اسمم سیر است، ترکان به من صارامساق و صارمیساق و اعراب به من ثوم گویند. همان ثومی که قوم یهود آن را بر مائده آسمانی ترجیح داده و از حضرت موسی مطالبه کردند.
من دارای انواع و اقسام می‏باشم. دو نوع من بستانی و پرورش یافته بوده، یک نوع آن در گیلان و مازندران و نوع دیگر در مرز ایران می‏روید و یک نوع سیر بیابانی هم وجود دارد که مریم نخودی وحشی است و به آن ثوم الحیه، ثوم الکلب می‏گویند و در کتاببهای داروسازی سنتی ایران تحت نام اسقوردیون یاد شده است. خانواده ما در بین گیاهان دارویی مقامی بس والا دارند. گلهای یک نوع بستانی من سفید و گلهای نوع کوچک من گلی رنگ می‏باشد، من دارای ویتامینهای ب و ث و مقدار ویتامین ث در نوع بیابانی من بیشتر است.
علاوه بر آنکه مرا به صورت خام و پخته مخلوط با ماست و در خوراکهای مختلف می‏خورند، در طب و داروسازی از من استفاده‏های زیاد برده می‏شود. من ضد عفونی کننده دستگاه تنفس و دستگاه گوارش هستم، در بیماریهای ریوی مخصوصاًغانغاریای ریوی، سیاه سرفه اثر شگفت آور دارم. ضد عفونی کننده جلدی بوده و در پانسمان زخمهای سیاه شده به کار می‏روم. اشتها آور بوده و فشار خون را بطور ثابت پایین می‏آورم. اثر میکربکشی من در کشتن میکربهای وبایی قابل تحسین است.
من محلل غذا بوده و رطوبت معده را جمع می‏کنم. خون غلیظ را رقیق می‏کنم، ادرار و عادت ماهانه زنان را باز می‏نمایم و پادزهر سموم و زهرابه های میکروبی هستم و به همین جهت اثر من در معالجه رماتیسم شایان توجه است. برای پیشگیری از امراض نباید در خوردن من غفلت کرد. مخصوصاً در موقعی که یک مرض مسری همه‏گیر می‏شود. ترشی کهنه من جهت پاک کردن گلو و باز شدن آواز و تنگ نفس و مرض فراموشی، لقوه، رعشه، و اکثر امراض عصبی، درد مفاصل، عرق النساء(سیاتیک)نقرس و درد آنها مفید است. مرا جهت از بین بردن اخلاط غلیظ و دفع باد پهلو و قولنج و همچنین برای از بین بردن زالویی که در گلو مانده باشد و انداختن انواع کرم معده و کرم کدو و کرمک به کار می‏برند. برای درمان تبهای کهنه و زخمهای قدیمی که با هچ دارویی معالجه نمی‏شوند به سراغ من بیایید تا به شما ثابت شود خوراکیها تا چه حد در درمان امراض مؤثر می‏باشند.
من رنگ رخساره را باز می‏کنم و چنانچه زن آبستن در مواقع بارداری به مقدار کم از من استفاده کند، نوزاد او خوش آب و رنگ خواهد شد و یکی از عجایب من این است که چنانچه زن آبستن سه روز قبل از زایمان مرا بخورد، دهن نوزاد او به هنگام تولد بوی سیر خواهد داد.
خوردن من با غذاهای سنگین سبب سبک شدن و سهل الهضم شدن آنهاست. اثر من در فرو بردن ورمها و خرد کردن سنگ کلیه قطعی است. مداومت در خوردن من باعث ریختن موی سفید و در آمدن موی سیاه است، مشروط براینکه به حد کافی منگنز داشته باشم، و روی همین است که اگر بلادر را در خاک دفن کنند و بگذراند پوسد و بعد روی آن سیر بکارند، خوردن آن سیر موی سفید را سیاه می‏کند. و چنانچه مقداری خاک معدنی مغل که ترکیب منگنز است عنوان کود به گیاه من بدهند و همین خاصیت را خواهد داشت. حافظ اشخاص پیر و سرد مزاج می‏باشم و خوردن من برای آنها بسیار مفید است. من حافظه را تقویت می‏کنم و عضلات قلب را تقویت می‏نمایم. برای معالجه گال و کچلی و همچنین برای از بین بردن زگیل مرا پخته و روی آنها بگذارید و این عمل را چندین بار تکرار کنید تا بهبودی به دست آورید.
اگر مرا در انبار اغذیه بگذارید، از هجوم شپشک به انبار جلوگیری می‏کنم و حبوبات را از این آفت حفظ می‏نمایم.
زیاده روی در خوردن من برای خون چشم، بواسیر و زنان حامله چندان خوب نیست و تولید صفرا می‏نماید.
برای انداختن و بیرون کردن زالویی که در بیخ گلو مانده است، می‏توانید مرا در سر که خیس کرده و آن را غرغره کنید تا این حیوان خونخوار بیفتد. مالیدن من با عسل جهت زخم و جوشهای جلدی نافع است و همچنین سیاهی زیر چشم زیر چشم را از بین می‏برم و برای جلوگیری از ریزش مو مفید می‏باشم. اگر مرا در روغن سرخ کنید و زیادی روغن آن را بگیرید، مالیدن آن ترکی را که در اثر سرما در دست و پا ایجاد شده است درمان می‏کند و مالیدن آن با عسل خالهای سیا پوست را از بین می‏برد و برای معالجه برص و طاسی نیز بی فایده نیست. نشستن در آب جوشانده برگ و ساقه‏های بوته من جهت باز شدن ادرار و باز شدن حسض نافع است، اگر مرا با نشادر و عسل مخلوط کنید، برای برص و سیاهی پوست نافع‏تر است، اگر مرا همراه زفت کرده و روی ناخن ترکیده و زبر و کج بگذارید آن را اصلاح خواهم کرد. آب جوشانده من کشنده شپش و حشرات است، جویدن برگ من بوی تند و زننده مرا از بین می‏برد، مخصوصاً اگر بعد از آن بانبیذ ریحانی مضمضه نمایید. خوردن من برای اشخاص مفلوج مفید است، مخصوصاً اگر تا چهل روز، روز اول یک دانه، روز دوم دو دانه... و روز چهلم چهل دانه خورده بعد روزی یک دانه کم کنید تا به یک دانه برسد. پیاز من در معالجه امراض هر چه تازه‏تر باشد مفید است و بر عکس ترشی من هر چه کهنه‏تر شود مرغوبتر خواهد شد اثر من در پیشگیری امراض غیر قابل تردید بوده و بدون شک از پیدایش سرطان جلوگیری می‏نمایم. برای ضد عفونی مجاری ادرار دارویی بهتر ازمن نیست. سیر بیابانی خود را همراه با مریم نخودی معرفی خواهد کرد.