من گزنه هستم، به من گزما و گزنگ هم می‏گویند، در کتب قدیم به اسامی انجره - بنات النار - هرتیکه - قریض - شعر العجوز از من یاد شده است.
سی نوع دارم ولی در ایران سه نوع آن بیشتر دیده نمی‏شود. قسمت مورد استفاده من - برگ تازه - برگ خشک - ریشه - شیره و بذر من است.
من دارای تانن - شوره ترکیبات آهن - ترکیبات آهکی - یک ماده‏ی لعابی و یک ماده مومی و از همه مهمتر یک ترشح مولد سوزش و قرمزی پوست هستم.
من امروز به عنوان یک قهرمان می‏خواهم اسراری از طب سنتی ایران را فاش کنم، و راه معالجه غانقاریا (گانگرن - مردگی اعضاء در اثر عفونت‏های مزمن) و همچنین یکی از طرق معالجه سرطان را آنگونه که نزد پزشکان قدیم ایران معمولی بوده است بازگو نمایم. بیست و پنج سال شخصی از اهالی دهات بین امامزاده داود و سپهسالار مبتلا به ورم پا و عفونت ران شده، و او را با زحمت به تهران می‏آورند و در یکی از بیمارستان‏های معروف دولتی بستری می‏کنند. پزشکان درجه یک تهران پس از معاینه متوجه می‏شوند که انساج ران او در اثر عفونت سیاه شده، و قابل درمان نیست و تنها راه نجات بیمار از مرگ قطع پای او از بیخ ران است. بیمار به بریدن پای خود راضی نمی‏شود و به اطرافیان خود می‏گوید، مرا به ده ببرید تا بین کسانم بمیرم. او را به امامزاده داود می‏برند و در آنجا یکی از اطبا سنتی که جهت زیارت آمده بود، به آنها دستور می‏دهد که مقداری گزنه که در آنجا زیاد است کوبیده و با نمک روی پای او ضماد نمایند. این دستور عملی می‏شود و بیمار پس از چندی بطور معجزه‏آسا معالجه می‏گردد. این شخص که اهالی محل او را نظر کرده می‏دانند، هنوز هم زنده میباشد و با پاهای سالم خود گاهگاهی به تهران و همه ساله جهت زیارت به امامزاده داود می‏رود و معتقد است که امامزاده داود در پیکر یک طبیب سنتی ظاهر شده و این دستور را به او داده است.
این دستور در کتب قدیم جهت معالجه زخم‏های چرکی و عفونی - زخم‏های سرطانی و زخم‏های خورده‏ای و عفونت رحم داده شده، و بهترین درمان غانقاریا شناخته شده است، من ادرار را زیاد می‏کنم، قند خون را پایین می‏آورم. شیر را زیاد می‏کنم، برگ‏های تازه من مانند اسفناج در تغذیه مصرف می‏شود. برگ و ساقه‏های خشک من در زمستان علوفه خوبی برای چهارپایان و دواب است. از ساقه‏های نوع دو پایه من که فرنگی‏ها به آن گزنه‏ی بزرگ می‏گویند، در صنعت گونی بافی و بافتن طناب استفاده می‏شود. من بهترین درمان مرض قندم، من سینه را باز می‏کنم. لیزابه و خلط را از بین می‏برم. حیض را باز می‏نمایم، شهوت را زیاد می‏کنم. تنگ نفس را تسکین می‏دهم و خوردن برگ پخته من با ماءالشعیر (جوشانده جو) جهت امراض سینه و تنگ نفس تجویز شده است. گذاشتن برگ کوبیده من در سوراخ بینی، خون دماغ را بند می‏آورد. ضماد برگ من جهت باز شدن دمل و قطع زگیل مخصوصاً با عسل تجویز شده است این ضماد را جهت باز شدن پیچیدگی عصب توصیه کرده‏اند. ضماد برگ من جهت درمان گزیدن سگ هار قبل از رسیدن طبیب نافع است. پخته برگ من با روغن زیتون جهت ورم بناگوش مفید می‏باشد. ضماد خاکستر من نیز جهت معالجه زخم‏های چرکی توصیه شده است. ضماد برگ من همراه با مرهم‏های سربی جهت درمان زخم‏های سرطانی و به تنهایی جهت تحلیل ورمهای دیگر سودمند می‏باشد. مضمضه جوشانده‏ی من جهت تقویت لثه و غرغره آن جهت ورم لوزه زبان کوچک نافع است.
پاشیدن کوبیده تخم و برگ خشک شده من جهت درمان زخمهای سرطانی و خوره نافع است.
یک نوع دیگر که در غرب ایران، اطراف کرند و نواکوه به عمل می‏آید، درمان شکم روش است.
دم کرده و جوشانده‏ی برگ من 30 تا 60 در هزار - و جوشانده‏ی ریشه من 30 تا 40 در هزار برای تصفیه خون و زیاد شدن ادرار و باز شدن عادت ماهانه بانوان و زیاد شدن شیر و غیره به کار می‏رود.
شیره ریشه مرا به مقدار 60 تا 150 گرم در روز قبل از غذا می‏توان با مقداری آب خورد.
بذر من در همه احوال قوی‏تر از برگ و ریشه من بوده، و مقدار خوراک آن 15 گرم است و خاصیت مسهلی دارد.
اگر ریشه‏ی مرا در الکل شصت درجه خیس کنید، و آن را پانزده روز در آفتاب بگذارید و بعد صاف کنید مایعی بدست می‏آید که چنانچه سه قاشق آنرا با آب مخلوط کرده، به سر بمالید از ریزش مو جلوگیری می‏نماید. در صنعت از برگ من کلروفیل می‏گیرند. هر چند در حال حاضر به علت کشف پنی‏سیلین و سایر داروهای میکربکش، عفونت انساج به صورت غانقاریا یا کمتر دیده می‏شود، معذلک خاصیت من برای درمان این مرض باز هم قابل توجه است و در معالجه مرض قند نیز نباید منافع مرا فراموش کرد. اثر ضد سرطانی من چنانچه مورد آزمایش قرار گیرد، روزنه‏ی امیدی را باز خواهد نمود.