پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) : 

لَيسَ الجِهادُ أن يَضرِبَ بِسَيفِهِ في سَبيلِ اللّه ِ ؛ إنَّمَا الجِهادُ مَن عالَ والِدَيهِ وعالَ وَلَدَهُ ، فَهُوَ في جِهادٍ . ومَن عالَ نَفسَهُ یَکفُهاعَنِ النّاسِ فَهُوَ في جِهادٍ ؛ جهاد [فقط] آن نيست كه [كسى] در راه خدا شمشير زند ؛ هر آينه جهاد ، آن [نيز ]است كه فرد ، پدر و مادر و فرزندانش را سرپرستى كند ؛ پس چنين كسى در حال جهاد است . و [نيز] آن كس كه خود را تأمين مى سازد تا از مردم بى نياز باشد ، او هم در حال جهاد است . كنز العمّال : 16 / 469 .

امام رضا علیه السلام:  

امام رضا علیه السلام: الَّذی یطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یکُفُّ بِهِ عِیالَهُ اَعْظُمُ اَجْراً مِنَ الْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ کسی که دنبال روزی می‌رود تا آبروی خود و خانواده‌اش را حفظ کند، اجر و پاداشش از رزمنده‌ای که در راه خدا جنگ می‌کند بیشتر است (عرق کارگر معادل خون شهید است.) وسائل الشیعه، ج17، ص67

امام صادق علیه السلام:  

امام صادق علیه السلام: امام صادق علیه السلام: إیَّاکَ وَ الْکَسَلَ وَ الضَّجَرَ فَإِنَّهُمَا یَمْنَعَانِکَ مِنْ حَظِّکَ مِنَ الدُّنْیَا وَ الاْآخِرَةِ از تنبلی و بی حوصلگی بپرهیز، زیرا که این دو خصلت تو را از بهره دنیا و آخرت باز می دارند. میزان الحکمه، ج 11، ص5186

امام صادق علیه السلام:  

• امام صادق علیه السلام: اَلکادُّ عَلَی عِیالِهِ کَالْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ کسی که خود را برای روزی خانواده‌اش به زحمت می‌اندازد و کار می‌‌کند مانند رزمنده‌است که در راه خدا می‌جنگد. کافی، ج5، ص88

امام سجاد (ع) در صحيفه گرانقدر خويش از اندوه وام و رنج آن به خدا پناه مي‌برد و مي‌فرمايد: «بار پروردگارا! از خواري قرض در طول زندگي به تو پناه مي‌آورم... روزي‌ام را از تباه شدن مصون بدار و با بركت دادن به دارايي‌ام آن را وفور بخش.»

كتاب ارزشمند صحيفه سجاديه، مجموعه‌اي از ادعيه و نجواهاي امام چهارم شيعيان، حضرت علي‌بن الحسين (ع) را شامل مي‌شود.
اين كتاب به «انجيل اهل بيت» و «زبور آل محمد» و «اخت القرآن» معروف است و آيت‌الله مرعشي نجفي آن را دومين كتاب بزرگ شيعيان مي‌داند. صحيفه سجاديه در قالب دعا و نيايش، مفاهيم عميق و حقايق بسياري از علوم و معارف اسلامي و عرفاني، قوانين و حدود شرعي و حتي مسايل سياسي، اجتماعي، تربيتي و اخلاقي را در خود جاي داده است.
سيدالساجدين در دعاهاي نوراني خويش همواره توفيق جهاد اكبر و رهايي از خواسته‌هاي نفساني را طلب مي‌كند و در قدم بعدي؛ به اهل اسلام توجه دارد و تقويت مواضع و پيروزي آنان برابر دشمنان را خواستار مي‌‌شود.
اين امام بزرگوار نسبت به رفاه مسلمانان نيز بي‌توجه نيست و در كنار توصيه به پرهيز از اسراف و زهد و بي‌رغبتي به دنيا، همواره بركت در مال و دارايي را از خداوند خواستار است.
با توجه به نامگذاري سال جديد به عنوان «جهاد اقتصادي» از سوي مقام معظم رهبري، مؤلفه‌هاي امور جهادي و اقتصادي در صحيفه سجاديه را كه از زبان معصوم عليه‌السلام بيان شده است، با ترجمه علي شيرواني بررسي مي‌كنيم.


*** خواسته‌هاي نفس و جهاد اكبر

قطعه هفتم از دعاي سوم:
والذين لا تدخلهم سمة من دوب، و لا اعياء من لغوب و لا فتور، و لا تشغلهم عن تسبيحك الشهوات، و لا يقطعهم عن تعظيمك سهو الغفلات
و فرشتگاني كه از كار و تلاش خسته نمي‌شوند و هيچ سستي و واماندگي در اثر خستگي ندارند و اميال و شهوت‌ها آنان را از تسبيح تو باز نمي‌دارد و سهو برآمده از غفلت‌ها ايشان را از گرامي داشت تو جدا نمي‌سازد.

قطعه دوم از دعاي هشتم:
اللهم اني اعوذ بك متعابعة الهوي، و مخالفة الهدي، و سنة الغفلة، و تعاطي الكفلة، و ايثار الباطل علي الحق، و الاصرار علي المأثم، و استصغار المعصية، و استكبار الطاعة.
(بار خدايا، به تو پناه مي‌آورم، از) پيروي از هواي نفس، مخالفت با هدايت، خواب غفلت و بي‌خبري، تلاش بيش از نياز، ترجيح باطل بر حق، اصرار بر گناه، كوچك شمردن معصيت و بزرگ شمردن طاعت.

قطعه 14 از دعاي هفدهم:
اللهم اجعلنا ي نظم اعدائه، واعزلنا عن عداد اوليائه، لا نطيع له (للشيطان) اذا استهوانا، و لا نستجيب له اذا دعانا، ندمر بمناواته، من اطاع امرنا، و نعظ عن متعابعته من اتبع زجرنا.
بار خدايا، ما را در صف دشمنانش در آر، و از شمار دوستانش دور ساز، تا وقتي قصد فريب ما كرد، فرمان او نبريم، و آنگاه كه ما را فرا خواند پاسخش نگوييم، هر كه از ما فرمان برد به خصومت با او فرمان دهيم، و هر كه پيروي از ممانعت ما نمايد از دنباله روي شيطان باز داريم.

قطعه هفتم از دعاي 25:
ان هممنا بفاحشة شجعنا عليها، و ان هممنا بعمل صالح ثبطنا عنه، يتعرض (الشيطان) لنا بالشهوات، و ينصب لنا بالشبهات، ان وعدنا كذبنا، و ان منانا اخلفنا، و الا تصرف عنا كيده يضلنا، و الا تقنا خباله يستزلنا.
اگر به رفتاري زشت همت گماريم ما را بر انجام آن دلير گرداند، و اگر به عملي صالح رو آوريم ما را زا آن باز مي‌دارد، (شيطان) اميال نفساني را بر ما عرضه مي‌دارد،‌ و در راه ما دام شبهه مي گسترد. اگر به ما وعده دهد دروغ مي‌گويد، و اگر آرزويي در دلمان بكارد، آن را بر نياورد،‌ و اگر بر نيرنگش را از ما نگرداني گمراهمان مي‌سازد، و اگر از تباهي او ما را حفظ نفرمايي ما را مي‌لغزاند.

قطعه 99 از دعاي 47:
(اللهم) و حل بيني و بين عدو يضلني، و هوي يوبقني، و منقصة ترهقني.
(بار خدايا)، تو خود ميان من و دشمني كه گمراهم مي‌سازد، و هواي نفسي كه هلاكم مي‌كند، و عيبي كه سراسر وجودم را فرا گيرد حائل شو.

قطعه 104 از دعاي 47:
(الهي) و لا ترم بي رمي من سقط من عين رعايتك، و من اشتتمل عليه الخزي من عندك، بل خذ بيدي من سقطة المتردين، و وهلة المتعسفين، و زلة المغرورين، و ورطة‌ الهالكين.
(معبود من)، ‌همچون دور انداختن كسي كه از چشم تو افتاده است، و رسوايي از جانب تو او را در بر گرفته است، بلكه دستم را بگير و از سقوط فرو افتادگان، هراس گمراهان، لغزش فريب خوردگان و ورطه هلاك شدگان نجاتم ده.

قطعه هفتم از دعاي 52:
اللهم اني اصبح و امسي مستقلا لعملي، معترفا بذنبي، مقرا بخطاياي، انا باسرافي علي نفسي ذليل، عملي اهلكني، و هواي ارداني، و شهواتي حرمتني
بار خدايا، در حالي شبم را به روز و روزم را به شب مي‌آورم كه عمل خود را ناچيز مي‌شمارم، به گناه خويش معترفم، و به خطاهايم اقرار دارم، من به سبب اسراف بر خودم خوارم، عملم مرا به هلاكت افكند، هواي نفس نابودم كرد ‌و شهوت‌هايم محرومم ساخت.

قطعه نهم از دعاي 52:
اسالك يا مولاي سوال من قد غلب عليه الامل، و فتنه الهوي، واستمكنت منه الدنيا، و اظله الاجل، سوال من استكثر ذنوبه، واعترف بخطيئته، سوال من لا رب له غيرك، و لا ولي له دونك، و لا منقذله منك، و لا ملجاله منك، الا اليك.
(اي مولاي من از تو تقاض مي‌كنم) تقاضاي كسي كه آرزو بر او چيره شده،‌ و خواسته‌هاي نفس گرفتارش نموده، و دنيا بر او مسلط گشته،‌ و مرگ بر سرش سايه افكنده، درخواست كسي كه گناهانش را بسيار شمرده، و به خطايش اعتراف نموده، خواهش كسي كه پرودگاري جز تو، و سرپرستي غير تو،‌ و نجات دهنده‌اي غير تو ندارد، و او را پناهگاهي از تو نيست مگر به سوي تو.


*** دعوت به جهاد

قطعه سوم از دعاي چهارم:
- اللهم و اصحاب محمد خاصة الذين احسنوا الصحابة و الذين ابلوا البلاء الحسن في نصره، . كانفوه، و اسرعوآ الي وفادته، و سابقوا الي دعوته، و استجابوا له حيث اسمعهم حجة رسالاته.
با خدايا، به ويژه ياران و همراهان محمد، آنان كه حق مصاحبت را به جاي آوردند، و كساني كه در ياري كردن او تلاشي شايسته از خود نشان دادند، و ياور او بودند، و براي رسيدن به حضورش شتاب نمودند، و در پذيرش دعوتش از يكديگر پيشي جستند و هر كجا كه حجت رسالت‌هايش را شنيدند، اجابت كردند، درود فرست.

قطعه 18 از دعاي ششم:
- اللهم صل علي محمد واله، و وفقنا في يومنا هذا و ليلتنا هذه و في جميع ايامنا لاستعمال الخير، و هجران الشر، و شكر النعم، و اتباع السنن، و مجانبة البدع، و الامر بالمعروف، و النهي عن المنكر، و حياطة الاسلام، و انتقاص الباطل و اذلاله، و نصرة الحق و اعزازه، و ارشاد الضال، و معاوية الضعيف، و ادراك اللهيف.
بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و توفيقمان ده تا در اين روز و در اين شب و در همه ايام به كار خير پردازيم، از بدي دوري گزينيم، و نعمت‌هايت را سپاس گزاريم، و از سنت‌هايت پيروي و از بدعت‌ها بپرهيزيم، به معروف فرا خوانده و از منكر بازداريم، اسلام را پاس داشته و باطل را ناقص بدانيم و خوار سازيم، و حق را ياري كرده و گرامي داريم، و گمراه را راه نماييم، و ناتوان را ياري رسانيم و ستمديده را دريابيم.

