بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحیمْ‏
نام حسن بصری، در تاریخ اسلام، زیاد برده می‏شود، پدر او بنام یسار از اهالی قریه میسار (نزدیک بصره) بود.
حسن بصری 89 سال عمر کرد، و یکی از زاهدان هشتگانه معروف می‏باشد، وی زمان علی (ع) تا زمان امام باقر (ع) را درک کرده است.
وی از دیدگاه تشیع، فردی منحرف، و زاهد نمائی کج‏اندیش و درباری بود، بسیاری از منحرفین، او را احترام می‏کردند و روشنفکر وارسته می‏دانستند، به هر حال در اینجا به یک داستان از این فرد زاهدنما توجه کنید:
پس از جنگ جمل و پیروزی سپاه علی (ع) برسپاه طلحه و زبیر، علی (ع) در محلی عبور می‏کرد، دید حسن بصری در آنجا وضو می‏گیرد، فرمود: «ای حسن، درست وضو بگیر».
حسن در پاسخ گفت: «ای امیر مؤمنان تو دیروز (در جنگ جمل) مسلمانانی را کشتی که گواهی به یکتای خدا و رسالت پیامبر (صلی اللّه علیه و آله) می‏دادند و نماز می‏خواندند و وضوی درست می‏گرفتند.
علی (ع) فرمود: «آنچه دیدی واقع شد، اما چرا ما را برضد دشمن، یاری نکردی؟».
حسن گفت: «در روز اول جنگ، غسل کردم و خودم را معطر نمودم و اسلحه‏ام را برداشتم، ولی در شک بودم که آیا این جنگ صحیح است؟!
وقتی به محل «خریبه» (بر وزن کریمه) رسیدم شنیدم ندا دهنده‏ای گفت: ای حسن برگرد، زیرا قاتل و مقتول هر دو در آتشند، از ترس آتش جهنم، به خانه برگشتم و در جنگ شرکت نکردم».
در روز دوم نیز برای جنگ حرکت کردم و همین جریان پیش آمد.
امام علی (ع) فرمود: «راست گفتی، آیا می‏دانی آن ندا دهنده چه کسی بود؟».
حسن گفت: «نه نمی‏دانم».
امام فرمود: او برادرت ابلیس بود، و تو را تصدیق کرد که قاتل و مقتول از دشمن، در آتش هستند.
حسن گفت: «اکنون فهمیدم که قوم (دشمن) به هلاکت رسیدند».
آری در هر زمانی از این گونه افراد پیدا می‏شوند که به زهد و وارستگی شهرت دارند، اما از فرمان امام برحق خود سرپیچی می‏کنند، و حتی اعتراض می‏کنند، و وقتی پای جهاد به میان می‏آید، از خونریزی و مسلمان‏کشی سخن به میان می‏آورند.
در نقل دیگر آمده: همین حسن بصری در وضو گرفتن، وسوسه داشت و آب زیاد می‏ریخت، علی (ع) او را دید و فرمود: «ای حسن، آب زیاد می‏ریزی!».
او در پاسخ گفت: «آن خونهائی که امیر مؤمنان می‏ریزد، زیادتر است».
علی (ص) فرمود: از کار من ناراحت شده‏ای؟
او گفت: آری.
فرمود: «همیشه چنین باشی».
پس از این نفرین علی (ص)، حسن بصری همیشه تا آخر عمر، غمگین و عبوس بود تا جان سپرد.