متن عربي همراه با ترجمه فارسي و انگليسي دعاي شماره ۳۷ صحيفه سجاديه ( براي مشاهده دعا به ادامه مطلب مراجعه كنيد ... )
 

الدعاء ۳۷ ؛ دُعَاؤُهُ فِى الشُّكْرِ ( وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلامُ إِذَا اعْتَرَفَ بِالتَّقْصِيرِ عَنْ تَأْدِيَةِ الشُّكْرِ )
 اللَّهُمَّ إِنَّ أَحَدا لا يَبْلُغُ مِنْ شُكْرِكَ غَايَةً إِلا حَصَلَ عَلَيْهِ مِنْ إِحْسَانِكَ مَا يُلْزِمُهُ شُكْرا ( ۱ ) وَ لا يَبْلُغُ مَبْلَغا مِنْ طَاعَتِكَ وَ إِنِ اجْتَهَدَ إِلا كَانَ مُقَصِّرا دُونَ اسْتِحْقَاقِكَ بِفَضْلِكَ ( ۲ ) فَأَشْكَرُ عِبَادِكَ عَاجِزٌ عَنْ شُكْرِكَ ، وَ أَعْبَدُهُمْ مُقَصِّرٌ عَنْ طَاعَتِكَ ( ۳ ) لا يَجِبُ لِأَحَدٍ أَنْ تَغْفِرَ لَهُ بِاسْتِحْقَاقِهِ ، وَ لا أَنْ تَرْضَى عَنْهُ بِاسْتِيجَابِهِ ( ۴ ) فَمَنْ غَفَرْتَ لَهُ فَبِطَوْلِكَ ، وَ مَنْ رَضِيتَ عَنْهُ فَبِفَضْلِكَ ( ۵ ) تَشْكُرُ يَسِيرَ مَا شَكَرْتَهُ ، وَ تُثِيبُ عَلَى قَلِيلِ مَا تُطَاعُ فِيهِ حَتَّى كَأَنَّ شُكْرَ عِبَادِكَ الَّذِى أَوْجَبْتَ عَلَيْهِ ثَوَابَهُمْ وَ أَعْظَمْتَ عَنْهُ جَزَاءَهُمْ أَمْرٌ مَلَكُوا اسْتِطَاعَةَ الامْتِنَاعِ مِنْهُ دُونَكَ فَكَافَيْتَهُمْ ، أَوْ لَمْ يَكُنْ سَبَبُهُ بِيَدِكَ فَجَازَيْتَهُمْ ( ۶ ) بَلْ مَلَكْتَ أَمْرَهُمْ قَبْلَ أَنْ يَمْلِكُوا عِبَادَتَكَ ، وَ أَعْدَدْتَ ثَوَابَهُمْ قَبْلَ أَنْ يُفِيضُوا فِى طَاعَتِكَ ، وَ ذَلِكَ أَنَّ سُنَّتَكَ الْإِفْضَالُ ، وَ عَادَتَكَ الْإِحْسَانُ ، وَ سَبِيلَكَ الْعَفْوُ ( ۷ ) فَكُلُّ الْبَرِيَّةِ مُعْتَرِفَةٌ بِأَنَّكَ غَيْرُ ظَالِمٍ لِمَنْ عَاقَبْتَ ، وَ شَاهِدَةٌ بِأَنَّكَ مُتَفَضَّلٌ عَلَى مَنْ عَافَيْتَ ، وَ كُلٌّ مُقِرٌّ عَلَى نَفْسِهِ بِالتَّقْصِيرِ عَمَّا اسْتَوْجَبْتَ ( ۸ ) فَلَوْ لا أَنَّ الشَّيْطَانَ يَخْتَدِعُهُمْ عَنْ طَاعَتِكَ مَا عَصَاكَ عَاصٍ ، وَ لَوْ لا أَنَّهُ صَوَّرَ لَهُمُ الْبَاطِلَ فِى مِثَالِ الْحَقِّ مَا ضَلَّ عَنْ طَرِيقِكَ ضَالٌّ ( ۹ ) فَسُبْحَانَكَ مَا أَبْيَنَ كَرَمَكَ فِى مُعَامَلَةِ مَنْ أَطَاعَكَ أَوْ عَصَاكَ : تَشْكُرُ لِلْمُطِيعِ مَا أَنْتَ تَوَلَّيْتَهُ لَهُ ، وَ تُمْلِى لِلْعَاصِى فِيمَا تَمْلِكُ مُعَاجَلَتَهُ فِيهِ ( ۱۰ ) أَعْطَيْتَ كُلا مِنْهُمَا مَا لَمْ يَجِبْ لَهُ ، وَ تَفَضَّلْتَ عَلَى كُلٍّ مِنْهُمَا بِمَا يَقْصُرُ عَمَلُهُ عَنْهُ ( ۱۱ ) وَ لَوْ كَافَأْتَ الْمُطِيعَ عَلَى مَا أَنْتَ تَوَلَّيْتَهُ لَأَوْشَكَ أَنْ يَفْقِدَ ثَوَابَكَ ، وَ أَنْ تَزُولَ عَنْهُ نِعْمَتُكَ ، وَ لَكِنَّكَ بِكَرَمِكَ جَازَيْتَهُ عَلَى الْمُدَّةِ الْقَصِيرَةِ الْفَانِيَةِ بِالْمُدَّةِ الطَّوِيلَةِ الْخَالِدَةِ ، وَ عَلَى الْغَايَةِ الْقَرِيبَةِ الزَّائِلَةِ بِالْغَايَةِ الْمَدِيدَةِ الْبَاقِيَةِ ( ۱۲ ) ثُمَّ لَمْ تَسُمْهُ الْقِصَاصَ فِيمَا أَكَلَ مِنْ رِزْقِكَ الَّذِى يَقْوَى بِهِ عَلَى طَاعَتِكَ ، وَ لَمْ تَحْمِلْهُ عَلَى الْمُنَاقَشَاتِ فِى الاْلاتِ الَّتِى تَسَبَّبَ بِاسْتِعْمَالِهَا إِلَى مَغْفِرَتِكَ ، وَ لَوْ فَعَلْتَ ذَلِكَ بِهِ لَذَهَبَ بِجَمِيعِ مَا كَدَحَ لَهُ وَ جُمْلَةِ مَا سَعَى فِيهِ جَزَاءً لِلصُّغْرَى مِنْ أَيَادِيكَ وَ مِنَنِكَ ، وَ لَبَقِىَ رَهِينا بَيْنَ يَدَيْكَ بِسَائِرِ نِعَمِكَ ، فَمَتَى كَانَ يَسْتَحِقُّ شَيْئا مِنْ ثَوَابِكَ ؟ لا مَتَى ( ۱۳ ) هَذَا حَالُ مَنْ أَطَاعَكَ ، وَ سَبِيلُ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ ، فَأَمَّا الْعَاصِى أَمْرَكَ وَ الْمُوَاقِعُ نَهْيَكَ فَلَمْ تُعَاجِلْهُ بِنَقِمَتِكَ لِكَيْ يَسْتَبْدِلَ بِحَالِهِ فِى مَعْصِيَتِكَ حَالَ الْإِنَابَةِ إِلَى طَاعَتِكَ ، وَ لَقَدْ كَانَ يَسْتَحِقُّ فِى أَوَّلِ مَا هَمَّ بِعِصْيَانِكَ كُلَّ مَا أَعْدَدْتَ لِجَمِيعِ خَلْقِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ ( ۱۴ ) فَجَمِيعُ مَا أَخَّرْتَ عَنْهُ مِنَ الْعَذَابِ وَ أَبْطَأْتَ بِهِ عَلَيْهِ مِنْ سَطَوَاتِ النَّقِمَةِ وَ الْعِقَابِ تَرْكٌ مِنْ حَقِّكَ ، وَ رِضًى بِدُونِ وَاجِبِكَ ( ۱۵ ) فَمَنْ أَكْرَمُ مِنْكَ ، وَ مَنْ أَشْقَى مِمَّنْ هَلَكَ عَلَيْكَ ؟ لا مَنْ ؟ فَتَبَارَكْتَ أَنْ تُوصَفَ إِلا بِالْإِحْسَانِ ، وَ كَرُمْتَ أَنْ يُخَافَ مِنْكَ إِلا الْعَدْلُ ، لا يُخْشَى جَوْرُكَ عَلَى مَنْ عَصَاكَ ، وَ لا يُخَافُ إِغْفَالُكَ ثَوَابَ مَنْ أَرْضَاكَ ، فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ، وَ هَبْ لِى أَمَلِى ، وَ زِدْنِى مِنْ هُدَاكَ مَا أَصِلُ بِهِ إِلَى التَّوْفِيقِ فِى عَمَلِى ، إِنَّكَ مَنَّانٌ كَرِيمٌ ( ۱۶ )

دعاي شماره ۳۷ ؛ دعاى در شكر خداوند ( دعاى آن حضرت در اعتراف به تقصير از اداى شكر )
 خدايا ! هر كس در سپاسگزارى تو بيشتر مبالغه كند باز به سبب توفيق تو بر وى سپاس ديگر لازم شود ( ۱ ) و هرچه در طاعت تو بكوشد باز به كمتر از آن چه سزاوار تو است اكتفا كرده است ( ۲ ) پس شاكرترين بندگان از سپاس تو عاجز است و عبادت كننده ترين ايشان در طاعت تو مقصر ( ۳ ) هيچ كس استحقاق آن ندارد كه او را بيامرزى و شايسته آن نه كه از وى خشنود گردى ( ۴ ) هر كس را آمرزيده اى به احسان خود آمرزيده اى و از هر كه خشنود گشتى به فضل خويش به فضل خويش خشنود گشتى ( ۵ ) اندك سپاس را مى پذيرى و به طاعت كم پاداش بسيار مى دهى ، گويا سپاس بندگان را كه پاداش آن را لازم شمردى و مزد بزرگ دادى مى توانستند بى مشيت تو از آن باز ايستند ، از اين رو آنان را پاداش دادى ، يا آن كه سبب آن به اختيار تو نبود و بر آن جزا مرحمت فرمودى ( ۶ ) بلكه اى خداى من ! اختيار آنان پيش از آن كه به طاعت پردازند آماده ساخته اى ، چون سنت توانعام كردن و عادت تو احسان و طريقه تو بخشش است ( ۷ ) همه آفريدگان اعتراف دارند كه اگر آنها را عقاب فرمايى ستم نكرده اى ، و گواهى دهند كه اگر بر كسى ببخشايى تفضل فرموده اى ، و هر كس درباره خود اقرار مى كند كه از آنچه سزاوار تو است كوتاهى كرده است ( ۸ ) و اگر ، نه اين بود كه شيطان فريب مى دهد و از طاعتباز مى دارد ، هيچ كس معصيت تو نمى كرد و اگر باطل را به صورت حق جلوه نمى داد ، هيچ كس از راه گمراه نمى شد ( ۹ ) پاكا خداوندا ! كرم تو در معامله مطيعان و عاصيان نروشن و هويدا است . مطيع را جزا مى دهى به كارى كه تو خود او را توفيق داده اى و گناهكار را مهلت مى دهى با آن كه مى توانى در عقوبت او شتاب فرمايى ( ۱۰ ) هر يك را چيزى بخشيدى كه مستحق نيست ، و بر هر يك تفضل فرمودى ، به قدرى كه او از آن كمتر است ( ۱۱ ) و اگر پاداش مطيع را به قدر كارى كه توفيقش داده اى عطا كنى ، شايد مستحق ثواب نباشد و نعمت توهم از دست او برود ، اما تو به كرم خود در ازاى مدت كوتاه گذران به مدت دراز بى پايان مزد دادى و در مقابل مسافت اندك و پايان پذير به قدر مسافت بسيار و بى كران ثواب ارزانى