قطعه دوم از دعاي 27:
ـ اللهم صل علي محمد واله، وكثرعدتهم، واشحذ اسلحتهم، واحرس حوزتهم، وامنع حومتهم، والف جمعهم، ودبرامرهم، وواتر بين ميرهم، وتوحد بكفاية مونهم، واعضدهم بالنصر، واعنهم بالصبر، والطف لهم في‌المكر. اللهم صلي علي محمد و اله، و عرفهم مايجهلون، و علمهم مالا يعلمون، و بصرهم ما لايبصرون.
بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و بر شمار مرزبانان بيفزا، و سلاحشان را بران ساز، و حوزه نگاهبانيشان را حراست نما، و نقاط حساس جبه‌شان را نفوذ‌پناير گردان، جمعشان را صميمي و كارشان را تدبير فرما، و آذوقه و خوراكشان را پي‌در پي برسان، و مؤونه و مايحتاجشان را خود به تنهايي فراهم ساز، به نصرت خودت ياريشان ده، و به شكيبايي مددشان كن، و در نقشه‌ها دقت و ظرافت عطايشان فرما.

قطعه چهارم از دعاي 27:
اللهم صلي علي محمد واله، وانسهم عند لقائهم العدو ذكر دنياهم الخداعة الغرور، وامح عن قلوبهم خطرات المال الفتون، واجعل الجنة نصب اعينهم، و لوح منها لابصارهم مآ اعددت فيها من مساكن الخلد و منازل الكرامة و الحور الحسان و الانهار المصردة بانواع الاشربة و الاشجار المتدلية بصنوف الثمر حتي لا يهم احد منهم بالادبار، و لايحدث نفسه عن قرنه بفرار.
بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و به وقت رويارويي با دشمن دنياي دلفريب و نيرنگ باز را از خاطر شان پاك كن، و وسوسه هاي مال فتنه‌انگيز را از دلهاشان محوساز، و بهشت را همواره نصب العين آنان قرار ده، و نعمت‌هايي را كه در بهشت برايشان فراهم ساخته‌اي به آنان بنما، يعني مساكن جاودان منازل كرامت، حوريان زيبا رو، نهرهاي سرشار از اشاميدني‌هاي رنگارنگ، و درختاني كه از كثرت ميوه‌هاي گوناگون شاخه‌هايشان خميده شده، تا احدي از آنان آهنگ پشت كردن به دشمن نكندف و انديشه فرار از رويارويي با همتاي خود را بر خاطرش نگذرد.

قطعه هفتم از دعاي 27:
اللهم وقو بذلك محال اهل الاسلام، و حصن به ديارهم، و ثمر به اموالهم، و فرغهم عن محاربتهم لعبادتك، و عن منابذتهم للخلوة بك حتي لايعبد في بقاع الارض غيرك، ولاتعفر لاحد منهم جبهه دونك. اللهم اغز بكل ناحية من المسلمين علي من بازآئهم من المشركين، وامددهم بملائكة من عندك مردفين حتي يكشفوهم الي منقطع التراب قتلا في ارصك واسراً، او يقروا بانك انت‌الله الذي لا‌اله الا انت وحدك لاشريك لك.
بار خدايا، بدين وسيله اسلاميان را تقويت نما، و شهر و ديارشان را مستحكم بدار، بر اموالشان بيفزاي، دل و ذهنشان را از نبرد با دشمن براي عبادت خود، و از جنگ با آنان براي خلوت و نيايش با خودت فارغ و آسوده گردان، چنان كه در گسترده زمين جز تو پرستيده نشود، و احدي از آنان بر آستان جز تو سر نسايد.

قطعه 13 از دعاي 27:
اللهم و ايما غار غزاهم من اهل ملتك، او مجاهد جاهدهم من اتباع سنتك ليكون دينك الاعلي وحزبك الاقوي و حظلك الاوفي فلقه اليسر، وهي له الامر، وتوله بالنجح، و تخير له الاحصاب، واستقو له، الظهر، واسبغ عليه في النفقة، و متعه بالنشاط، واطف عنه حرارة الشوق، و اجره من غم الوحشة، و انسه ذكر الاهل والولد.
بار خدايا، هر جنگاوري از گروندگان به دين تو كه با آنان به كارزار خيزد، و هر مجاهد از پيروان سنت تو كه با آنان جهاد نمايد، تا آيين تو برتري جويد، و حزب تو توانمند‌تر گردد، و بهره تو فزونتر شود، آساني نصيبش نما، و كار را برايش سهل گردان، و او را رستگار‌ساز، و يارانش را نيكو برگزين، و پشتش را نيرومند گردان و درآمدش را سرشار نما، و از شادابي بهره‌مندش بدار، و آتش اشتياقبه خانه و كاشانه را در دلش فرو نشان، و از اندوه تنهايي پناهش ده، و خاطره همسر و فرزندان را از يادش بزدا.


*** معاف شدگان از جهاد

قطعه 17 از دعاي 27:
اللهم و ايما مسلم اهمه امر الاسلام، و احزنه تحزب اهل الشرك عليهم فنوي غزوي، او هم بجهاد فقعد به ضعف، او ابطات به فاقة، او اخره عنه حادث، او عرض له دون ارادته مانع فاكتب اسمه في العابدين، و اوجب له ثواب المجاهدين، واجعله في نظام الشهداء و الصالحين
بارخدايا، هر مسلماني را كه به كار اسلام همت گمارد و از همدستي مشركان بر ضد مسلمانان اندوهگين شود، تا آنجا كه آهنگ نبرد كند، يا قصد جهاد نمايد، ولي ناتواني او را خانه‌نشين كند، يا تهيدستي كار او را كند سازد، يا رويدادي تصميم او را وا پس اندازد، يا در برابر خواسته‌اش مانعي پيش آيد، نام او را در شمار عبادت‌كنندگان بنويس، و پاداش جهادگران را برايش واجب گردان، و او را در سلك شهيدان و صالحان قرار ده.


*** زهد و بي‌رغبتي به دنيا

قطعات 15 و 16 از دعاي چهارم:
و تبعثهم بها علي اعتقاد حسن الرجاء لك، و الطمع فيما عندك و ترك التهمة فيما تحويه ايدي العباد (16) لتردهم الي الرغبة اليك و الرهببة منك، و تزدهدهم في سعة العاجل، و تحبب اليهم العمل للاجل، و الاستعداد لما بعد الموت.
(بار خدايا، بر تابعان (ياران محمد-ص) درود فرست)‌ و با آن درود اين اعتقاد را در آنان برانگيز كه به تو اميد نيك داشته باشند، و به آنچه نزد توست چشم طمع بدوزند، و از خوش باوري نسبت به آنچه در دست بندگان است، بپرهيزند (16) و ايشان را به گونه‌اي سازي كه اميدشان به تو و بيم آنها نيز از تو باشد، و از گشايش دنياي فاني بي‌ميلشان گرداني، و عمل براي جهان آخرت و آمادگي براي حوادث پس از مرگ را محبوبشان سازي.

قطعه 27 از دعاي بيستم:
اللهم صل علي محمد و آله، وارزقني صحة في عبادة، و فراغا في زهادة،‌و علما في استعمال، و ورعا في اجمال.
خداوندا، بر محمد و خاندان او درود فرست، و سلامتي در پرستش، و آسودگي در پارسايي، و علم قرين با عمل، و پرهيزگاري توأم با ميانه روي عطايم فرما.

قطعه نهم از دعاي 21:
اللهم صل علي محمد و آله، واجعل ثنائي عليك، و مدحي اياك، و حمدي لك في كل حالاتي حتي لا افرح بما اتيتني من الدنيا، و لا احزن علي ما منعتني فيها، و اشعر قلبي تقواك، و استعمل بدني فيما تقبله مني، و اشغل بطاعتك نفسي عن كل ما يرد علي حتي لا احب شيئا من سخطك، و لا اسخط شيئا من رضاك
بار الها، بر محمد و آل او درود فرست، چنانم گردان كه ثناگوي تو باشم، مدح تو كنم، و سپاس تو گويم در تمام احوالم، آن چنان كه به عطاياي دنيويت شادمان نگردم، و در اثر محروميت از مواهب دنيوي محزون نشوم. تقواي خودت را در دلم الهام فرما، بدنم را به كاري بدار كه تو پذيرا هستي، و به طاعت خويش مرا از آنچه خلاف است دور ساز تا به آنچه خشم تو را برانگيزد، دل خوش ندارم، و از آنچه تو را خشنود سازد، روي بر نتابم.

قطعه هشتم از دعاي 22:
اللهم صل علي محمد و آله، وارزقني الرغبة في العمل لك لاخرتي حتي اعرف صدق ذلك من قلبي، و حتي يكون الغالب علي الزهد في دنياي، و حتي اعمل الحسنات شوقا، و امن من السيئات فرقا و خوفا، و هب لي نورا امشي به في الناس، و اهتدي به في الظلمات و استضيي به من الشك و الشبهات.
بار الها، بر محمد و آل او درود فرست، و ميل و رغبت عمل براي آخرت را روزيم گردان، آن سان كه صدق اين رغبت را در دلم بيايم، و چنانكه بي‌ميلي نسبت به دنيايم بر من غالب آيد، و از روي اشتياق به انجام نيكي‌ها بپردازم، و از سر بيم و ترس از بدي‌ها ايمن گردم. نوري به من عنايت كن كه در شعاع آن ميان مردم راه روم، و در پرتو نورش در تاريكي‌ها هدايت يابم، و به فروغ آن هر گونه شك و شبهه‌اي را برطرف سازم.


*** اسراف

قطعه هفتم از دعاي هشتم:
(اللهم) و نعوذ بك من تناول الاسراف، و من فقدان الكفاف
(بارخدايا) به تو پناه مي‌آورم از اسراف كردن و نداشتن معاش به مقدار نياز.

قطعه 18 از دعاي بيستم:
اللهم صل علي محمد و اله و متعني بالاقتصاد، و اجعلني من اهل السداد، و من ادله الرشاد، و من صالح العباد، و ارزقني فوز المعاد، و سلامة المرصاد.
خداوندا، بر محمد و خاندان او درود فرست، و مرا از (نعمت) ميانه روي بهره‌مند ساز، و از دست‌اندركاران و راهنمايان راه است و بندگان شايسته قرارم ده، و رستگاري در رستاخيز و سلامت از كمينگاه را روزيم كن.

قطعه 23 از دعاي بيستم:
اللهم صل علي محمد و اله و امنعني من السرف...
خداوندا، بر محمد و خاندان او درود فرست، و مرا از زياده‌روي بازدار...

قطعه 23 از دعاي ششم:
(اللهم) واعذني و ذريتي من الشيطان الرجيم، و من شر السامة و الهامة و العامة و الامة، و من شر كل شيطان مريد، و من شر كل سلطان عنيد، و من شر كل مترف حفيد، و من شر كل ضعيف و شديد، و من شر كل شريف و وضيع، و من شر كل صغير و كبير، و من شر كل قريب و بعيد، و من شر كل من نصب لرسولك و لاهل بيته حربا من الجن و الانس، و من شر كل دابة انت اخذ بناصيتها، انك علي صراط مستقمي.
(بارخدايا) مرا و فرزندانم را از شيطان رانده شده و از شر حيوانات زهرناك و داراي زهر كشنده و ديگر حيوانات و چشم زخم، و از شر هر شيطان طاغي، و از شر هر حاكم ستم پيشه و از گزند هر خوشگذران سركش، و از آسيب هر ناتوان و توانا، و از شر هر صاحب مقام و فرومايه، و از شر هر كوچك و بزرگ، و از شر هر نزديك و دور، و از شر جن و انس كه جنگ با پيامبرت و اهل بيتش را برافراشته و از شر هر جنبنده‌اي كه زمام امرش به دست توست، در پناه خود بدار، به راستي كه تو بر راهي مستقيم حكم مي‌راني.

