زبان خوراکیها ، من غازیاغی هستم
در اواخر بهار سبزی فروشان دهاتی سبزی مرا به شهر آورده به نام غازیاغی میفروشند. ترک زبانان به من (غاز - ایاغی) یعنی پای غاز میگویند. فارسی یک نوع من پای غازی و نوع دیگری که در کوههای لرستان میروید، پای زاغان نام دارد. در عربی به گیاه من حشیشةالارض و خضر الشیاطین گویند. در کتابهای گیاهشناسی قدیم مرا تحت نام آطریلال ذکر کردهاند، و این یک لغت بربری است. زیرا در یکی از قبایل بربر در شمال آفریقا پزشکی، بیماری برص را با بذر من معالجه میکرد و دستور آن را به دیگران نمیگفت و تنها فرزند او از این راز آگاهی داشت و سالیان دراز این سر در خانوادهی ایشان باقی بود، و از پدر به پسر میرسید که کم کم بر دیگران فاش شد.
گیاه من خودرو است و تاکنون اهلی نشده است. برگها و ساقههای من به علت داشتن ویتامین ث زیاد برای تصفیهی خون و جلوگیری از فساد لثه و رقت خون مصرف میشود. اگر برگهای مرا مالش دهند، بویی شبیه خردل شنیده میشود و طعم آن تند است، بذر من دارای هورمونهای گیاهی است و ترشحات غدد داخلی را تنظیم مینماید. بادشکن - ضد عفونیکننده و ادرارآور است. کلیه و مثانه را زهکشی و پاک مینماید. ضماد بذر من باز کنندهی زخمها و پاککنندهی جای آنها است. خوردن جوشاندهی آن مسقط جنین است، مهمترین خاصیت بذر من که سالها جزو اسرار بود و کسی از آن اطلاع نداشت، درمان بیماری برص است که در مقدمه مختصری از آن اشاره شد. بیماری برص چنانچه در کنگر بیان شد، بیماری قدیمی است که در روی پوست صورت و بدن لکههای سفید ظاهر میشود و در طب جدید آن را نتیجهی بر هم خوردن تعادل ترشحات داخلی میدانند و گیاهانی چون کنگر و غازیانی که دارای هورمونهای گیاهی بوده و ترشحات داخلی را تنظیم مینمایند میتوانند درمان این مرض باشند و لکههای سفید را که پیسی خوانده میشوند، پاک نمایند. کنگر دستور استفاده خود را بیان داشت و اکنون نوبت من است که این سر بزرگ را فاش کنم و چون در طب جدید درمانی برای بیماری برص پیدا نشده، و در بین امراض صعبالعلاج قرار دارد، من دستور معالجه آن را آن گونه که در کتب قدیم آمده نوشته و شرح میدهم و امیدوارم اهل تحقیق از آن استفاده کرده و این مرض پلید را درمان نمایند.
سادهترین دستوری که برای معالجه برص نوشتهاند، آن است که شخص مبتلا اول با یک تنقیهی مسهل، معده و رودههای خود را پاک کرده و بعد پانزده روز متوالی هر روز ده گرم بذر مرا با عسل مخلوط کرده میل نماید. برای اینکه از این دستور نتیجهی مطمئن بدست آید، بایستی این معالجه را در تابستان در روزهای گرم بکار برند و پس از خوردن آن، موضع برص را عریان کرده در برابر تابش آفتاب قرار دهند تا عرق نمایند و آب ننوشند. در فصل زمستان نیز بااستفاده از حمام سونا میتوان از این دستور و دستورهای دیگر نتیجه گرفت. نسخههای دیگری هم میتوان از این دستور و دستورهای دیگر نتیجه گرفت. نسخههای دیگری هم برای درمان این بیماری نوشته شده که تشریح یکایک آنها وقت بسیار لازم دارد و من در اینجا فقط یکی از آنها را برای استفادهی خوانندگان تشریح مینمایم. این دستور را ابن بیطار در کتاب اختیارات بدیعی نوشته و خود روی بیماران بسیاری تجربه کرده است و نتیجهی قطعی گرفته و آنرا سری بزرگ میداند، بهترین نوع من بذری است که در گرمسیر به عمل آید، ریز و تیره باشد. طعم آن تلخ و تند بوده، زبان را بگزد. در فصل تابستان پس از تنقیه با یک مسهل قوی و پاک کردن شکم 5/3 گرم بذر مرا با نیم گرم زنجبیل و نیم گرم عاقرقرحا و نیم گرم ریشه تربد با عسل مخلوط کرده هر روز میل نمایید و بعد در آفتاب نشسته موضع را عریان کنید تا عرق نماید و این عمل را چندین روز متوالی انجام دهید. پس از سه روز آثار بهبودی با پیدا شدن جوشهای شبیه آبله بر روی لکههای سفید ظاهر میشود و آب زردی از آن خارج خواهد شد و بیماری به تدریج برطرف شده، پوست بدن رنگ طبیعی خود را پیدا خواهد کرد و عاقرقرحا یا آکرکره گیاه معروفی است که سابقاً قبل از پیدایش گرد د.د.ت بهترین حشره کش محسوب میگردید. تربد گیاه دیگری است که در خراسان میروید و به زبان فرنگی به آن توربیت گویند. ریشه آن مسهل قوی بوده، سمی است و نبایستی روزانه بیش از نیم گرم از آن خورده شود، چنانچه ریشهی تربد را پیدا نکردید میتوانید از ریشه درخت توت استفاده کنید.
در زبان لاتین به من یلانتاگو - کورونویوس گویند.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در چهارشنبه 30 اردیبهشت 1394
سلامـ .... ... ..
