گروه بينالملل: از نگاه امام موسي صدر، ما در اسلام، علم اقتصاد نداريم اما اين سخن بدين معنا نيست كه اسلام را با مسائل اقتصادي كاري نيست؛ بلكه به عكس با نگاهي به همه ابواب فقه، ميتوان رهيافت اقتصادي اسلام و جهتگيري اقتصادي آن را دريافت؛ در واقع او روشي ميانه را براي دريافت احكام اقتصادي اسلام در پيش گرفت.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا)، در پيشگفتار كتاب «رهيافتهاي اقتصادي اسلام» كه دربر دارنده مجموعه مقالات و گفتارهاي اقتصادي امام موسي صدر بوده و در اين گزارش در صدد معرفي آن برآمديم، ضمن بيان مطلب فوق آمده است: دو روش ديگر، نگاههايي افراطي و تفريطي به احكام اسلامي است كه يكي بر آن است كه ما همه علوم را در اسلام داريم و ديگري ميگويد علوم جديد و احكام اسلامي متعلق به دو دنياي كاملاً متمايز سنت و تجدد هستند؛ در واقع بايد گفت كه امام موسي صدر با نگرش جامع خود، نه راه افراط پيموده و نه راه تفريط بلكه پيوندي ميان سنت و مدرنيته برقرار ساخته است و با توجه به اصول اسلامي، پاسخهايي به مسائل جديد جامعه ميدهد. در مقدمه اين كتاب كه به قلم «سيدكاظم صدر» نگاشته شده، آمده است: از نظر امام موسي صدر، اسلام دين عبادي صرف نيست بلكه فرهنگ، آئين و رسالتي است براي زندگي؛ مكتب اقتصادي اسلام مكتبي است كه از جهانبيني اسلام سرچشمه ميگيرد و راهحلي كه براي شكوفائي زندگي اقتصادي بشر ارائه ميكند، مستقل و متفاوت از مكاتب مادي و اديان ديگر است؛ به نظر ميرسد كه امام موسي صدر، دست كم از هنگامي كه به تحصيل علم اقتصاد در دانشگاه پرداخت، در پي كشف، تدوين و عرضه اين مكتب بوده و هرگاه در ايران و لبنان فرصت مقتضي يافته، به معرفي آن پرداخته است. [...] تفاوت نظريات اقتصادي در مكتب اقتصادي اسلام با مكاتب سرمايهداري و اشتراكي، موضوعي است كه امام موسي صدر تلاش كرده تا با قلم و قدم خود از ايران تا لبنان به شيعيان مولاي خود بنماياند. كتاب حاضر در سه فصل فراهم آمده است؛ فصل نخست مجموعه مقالات فارسي امام موسي صدر است كه به قلم خود او در مجله «مكتب اسلام» به چاپ رسيده است؛ مجلهاي كه او همراه با جمعي از ديگر حوزويان تأسيس كرده بود و در نوع خود حركتي بديع در تاريخ حوزههاي علميه به شمار ميآيد؛ گفتني است كه اين مقالات، همراه با مقدمه و توضيحاتي از مرحوم حجتالاسلام والمسلمين «علي حجتي كرماني»، بارها و بارها به چاپ رسيده بود. فصل دوم كتاب، گفتارهاي اقتصادي امام موسي صدر در لبنان است؛ بخش عمده اين فصل، درسگفتارهاي وي براي اعضاي ارشد جنبش امل است؛ امام موسي صدر در اين درسگفتارها بر آن بود تا اعضاي جنبش امل را با روح اسلامي آشنا كند؛ از اين رو بخشي از اين درسها را به مباحث اقتصادي اختصاص داد. فصل سوم كتاب نيز شامل دو مقاله جامعهشناختي ـ اقتصادي است كه در يكي مسئله اختلاف طبقاتي و راه حل اسلام براي آن و در ديگري مبحث عدالت اقتصادي و اجتماعي مورد بررسي قرار گرفته است. «اصول روش اسلام درتوزيع ثروت»، «سهم كار و سرمايه و ابزار توليد در اسلام»، «ويژگيهاي حقوق مالكيت در اسلام»، «تفكيكناپذيري احكام اقتصادي اسلامي»، «دين و كارگر» و «اسلام و مشكل اختلاف طبقاتي» از جمله سرفصلهاي اين كتاب است. امام موسي صدر افزون بر تحصيلات حوزوي تا درجه اجتهاد، فارغالتحصيل رشته «حقوق در اقتصاد» از دانشگاه تهران است؛ او اگر چه هيچگاه خود را متخصص علم اقتصاد نميدانست اما آگاهي وي از نظريههاي اقتصادي رايج، كه از تحصيل در دانشگاه فراهم آورده بود و شناخت ژرف او از احكام اسلامي باعث شد كه ميان نظامهاي اقتصادي سرمايهداري و ماركسيسم و آموزههاي اسلام مقايسهاي صورت دهد و در اين ميان، رهيافتهاي اقتصادي اسلام را روشن سازد. او خود در اينباره ميگويد: «من كارشناس اقتصادي نيستم؛ مدرك دانشگاهي من در رشته اقتصاد است و فارغالتحصيل دانشكده حقوق در رشته حقوق در اقتصاد هستم اما با همين اندازه تحصيلات، يعني ليسانس ميتوانم مسائل كلي اقتصاد را دريابم و درباره جزئيات مسئله ادعايي ندارم؛ ما براي تبيين ايدئولوژي به اصول كلي اقتصاد نياز داريم.» |
سه شنبه 27 اردیبهشت 1390 توسط رضا کرمی | نظرات (0) |