قطعه سوم از دعاي سي‌ام:
اللهم صل علي محمد و اله، و احجبني عن السرف والازدياد، و قومني بالبذل و الاقتصاد، و علمني حسن التقدير، و اقبضني بلطفك عن التبذير، و اجر من اسباب الحلال ارزاقي، و وجه في ابواب البرانفاقي، و ازوعني من المال ما يحدث لي مخيلة او تاديا الي بغي او ما اتعقب منه طغيانا.
بارخدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و مرا از اسراف در مصرف و زياده‌روي بازدار، و به جود و ميانه‌روي در امور زندگي سامان بخش، بياموزم كه به نيكي امورم را تنظيم كنم، و به لطفت از ولخرجي بازم‌دار، و روزيم را از راه‌هاي حلال روان ساز، وخرج كردنم را در كارهاي خير قرار ده، و ثروتي كه در من خودبيني و كبر پديد آورد، يا مرا به ستم بكشاند و يا طغيان و سركشي به دنبال آورد، از من دور ساز.

قطعه 91 از دعاي 47:
(اللهم) و نبهني من رقدة الغافلين، و سنة المسرفين و نعسة المخذولين.
بارخدايا مرا از خواب بي‌خبران، خواب آلودگي مسرفان، و چرت به خود وانهادگان بيدار فرما.


*** امور اقتصادي

قطعه بيستم از دعاي نخست:
والحمدلله الذي ... متعنا بارواح الحيوة، واثبت فينا جوارح الاعمال، و غذانا بطيبات الرزق، و اغنانا بفصله، و اقنانا بمنه.
سپاس خداي را كه ... ما را از نيسم‌هاي زندگي‌بخش برخوردار ساخت. و اعضايي را براي انجام كار در كالبد ما نهاد، ما را با روزي‌هاي پاك پرورد، و با فضل خود بي‌نيازمان كرد، و به عطاي خويش ما را سرمايه‌ داد.

قطعه ششم از دعاي ششم:
و خلق لهم النهار مبصرا ليبتغوا فيه من فضله، و ليتسببوآ الي رزقه، و يسر حوا في ارضه، طلباً لما فيه نيل العاجل من دنياهم، و درك الاجل في اخريهم.
روز را براي آنها بينايي‌بخش آفريد تا در آن به تلاش براي طلب فضل الهي برخيزند، و راهي براي كسب روزي جويند، و براي دستيافتن به منابع دنيا و سعادت آخرت با آسودگي به تلاش و كوشش پردازند.

قطعه 16 از دعاي 23:
فمن اجهل مني، يا الهي، برشده؟ و من اغفل مني عن حظه؟ و من ابعد مني من استصلاح نفسه حين انفق مأ اجريت عليّ من رزقك فيما نهيتني عنه من معصيتك؟
خداي من، نادان‌تر از من به مصلحت خويش كيست؟ و غافل‌تر از من به حظ و بهره خود كيست؟ كيست آن كه از اصلاح خود دورتر از من باشد آن هنگام كه روزهايي را كه به من عطا كرده‌اي در انجام گناهاني كه مرا از آن نهي كرده‌اي، خرج مي‌كنم؟

قطعه سوم از دعاي 20:
اللهم صل علي محمد و اله، و اكفني ما يشغلني الاهتمام به، و استعملني بما تسالني غداً عنه، و استفرغ ايامي فيما خلقتني له، واغنني و اوسع علي في رزقك، و الا تفتني بالنظر، و اعزني و لاتبتليني بالكبر، و عبدني لك و لا تفسد عبادتي بالعجب، و اجر للناس علي يدي الخير و لا تمحقه بالمن، وهب لي معالي الاخلاق، واعصمني من الفجر.
خداوندا، بر محمد و خاندانش درود فرست، و مرا از اهتمام به آنچه از تو بازم مي‌دارد بي‌نياز ساز، و مرا به كاري گير كه فردا مورد سؤال قرار مي‌دهي. و روزگارم را در آنچه مرا براي آن آفريده‌اي مصروف بدار، و [از غير خودت] بي‌نيازم ساز. و روزيت را بر من بگستران، و به نگاه [و چشمداشت به اموال ديگران] گرفتارم مساز، و عزيزم ساز، و به كبر مرا امتحان مكن، و بنده خود ساز، و پرستشم را با عجب تباه مساز، و خير مردم را بر دستم جاري فرما و اين احسان را با منت باطل مكن، و خلق والا عطايم كن، و از فخرفروشي بازم دار.

قطعه 22 از دعاي بيستم:
اللهم صل علي محمد و اله، و توجني بالكفاية، و سمني حسن الولاية، و هب لي صدق الهداية، ولا تفتني بالسعة، و امنحني حسن الدّعة، ولا تجعل عيشي كداً كداً، و لا ترد دعآئي علي رداً، فاني لا اجعل للك ضداً، و لا ادعو معك نداً.
خداوندا، بر محمد و خاندان او دورد فرست، و تاج بي‌نيازي بر تاركم نه، و به حسن تدبير، بلند آوازه‌ام كن، و درستي هدايت عطايم نما، و با فراخي معاش نيازما، و از آسايش نيكو بهره‌مندم ساز، و زندگاني را بر من دشوار مگردان، و دعايم را به خودم باز مگردان، زيرا كه من همتا و حريفي براي تو قرار نمي‌دهم. و به همراه تو همانندي را نمي‌خواهنم.

قطعه 23 از دعاي بيستم:
اللهم صل علي محمد و اله ... و حصن رزقي من التلف، و وفر ملكتي بالبركة فيه، و اصب بي سبيل الهداية للبرّ فيما انفقُ منه.
خداوندا، بر محمد و خاندان او درود فرست... و روزيم را از تباه شدن مصون بدار، و با بركت دادن به داراييم آن را وفور بخش، و مرا به سبب نيكي در آنچه از آن انفاق مي‌كنم به راه هدايت واصل نما.

قطعه پنجم از دعاي 21:
اللهم انك ان صرفت عي وجهك الكريم او منعتني فضلك الجسيم او حظرت علي رزقك او قطعت عني سببك لم اجد السبيل الي شيء من املي غيرك، ولم اقدر علي ما عندك بمعونة سواك، فاني عبدك و في قبضتك، ناصيتي بيدك.
بار خدايا، اگر تو روي بزرگوارت را از من بگرداني، يا فضل بزرگت را از من باز داري، يا روزيت را از من دريغ داري، يا ارتباطت را از من قطع نمايي، باز هم جز تو راهي به سوي هيچ يك از آرزوهايم نخواهم يافت، و با ياري ديگران به آنچه نزد توست نتوانتم دست يافت، چرا كه من بنده تو و در قبضه قدرت تودم، زمام كارم به دست توست.

قطعه هشتم از دعاي 21:
اللهم صل علي محمد و اله،ولا تجعلني ناسياً لذكرك فيما اوليتني، ولا غافلا لاحسانك فيما ابليتني، ولا ايسا من اجابتك لي و ان ابطات عني، في سراء كنت او ضراء او شدة او رخاء، او عافية او بلاء، او بؤسٍ [كنت] او نعماء، او جدة او لاوآء، او فقر او غني.
بار خدايا، بر محمد و آل او درود فرست، و نگذار در آنچه به من بخشيده‌اي ياد تو را فراموش كنم، و در آنچه از احسانت به من تفضل كرده‌اي دچار غفلت شوم، مرا از اجابت دعايم نااميد مگردان هرچند به طول انجامد، در خوشي باشم يا در ناخوشي، در گرفتاري باشم يا در آسايش، در عافيت باشم يا در مصيبت، در نهايت نيازمندي باشم يا غرق در نعمت، در دارايي باشم يا نداري، در تهيدستي باشم يا توانگري.

قطعه 25 از دعاي يازدهم:
[اللهم واجلعني من] المعودين بالتعوذ بك، الرابحين في التجارة عليك، المجارين بعزك، الموسع عليهم الرزق الحلال من فضلك، الواسع بجودك و كرمك، المعزين من الذل بك، و المجارين من الظلم بعدلك، و المعافين من البلاء برحمتك، والمغنين من الفقر بغناك، والمعصومين من الذنوب والزلل و الخطاء بتقواك، والموفقين للخير و الرشد و الصواب بطاعتك، و المحال بينهم و بين الذنوب بقدرتك، التاركين لكل معصيتك، الساكنين في جوارك.
[بار خدايا، مرا از كساني قرار ده] به پناه آوردن به تو خو نمودند، از سوداي با تو سود بردند، در پناه عزتت آرميدند، به جود و كرمت از خوان گسترده فضل و احسان تو روزي خوردند، و به لطف تو از ذلت به عزت رسيدند، و از ستم به عدل تو پناه آوردند، و به رحمتت از مصيبت رهيدند، به بي‌نيازي تو از تهيدستي به توانگري رسيدند، در سايه حفظ و نگهداري تو از گناهان و لغزش‌ها مصون ماندند، و در پي فرمانبرداري از تو به كارهاي خير و رشد و درست توفيق يافتند، و به قدرت تو ميان آنان و گناهان سدي حايل گشت، هر گونه گناهي را وانهادند، و در جوار رحمت تو سكنا گزيدند، مقرر فرما.

قطعه ششم از دعاي 28:
فكم قدر ايت ـ يا الهي ـ من اناس طلبو العز بغيرك فذلوا، و راموا الثروة من سواك فافتقروا، و حاولو الارتفاع فاتضعوا.
خداوندا، چه فراوان مردماني را ديده‌ام كه از غير تو عزت طلبيدند و خوار گشتند، و از غير تو ثروت خواستند و فقير شدند، و به تلاش براي بلندپايگي و مقام برخاستند و پست گرديدند.

قطعه دوم از دعاي سي‌ام:
[اللهم] واعوذ بك، يا ربّ، من هم الدين و فكره. و شغل الدين و سهره، فصل علي محمد و اله، و اعدني منه، و استجير بك، يا ربّ، من زلته في الحيوة، و من تبعته بعد الوفاة، فصل علي محمد و اله، واجرني منه بوسع فاضل اوكفاف واصل. [3] اللهم صل علي محمد و اله، واحجبني عن السرف و الازدياد، و قو مني بالبذل و الاقتصاد، و علمني حسن التقدير، و قبضني بلطفك عن التبذير، و اجر من اسباب الحلال ارزاقي، و وجه في ابواب البرّ انفاقي، و ازو عني من المال ما يحدث لي مخيلة او تاديا الي بغي او ما اتعقب منه طغيانا.
[بار خدايا]، بار پروردگارا، به تو پناه مي‌آورم از اندوه وام و انديشه آن، و از دل‌مشغولي به قرض و بي‌خوابي به خاطر آن. پس بر محمد و آل او درود فرست، و مرا از رنج وام به خود پناه ده. بار پروردگارا، از خواري قرض در طول زندگي و از پيامدهايش پس از مرگ به تو پناه مي‌آورم. پس بر محمد و آل او درود فرست، و مرا با فراواني مال، يا زندگاني همراه با كفاف، از آن در امان دار.

