ریشه من داروی ضد تب است.
غم و غصه و بی‏اشتهایی را از بین می‏برم.
برای تقویت هاضمه از من استفاده کنید.
درمان تنگ نفس هستم و صفرا را می‏برم...
فارسی من زرشک است، به من زاج و زرتک هم گفته‏اند. من در دامنه کوه‏ها نزدیک به آب می‏رویم. نوعی از من که در خراسان و نزدیک شیروان می‏روید، بدون دانه است و به آن زرشک پلویی گویند. چون با آن زرشک پلو درست می‏کنند و این نوع زرشک در خارج از ایران دیده نشده است، در کتب گیاه‏شناسی قدیم مرا امبرباریس و برباریس خوانده‏اند. این یک لغت بربری است و نام لاتینی من هم بربریس است. میوه من دارای ترشی مخصوصی است شبیه آنچه در سیب ترش دیده می‏شود و بعلاوه دارای قند و چند ترشی دیگر است شبیه آنچه در سیب ترش دیده می‏شود و بعلاوه دارای قند و چند ترشی دیگر هستم. ریشه درخت من به علت داشتن ترکیبی بنام بری برین دارای اثر مسهلی بوده و ضد تب می‏باشد و برای ترک تریاک مفید است.
برگهای درخت من دارای مقدار زیادی ویتامین ث بوده و درمان رقیق شدن خون است. آب زرشک بسیار خنک است، صفرا بر و مسکن تنگی است و حرارت معده و جگر را فرو می‏نشاند و برای بازشدن جگر و درمان استسقا و سردی احشاء و معالجه اسهالی که از ضعف جگر و یا به سبب زیادی بلغم باشد، نافع است جهت تقویت هاضمه، با زعفران تجویز می‏شود. با آب افسنتین جهت معالجه بزرگی کبد و سختی ادرار توصیه شده است. از رنگ قرمز من در رنگرزی استفاده می‏شود. و چون آب مرا با آب سیب به مقدار مساوی مخلوط کرده و معادل نصف آب من آب لیمو اضافه کرده، و به آن مقدار شکر افزوده و به قوام آورند تا بسته شود. معجونی بدست می‏آید که پادزهر سموم، مخصوصاً ضد سم افعی است و تریاق کبیر را نیز به همین دستور درست می‏کردند و به آن مقداری مروارید محلول در آب ترش ترنج می‏افزودند.
این معجون علاوه بر خاصیت پادزهری که دارد، درمان تنگ نفس و غش بوده، غم و غصه و بی‏اشتهایی را از بین می‏برم. دانه‏های من به تنهایی یا مخلوط با ادویه مناسب جهت زخم معده و دل درد و اسهال تجویز شده است. مقدار خوراک آب من تا صد گرم و از دانه‏های من تا 45 گرم است.
برای معالجه کسانی که با تریاک مسموم شده‏اند، معمولاً از جوشانده ریشه درخت من استفاده می‏کنند و نیز برای ترک تریاک می‏توان از آن استفاده کرد. به خانم‏هایی که دوره‏ی یائسگی آنها نزدیک است و آنهایی که اختلالات رحمی دارند توصیه کنید که از خوردن من غفلت ننمایند.