ابوالاسود دوئلی مردی شاعر سیاستمدار و ادیب بود که علم نحو را با راهنمایی امام علی (علیه‏السلام) تدوین کرد و قرآن را اعراب گذاری و نقطه چنین نمود و در دوران حکومت عمر بن خطاب به بصره هجرت کرد و در عصر حکومت عمر بن عبدالعزیز در سن 85 سالگی در گذشت.
او با اینکه از ارادتمندان قطعی حضرت علی (علیه‏السلام) بود، تنها قاضی حکومت علی (علیه‏السلام) بود که در همان روزهای اول قضاوت خود توسط امام عزل شد، چون فرمان عزل خود را از طرف علی (علیه‏السلام) دریافت کرد، خدمت امام آمد و گفت: به خدا قسم نه خیانت کرده‏ام و نه به خیانت متهم شدم چرا مرا عزل کردی؟
امام در پاسخ فرمود: درست می‏گویی و تو مردی امین و با ایمانی هستی، اما بازرسان من اطلاع داده‏اند که چون طرفین دعوی به محکمه پیش تو می‏آیند تو بلندتر از ایشان سخن می‏گویی و درشتی در گفتار داری(921)