند یا بیماری را که پرخوابی دارد این خواب زیاد باعث چاقی او شده است و یا بیمارانی که در اثر یبوست مزمن، کم کاری تیروئید و... به چاقی مبتلا شده اند. حال آیا درمان چاقی آنها با روش های رایج بدون حل کردن ریشه و علل آن صحیح است؟

هومیوپاتی اعتقاد دارد که در برخورد با چاقی نیز همچون بیماری های دیگر باید کل سیستم جسمی و روحی بیمار درمان شود و با تجویز داروی هومیوپاتی مناسب بیمار می تواند به وزن طبیعی خود بازگردد، گرچه معمولا این کاهش وزن کندتر از روش های دیگر رخ می دهد، اما در عمل بسیار پایدارتر بوده و با حل ریشه های چاقی بیمار به یک سلامت کامل و واقعی می رسد.