قطعه چهارم از دعاي 48:
اللهم اليك تعمدت بحاجتي، و بك انزلت اليوم فقري و فاقتي و مسكنتي، و اني بمغفرتك و رحمتك اوسع من ذنوبي، فصل علي محمد و ال محمد، و تول قضا كل حاجة هي لي بقدرتك عليها، و تيسير ذلك عليك، و بقري اليك، و غناك عني، فاني لم اصب خيرا قط الا منك، و لم يصرف عني سوء قط احد غيرك، و ل ا ارجولامر اخرتي و دنياي سواك.
بارخدايا، حاجتم را به پيشگاه تو آوردم، فقر و تهيدستي و نداريم را بر آستان تو فرود آورده‌ام، اعتماد من بيشتر بر آمرزش و رحمت توست تا عملم، و آمرزش و رحمت تو گسترده‌تر از گناهان من است، پس بر محمد و آل او درود فرست، تو خود بر آوردن همه حاجاتم را برعهده‌گير زيرا كه بر انجام آن قادري و اين كار بر تو آسان است و من به تو نيازمند و تو از من بي‌نياز هستي، چه من هرگز خيري به دست نياوردم مگر از سوي تو، و هيچ‌گاه كسي غير تو شري را از من دور نساخت، و براي آخرت و دنيايم چشم اميد به كسي جز تو ندارم.

قطعه هشتم از دعاي 52:
فاسالك يا مولاي سؤال من نفسه لاهية لطول امله، و بدنه غافل لسكون عروقه، و قلبه مفتون بكئرة النعم عليه، و فكره قليل لما هو صائر اليه.
پس از تو تقاضا دارم، تقاضاي كسي كه در اثر آرزوهاي دراز خود را سرگرم ساخته، و به سبب تن‌پروري بدنش از عمل صالح بي‌خبر مانده، و دلش به خاطر زيادي نعمت فريفته شده، و انديشه‌‌اش درباره فرجام كارش اندك است.

 

با توجه به نامگذاری سال 1390 از سوی مقام معظم رهبری به عنوان "جهاد اقتصادی " و لزوم هم اندیشی درباره برنامه ریزی برای تحقق این تکلیف دینی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی نشستی با عنوان "راهبرد رسانه های جهاد اقتصادی" با مدیران مسئول روزنامه ها و مدیران عامل خبرگزاریها برگزار شد.

عضو کميسيون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به ورود 26 ميليارد دلار منابع صندوق توسعه ملي در سال جاري به بخش مردمي اقتصاد، تصريح کرد: برنامه ريزي دقيق براي استفاده از اين سرمايه‌ ارزشمند کاهش نرخ بيکاري و رفاه اقتصادي خانوارها را در پي خواهد داشت.

موسي الرضا ثروتي در خصوص ناميدن سال 90 به " جهاد اقتصادي " توسط مقام معظم رهبري اظهار داشت: مقام معظم رهبري به لحاظ جايگاه ولايت فقيهي و جايگاهي که در قانون اساسي دارند هماهنگ کننده قواي سه‌گانه و هدايت و رهبري جامعه هستند و هر سال را بنا به اقتضاء و موقعيت به اسمي نامگذاري کرده‌اند.

وي با اشاره به نامگذاري سالهاي 88 و 89 به نام " اصلاح الگوي مصرف " و " کار مضاعف؛ همت مضاعف " افزود: در اين سالها برنامه‌ريزي‌ها و اجراي مناسبي را بر اساس اهداف تعريف شده داشتيم، برنامه پنجم توسعه با اين رويکرد تدوين شد و هدفمندي يارانه‌ها و اصل 44 قانون اساسي به اجرا درآمد.

ثروتي خيزش مسلمانان در کشورهاي عربي و در جهت مردم سالاري ديني را دستاورد توسعه فرهنگي و پيام‌ها رهنمودهاي امام خميني (ره) به مردم اين کشورها دانست و افزود: در حالي که جمهوري اسلامي ايران تنها يک درصد جمعيت جهان را داراست 11 درصد رشد علمي دنيا را به خود اختصاص مي دهد که ناشي تاکيدهاي مقام معظم رهبري و تکيه‌هاي مسئولان به توسعه علم و فن‌آوري بوده است

عضو کميسيون برنامه و بودجه يادآور شد: صندوق توسعه ملي با توجه به حکم مقام معظم رهبري در برنامه پنجم توسعه تصويب شد و اکنون داراي 12 ميليارد دلار موجودي است.براي سال 90 نيز ورود 14 ميليارد دلار به صندوق پيش‌بيني شده است که اين 26 ميليارد دلار آغازگر حرکت عظيم اقتصادي مردم در سال آينده خواهد بود و سالانه 10 تا 15 ميلارد دلار نيز به اين رقم افزوده مي‌شود که ترسيم کننده يک جهش اقتصادي در پيش روي کشور است.

وي نامگذاري سال جاري به عنوان سال "جهاد اقتصادي " را در راستاي توجه دادن مسئولان به برنامه‌ريزي و مديريت بهينه استفاده از اين منابع ارزيابي کرد و گفت: تحريم‌هاي اقتصادي ايران در سالهاي متمادي نه تنها باعث عقب افتادگي و انزواي کشور نشد که با ابتکارات، خلاقيتها و گسترش علم، حرکت ما را پرشتاب تر کرد و اميدواريم امسال با برنامه‌ريزي دقيقتر و بهينه در راستاي برنامه پنجم و سند چشم انداز گام‌هاي بلندتري را برداريم.

ثروتي اضافه کرد: بالاترين رشد اقتصادي که در منطقه خاورميانه داشته‌ايم 6 درصد و مربوط به کشور ترکيه بوده است و ميانگين رشد اقتصادي ايران نيز در طول برنامه چهارم توسعه 5 درصد است، امسال نيز با رويکرد اقتصادي مي‌توانيم رشد اقتصادي را شتاب داده و با اتکاء به منابع صندوق توسعه و ارتباط با کشورهاي خاورميانه اشتغال را افزايش دهيم.

وي با بيان اينکه استفاده از سرمايه‌هاي صندوق توسعه ملي مي‌تواند اشتغال قابل توجهي را ايجاد کند، افزود:استفاده از اين منابع مي‌تواند رشد اقتصادي را شتاب بخشيده،و رفاه اقتصادي را به ارمغان آورد و وضعت اقتصادي خانوارها را بهبود ببخشد.

نماينده بجنورد و جاجرم تصريح کرد: هم اکنون در بسياري از خانوارها يک يا دو عضو بيکار وجود دارد که اين مسئله باعث فقر و مشکلات عديده‌اي در جامعه مي‌شود.

وي با اشاره به برنامه دولت براي ايجاد 2،5 شغل در سال جاري گفت: اگر برنامه‌ريزي دقيقي براي استفاده از منابع صندوق توسعه ملي و حساب ذخيره ارزي صورت گيرد، کاهش نرخ بيکاري و تحقق نرخ بيکاري 7 درصدي برنامه پنجم دور از دسترس نيست.

منبع: سایت اقتصاددان

دبیر ستاد هدفمندکردن یارانه‌ها، جهاد اقتصادی را یک وظیفه ملی دانست و گفت: نامگذاری سال 90 به عنوان سال جهاد اقتصادی، نشانگر وزن اصلاحات و تحولات ساختاری در اندیشه مقام معظم رهبری است.

محمدرضا فرزین  گفت: سال 1390 با هوشمندی از سوی مقام معظم رهبری سال جهاد اقتصادی نامگذاری شده است، بر همین اساس باید توجه ویژه‌ای به واژه جهاد اقتصادی صورت گیرد تا بتوان در راه تحقق اهداف مدنظر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی گام‌های جدی برداشت.

دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها افزود: واکاوی جهاد اقتصادی نشانگر این امر است که واژه جهاد دارای چندین بعد است که به نظر می‌رسد باید تمامی این ابعاد مدنظر سیاستگذاران و برنامه‌ریزان کشور قرار گیرد، به این معنا که استفاده از واژه جهاد خود تکالیفی از بعد دینی بر عهده هر شهروند ایرانی قرار می‌دهد، ضمن اینکه بعد دیگر جهاد اقتصادی خود می‌تواند به موضوع وظیفه‌محوری هر ایرانی اشاره داشته باشد.

وی تصریح کرد: در واقع نامگذاری این سال از سوی مقام معظم رهبری، مردمی بودن جهاد اقتصادی را یادآور شده است و بر همین اساس باید برای آحاد ملت، در حرکتهای اقتصادی کشور سهمی در نظر گرفته شود.

فرزین گفت: نامگذاری سال 90 به عنوان جهاد اقتصادی نشان از این دارد که مقام معظم رهبری به دنبال شکل گیری اصلاحات اقتصادی به عنوان یک وظیفه عمومی بوده و در این رابطه اصلاحات اقتصادی از فاز یک موضوع دانشگاهی خارج و وارد فاز مردمی، شده است.

وی پیاده‌سازی برنامه‌ها در سال جهاد اقتصادی را نیازمند توجه همگان در طیف‌های مختلف دانست و گفت: زمانی که نام جهاد به میان می‌آید، معنایش این است که باید از شرایط فعلی و ساختارهای معیوب کنونی اقتصاد ایران خارج شده و با تکیه بر ظرفیت‌های موجود در جامعه ایرانی، تحول را پیشه کنیم.

به گفته فرزین، اجرای موفق قانون هدفمندکردن یارانه‌ها نشان داد که شرط اصلی موفقیت در هر طرح اقتصادی، خیزش و همراهی مردم است؛ در واقع مردم در اجرای فاز اول قانون هدفمند کردن یارانه‌ها نشان دادند که با هر طرح اقتصادی که منجر به بهبود وضعیت اقتصادی عمومی شود و جهت‌گیری‌های عدالت‌خواهانه را نیز دنبال کند، همراهی خواهند کرد.

وی اظهار داشت: با اجرای موفق قانون مذکور، اعتماد به نفس سیاستگذاران اقتصادی کشور دوچندان شده است و البته توافق جمعی که در کشور برای اجرای این قانون بوجود آمد، بی‌تاثیر نبوده است.

فرزین گفت: نامگذاری سال جهاد اقتصادی نشانگر وزن اصلاحات و تحولات اقتصادی در اندیشه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است.

منبع: مهر

رهبر معظم انقلاب در دو سخنراني نخست خود در سال 1390 (پيام نوروزي و سخنرلاني در حرم رضوي) به دلايل انتخاب واژه جهاد اقتصادي به عنوان شعار سال 1390 اشاره کرده اند. همچنين ايشان در اين بيانات الزامات شکل گيري نهضت جهاد اقتصادي و همچنين شاخص هايي براي فهم ميزان حرکت به سمت حرکت جهادي در اقتصاد را اختصارا بيان  کرده اند. در اين بخش از مقاله تلاش شده تا اين موارد از بيانات رهبر انقلاب در مورد فرهنگ و مختصات جهاد اقتصادي به صورت دسته بندي شده به خوانندگان اراپه شود تا بتوان به ذهنيت هرچه بهتري از مفهوم جهاد اقتصادي در بيانات رهبر انقلاب دست يافت:


دلايل انتخاب واژه جهاد اقتصادي براي نامگذاري سال 1390


نخست: اساسي ترين جبهه اقدام دشمنان عليه انقلاب جبهه اقتصادي است

از آغاز پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال 1357 تا کنون دشمنان به ويژه آمريکا همواره و با ابزار هاي گوناگون لحظه اي از تلاش عليه موفقيت و فراگير شدن اين نهضت اسلامي و ضد استکباري فروگذار نکرده اند در برحه اي نمود اصلي اين تلاش در مبارزه نظامي بوده و در برهه اي مبارزه فرهنگي و سياسي غلبه داشته است اما آنچه امروز محور اصلي مبارزه دشمنان با انقلاب ملت ايران قرار گرفته است مبارزه و تحريم اقتصادي است.

«...آنچه که در عرصه‌ي مجموعه‌ي مسائل کشور انسان مشاهده ميکند، که در سال 90 بايد ما آن را وجهه‌ي همت خودمان قرار بدهيم، اين است که از جمله‌ي اساسي‌ترين کارهاي دشمنان ملت ما و کشور ما در مقابله‌ي با کشور ما، مسائل اقتصادي است.»

