به عقيده بسياري از كارشناسان، چالش بزرگ پيش روي محصولات صنعتي داخلي در حال حاضر، انبوه كالاهاي مصرفي بادوام و كم دوامي است كه به شكل قانوني و يا غيرقانوني وارد كشور مي شود، اما همين كارشناسان معتقدند كه براي برخورد بااين چالش نمي توان تنها به برخوردهاي قانوني اكتفا كرد.
دو عنصر مهم قيمت و كيفيت سبب مي شود تا براي كالايي تقاضا وجود داشته باشد و مادامي كه چنين تقاضايي وجود دارد برخوردها راه به جايي نمي برد. از طرف ديگر آقاي خاتمي در همايش روز صنعت كه شنبه گذشته برگزار شد از مردم خواست تا مصرف كالاي ايراني را افتخار ملي بدانند و رئيس خانه صنعت استان تهران نيز در همين راستا وعده داد كه صنعتگران بعد از اين جنس بي كيفيت توليد نكنند تا زمينه تحقق خواسته رئيس جمهوري فراهم شود.
هادي غنيمي فرد رئيس خانه صنعت استان تهران در پاسخ به اين سؤال كه دليل اصلي ترجيح مصرف كالاهاي خارجي را در بين مردم در چه مي دانيد گفت: من معتقدم در حال حاضر كالاهاي ايراني در اكثر موارد از يك كيفيت نسبي برخوردار است اما آنچه مشكل آفرين شده تشديد فرهنگ استفاده ازكالاي خارجي است. وي افزود: برخي افراد نه تنها ابايي ندارند كه بگويند كالاي خارجي مصرف مي كنند بلكه استفاده از خودرو، لوازم خانگي و حتي مواد غذايي با مارك خارجي را يك امتياز مي دانند.
غنيمي فرد دليل لزوم «مصرف كالاي ايراني توسط ايراني» را كه مورد توجه رئيس جمهوري نيز بوده وجود 3500000 بيكار و تشديد اين مسأله در سالهاي آينده ذكر كرد و گفت: انفجار جمعيت براي ما مشكلات بسياري ايجاد كرده اما سبب ايجاد ۷۰ميليون مصرف كننده مؤثر در كشور شده است و آيا بايد اجازه دهيم كالاي مصرفي آنها توسط كارگران خارجي تأمين شود؟
وي در پاسخ به اين سؤال كه براي تحقق وعده خود در روز صنعت چه اقدامي خواهيد كرد گفت: پيام خانه صنعت استان تهران به توليدكنندگان، توليد كالا با حداكثر كيفيت ممكن است و براي اجراي اين امر نيز تشكلي را تحت عنوان خانه صنعتگران جوان ايجاد كرده ايم.
وي افزود: كار اين تشكل غيردولتي، مراجعه به كارگاهها، فروشگاهها، كارخانه ها و مراكز توزيع و شناسايي كالاهاي نامرغوب خواهد بود.
غنيمي فرد گفت: در ابتدا تنها محرمانه به توليدكننده براي اصلاح توليدش تذكر مي دهيم و اگر توليد خود را اصلاح كرد حتي مورد تقدير قرار مي گيرد. اما اگر بي توجهي كند نام كالا و توليدكننده آن را به مردم اعلام مي كنيم. وي در پاسخ به اين سؤال كه آيا با نهادهاي دولتي در اين كار هماهنگي خواهيد داشت گفت: ما به عنوان يك تشكل غيردولتي عمل مي كنيم اما از كمك نهادهاي دولتي نيز خوشحال مي شويم. غنيمي فرد كار فرهنگي در اين زمينه را ضروري دانست و گفت: از طريق حضور درمدارس، سينماها، پاركها و مراكز تجمع جوانان سعي مي كنيم همگام با شعار آقاي خاتمي به جوانان نشان دهيم كه آينده و اشتغال آنها در گرو استفاده ازجنس ايراني است.
احمد قاسمي مديركل دفتر صادرات وزارت صنايع ومعادن نيز در پاسخ به اين سؤال كه چرا مصرف كالاي خارجي در كشور ما افزايش يافته گفت: كيفيت برتر، زيبايي و قيمت ۳عاملي هستند كه در بازار امروز دنيا حرف اول را مي زنند و طبعاً نمي توان از بازار ومردم ايراني انتظار اقدام متفاوت را داشت. وي افزود: حتي امروز «شكل و زيبايي»، نقش مهمتري را يافته است چرا كه اولين چيزي است كه مشتري (بويژه كودكان و جوانان) را متوقف مي كند، بطور مثال يك جاروبرقي كه به گونه اي بسيار مناسب طراحي شود كه حتي در كنج يك كمد جاي گيرد و در عين حال زيبا باشد مي تواند براحتي موجب رغبت خريدار شود.
