معاون درمان دانشگاه شهید بهشتی گفت: دوغ و شربت آبلیموی خنك، بهترین راه درمان گرمازدگی در فصل تابستان بوده و ترجیحا بهتر است خانگی و دست ساز باشد.
دكتر امام هادی ‌با بیان این كه گرمازدگی یك اصطلاح كلی است و بهتر است به جای آن صدمه حرارتی را عنوان كرد، گفت: زمانی كه بدن در معرض حرارت قرار گرفته و دچار آسیب می‌شود، عملا در اثر گرما فرد دچار گرمازدگی شده یا این كه به فرسودگی گرمایی مبتلا می‌شود كه علائم این دو با هم متفاوت است.
وی درباره گرمازدگی توضیح داد: زمانی كه بدن قادر به دفع حرارت اضافی نباشد، در نتیجه حرارت در بدن باقی مانده و بدن شروع به داغ كردن می‌كند، این افراد دچار تب شدیدی ‌شده و درجه حرارت آنها به ۴۲ درجه هم می‌رسد.
دكتر امام هادی در ادامه افزود: افراد گرمازده پوست بدن و زبانشان خشك است و دچار قرمزی و برافروختگی می‌شوند. معمولا افراد پیر و یا افرادی كه دچار صدمه مغزی شده‌اند به خصوص در حجاج مسن این عارضه مشاهده می‌شود.
وی تصریح كرد: افرادی كه در گرمای شدید فعالیت می‌كنند، دچار گرمازدگی می‌شوند به ویژه نوزادانی كه دچار سرما خوردگی شده‌اند و تب مختصری دارند. گاهی مادران به علت این كه سرما خوردگی كودك تشدید نشود، او را در زیر پتو قرار می‌دهند كه این امر سبب تداوم تب شده و نوزاد دچار گرمازدگی می‌شود. امام هادی با بیان این كه كودكانی كه دچار گرمازدگی شده‌اند، باید پاشویه شوند، اظهار كرد: هنگامی كه كودكی دچار تب شدید می‌شود باید بلافاصله شكم و پشت نوزاد را با آب ولرم شستشو داد و نباید برخلاف تصور غلط مردم از الكل استفاده كرد.
وی یادآور شد: فردی كه در معرض گرمای شدید عرق می‌كند آب زیادی از بدنش را از دست می‌دهد و به علت تبخیر و ادرار زیاد نمك بدنش كاهش یافته و دچار فرسودگی گرمایی می‌شود.
امام هادی با بیان این كه فرسودگی گرمایی باعث مرطوب شدن و عرق كردن پوست بدن فرد می‌شود، اذعان داشت: بدن این افراد اصلا داغ نیست و فشار خون پایین و نبض كندی دارند، تشنه نیستند و گفته می‌شود تنظیم آب و الكترولیت‌های بدنشان به هم خورده است كه در صورت عدم رسیدگی به بیمار احتمال مرگ آنها بالاست.
وی درباره فرد گرمازده توصیه كرد: برخلاف فرسودگی گرمایی، فرد گرمازده بسیار تشنه و بدن داغی دارد و باید به سرعت خنك شود، تشنگی بیمار با مایعات خنك به مرور رفع می‌شود ولی مهمتر از همه خنك كردن بدن فرد بیمار است كه با مصرف آب بیشتر، فرد دچار فرسودگی گرمایی می‌شود.
معاون درمان دانشگاه شهید بهشتی با بیان این كه فرسودگی گرمایی در فرد هیچ علایم قرمزی و داغی بدن ایجاد نمی‌كند، ‌خاطرنشان كرد: دادن آب و خنك كردن فرد هیچ تاثیری در روند بهبودی بیمار ندارد و هرچه سریع تر باید به پزشك مراجعه كند. تنها راه درمان تزریق سرم است.
وی خاطرنشان كرد: اولین اقدام برای بهبود فرد گرمازده، قرار گرفتن بیمار در محیط خنك و در سایه و نیز شست و شوی او با آب ولرم است.

چطور گرمازده نشویم؟

آب و هوای گرم تابستان ممكن است عوارض خطرناكی در بدن از جمله گرمازدگی را بوجود آورد. با رعایت نكات زیر می‌توانید ‌از گرمازدگی پیشگیری كنید:

*مقدار زیادی مایعات بنوشید

در آب و هوای گرم، بدن بیشتر از حالت عادی عرق می‌كند و به این ترتیب آب بدن از دست می‌رود. در یك روز معمولی یك فرد 58 كیلوگرمی باید هشت لیوان آب بنوشد. به عنوان یك قاعده كلی به ازای هر كیلوگرم وزن بدن هر روز باید 30 میلی‌لیتر آب نوشید.