لذا است که رهبر انقلاب حرکت عادي در جبهه اقتصادي را کافي نمي دانند:
« در عرصه‌ي اقتصادي با حرکتِ جهادگونه کار کنند، مجاهدت کنند. حرکت طبيعي کافي نيست؛ بايد در اين ميدان، حرکت جهشي و مجاهدانه داشته باشيم.»


دوم: سومين سال از دهه پيشرفت و عدالت

رهبر انقلاب به هدف تعيين شده براي دهه چهارم انقلاب که از سال 1387 آغاز شده اشاره کرده و تلاش براي رسيدن به آنرا لازم مي خوانند طبيعي است که يکي از نتايج اقدام جهادي در عرصه اقتصاد نزديک تر شدن به هر دو هدف پيشرفت و عدالت اقتصادي خواهد بود.


سوم: الگو سازي براي ملتها

امروز رشد و پيشرفت خاص و شتابنده اقتصادي ايران به عنوان کشوري که چشم بسياري از ملتهاي منطقه به وضعيت و شرايط آن دوخته شده؛ مساله مهمي در نگاه بين المللي است وبالندگي اقتصادي ايران اسلامي مي تواند در نگاه ملتهاي مسلمان منطقه به شکل گيري الگويي برآمده از اسلام در رفع معضلات اقتصادي منجر شود. در حقيقت جهاد اقتصادي در اينجا وسيله ايست براي يک الگو سازي جهاني

«ما بايد بتوانيم قدرت نظام اسلامى را در زمينه‌ى حل مشکلات اقتصادى به همه‌ى دنيا نشان دهيم؛ الگو را بر سر دست بگيريم تا ملتها بتوانند ببينند که يک ملت در سايه‌ى اسلام و با تعاليم اسلام چگونه ميتواند پيشرفت کند»



شاخصها و سرفصلهاي مهم در تشخيص عمل به شعار جهاد اقتصادي

مقام معظم رهبري شکل گيري جهاد اقتصادي و رسيدن کشور به هدف در سايه آن را منوط به حصول يک سري ويژگي ها ميدانند که برخي را در سخنان خود برشمرده اند:



الف) شاخص اصلي؛ رشد اقتصادي
رهبر انقلاب شاخص اصلي را در تعيين موفقيت يا عدم موفقيت حصول رشد اقتصادي پرشتاب ميدانند که حداقل قابل قبول آن ميزان پيش بيني شده در برنا مه پنجم است.

«آنچه که در اين زمينه با عنوان شاخص وجود دارد و مهم است، رشد پرشتاب کشور به ميزان تعيين شده‌ى در برنامه‌ى پنجم است که اعلام شده است؛ يعنى حداقل رشد هشت درصدى.»


ب) افزايش بهره وري؛ عامل رسيدن به هدف
يکي از عوامل اصلي رسيدن به رشد اقتصادي بالا در کشور را «افزايش بهره وري» است با افزايش بهره وري در اقتصاد بدون افزايش سرمايه گذاري مي توان به توليد و ارزش افزوده بساير بيشتر دست يافت و اين مساله در کشوري که شاخص بهره وري آن به صورت سنتي پايين است بسيار حائز اهميت است.

نکته مهم در افزايش سهم بهره وريتوجه به ضرورت آموزش مردم است زيرا بهره وري در ارتباط تنگاتنگ با مفهوم منابع انساني است و در صورت عدم تغيير نيروي انساني نمي توان انتظار تغيير قابل ملاحظه اي در شاخص بهره وري را داشت.

«در اين رشد، سهم بيشتر مربوط به بهره‌ورى است؛ يعنى ما بتوانيم از امکانات کشور به شکل بهترى استفاده کنيم. .... من به مسئولان کشور توصيه ميکنم که در زمينه‌ى اهميت ارتقاء سهم بهره‌ورى در رشد اقتصادى کشور با مردم حرف بزنند؛ بگويند ارتقاء سهم بهره‌ورى در رشد اقتصادى کشور و همچنين کاهش فاصله‌ى درآمدى دهکهاى بالا و پائين جامعه - اين شکاف درآمدها، شکاف اقتصادى بين بخشهاى مختلف جامعه - چقدر اهميت دارد.»


ج) کاهش شاخص بيکاري و افزايش اشتغال
شاخص نرخ بيکاري يکي از شاخص هاي نشان دهنده ميزان رونق اقتصادي در کشور است و طبيعي است که در يک اقتصاد پويا و رو به رشد اين شاخص روند کاهشي خواهد داشت. زيرا در پي رونق اقتصادي و گسترش توليد تعداد بيشتري از مشاغل و نيروي کار لازم خواهد بود.

«کاهش نرخ بيکارى و افزايش اشتغال در کشور، از جمله‌ى مسائل بسيار اساسى و مهم است.»


د) شاخص گسترش فعاليت بخش خصوصي
کاسته شدن از حجم تصدي دولت در اقتصاد که به منزله افزايش فعاليت بخش خصوصي و تعاوني است همواره از عوامل اصلي افزايش بهره وري و رشد اقتصادي و حرکت به سمت رونق در اقتصاد محسوب شده است. طبيعي است در کشوري که حجم تصدي بخش دولتي در اقتصاد زياد است براي حرکت به اين سمت بخش خصوصي نيازمند کمک و حمايتهايي است که توان رقابت و حضور در کنار رقيب مقدري چون دولت را داشته باشد. حضور بخش خصوصي در عرصه هاي مختلف به افزايش سرمايه گذاري کشور کمک مي نمايد و سبب تحول جدي در مديريت رو به رشد اقتصادي مي گردد.

«مسئله‌ى افزايش سرمايه‌گذارى بخش خصوصى و کمک به بخش خصوصى که بتواند در زمينه‌ى مسائل اقتصادى کشور سرمايه‌گذارى کند، از جمله‌ى مسائل مهم و اساسى است؛»


ه) تشکيل سرمايه هاي بزرگ
يکي از شاخص هاي اصلي در اقتصاد هاي بزرگ و روبه رشد جهان تشکيل سرمايه هاي بزرگ است اين الزاما به معني وجود ابرسرمايه داران و شکاف هاي عظيم طبقاتي نيست بلکه اين سرمايه کاي بزرگ و مجموعه هاي قدرتمند اقتصادي مي تواند از گردهم آمدن تعداد بساير زيادي سرمايه هاي کوچک حاصل شود.

«.... يکى از کارهاى مهم در اين باب، ايجاد تعاونى‌هاست، که به وسيله‌ى تعاونى‌ها سرمايه‌هاى بزرگ تشکيل بشود و بتوانند در مسائل مهم اقتصادى کشور سرمايه‌گذارى کنند و گره‌هاى مهم را باز کنند و دولت بتواند اين کار را انجام دهد. بايستى زيرساختهاى حقوقى و قانونى‌اش آماده شود. اين، يعنى حمايت از شکوفائى کار»


و) استفاده بهينه از منابع يا صرفه جويي در مواد اساسي
استفاده صحيح يا حداکثري از منابع موجود در کشور خود عامل بسيار مهمي در رشد و پيشرفت کشور است. شايد بتوان گفت که ميزان هدر رفت هدر يک از منابع اساسي مثل آب يا انرژي که با هزينه بالايي در کشور ها در اختيار مصرف کنندگان خانگي صنعتي يا کشاورزي قرار مي گيرد خود از شاخصهاي مهم نشان دهنده وضعيت اقتصاد يک کشور در حرکت رو به رشد خود است فقط توجه به اين نکته که 90% از آب مورد استفاده در بخش کشاورزي در ايران هدر مي رود در کنار دانستن اين نکته که 90% آب موجود در شبکه هاي آبرساني کشور در اختيار بخش کشاورزي قرار مي گيرد نشاندهنده تحولات بسيار عظيمي است که در صورت استفاده صحيح از منابع و جلوگيري از هدر رفت مي تواند در کشور با اين منابع صورت گيرد.

«صرفه‌جوئى در مواد اساسى، از جمله صرفه‌جوئى در مصرف آب. امروز نود درصد آبى که ما در کشور مصرف ميکنيم، در بخش کشاورزى مصرف ميشود. اگر دولت به توفيق الهى بتواند شيوه‌هاى آبيارى کشاورزى را اصلاح کند، اگر از اين نود درصد، ده درصد کم بشود، شما ببينيد چه اتفاقى مى‌افتد. در واقع امکانات بهره‌بردارى از آب در بخش غير کشاورزى دو برابر ميشود؛ که اين بسيار چيز مهم و باارزشى است.»


ز) مشارکت مستقيم مردم
«مشارکت مستقيم مردم در امر اقتصاد، لازم است. اين نيازمند توانمند شدن است، نيازمند اطلاعات لازم است؛ که اينها را بايد مسئولين در اختيار مردم بگذارند و اميدواريم ان‌شاءاللَّه اين روند روزبه‌روز توسعه پيدا کند...البته رسانه‌ها نقش دارند، راديو و تلويزيون نقش دارند، ميتوانند مردم را آگاه کنند؛ دولت هم بايد فعال برخورد کند و بتوانند ان‌شاءاللَّه مسئله‌ى اقتصادى را پيش ببرند.»



زمينه ها و الزامات لازم براي تحقق مساله جهاد اقتصادي

بديهي است که تحقق هر شعار و شکل گيري هر نهضتي در کشور نيازمند زمينه هايي است طبيعتا فراگير شدن حرکت جهادي در اقتصاد کشور نيز نيازمند الزاماتي است که امکان آن را فراهم مي کند رهبر معظم انقلاب الزامات شکل گيري جهاد اقتصادي را در پنج مورد بر شمرده اند.


1) روحيه‌ى جهادى
روحيه جهادي در حقيقت چيزي فراتر از انگيزه سازماني يا سود شخصي است وقتي روحيه جهادي بر کاري حاکم شود ديگر فرد خود را در چارچوب خشنامه ها و وظايف تعيين شده اداري و يا سود شخصي اش نمي سنجد و طبعا در آن قالب محدود نيز عمل نمي کند در چنين شرايطي افراد تنها به هدف مي انديشند و تا رسيدن به ان دست از تلاش بر نمي دارند.

«روحيه‌ى جهادى لازم است. ملت ما از اول انقلاب تا امروز در هر جائى که با روحيه‌ى جهادى وارد ميدان شده، پيش رفته؛ اين را ما در دفاع مقدس ديديم، در جهاد سازندگى ديديم، در حرکت علمى داريم مشاهده ميکنيم.

اگر ما در بخشهاى گوناگون، روحيه‌ى جهادى داشته باشيم؛ يعنى کار را براى خدا، با جديت و به صورت خستگى‌ناپذير انجام دهيم - نه فقط به عنوان اسقاط تکليف - بلاشک اين حرکت پيش خواهد رفت.»


2) استحکام معنويت در جامعه
وجود جو ايماني و مذهبي در جامعه و در ميان جوانان نوعي سپردفاعي مستحکم در برابر هرز رفتن استعداد هاي آنهاست و اينجاست مي توان تاثير دينداري را بر رشد و سعادت دنيايي انسان نيز مشاهده کرد.

«......استحکام معنويت و روح ايمان و تدين در جامعه است. تدين جامعه، تدين جوانان ما، در امور دنيائى هم به ملت و به جامعه کمک ميکند.

اگر يک ملت جوانانش متدين باشند، از هرزگى دور خواهند شد؛ از اعتياد دور خواهند شد؛ از چيزهائى که جوان را زمينگير ميکند، دور خواهند شد؛ استعداد آنها به کار مى‌افتد، کار ميکنند، تلاش ميکنند؛ در زمينه‌ى علم، در زمينه‌ى فعاليتهاى اجتماعى، در زمينه‌ى فعاليتهاى سياسى، کشور پيشرفت ميکند. در اقتصاد هم همين جور است. روحيه‌ى معنويت و تدين، نقش بسيار مهمى دارد.»


