امام حسن عسکری می‏فرماید:
وقتی که دیدید شخصی سیمای نورانی و رفتار و گفتار زاهدانه دارد، با تواضع و فروتنی راه می‏رود، مواظب باشید شما را گول نزند، چه بسیارند کسانی که عاجزند از این که از راه معمولی دنیا را به دست آورند، دین را دام برای دنیایشان می‏کنند، پیوسته ظاهر ساز بوده و عوام فریبند. - اینها دستشان کوتاه و خرما بر نخیل - تا دستشان نرسیده پرهیزکارند. اگر دستشان به حرام رسد با چنگال‏های تیز به سویش خیز بر می‏دارند و آن را به سرعت می‏ربایند.
و اگر دیدید از این طریق انحرافی ندارد، دین را وسیله دنیا قرار نداده، از مال حرام پرهیز می‏نماید، باز مواظب باشید شما را نفریبد. چون خواسته‏ها و تمایلات مردم گوناگون است، هر کس به یک چیزی شهوت دارد. چه بسیارند کسانی که از حرام اگر چه زیاد هم باشد پرهیز می‏کنند ولی دنبال شهوات دیگر می‏روند، کارهای زشت را مرتکب می‏شوند.
و اگر دیدید از این لحاظ هم منحرف نیست، آدم شهوترانی نیست، دنبال شهوت‏های نامشروع نمی‏رود، باز مواظب باشید فریبتان ندهد، از راه دیگر او را آزمایش کنید، ببینید عقلش چگونه است، آیا درست است کار می‏کند یا نه؟
بعضی دنیا پرست و آدم شهواتی نیستند ولی عقل سالم و بینش درست ندارد. ضرر این گونه انسان بیشتر از منفعتش، و خرابی او بیشتر از آبادی وی خواهد بود.
وقتی که دیدید واقعاً عقل و بینش درستی دارد، مسائل دینی و اجتماعی و زندگی را خوب می‏فهمد، باز هم مواظب باشید فریبتان ندهد تا ببینید عقل او با هوای نفسش چگونه است، آنجا که بر سر دو راهی قرار می‏گیرد چگونه است؟ آیا از عقل پیروی می‏کند یا از نفس؟
چنانچه از این لحاظ هم مشکلی نداشته باشد، باز گول نخورید و ببینید علاقه او به مقام کو ریاست در چه میزان است. ریاست پرست است یا نه؟ می‏خواهد به ریاست برسد از هر راهی باشد. یا نه؟
عده‏ای از مردم هستند که بسیاری از خواسته‏ها و شهوات را سرکوب کرده کنار گذاشته‏اند، ولی ریاست طلبند. ریاست‏طلبی نمی‏گذارد در جاده درست قدم بردارند. این گونه آدم، لا یبالی بما فات من دینه، بما سلمت ریاسته...: هیچ باکی ندارد هر چه از دینش برود اگر ریاستش باقی بماند اینان زیانکار دنیا و آخرتند و مورد خشم و غضب الهی هستند...
سپس می‏فرماید: ولکن الرجل کل الرجل الذی جعل هواه طبعا لامرالله: و انسان کامل، مردی تمام عیار کسی است که دلش دنبال فرمان الهی است و دینش را از همه خواسته هایش مقدم می‏دارد و همه نیرویش صرف رضای خدا می‏باشد. ذلت در راه دین را خوش‏تر از عزت در راه باطل می‏داند. و می‏داند تحمل در سختی‏های دنیا او را به نعمت ابدی بهشت می‏رساند و تامین خوشی‏های نامشروع، زندگی او را به عذاب همیشگی دوزخ می‏کشاند.
آری چنین انسانی، انسان کامل و مردی لایق است باید به این گونه انسانی اقتدا نمود و او را الگوی زندگی قرار داد که به خدا می‏رساند و دعایش مقبول درگاه الهی است و درخواستش به نومیدی نگراید.(118)