داشتى ( ۱۲ ) آنگاه آنچه از روزى تو تناول كرده ، و بدان بر طاعت تو نيرو گرفته است ، در شمار نياوردى و در گردن او تاون ننهادى و در اسبابى كه براى حصول آمرزش تو به كار برده است ، خرده گيرى نكردى و اگر اين جمله را در شمار مى آوردى همه رنج او به هدر مى رفت و به همه كوشش هاى او در ازاى خردترين نعمت و احسان تو محسوب مى گشت و باز خود او گروگان ديگر نعمت هاى تو مى ماند تا چه رسد كه مستحق چيزى از ثواب تو باشد ، نه ! كى چنين شود ( ۱۳ ) اى خداى من ! اين حال آن كس است كه اطاعت تو كرد ، و بندگى نمود اما گناهكار كه فرمان تو نبرد و به مناهى دست آلود ، در كيفر او شتاب نفرمودى ، شايد از معصيت به انابت آيد و طاعت كند ، و آن هنگام كه آهنگ مخالفت كرد سزاوار هر عقابى بود كه براى بندگان ساخته اى ( ۱۴ ) پس هر چه در عقوبتى تاخير كردى ، و از قهر و عذاب درنگ فرمودى ، از حق خود در گذشتى و به كمتر از يك واجب خشنود گشتى ( ۱۵ ) پس اى خداى من ! كيست كريمتر از تو و بدبختر از بنده اى كه با وجود چون تو مولايى ، هلاك شود ؟ بدبخت تر از او نيست ! بدبخت تر از او كيست ؟ بزرگترى از آن كه تو را به غير نيكى ستايند و كريمترى از آن كه از ستم تو ترسند ، بيم آن نيست كه بر عاصى ستم روا دارى و ترس آن نه كه پاداش مطيعان را فرو گذارى . درود بر محمد و آل او فرست ، و آرزوى مرا برآور ، و مرا بيشتر راه نماى كه در عمل توفيق يابم كه تويى بخشنده و كريم ( ۱۶ )

Supplication 37 ; His Supplication in Giving Thanks ( His Supplication when Confessing his Shortcomings in Giving Thanks )
O God , no one reaches a limit in thanking Thee without acquiring that of Thy beneficence which enjoins upon him thanksgiving  ( 1 )  nor does anyone reach a degree in obeying Thee , even if he strives , without falling short of what Thou deservest because of Thy bounty  ( 2 )  The most thankful of Thy servants has not the capacity to thank Thee , and the most worshipful of them falls short of obeying Thee  ( 3 )  To none of them is due Thy forgiveness through what he himself deserves or Thy good pleasure for his own merit  ( 4 )  When Thou forgivest someone , it is through Thy graciousness , and when Thou art pleased with someone , it is through Thy bounty  ( 5 )  Thou showest gratitude for the paltry for which Thou showest gratitude and Thou rewardest the small act in which Thou art obeyed , so that it seems as if Thy servants' thanksgiving for which Thou hast made incumbent their reward and made great their repayment is an affair from which they could have held back without Thee , and hence Thou wilt recompense them , and whose cause is not in Thy hand , and hence Thou wilt repay them  ( 6 )  Nay , my God , Thou hadst power over their affair before they had power to worship Thee , and Thou hadst prepared their reward before they began to obey Thee ; and that because Thy wont is bestowal of bounty , Thy custom beneficence , Thy way pardon  ( 7 )  So all creatures confess that Thou wrongest not him whom Thou punishest and bear witness that Thou bestowest bounty upon him whom Thou pardonest . Each admits that he