حكايت عارفانه ، حق کشی علمی‏

بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ‏
سیبویه و کسائی، دو نفر از دانشمندان بزرگ قرن هشتم هجری هستند، که در علم نحو (دستور و قواعد زبان عرب) سرآمد علمای زمان خود بودند.
سیبویه (عمروبن عثمان) در بیضاء نزدیک شیراز متولد شد و همانجا از دنیا
رفت، و بنابراین ایرانی بود، ولی کسائی (علی بن حمزه) در کوفه متولد شد و درحدود سال 85 هجری در نزدیک ری از دنیا رفت.
این دو دانشمند بزرگ، هردو در بصره نزد استاد بزرگ ادب، معروف به خلیل، درس خواندند.
در تاریخ آمده: هارون‏الرشید (پنجمین خلیفه عباسی) کسائی را طلبید و به او دستور داد که به دو فرزندش مأمون و امین درس بدهد و آنها را به دستور
زبان و قوائد عربی، آشنا کند، از این رو کسائی از بصره به بغداد آمد و معلم‏
فرزندان هارون شد.
در همان روزها، سیبویه، از بصره به بغداد آمده بود، امین پسر هارون، انجمنی از دانشمندان تشکیل داد، و کسائی و سیبویه را به آن انجمن دعوت کرد، و آنها در بعضی از مسائل علمی با هم اختلاف نظر داشتند، ولی امین، می‏خواست، معلمش (کسائی ) برنده شود.
از جمله مسأله زنبور بود، که کسائی مثلی از زبان عرب به این گونه گفت: کنت اظن الزنبور اشد لسعا من النحلة فاذا هو ایاها: «گمان می‏کردم که نیش‏
زنبور از نیش مگس تیزتر است، ولی این درست همان بود».
سیبویه گفت: مثل را اشتباه گفتی، چرا که آخرش چنین است: فاذا هوهی، کسائی اصرار داشت که همان گفته او درست است، و سرانجام با هم موافقت کردند که گفته یک عرب صحرانشین رابپذیرند، و آنچه او بگوید قبول کنند.
امین پسر هارون اصرار داشت که معلمش (کسائی ) پیروز گردد، لذا فرمان داد عربی بیابانگرد را آوردند، مسأله را از وی پرسید، عرب، حق را به سیبویه داد،
امین به عرب گفت: میل دارم گفته کسائی را تصدیق کنی، عرب گفته امین را
نپذیرفت و گفت زبانم را یارای دروغ نیست، ولی امین با تزویر خاصی، عرب را حاضر کرد که به نفع کسائی سخن گفت، از آن پس سیبویه از بغداد خارج شد.
خلفای جور، از این گونه حق کشی‏ها نیز داشتند، که بدترین حق کشی است.







نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در پنج شنبه 24 اردیبهشت 1394 

نظرات ، 0