3) پرهيز از توجه اجتماعي به مسائل حاشيه اي
طرح مسائل حايشه اي و عطف توجه جامعه به آن مي تواند انسانها را از هدف اصلي خود باز دارد يا سير رو به جلو کشور را دچار خلل کند. انگيزه ها را آسيب بزند و حتي افرادي را که سست ترند از نيل به هدف نهايي نا اميد سازد.

«مسائل حاشيه‌اى در کانون توجه افکار عمومى قرار نگيرد.يک شرط ديگر اين است که کشور به مسائل حاشيه‌اى مبتلا نشود. ببينيد، در بسيارى از اوقات يک مسئله‌ى اصلى در کشور وجود دارد که همه بايد همت کنند و به سراغ اين مسئله‌ى اصلى بروند؛ بايد مسئله‌ى کانونى کشور اين باشد؛ اما ناگهان مى‌بينيم از يک گوشه‌اى يک صدائى بلند ميشود، يک مسئله‌ى حاشيه‌اى درست ميکنند، ذهنها متوجه آن ميشود.»

آيت الله خامنه اي عطف توجه کشور به مسائل حاشيه اي را مانند اين مي دانند که قطاري در حرکت با سرعت به سمت مسيرخود را براي توجه به نقطه اي در ميان راه متوقف کنند دوباره جمع شدن افراد و به حرکت افتادن اين ها چه ميزان دشوار است؟ و آيا تاخير پيش آمده جبرا خواهد شد؟


4) اتحاد و انسجام ملي
اتحاد و انسجام در عرصه ملي از عوامل لازم براي حرکت سريع رو به رشد در هر کشوري است و ايران نيز از اين مساله مستثني نيست. پرهيز از حرکات و بيانات تفرقه افکنانه از ضروريات حرکت جامعه در مسير يک جهاد اقتصادي حقيقي است. اين مساله کوچک و بزرگ نمي شناسد و در اين زمينه آحاد مردم جامعه از عوام گرفته تا مسئولين سياسي يکسانند و وظيفه دارند که به سهم خود در حفظ وحدت بکوشند.

البته در اين زمينه اتحاد بين مسئولين نيز از اهميت بسزايي برخوردار است که نتيجه آن در هماهنگي و انسجام هرچه بيشتر قواي سه گانه مشاهده خواهد شد.

« يک شرط ديگر، حفظ اتحاد و انسجام ملى است. اين اتحادى که امروز در ميان مردم و در بين مردم و مسئولين وجود دارد.... بايستى باقى بماند و روزبه‌روز تقويت شود. يکى از نقشه‌هاى بزرگ دشمنان ملت ايران، ايجاد تفرقه و شکاف در داخل بوده است؛ به بهانه‌هاى گوناگون. ... قوميت... مذهب... گرايشهاى سياسى.... جناح‌بندى‌ها، ...اتحاد را بايد حفظ کرد...مسئولين کشور هم همين جور؛ پس انسجام قوا با يکديگر، هماهنگى قوا با يکديگر هم مهم است.»


5) پرهيز از نگاه شعاري به مفهوم جهاد اقتصادي
آخرين نکته بيان شده از سوي رهبر انقلاب در زمينه الزامات جهاد اقتصادي باور کردن و عمل کردن مسئولين است: «آنچه انتظار داردم اين است که اين شعار را بشنوند، باور کنند و دنبال کنند. » نه برخورد شعاري با آن و پر شدن در و ديوار شهر ها از بيل بورد هايي با نوشته هاي تبليغي براي جهاد اقتصادي چنانکه صراحتا تاکيد مي کنند:
«تابلو کردن و در و ديوار را پر کردن و عکس زدن و اينها هيچ لزومى ندارد. اگر هزينه‌اى نداشته باشد، لزومى ندارد؛ اگر هزينه داشته باشد، اشکال هم دارد.»
 

منبع: سایت اقتصاددان

اشاره: در شرایطی که در سومین سال از دهه‌ی پیشرفت و عدالت قرار داریم  و البته در موضوع  پیشرفت و عدالت، حرکتی رو به جلو در کشور را احساس می کنیم. و از سوی دیگر با پیدایش موج اسلام خواهی و ظلم ستیزی  كه در دنیای اسلام به ‌وجود آمده است، این احساس ایجاد می شود که در ملتهای منطقه هم پیشرفت و عدالت محقق خواهد گردید.

با وجود چنین شرایطی رهبر معظم انقلاب در پیام نوورزی خود در ابتدای سال جدید خورشیدی، این سال را «سال جهاد اقتصادی» نامگذاری نمودند و از تمام مسولان کشور در همه دستگاه ها و همچنین تمام آحاد مردم خواستند که در عرصه اقتصادی، جهاد گونه و با فرهنگ مجاهدت وارد عرصه شوند.

به همین مناسبت پایگاه 598 در گفتگوی کوتاهی با حجت الاسلام والمسلمین پناهیان به این موضوع پرداخته است که تقدیم می گردد:

تعریف جهاد اقتصادی و باور فرهنگ جهادی در عرصه اقتصاد

ما دشمنانی را درمقابل داریم که باید با آن دشمنان در عرصه اقتصاد هم به مبارزه بپردازیم و امروزه فعالیت اقتصادی و رشد اقتصادی ما به خاطر وجود دشمنان تند و تیزی که وجود دارند  تبدیل شده است به یک جهاد و این را باید همه و بخصوص مسئولین کشور باور کنند.

یک وقت گفته می شود که ما اسراف نکنیم چون مملکت را دچار فقر می کند و حتی گفته می شود اسراف مورد پسند اللهی نمی باشد این ها همه در جای خودشان درست اما در مقطع زمانی که ما قرار داریم اسراف ما را ذلیل دشمن می کند و برای مقابله با دشمن ما امروز نیاز داریم که اسراف نکنیم و یک انگیزه جهادی است که می تواند در مردم عامل پرهیز از اسراف باشد و وقتی که مردم دشمن را در مقابلشان ببینند یقیناً رفتارشان را بهتر می توانند تنظیم کنند و مسئولین هم اگر یک لحظه یادشان برود که ما دشمن داریم هم در مقام برنامه ریزی و قانون گذاری و هم در مقام اجرا نگاهشان به اولویت ها مخدوش خواهد شد.

ضرورت جهاد اقتصادی و قرار داشتن در شرایط جنگ

کار خوبی که مجلس شورای اسلامی انجام داده که کمیسیون ویژه ای را برای جهاد اقتصادی معیین کردند این کار باید به شدت دنبال بشود چون ما در وضعیت صلح قرار نداریم و دشمنان به شدت در حال مبارزه غیر نظامی با ما هستند در چنین وضعیتی اگر که ما خودمان را در حالت جهاد با دشمن ببینیم یقیناً اولویت هایمان تغییر خواهند کرد. یک وقتی مملکتی دشمن ندارد یا دشمن فعالی ندارد و می تواند به فعالیت های دیگری بپردازد ولی وقتی که دشمن دارد ممکن است که اولویت ها تغییر پیدا کند.

سفر مقام معظم رهبری به عسلویه شروع جهاد اقتصادی

سفر مقام معظم رهبری به عسلویه یک مثال بود برای جهاد اقتصادی، چون دشمنان ما در خلیج فارس حضور دارند و ما وقتی که می بینیم اموال این مملکت را باید از زیر دست دشمنان بیرون بکشیم آن وقت برخی از موقعیت ها برای ما اولویت پیدا می کند. آنجایی که دشمن هست باید سریعتر کار کرد و اهمیت بیشتری به آنجا داد .  

چرائی جایگزینی جهاد اقتصادی بجای توسعه اقتصادی

دلیل دیگر انتخاب کلمه "جهاد" برای "اقتصاد" و استفاده نکردن از واژه توسعه اقتصادی این است که اگر ما روحیه انقلابی گری یمان را در اقتصاد لحاظ نکنیم اقتصاد ما کماکان بیمار خواهد ماند. هر طرح اقتصادی که بخواهد موجب بهبود اوضاع اقتصادی مملکت بشود باید با یک روحیه انقلابی برنامه ریزی بشود و با همان روحیه انقلابی اجرا بشود شاید به دلیل ضرورت انقلابی گری که برای رشد جامعه لازم است مقام معظم رهبری از واژه جهاد استفاده کردند.

جهاد فرهنگی زمینه جهاد مقدس اقتصادی

دلیل دیگر انتخاب واژه جهاد در نامگذاری امسال این است که جهاد یک واژه مقدس است و با این که اقتصاد فعالیتی مادی اشاره می کند اما این فعالیت مادی وقتی برای اعتلای یک مملکت اسلامی باشد و برای حفظ انقلاب اسلامی باشد یقیناً یک فعالیت مقدس خواهد شد. عنوان جهاداقتصادی فعالیت درست و صحیح اقتصادی را به یک فعالیت پر نور و معنوی می تواند تبدیل کند و به شرطی که در جهت اهداف این جهاد باشد و درک صحیحی از این اهداف وجود داشته باشد و مجاهدانه و با نوعی از از خود گذشتگی و ایثار به سمتش حرکت بکنیم.

ما برای تحقق جهاد اقتصادی باید به یک جهاد فرهنگی در باب فرهنگی که تنظیم کننده رفتار و روابط اقتصادی است بپردازیم. یعنی جهاد اقتصادی مقدمتاً به یک جهاد فرهنگی برای زمینه سازی جهاد اقتصادی نیاز دارد.

منبع: http://www.598.ir/fa/pages/?cid=10697

برخی گمان می کنند انقلاب اسلامی در 22 بهمن 57 به پیروزی رسید و آنچه بعد از آن اتفاق می افتد چیزی غیر از انقلاب است. 22 بهمن آغاز یک انقلاب بزرگ بود که هدفش وارد کردن اسلام در عرصه های مختلف زندگی فردی و اجتماعی جامعه است. انقلاب اسلامی عبارت است از مجموع و جامع این انقلابها:

1. انقلاب سیاسی(مردم سالاری دینی)

2. انقلاب فرهنگی(هدف اساسی انقلاب)

3. انقلاب علمی(شرط لازم)

4 انقلاب اجتماعی

5. انقلاب اقتصادی(زمینه لازم)

انقلاب های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و علمی تا حدودی مسیر خود را پیدا کرده و هر چند با فراز و نشیب به پیش می روند. اما آنچه مغفول مانده و شاید با حدود 20 سال تاخیر شروع شده انقلاب اقتصادی است. اما دهه عدالت و پیشرفت در یک جمله با هدف وارد کردن اسلام در نظام اقتصادی کشور و برقراری عدالت در معنایی وسیع که از سویی از ظلم و فساد جلوگیری می کند و از سوی دیگر باعث پیشرفت می شود، شرایطی را می طلبد که عبارتند از:

1. اصلاح الگوی مصرف

2. همت و کار مضاعف

3. جهاد اقتصادی ( اولین گام بلند در راه رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی در حوزه اقتصاد)

همانطور که مشاهده می شود 2 گام ابتدایی زمینه ساز حرکت در این مسیر بوده و گام سوم آغاز حرکت به سمت این انقلاب می باشد. جهادی مقدس در راه پیشرفت و اعتلای اسلام و الگو سازی برای سایر ملل.