ولی مصرف مایعات در آب و هوای گرم باید افزایش یابد. اگر نمی‌توانید مقدار زیادی آب بنوشید، یك نوشیدنی بدون گاز مثل آب میوه جانشین مناسبی است.

از مصرف زیاد نوشیدنی های كافئین دار مانند كولا ، قهوه و چای اجتناب نمائید، زیرا كافئین ادرارآور است و باعث دفع آب از بدن می شود.

*رژیم غذایی خود را تغییر دهید

از مصرف غذاهای چرب و داغ اجتناب كنید. سعی کنید غذایتان کمی نمک داشته باشد تا املاحی كه از طریق عرق از دست می‌رود، جبران شوند.

*خود را از آفتاب دور نگه دارید

بهترین كار در یك روز سوزان، ماندن در سایه و جایی خنک است.اگر می‌خواهید حمام آفتاب بگیرید و برنزه شوید، سعی كنید كه مدت آن هرچه كوتاه تر باشد و از كرم ضد آفتابی كه فاكتور محافظت در برابر آفتاب آن (SPF) حداقل 15 باشد استفاده كنید.

اگر احساس ناخوشی و ضعف به شما دست داد، فورا از مقابل نور مستقیم خورشید دور شوید. نور خورشید بین ساعت 11 صبح تا 15 بعد از ظهر بیشترین گرما را دارد.

افرادی كه بیش از همه به گرمای هوا و اشعه ی تند آفتاب حساس هستند، شامل بچه‌های زیر 4 سال و افراد بالای 65 سال كه بدنشان با سرعت بسیار كمتری با تغییر درجه حرارت تطبیق می‌كند، افراد چاق كه بدنشان حرارت را در خود نگه می‌دارد و بیماران هستند.

* در مورد ورزش، منطقی عمل كنید

در ساعات بسیار گرم روز از ورزش شدید خودداری كنید. در عوض، پیش از طلوع آفتاب یا پس از غروب آن به دویدن نرم بپردازید.

كارهایتان را با آهستگی انجام دهید و خودتان را با سرعت زندگی در زیر آفتاب تند تطبیق دهید.

اگر احساس نفس‌تنگی یا تپش قلب می‌كنید، كارتان را متوقف كنید و سعی كنید بدنتان را مثلا با گرفتن دوش آب سرد خنك كنید. اگر چشم هایتان سیاهی می‌رود یا دارید بی حال می‌شوید، استراحت كنید.

*بدنتان را خنك نگه دارید

لباس‌های سبك و گشاد مثلا از جنس كتان بپوشید تا عرقتان به راحتی تبخیر شود. لباس های تیره و سنگین گرما را جذب می‌كنند، اما به یاد داشته باشید كه برخی پارچه‌های نازك، حفاظ كافی در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید ایجاد نمی‌كنند.

همچنین استفاده از كلاه‌‌های لبه‌دار و ترجیحا منفذدار، ایده‌ خوبی است.

از عینك آفتابی برای محافظت از چشمانتان استفاده كنید.

*به تهویه خانه‌تان توجه كنید

در طول شب و روز پنجره‌ خانه را باز نگه دارید و از هواكش استفاده كنید. این امر به خصوص در شب كه بدن گرمای خود را از دست می‌دهد ‌اهمیت دارد.

* از سفرهای غیر ضروری پرهیز كنید

از رفتن به جاهایی كه سایبان ندارد و تهویه آن خوب نیست، حتی المقدور خودداری كنید.

به خصوص ماشین‌های پارك‌شده در زیر آفتاب جاهای مناسبی نیستند. اگر می‌توانید در محیطی كه دارای تهویه است باقی بمانید. اگر  چاره‌ای جز سفر در هوای گرم ندارید، همراه خود یك بطری آب داشته باشید.

*از افراد آسیب‌پذیر، مراقبت مخصوص كنید

افرادی كه بیش از همه به گرمای هوا و اشعه ی تند آفتاب حساس هستند، شامل بچه‌های زیر 4 سال و افراد بالای 65 سال كه بدنشان با سرعت بسیار كمتری با تغییر درجه حرارت تطبیق می‌كند، افراد چاق كه بدنشان حرارت را در خود نگه می‌دارد و بیماران هستند.

نوزادان به خصوص به گرمای محیط حساس هستند، زیرا غدد عرق هنوز در آنها به طور كامل رشد نكرده است، بنابراین هیچگاه در هوای گرم نوزادان را در پتو نپیچید یا لباس‌های ضخیم به آنها نپوشانید. در عین حال مراقب باشید كه در معرض نور مستقیم خورشید هم قرار نگیرند.