به ‏سوى مدینه:

مناسك حج به پایان رسید و پیامبر خدا و همراهان شان به قصد مراجعت به شهر و دیار خود مكه را ترك نمودند. آفتاب حجاز آتش بر كوه‏ ها و دره‏ ها مى‏ پاشید، اما شیرینى این سفر روحانى بى‏ نظیر، همه‏ چیز را آسان مى‏ كرد. هر كس در این فكر كه خداوند توفیق و افتخارى بزرگ و شاید دست‏ نیافتنى به وى عطا نموده است، اما پیامبر خداصلى الله علیه وآله وسلم را اندیشه ‏اى سخت مى ‏آزرد. خداوند وى را فرمانى داده بود كه اجراى آن مسئولیتى بس عظیم و سترگ بود و اینك كه قصد اجراى این دستور الهى را داشت، بسیار نگران بود؛ زیرا مى‏ دانست كه بسیارى از مردم و خصوصاً قریش در مقابل این مأموریت الهى خواهند ایستاد و اگر امروز به مخالفت علنى با آن برنخیزند در آینده نزدیك مخالفت خود را آشكار مى ‏كنند. این مأموریت بزرگ، چیزى جز معرفى جانشین و خلیفه پس از پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم، یعنى على‏ علیه السلام نبود.

جابربن عبداللّه انصارى گوید{7}: زمانى كه پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم به انتصاب على‏ علیه السلام براى جانشینى پس از خود فرمان یافت، از آن بیم داشت كه قومش و منافقان و مخالفان این امر، پراكنده شده و به جاهلیت بازگردند؛ زیرا حضرت از كینه و دشمنى آنها نسبت به على ‏علیه السلام باخبر بود. از این رو از جبرئیل خواست تا حفظ و صیانتش را از پروردگار طلب نماید.

جابر در ادامه گوید: پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم پیوسته منتظر بود تا در سرزمین منى به مسجد خیف رسید. جبرئیل بار دیگر به نزد حضرت آمده و همان فرمان را ابلاغ نمود؛ اما حكم امان را با خود نیاورده بود. پس از آن جبرئیل دوباره فرود آمد و براى بار دیگر فرمان را ابلاغ نمود، بدون آن كه حكم صیانت را با خود بیاورد تا اینكه به جحفه رسیدند. جحفه مكانى است بین مكه و مدینه{8} در حقیقت چهار راهى است كه مردم سرزمین حجاز را از هم جدا مى ‏كند. راهى به سوى مدینه در شمال راهى به سوى عراق در شرق و راهى به سوى غرب و سرزمین مصر و راهى به سوى سرزمین یمن در جنوب پیش مى ‏رود. نام قدیم آن مَهْیَعه بوده كه بعدها به جُحفه تغییرنام داده؛ زیرا سیل‏ هاى مخرّب كه مى ‏آمده مردم آن دیار را كوچ مى ‏داده است.{9}
بین این منطقه با غدیر خم دو میل فاصله مى ‏باشد{10}
غدیر خم در امروز حدود 164 كیلومتر از شمال مكه دور است و حدود 450 كیلومتر از طرف جنوب مدینه منوره فاصله دارد{11}