ابن میثم و ابن ابی الحدید(631) نوشته‏اند: معاویه هنگام مراسم حج جمعی را به مکه فرستاد تا مردم را به اطاعت او دعوت نموده و از یاری علی (علیه‏السلام) بازدارند و اینگونه در میان مرم شایع کنند که امام (علیه‏السلام) قاتل و کشنده عثمان است یا اینکه به جهت کوتاهی کردن، در کمک به او، باعث خذلان و خاری عثمان گردیده است و به هر جهت کسی که قاتل و یا خوار کننده خلیفه شده است برای خلافت شایستگی ندارد. آنها وظیفه داشتند محاسن و نیکیهایی از معاویه را به دروغ بین مردم نقل کنند. امام علی (علیه‏السلام) نامه‏ای برای قثم فرستاد و او را از دسیسه معاویه مطلع کرد و از او خواست با تدبیر عمل کند. مسلمانانی که در ایام حج در مکه جمع می‏شدند عده‏ای از آنها از مسائل سیاسی که در مرکز حکومت اسلامی اتفاق می‏افتاد بی‏اطلاع بودند لذا معاویه می‏خواست زمینه را برای حکومت و ریاست خود فراهم نماید و مردم را با این طریق تبلیغ از یاری علی (علیه‏السلام) باز دارد.
امام در نامه‏ای به قثم بن عباس برای خنثی کردن این توطئه می‏فرماید: بالمغرب کتب الی یعلمنی انه وجه...‏
یعنی: مأمور مخفی من در مغرب (شام) به من گزارش داده که مردمی از اهل شام به سوی حج گسیل گشته‏اند کور دل، کر و نابینا کسانی که حق را از راه باطل می‏جویند و در معصیت آفریننده خالق نافرمانی خدا، از آفریده شده و مخلوق پیروی می‏کنند و به بهانه دین شیر دنیا را می‏دوشند...پس بر آنچه در دست توست (حکومت مکه) پایداری و ایستادگی کن، ایستادگی شخصی دور اندیش، استوار و پند دهنده خردمند، که پیرو سلطان، فرمانبردار امام و پیشوایش می‏باشد مبادا کاری کنی که به عذر خواهی بکشد و در هنگام خوشی‏های فراوان، زیاد شادمان، و در هنگام سختیها، هراسان و دل باخته مباش والسلام.(632)