نويسنده: بن‌جيلاني، بوعلام Bendjilal, Boualem

مترجم: صادقي، مهدي Sadeqi, Mahdi

احمدي حاجي‌آبادي، روح‌الله Ahmadi Hajiabadi, Ruhollah

الهي، مهدي Elahi, Mahdi

احمد، بهاروندي Baharvandi, Ahmad

عنوان: الگوي عملياتي عقد جعاله با تأکيد بر بخش معدن، به همراه ذكر مباني فقه شيعي در مورد اين قراردادها و اختلافات مبنايي موجود ميان فقه شيعي و مذاهب چهارگانه اهل سنت

محل نشر: ناشر، سال نشر: تهران: دانشگاه امام صادق(ع)، 1389

مشخصات ظاهري: 114 ص

فروست: دانشگاه امام صادق(ع)؛ 183: اقتصاد اسلامي؛ 16

عنوان به انگليسي: ‏The Ja'ala Contract and Its Applicability

قيمت: 20000 ريال

شابك: 9786005574654

نوبت چاپ: چاپ اول

نوع جلد: رقعي (شوميز)

موضوع: 1. معدن و ذخاير معدني (فقه)

 چکيده

کتاب حاضر تحت عنوان «قرارداد جعاله و عملياتي كردن آن براي بخش معدن» به عنوان يكي از برنامه‌هاي ساليانۀ مؤسسۀ آموزشي و تحقيقات اسلامي (IRTI) بانك توسعۀ اسلامي (IDB)  انجام شده است. اين مطالعه مرحلۀ آغازين يك توسعه است. توسعه‌اي كه در آينده چار چوب جامعي به سمت تنظيم و فرموله كردن تئوري قرارداد اسلامي همراه با كاربردهاي آن در بخش‌هاي مختلف اقتصادي را تشكيل مي‌دهد. براي شروع ، توجه خود را بر روي عقد جعاله، به عنوان يك راه حل جايگزين براي قرارداد واگذاري موجود متمركز مي‌كنيم. اين مطالعه همچنين چگونگي بهره‌برداري و استفاده از قرارداد جعاله در بخش معدن را مورد بحث قرار مي‌دهد. ابتدائاً، مطالعۀ مورد نظر، يك ديد كلي و جامع از چارچوب شريعت كه ناظر بر قرارداد جعاله است را ارائه ميدهد. اين مطالعه ويژگي‌هاي اصلي قرارداد جعاله را مشخص كرده و صريحاً يكي از ويژ‌گيهاي اصلي آن كه مي‌گويد:«حق الزحمه توافق شده بين جاعل و مجعول مي‌تواند بخشي از سرمايه مفقود شده و يا بخشي از يك محصول باشد» را تشريح مي‌کند. اين ويژگي به عنوان يكي از فروض كليدي اين تحقيق است. بعلاوه مقايسه‌اي بين ويژگي‌هاي اصلي قرارداد جعاله و شيوه‌هاي ديگر تأمين مالي اسلامي نيز ارائه شده است. سپس، اين تحقیق ويژگي‌هاي كامل قرارداد جعاله در هر دو بعد زماني ،يعني پيوستگي و ناپيوسته بودن را مي‌آورد. اين تحقیق با استفاده از روابط دو جانبۀ جاعل و مجعول، نشان مي‌دهد كه چطور عامل كارايي هزينۀ مجعول و نرخ استخراج مادۀ معدني، در حالت كلي بر يكديگر تأثير مي‌گذارند. بعلاوه اين مطالعه نشان مي‌دهد كه چطور مسير نرخ استخراج مادۀ معدني ممكن است در طول دورۀ مورد توافق، براساس اطلاعات آورده شده در گزارش معجول تعيين شود. آنگاه، تحقیق به تفصيل، اطلاعات متقارن را مورد مطالعه قرار مي‌دهد. همچنين شرايط بهينه و مسير نرخ استخراج مادۀ معدني را بدست مي‌آورد. و نشان مي‌دهد كه نرخ استخراج مادۀ معدني به چندين عامل مانند: عامل كارايي هزينۀ مجعول، نرخ رجحان زماني برنامه ريز اجتماعي ، قيمت بازاري مادۀ معدني و شرايط جغرافيايي زمين بستگي دارد. تحقیق نشان مي‌دهد كه نرخ استخراج مادۀ معدني به طور معكوس با رجحان جاعل رابطه دارد ولي با قيمت بازاري مادۀ معدني رابطۀ مستقيم دارد. بعلاوه در اين تحقیق بعد از استخراج عامل كارايي هزينه مجعول، نشان داده ميشود كه اين عامل با قيمت مادۀ معدني رابطۀ مستقيم و با اختلاف موجود بين ذخيرۀ اوليه و ذخيرۀ باقي مانده همانند نرخ رجحان زماني جاعل رابطۀ معکوس دارد. سرانجام، اين مطالعه يك مقدار بحراني براي عامل كارايي هزينه مجعول، را در زماني كه ادامه عمليات استخراج از معدن صرفه اقتصادي ندارد، بدست مي‌آورد. در پايان، اين مطالعه نشان مي‌دهد كه چگونه مي‌توان با لحاظ مواردي از جمله در نظر گرفتن هزينه اكتشاف و فرض وجود اطلاعات نامتقارن و يا كنار گذاشتن فرض خاصيت برونزايي قيمت مادۀ معدني، مدل را توسعه دهيم.

اين کتاب از هشت فصل تشکيل شده است. فصل اول: مقدمه. فصل دوم: چارچوب شرعي قرارداد جعاله. فصل سوم: بدست آوردن شرایط بهینه وتفسیر اقتصادی مدل تحت حالت وجود اطلاعات متقارن. فصل چهارم: نتيجه‌گيري. فصل پنجم تا فصل هفتم: ضمايم. فصل هشتم: مقايسه شرايط عقد جعاله از منظر فقه اماميه و مذاهب چهارگانه اهل سنت.