has fallen short of what Thou meritest  ( 8 )  Had Satan not misled them from Thy obedience , no disobeyer would have disobeyed Thee , and had he not shown falsehood to them in the likeness of truth no strayer would have gone astray from Thy path  ( 9 )  So glory be to Thee ! How manifest is Thy generosity in dealing with him who obeys or disobeys Thee ! Thou showest gratitude to the obedient for that which Thou undertakest for him , and Thou grantest a respite to the disobedient in that within which Thou art able to hurry him  ( 10 )  Thou givest to each of them that which is not his due , and Thou bestowest bounty upon each in that wherein his works fall short  ( 11 )  Wert Thou to counterbalance for the obedient servant that which Thou Thyself hadst undertaken , he would be on the point of losing Thy reward and seeing the end of Thy favour , but through Thy generosity Thou hast repaid him for a short , perishing term with a long , everlasting term , and for a near , vanishing limit with an extended , abiding limit  ( 12 )  Then Thou dost not visit him with a settling of accounts for Thy provision through which he gained strength to obey Thee , nor dost Thou force him to make reckonings for the organs he employed to find the means to Thy forgiveness . Wert Thou to do that to him , it would take away everything for which he had laboured and all wherein he had exerted himself as repayment for the smallest of Thy benefits and kindnesses , and he would remain hostage before Thee for Thy other favours . So how can he deserve something of Thy reward ? Indeed , how  ( 13 )  This , my God , is the state of him who obeys Thee and the path of him who worships Thee . But as for him who disobeys Thy command and goes against Thy prohibition , Thou dost not hurry him to Thy vengeance , so that he may seek to replace his state in disobeying Thee with the state of turning back to obey Thee , though he deserved from the time he set out to disobey Thee every punishment which Thou hast prepared for all Thy creatures  ( 14 )  Through each chastisement which Thou hast kept back from him and each penalty of Thy vengeance and Thy punishment which Thou hast delayed from him , Thou hast refrained from Thy right and shown good pleasure in place of what Thou hast made obligatory  ( 15 )  So who is more generous , my God , than Thou ? And who is more wretched than he who perishes in spite of Thee ? Indeed , who ? Thou art too blessed to be described by any but beneficence and too generous for any but justice to be feared from Thee ! There is no dread that Thou wilt be unjust toward him who disobeys Thee , nor any fear of Thy neglecting to reward him who satisfies Thee . So bless Muhammad and his Household , give me my hope , and increase me in that of Thy guidance through which I may be successful in my works ! Surely Thou art All - kind , Generous  ( 16 )