منبع: http://www.econculture.mihanblog.com/post/129

دهه چهارم و ورود انقلاب در عرصه اقتصاد:

انقلاب اسلامی به مثابه پروژه ای است که سالهای متمادی پیش از 22 بهمن 57 زیرساخت­های شروع آن ایجاد شد و در بهمن 57 کلید خورد. این پروژه که با هدف وارد کردن اسلام در تمامی شوون زندگی فردی و اجتماعی جامعه به دست توانای ملت و با رهبری عالمی عادل و شایسته شروع شد  ، در همان ابتدای امر با تغییر ساختار سیاسی و حکومتی جامعه گام موثری در جهت وارد کردن اسلام در عرصه سیاست نهاد. در 12 فروردین 58 انقلاب سیاسیِ انقلاب اسلامی با شاکله مردم سالاری دینی به صورت محکم و استوار شکل گرفت و با رهبری امام بزگوار و پس از آن مقام معظم رهبری و سیاستمداران جمهوری اسلامی راه مستقیم خود را هر چند با فراز و نشیب پیش گرفت. با وارد شدن اسلام در عرصه سیاست و به دست گرفتن ارکان قدرت سیاسی توسط عالمان اسلامی زمینه جهت ورود اسلام در عرصه های دیگر نیز به وجود آمد. انقلاب فرهنگی به عنوان اساسی ترین هدف انقلاب اسلامی ایران شروع شد و تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی از همان ابتدا به عنوان اصلی ترین نهاد فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دستور امام بزرگوار نشان از اهمیت والای این عرصه در تفکر اسلامی ایشان داشت. ایشان در جای جای سخنان خویش بر این نکته تاکید کردند که عرصه اصلی انقلاب اسلامی انقلاب فرهنگی است و اگر فرهنگ اصلاح نشود هر چند تمام اجزاء دیگر جامعه از جمله اقتصاد و سیاست و مسائل نظامی قدرتمند گردند ما به هدف نهایی مان نخواهیم رسید.(صحیفه امام ج15 ص 16)

در بیان مقام معظم رهبری نیز عرصه معنویت در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان عرصه محوری و اساسی مطرح گردیده است. محورهایی چون مهندسی فرهنگی و شبیخون فرهنگی نیز در همین راستا ست .  جنگ تحمیلی شرایطی را برای انقلاب اجتماعی در ایران و تشکیل یک جامعه واحد و یکپارچه که حداقل اختلاف طبقاتی در آن وجود داشته باشد و از سویی وحدت و اتحاد ملی نیز در سطحی بالا به نمایش گذاشته شود، بوجود آورد. 8 سال دفاع مقدس که برکات عظیمی برای نظام جمهوری اسلامی ایران به بار آورد و نیز سالهای پس از آن، شرایط بسیار مناسبی جهت ورود به عرصه اقتصاد و انقلاب اقتصادی بود که با کوتاهی هایی که صورت گرفت این فرصت از دست رفت و به تعبیر مقام معظم رهبری حرکتهای هفت و هشتی و زیگزاگ شروع شد. اقتصاد دولتی دوران موسوی و حرکت به سمت اقتصاد سرمایه محور و مصرف گرای آقای هاشمی و بعد از آن نیز حرکتهایی بی برنامه که تناسب چندانی با مبانی اسلامی و آرمانهای انقلاب اسلامی نداشت  صورت گرفت و حرکت به سمت انقلاب اقتصادی را به شدت دچار مشکلات و موانع کرد. بسیاری از ساختارها و نهادهای جامعه و نیز رفتارهای اقتصادی مردم به شکلی ایجاد شده که حرکت به سمت اسلامی شدن در حوزه اقتصاد را به سختی دچار مشکل نموده است. از همین روست که این حرکت، جهاد می طلبد. جهادی که شرایط خاصی می طلبید که امروز آن شرایط حداقل در عرصه گفتمان سازی فراهم شده است.

الزامات یک حرکت جهادی به عبارتند از:

1. علم و شناخت کافی: آنچه مقام معظم رهبری در سالهای اخیر با عناوینی چون مرجعیت علمی، نهضت نرم افزاری و تولید علم بیان فرمودند همه در راستای انقلابی علمی در کشور است که شرط لازم جهت هر گونه پیشرفت در کشور می باشد. مسئله اقتصاد نیز از این قضیه مستثنی نبوده و شناخت مبانی اقتصاد اسلامی در تمام ساحتهای عرصه اقتصاد از احکام و قوانین و نهادهای آن گرفته تا رفتارها، اخلاقیات و بینشهای اسلامی در حوزه اقتصاد شرط لازم و اساسی جهت رسیدن به اهداف اقتصادی اسلام می باشد(شناخت وضع مطلوب). اما شناخت وضع موجود اقتصاد در کشور و نیز اطلاع از تحولات جهانی نیز در هر سه عرصه اقتصاد نظری، نهادسازی و همچنین رفتارسازی اقتصادی ضروری می باشد.

ترسیم الگوی تغییر، شناخت چگونگی برطرف کردن موانع، تغییر ساختارها و نهادها و قوانین و...، تغییر رفتارها  و فرهنگسازی در حوزه اقتصاد اسلامی و ...نیز شرط اساسی دیگری است در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی در وارد کردن اسلام در عرصه اقتصاد.

2. امید، خودباوری، عزت ملی و انگیزه: شرط لازمی که همواره مورد تاکید امام بزرگوار و مقام معظم رهبری بوده و هست داشتن امید و انگیزه و داشتن روحیه اعتماد به نفس ملی جهت حرکت در خط پیشرفت می باشد.

3. فراهم بودن زیرساختها و شرایط: بدون شک علم و انگیزه در راستای انجام هر کاری 2 شرط اساسی و خدشه ناپذیر بوده و فقدان هر کدام سبب عدم تحقق هر فعالیتی می شود. اما شرط اساسی دیگری وجود دارد که ضلع سوم این هرم را می سازد. فراهم بودن شرایط و به عبارت دقیق تر فراهم کردن شرایط لازم و برداشتن موانع مطلب اساسی و مهم دیگری است که سبب خواهد شد امید ما به ساخت یک جامعه اسلامی که علم به آن داریم تحقق یابد و انقلاب اسلامی با یک حرکت جهادگونه مسیر کمال خود را  در پیش گیرد. آنچه مقام معظم رهبری در دو سال اخیر تحت عناوین اصلاح الگوی مصرف و همت مضاعف و کار مضاعف بیان داشتند نیز در راستای ایجاد شرایط و زیر ساختهای لازم جهت این حرکت عظیم می باشد.

انقلاب اسلامی ایران و حرکتی که این ملت در 22 بهمن 57 به یاری خداوند متعال آغاز کرد به فرموده امام بزگورار در جهت حرکت انبیاء بوده و هدفش زمینه سازی برای تشکیل حکومت جهانی حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف می باشد. حرکتی که به فرموده قرآن هدفش عدالت است به معنایی وسیع که کمال فرد و جامعه را تضمین می نماید. عدالتی که در تمام ارکان زندگی یک جامعه ورود پیدا کند و از سویی سبب از بین رفتن ظلم ها و فسادها گردد و از سویی سبب پیشرفت و کمال. جهاد اقتصادی نیز به عنوان آغاز ورود اسلام به حوزه اقتصاد باید در نظر گرفته شود و اهدافش در راستای آرمانهای انقلاب ترسیم گردد. اولین و مهمترین مطلبی که در حوزه جهاد اقتصادی باید مطرح گردد این است که در اسلام و به تبع آن در نظام اسلامی اقتصاد هدف نیست. هدف نهایی همان است که در ابتدا به آن اشاره شد و آن رشد فرهنگ، پیشرفت در عرصه معنویت، کمال و تعالی جامعه است.

بدون شک همانگونه که اقتصادی پویا نیاز به فرهنگی سالم دارد عکس این مطلب نیز صادق است. یعنی فرهنگ متعالی نیز متناسب با اجزا و اهداف خود اقتصادی متعالی میخواهد و نه در نقابل با اهداف فرهنگی آنچه در کشورهای غربی و حتی کشورهایی مثل ژاپن مشاهده می شود این است که فرهنگ فدای توسعه اقتصادی شد و بی تردید در بلند مدت این فرهنگ سبب نابودی همان اقتصاد نیز خواهد شد. در تعالیم اسلامی اینگونه می آموزیم که آنچه در عالم هستی از جنس باطل است وجود ندارد و آن باطلی که آمیخته به حق است از بین خواهد رفت. اگر امروز در غرب اقتصادی قوی و ظاهرا پویا می بینیم، دیری نخواهد پایید که اثر این نظام اقتصادی فاسد بر نظامات فرهنگی و اجتماعی خود را به صورت بحرانهای بزرگ فرهنگی و اجتماعی نشان دهد و سبب سقوط این نظام اقتصادی نیز گردد.

آری اقتصاد هدف نیست و غفلت از این اصل خطری است که باید همواره ما را گوش به زنگ نگه دارد تا در راه رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی از خط مستقیم و روشن اسلام عزیز و اهداف والای آن دور نشویم.

گفتمان سازی مباحث و موضوعات مطروحه توسط مقام معظم رهبری از مهم ترین اقدامات لازم جهت گام نهادن در راه اجرایی کردن این موضوعات است. طرح در جوامع علمی بطوریکه به تعبیر مقام معظم رهبری سرریز آن در فرهنگ و عموم مردم جامعه بروز پیدا کند زمینه لازم جهت ایجاد مشارکت عمومی در همه سطوح را بوجود می آورد.

اگر چه باید ابتدائا این مطلب را بیان می کردیم، اما از باب حسن ختام بحث به این نکته اشاره میکنیم که اساسی ترین، مهمترین و عالی ترین مطلب در رابطه با جهاد اقتصادی توجه و استمداد از خداوند متعال و شکر نعمت های خداوند از جمله شکر نعمت جمهوری اسلامی است که از بالاترین شکر هاست و رشد واقعی و حقیقی در شکر این نعمت است؛ لئن شکرتم لازیدنکم...

عرصه های الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و جهاد اقتصادی:

به نظر می رسد مهمترین موضوعی که باید در دهه عدالت و پیشرفت ابتدا تبیین شود و سپس در مسیر آن گام برداشته شود، بررسی عرصه های مختلفی است که مقام معظم رهبری به عنوان عرصه های پیشرفت بیان کردند. این عرصه ها به ترتیب اولویت عبارتند از: معنویت، فکر، علم و زندگی. بررسی دقیق این عرصه ها و پاسخ به پرسش های مهمی از جمله اینکه:

1.      ویژگی ها و حدود هر یک از این عرصه ها کدام است؟

2.      رابطه و نسبت این عرصه ها با یکدیگر چیست؟

3.      شاخص های تعریف و تمایز این عرصه ها از یکدیگر کدام است؟

4.      تاثیر و تاثر این عرصه ها بر یکدیگر به چه صورت است؟

5.      موضوعات مختلفی از جمله اقتصاد ذیل کدام عرصه یا عرصه ها می گنجد و ابعاد مختلف بررسی هر موضوع ذیل عرصه یا عرصه های خاص خود چگونه است؟

6.      ...

و پرسش­های مهم دیگری که اگر پاسخ داده شود می توان ادعا کرد زمینه­های لازم جهت شکل­گیری علم جدیدی با عنوان علم پیشرفت و تکامل بوجود می آورد. علمی از جنس علوم الهی و اسلامی که عالمان آن پیش از اینکه حامل علمشان باشند عامل به آنند و بیش از آنکه علمشان را بگویند علمشان آنها را می­گوید.

