تحليل كوتاهي برنامگذاري سال 1394 به عنوان سال دولت ، ملت ، همدلي و همزباني از سوي رهبر معظم انقلاب

نويسنده : دكتر عليرضا صالحي مشاور فرهنگي دانشگاه فني و حرفه اي

 

نامگذاري سال 1394 به عنوان سال دولت ، ملت ، همدلي و هم زباني از سوي رهبر معظم انقلاب ، سواي همه جنبه هاي با اهميت سياسي ، اجتماعي و فرهنگي آن ، يادآور ابياتي نغز از مثنوي معنوي مولانا جلالدين محمد بلخي است

 

مولوي در دفتر اول ، ذيل داستان هدهد و سليمان چنين آورده است :

جمله مرغانش به خدمت آمدند چون سليمان را سراپرده زدند
 

پيش او يك يك بجان بشتافتند هم‌زبان و محرم خود يافتند

با سليمان گشته افصح من اخيك جمله مرغان ترك كرده چيك چيك

مرد با نامحرمان چون بندي است همزباني خويشي و پيوندي است

اي بسا دو ترك چون بيگانگان اي بسا هندو و ترك همزبان

همدلي از همزباني بهترست پس زبان محرمي خود ديگرست
 

در اين ابيات مولوي به خوبي و زيبايي مفهوم همدلي و همزباني را عرضه مي دارد . از نگاه او همزباني ريشه در خويشاوندي ها و پيوند هاي قومي و طايفه اي و قبيله اي دارد . بي شك اهل يك گويش و زبان خاص ، نسبت به يكديگر احساس نزديكي و پيوند بيشتري دارند درادارات ، سازمان ها و نهاد هاي كه معمولاً افراد مختلف با زبانها و گويش ها و لهجه هاي گوناگون حضور دارند ، معمولاً هم زبانها گروه هايي غير رسمي را تشكيل مي دهند و در جهت تحقق اهداف يكديگر تلاش مي كنند . در عرف اداري و سازماني كشور ما هم كم و بيش اين قاعده ساري و جاري بوده كه اگر كسي در جايي مسؤوليتي گرفته بيشتر تلاش كرده هم زبانها و هم شهري هاو هم ولايتي هاي خود را درآن مجموعه وارد كرده و مسؤوليت هاي مهم را به آنها واگذاركند . پس هم زباني يكي از عوامل مهم پيوند و نزديكي ميان انسانها ست . در نظر مولوي فراتر از هم زباني ، عامل پيوند و نزديكي ديگري وجود دارد كه اثرات و ثمرات آن به مراتب برتر ، گسترده تر و عميق تر از هم زباني است . اين عامل مهم همدلي است . بي شك اگر انسان ها ، با هر زبان و گويش و لهجه اي ، بتوانند دلهايشان را به هم نزديك كنند ، نقش عامل هم زباني بسيار كمرنگ شده ، و پيوند و نزديكي بين آنها ايجاد مي شود كه هرگز گسسته نخواهد شد .

پس زبان همدلي خود ديگر است همدلي از هم زباني بهتر است

بر پايه آنچه كه گفته شده به نظر مي رسد در عنوان دولت ، ملت ، همدلي و هم زباني ، اين نكته مهم تبلور دارد كه دولت و ملت علاوه بر همدلي و داشتن درك واحدي از حقيقت ها و واقعيت ها ؛ هم زبان هم بايد باشند . يعني بايد تحقق همدلي خود را به زبان مشتركي به گوش جهانيان برسانند . در اين نامگذاري اصل بر همدلي نهاده شده كه اگر تحقق نيابد ، هم زباني به هيچ وجه نمي تواند نتيجه اي براي دولت و ملت و كشور به همراه داشته باشد . اما زماني كه همدلي شكل گرفت و اتفاق افتاد ، زبان مشتركي نياز است تا پيام اين همدلي را طنين انداز كرده ، و از القاي هر گونه تفرقه و دوگانگي جلوگيري نمايد . بي شك وجود همدلي و هم زباني ، فاني نقد و نظر و به تعبير قرآن كريم جدال احسن نيست . مي توان انتقاد كرد و ديگران را به گردونه چالش و جدال احسن كشيد ، ولي ساحت همدلي و همزباني را خدشه دار نكرد . زماني مي توان با رعايت اصول همدلي و هم زباني ، به نقد سازنده و راهگشا پرداخت كه ساحت دل خود را از هرگونه غرض ، كه عامل همه مرضها ست ، پاك گردانيم . غرض ، خورنده و از بين برندۀ همه ارزشها و كرامتها در عالم انساني است . با وجود غرض آدمي هيچ دست آورد و اندوخته اي نخواهد داشت . موش غرض ، انبار گندم اعمال را به راحتي مي خورد و اثر كارهاي انسان را از بين مي برد . در آغاز اين گفتار از بيان مولوي بهره گرفتيم و درپايان نيز متناسب با آنچه در باب آفات غرض وغرض ورزي گفتيم ابياتي نغز از مثنوي معنوي را بيان مي داريم . اميد است ملت و دولت به پشتوانه درك درستي كه از پيام معنوي دولت ، ملت ، همدلي و همزباني به دست آورده اند ، بتوانند قدمهاي مثبت و راهگشايي را در اين عرصه بردارند .

ما در اين انبار گندم مي كنيم گندم جمع آمده گم مي كنيم

مي نينديشيم آخر ما به هوش كين خلل در گندمست از مكر موش

موش تا انبار ما حفره زدست وز فنش انبار ما ويران شدست

اول اي جان دفع شر موش كن و انگهان درجمع گندم كوش كن

بشنو از اخبار آن صدر الصدور لاصلوة تمّ الا بالحضور

گرنه موشي دزد در انبار ماست گندم اعمال چل ساله كجاست