زمانی که امیرالمؤمنین (ع) از دنیا رفت، امام حسن (ع) بر منبر رفت و خطبه‏ای در نهایت فصاحت و بلاغت ادا نمود و فرمود: از میان شما مفارقت کرده است مردی که سبقت نگرفته‏اند بر او در کمالات پیشینیان.(467)
به روایت دیگر: فرمود: ایها الناس در این شب قرآن نازل شد، در این شب عیسی به آسمان بالا رفت، در این شب یوشع بن نون شهید شد، در این شب پدرم امیرالمؤمنین (ع) شهید شد، به خدا سوگند که سبقت نخواهد گرفت بر او به سوی بهشت احدی از اوصیاء که پیش از او بوده‏اند و بعد از او خواهند بود، به درستی که حضرت رسالت (ص) چون او را به جنگی می‏فرستاد، علم خود را به دست او می‏داد، جبرییل از جانب راست او می‏رفت و میکاییل از جانب چپ او، بر نمی‏گشت تا حق تعالی فتح را بر دست او جاری می‏کرد، طلا و نقره به میراث نگذاشته است مگر هفتصد درهم که از عطاهای او زیاده آمده بود، می‏خواست کنیزی از برای اهل خود بخرد.(468)
به روایت دیگر: از برای ام‏کلثوم بخرد، به درستی که در مصیبت او اهل مشرق و مغرب صاحب تعزیه‏اند، از خدا می‏طلبند مزد صبر خود را، پس گریه بر آن حضرت غالب شد، و نتواست سخن بگوید، اهل مسجد خروش بر آوردند، پس فرمود: هر که مرا شناسد شناسد، و هر که نشناسد منم حسن پسر محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم)، منم پسر بشیر، منم پسر نذیر، منم پسر داعی به سوی خدا، منم پسر سراج منیر، منم پسر آن کسی که حق تعالی او را برای رحمت عالمیان فرستاد، منم از اهل بیتی که حق تعالی رجس را از ایشان دفع کرده و از گناهان پاک کرده است ایشان را پاک کردنی، منم از اهل بیتی که جبرییل بر ایشان نازل می‏شد، منم از اهل بیتی که حق تعالی مودت و ولایت ایشان را واجب گردانیده است چنان چه فرموده: قل لا أسألکم علیه اجراً الا المودة فی القربی و من یقترف حسنه نزد له فیها حسناً(469) این حسنه مودت ما اهل بیت است.(470)
پس فرمود که: خبر داد مرا جدم رسول خدا که بعد از او دوازده امام از اهل بیت و برگزیدگان او خواهند بود که همه شهید خواهند شد به شمشیر یا به زهر، پس آن حضرت از منبر فرود آمد، مردم با او بیعت نمودند و وفا به بیعت خود نکردند.(471)