در نگاه اول اقتصاد در ذیل عرصه زندگی یکی از حوزه های پیشرفت را شکل می دهد. اما به هیچ وجه نمی توان نگاه به این موضوع را در همین عرصه خلاصه کرد. اقتصاد رابطه دوسویه و متقابلی با مسائل مربوط در عرصه های دیگر از جمله عرصه معنویت دارد. به عبارت دیگر می توان تصدیق کرد که از سویی اثرات مسائل معنوی در اقتصاد قابل جستجوست و از سوی دیگر اثرات زمینه های اقتصادی در عرصه معنویت مشهود است. به عنوان مثال علاوه بر بحثهای مفصلی که در زمینه سرمایه معنوی در اقتصاد مطرح است، مسائل مهمی که در معارف اسلامی تحت عناوینی چون افزایش رزق، برکت و...مطرح شده است مسائلی هستند که نشان از وجود تاثیر عوامل معنوی در مسائل دنیایی و اقتصادی میدهد. از سوی دیگر رفتارها و گرایشات اقتصادی فراوانی وجود دارند که در کمال یافتن روح انسان و رشد معنوی او تاثیر دارد. نگاه خاص اسلام به دنیا به عنوان  مزرعه کشت و کار اعمال، جهت برداشت رشد و تعالی در آخرت ما را به این نکته متوجه می سازد که می توان از عوامل اقتصادی در زمینه پیشرفت در عرصه معنویت نیز بهره گرفت. هم چنین است عرصه های دیگر و روابط وثیق آنها با یکدیگر.

نکته بسیار مهم و اساسی دیگری نیز وجود دارد که مقام معظم رهبری در اولین نشست اندیشه های راهبردی به عنوان مسائل اصلی تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت مطرح کردند و آن این است که نگاه ما به مسئله اقتصاد نباید یک نگاه مادی باشد. فهم و درک صحیح این مسئله نیاز به تامل و تفکر فراوان داشته و این ابتدای راهی است که در پیش رو داریم. مسائل اصلی این پیشرفت عبارتند از:

مسئله خدا و توحید و مبدا

مسئله آخرت و معاد

مسئله عدم تفکیک میان دنیا و آخرت

مسئله انسان

مسئله حکومت

مسئله عدالت

مسئله اقتصاد

نگاه غیر مادی به مسئله اقتصاد

همانطور که ملاحظه می شود این ها مسائلی هستند که در دهه عدالت و پیشرفت باید به عنوان مسائل اصلی در نظر گرفته شوند و به همین علت است که این حرکت را می توان جهاد اقتصادی نامید و نه توسعه اقتصادی. جهادی که سرآغاز و کمالش رضوان خداست، سلاحش علم و تلاش مخلصانه است، پاداشش هم دنیوی است و هم اخروی، مانعش نگاه مادی گرایانه است، زمینه اش حکومت اسلامی است، هدفش اجرای عدالت است و سربازش انسان معنوی است. انسانی که باید به کمالش و به سرآغازش برسد.

امید که در این دهه با نگاهی صحیح و پیروی و اطاعت از اسلام و با تلاشی خستگی ناپذیر و مخلصانه

در راه رشد و تعالی کشور و زمینه سازی جهت ظهور حضرت صاحب ارواحنا فداه رضوان خداوند را بدست آوریم.

(منبع: www.siasatema.com)

این سومین سالی است که مقام معظم رهبری شعاری برای سال انتخاب می کنند که به نظرم نزدیک ترین حوزه به این شعارها حوزه فرهنگ اقتصادی است. اصلاح الگوی مصرف(فرهنگ مصرف)، همت مضاعف و کار مضاعف(فرهنگ کار)، جهاد اقتصادی(حرکت جهادگونه در راستای اهداف اقتصادی)... به نظرم در دو مورد اول این ادعا گزاف نیست که "مهندسی فرهنگی نظام اقتصادی" به عنوان عبارت اخرای اصلاح الگوی مصرف و همت مضاعف و کار مضاعف می تواند قرار گیرد. در مورد شعار امسال ابتدا به ساکن ذهنم به این سمت نیامد. اما وقتی بیانات ایشان را با دقت واکاوی کردم، به نتایج جالبی دست یافتم که امیدوارم مورد استفاده دوستان قرار بگیرد.

ادعا:

شعار امسال اگر چه زمینه اش اقتصادی است اما تمام الزامات و شروطی را که مقام معظم رهبری جهت پیشرفت و حرکت در این راستا بیان نمودند فرهنگی است.

استدلال:

چیستی شعار: حرکتی جهادگونه در راستای پیشرفت اقتصادی

"اگر كشور عزیز ما بتواند در زمینه‌ى مسائل اقتصادى، یك حركت جهادگونه‌اى انجام بدهد، این گام بلندى را كه برداشته است، با گامهاى بلند بعدى همراه كند، بلاشك براى كشور و پیشرفت كشور و عزت ملت ایران تأثیرات بسیار زیادى خواهد داشت"

چرایی: الگو سازی برای سایر ملل و تبلیغ اسلام و نظام اسلامی

"ما باید بتوانیم قدرت نظام اسلامى را در زمینه‌ى حل مشكلات اقتصادى به همه‌ى دنیا نشان دهیم؛ الگو را بر سر دست بگیریم تا ملتها بتوانند ببینند كه یك ملت در سایه‌ى اسلام و با تعالیم اسلام چگونه میتواند پیشرفت كند"

زمینه ها:

1.      رشد اقتصادی 8 درصدی

"آنچه كه در این زمینه با عنوان شاخص وجود دارد و مهم است، رشد پرشتاب كشور به میزان تعیین شده‌ى در برنامه‌ى پنجم است كه اعلام شده است؛ یعنى حداقل رشد هشت درصدى"

2.      کاهش نرخ بیکاری و افزایش اشتغال

"كاهش نرخ بیكارى و افزایش اشتغال در كشور، از جمله‌ى مسائل بسیار اساسى و مهم است"

3.      افزایش سرمایه گذاری بخش خصوصی....تشکیل و حمایت از تعاونی ها

"افزایش سرمایه‌گذارى بخش خصوصى و كمك به بخش خصوصى كه بتواند در زمینه‌ى مسائل اقتصادى كشور سرمایه‌گذارى كند، از جمله‌ى مسائل مهم و اساسى است؛ كه یكى از كارهاى مهم در این باب، ایجاد تعاونى‌هاست"

4.      بهره وری و اصلاح الگوی مصرف

"در این رشد، سهم بیشتر مربوط به بهره‌ورى است؛ یعنى ما بتوانیم از امكانات كشور به شكل بهترى استفاده كنیم..."

"صرفه‌جوئى در مواد اساسى..."

شروط و الزامات:

1.      مشارکت مستقیم مردم در امر اقتصاد...توانمندی و اطلاعات....رسانه ها

 مشاركت مستقیم مردم در امر اقتصاد، لازم است. این نیازمند توانمند شدن است، نیازمند اطلاعات لازم است

2.      روحیه جهادی: برای خدا، با جدیت، به صورت خستگی ناپذیر

اولاً روحیه‌ى جهادى لازم است

3.      معنویت و روح ایمان و تدین در جامعه

دوم، استحكام معنویت و روح ایمان و تدین در جامعه است

4.      قرار نگرفتن مسائل حاشیه  ای در افکار عمومی

 یك شرط دیگر این است كه كشور به مسائل حاشیه‌اى مبتلا نشود.

5.      حفظ اتحاد و انسجام ملی...علاقه و اعتماد به مسئولین

یك شرط دیگر، حفظ اتحاد و انسجام ملى است

همانگونه که ملاحظه می شود آنچه ایشان به عنوان شروط لازم جهت تحقق این شعار ذکر فرموده اند همه از اموری هستند که به طور مستقیم با مباحث فرهنگی ارتباط وثیقی دارد.

خوب است یادمان باشد در سال اصلاح الگوی مصرف چه اسراف ها که نشد در راستای اصلاح الگوی مصرف...

در سال همت مضاعف و کار مضاعف چه کسانی نبودند که در مورد کار مضاعف فقط حرف زدند و نوشتند...

به امید اینکه در راه این جهاد به جای حرف، عمل کرده و به جای نوشته های اضافی راجع به جهاد اقتصادی جهاد اقتصادی هم بکنیم.

دوستانه و به عنوان یک برادر کوچکتر عرض می کنم از هزینه هایی که امسال در این راستا خواهد شد بترسیم...و حرص و طمع ما را نگیرد که امسال دور، دور اقتصادی هاست و سال سال پژوهش و پروپوزال و پروژه و پول و ...

البته از جهاد علمی و ارائه مطالب علمی خود نیز نباید غافل شوید...

منبع: http://www.econculture.mihanblog.com/post/121

<p style="text-align: justify"><span class="site-title">ایران اکونومیست: </span>رئیس شورای رقابت، قوای مقننه، مجریه و قضائیه را بازیگران اصلی عرصه جهاد اقتصادی دانست و گفت: قوای سه&zwnj;گانه باید در یک حرکت هماهنگ و یکپارچه، نقشه&zwnj;راه مشترکی را برای جهاد اقتصادی تدوین کنند.<br /> <br /> جمشید پژویان در گفتگو با مهر گفت: به هرحال در سالهای اخیر شاهد توجه به مسائل اقتصادی در کشور بوده&zwnj;ایم که نمود آن در نامگذاری سالهای اصلاح الگوی مصرف و همت مضاعف و کار مضاعف قابل مشاهده است؛ اما آنچه که هم اکنون تحت نام جهاد اقتصادی در سال 90 مطرح شده است، نشانگر حد اعلای توجه به مسائل اقتصادی از سوی مقام معظم رهبری است.<br /> رئیس شورای رقابت افزود: در مسیر جهاد اقتصادی باید نوعی استراتژی بلندمدت تنظیم شود که بازیگران اصلی آن، قوای حکومتی یعنی قوه مقننه، مجریه و قضائیه و زیرمجموعه&zwnj;های آنها هستند.<br /> وی به وجود نواقص در سیاستگذاری&zwnj;های اقتصادی کشور در سالهای اخیر اشاره و تصریح کرد: بخشی از این نقیصه، ناهماهنگی درون سیاستهای دولت با مجلس است که تفاوتهایی در نحوه قانونگذاری و تدوین لوایح با یکدیگر دارند، ضمن اینکه قوانین قضایی کشور نیز، قوانینی مربوط به سالهای قبل هستند و در فضای اقتصادی&zwnj;ای تدوین شده&zwnj;اند که با فضای اقتصادی امروز ایران متفاوت است و بنابراین امروزه نمی&zwnj;تواند کارایی لازم را داشته باشد.<br /> به گفته پژویان، قوانین قضایی امروز به گونه&zwnj;ای است که نمی&zwnj;توان یک بستر امن برای فعالیتهای اقتصادی بخش خصوصی در کشور را شاهد باشیم، بنابراین بازیگران اصلی عرصه جهاد اقتصادی که قوای سه گانه هستند، باید سیاستهای خود را با یکدیگر هماهنگ و یکپارچه کرده و نقشه&zwnj;راه مشترکی را تدوین کنند که طراحی آن، بر اساس شفافیت وظایف هر یک از آنها باشد تا در نهایت، به اعتلای جایگاه اقتصادی ایران در دنیا بیانجامد.<br /> وی اظهار داشت: واقعیت این است که اقتصاد ایران ظرفیتهای قابل قبولی دارد که به کار بستن آنها به راحتی می&zwnj;تواند بیش از دو برابر رشد متوسط 30 سال اخیر را حاصل کند.<br /> پژویان خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت مسائل اقتصادی در دنیای امروز و نظر به اینکه قدرت هر جامعه و کشوری، به قدرت اقتصادی آن بستگی دارد، بنابراین باید یک استراتژی منظم و منسجم را میان تمامی بازیگران عرصه جهاد اقتصادی برای ادامه مسیر تنظیم کرده و برخی سیاستهای گذشته همچون اصل 44 قانون اساسی و هدفمند کردن یارانه&zwnj;ها را با جدیت بیشتری دنبال کرد.<br /> رئیس شورای رقابت گفت: باید ارتباط نزدیکی میان زیرمجموعه های قوای سه گانه با یکدیگر به وجود آید.</p>