قاسمي گفت: كيفيت نيز بسيار مهم است و نمي توان از مصرف كننده انتظار داشت (بويژه اگر به دنبال كالاي مصرفي بادوام است) پول خود را صرف خريد كالايي كند كه عمر مفيد آن كوتاه است. وي قيمت را فاكتور مهم ديگر ذكر كرد و افزود: البته در حال حاضر مردم در حالي مصرف كننده كالاي خارجي هستند كه قيمت آن ارزانتر از كالاي ايراني نيست. وي در پاسخ به اين سؤال كه چگونه مي توان سبب افزايش كيفيت محصولات ايراني شد گفت: ايجاد رقابت بهترين اقدام ممكن است، اگر توليدكننده داخلي ما با چنين چالشي روبرو شود (كه اكنون روبرو شده است) تمام تلاش خود را براي رساندن كيفيت خود در مقابل جنس خارجي به كار مي برد مثلاً زماني كه ماشين لباسشويي خارجي ۷۰درصد آب و ۳۰ درصد برق كمتر مصرف مي كند و علاوه بر آن زيبايي نيز دارد ديگر نمي تواند با تكنولوژي ۳۰ سال قبل توليد كند.
وي افزود: هزينه هاي توليد ما هنوز بالا است و اگر بخواهيم در بازارهاي خارجي حضور داشته باشيم بايد هم اكنون رقبا را در بازار داخلي كنار بزنيم.
جمشيد بصيري دبير انجمن صنايع نساجي ايران نيز در پاسخ به اين سؤال كه چرا محصولات خارجي مورد اقبال قرار مي گيرند گفت: بخش مهمي از اين قضيه فرهنگي است كه به عدم كارايي توليدات ماطي دهه هاي اخير بازمي گردد.
وي با اشاره به اينكه كيفيت، قيمت و زيبايي در دنياي امروز حرف اول را مي زند گفت: پس از انقلاب به دليل مشكلات، به دنبال بازسازي و نوسازي صنايع نرفتيم و توليد كالاي بي كيفيت به مرور مصرف كنندگان را به سمت استفاده از كالاي قاچاق و وارداتي كشاند.
وي افزود: در بخش نساجي ۱۰ سال قبل اعلام كرديم كه اگر صنعت را در نيابيد روزبروز تمايل مردم به كالاي خارجي بيشتر مي شود. اين درحاليست كه در سالهاي ۴۸ تا ۵۲ ما لباس پليس انگليس را در ايران توليد مي كرديم و ما صادركننده پارچه به «بوس» آلمان بوديم.
بصيري گفت: درحال حاضر نيم ميليون نفر در ۸ هزار واحد نساجي كشور مشغول به كارند و هنوز ايران مي تواند در بخش نساجي حرف براي گفتن داشته باشد اما نوسازي اين صنعت در بخش هاي نرم افزاري و سخت افزاري و بخصوص انسان افزاري ضروري است. وي در پاسخ به اين سؤال كه چگونه مي توان روند توجه به كالاي خارجي را معكوس كرد گفت: نوسازي صنايع نساجي را (اگرچه باتأخيري چندساله دارد انجام مي شود) بايد جدي بگيريم اگرچه متأسفانه تاكنون حتي يك ريال به هيچ واحدي اختصاص نيافته است.
بصيري گفت: مجيوريم كالايي توليد كنيم كه هم از نظر كيفي و هم از نظر قيمت و زيبايي مشتري را راضي كند در غير اين صورت مقهور كالاي خارجي خواهيم بود. وي كاهش كيفيت پنبه توليد داخل كشور را از دلايل اصلي افت كيفيت محصولات پارچه اي كشور ذكر كرد و گفت: ما در ايران شركتهايي را داريم كه مي توانند با نخ ۸۰ )كيفيت بالا) كار كنند اما از آنجا كه توليد پنبه كشور حداكثر با كيفيت ۳۰ (كيفيت پايين) است توليد آن از كيفيت مناسب برخوردار نيست. وي افزود: از آن طرف نه وزارت كشاورزي سعي در بهبود كيفيت پنبه توليدي مي كند و نه اجازه واردات پنبه به ما داده مي شود. دبير انجمن صنايع نساجي ايران گفت: در اين شرايط نه ريسنده، نه بافنده و نه رنگرز هيچكدام از محصول خود راضي نيستند و طبيعتاً مصرف كننده نيز راضي نيست. وي افزود: توليد پنبه ايران در سال ۱۳۳۲ ، ۲۵۰هزار تن بوده حال آنكه امروز به ۱۲۰ هزار تن كاهش يافته و از آنسو در جهان راندمان توليد بشدت افزايش يافته و به ۲ تا ۳ برابر ايران رسيده است.
