من فرنجمشک هستم

سام من فرنجمشک است. به من برنجمشک -حبق الکرمانی - حبق الصعتری - حبق قرنفلی و پلنگمشک هم می‏گویند. برگ من معطر و بوی آن شبیه تیمو است، این بو در برگهای من قبل از گل دادن زیادتر است، در صنعت از من یک نوع اسانس می‏گیرند که شبیه اسانس لیمو است. من در بیشتر نقاط ایران مخصوصاً شمال تهران پس قلعه و آذربایجان می‏رویم. خواص من نظیر بادرنجبویه می‏باشد و بعلاوه در رفع سرگیجه و جلوگیری از قی کردن زنان باردار به کار می‏رود و در عطرسازی از من استفاده شده و راهبان مرا داخل مشروبات خود می‏کنند. اگر برگ تازه مرا به صورت کوبیده روی محل نیش زنبور بگذارند درد آن را تسکین می‏دهم.
اسم من بلوط است!
جالینوس حکیم برای بریدن تب از من استفاده می‏کرد، میوه من ضد اسهال است. برگ مرا برا ی التیام جراحات بکار برید. از میوه‏ام برای اطفالی که در رختخواب ادرار می‏کنند استفاده کرده و نتیجه بگیرد. استعداد چاقی را در افراد ضعیف المزاج زیاد می‏کنم... و صدها خاصیت دیگر که در برگ، ریشه و پوست من نهفته است.
فارسی من بالوت و معرب آن بلوط است، در مازندران به درخت من دارمازی، در کردستان به نوعی دیگر از درخت من پرو، در لرستان به نوعی دیگر آن برارمازو می‏گویند. من دارای انواع و اقسام می‏باشم ولی در ایران 9 نوع من میروید که یک نوع من شاه بلوط و 8 نوع دیگر بلوط است.
شاه بلوط دارای میوه‏ای درشت و روغن دار بوده، و بسیار مغذی است، ولی خواص دارویی آن از انواع بلوط کمتر است. در هندوستان نیز نوعی شاه بلوط می‏روید که میوه ی آن درشت‏تر بوده و در اروپا به نام مارون خوانده می‏شود. در کتابهای قدیم شاه بلوط را قسطل - قسطانیه - کستانه اغاجی - طراس و بلوط الملک خوانده‏اند.
قسمت مورد استفاده من پوست - برگ - ریشه و برجستگیهایی که در اثر گزش حشرات روی انواع من روییده و به نام مازو معروف است می‏باشد ریشه‏های باریکی که در روی میوه من است، و همچنین پوست نازک روی میوه من که به جفت معروف است مصارف طبی و صنعتی دارد، به عقیده جالینوس برای بریدن تب دارویی بهتر از پوست درخت من نیست.
قسمتهای مختلف گیاه من علاوه بر داشتن چندین نوع ویتامین و عوامل دارویی، دارای مقدار زیادی جوهر مازو است، جوهر مازو که به زبان علمی تانن نامیده می‏شود و عده‏ای فارسی آنرا جفت گذاشته‏اند دارای طعمی گس است و پوست بعضی از میوه‏ها و گیاهان و همچنین نارس بعضی از میوه‏ها مثل خرمالو - انار - سیب - به و غیره که دارای طعمی گس می‏باشند، دارای تانن هستند.
جوهر مازو یکی از عوامل مهم غذایی است که هضم مواد سفیده‏ای را آسان کرده و بدن انسان برای نوسازی و ترمیم ضایعات بوجود آن احتیاج دارد. جوهر مازو آب دهان و سایر رطوبات بدن را جمع می‏کند، اسهال را بند می‏آورد، اسهال خونی را معالجه می‏کند و از خونریزی جلوگیری می‏کند برای درمان آنژیم، ورم لوزه - گرفتگی صدا - زرد زخم و انواع جرب دارویی بسیار مفید است.
برگهای مرا در تابستان و میوه مرا در پاییز می‏چینند و پوست مرا از ساقه‏های جوان گرفته و در هوای آزاد خشک می‏کنند. میوه من دیر هضم است، ولی چون هضم شود غذابیت بسیار داشته و جلوی اسهال را میگیرد و از خونریزی سینه و معده جلوگیری می‏نماید، جهت خفقان و قی که در اثر سنگینی معده باشد مفید است، برای دلپیچه و زخم معده و روده نافع است، قطره قطره آمدن ادرار را معالجه می‏کند. ضماد آن با پی خوک که به آن نمک زده باشند، جهت ورم حالب ورمهای سخت و آبدار سودمند است، سوخته آن برای معالجات جلدی - جوشهای صورت و زخم‏های چرکی و آبدار (زرد زخم) مفید می‏باشد. حمول آن جهت بند آوردن ترشحات رحم نافع است، و چون میوه مرا با هم وزن آن کندر و روغن زیتون سرشته و به اطفالی که در رختخواب ادرار می‏کنند چند روز متوالی بخورانند، معالجه خواهند شد و همین مخلوط برای کسانی که ادرارشان تیره و سنگ دار است مفید می‏باشد. مقدار خوراک میوه من تا پانزده مثقال است. ریشه‏های باریک روی پیاله میوه من در قطع سیلان ترشحات رحم منافع زیاد دارد. برگ درخت من جهت التیام جراحات تاز سورمند می‏باشد. خاکستر چوب من بهترین گرد دندان بوده، و این خاکستر جهت درمان زخمهای خوره‏ای مفید است، آبی که هگام سوختن چوب بلوط به دست می‏آید، بهترین خضاب جهت ابرو می‏باشد. پوست درخت من به علت داشتن جوهر مازو منافع دارویی زیادی داردت ولی به علت داشتن بوی نا مطبوع بطور خوراکی کمتر از آن استفاده می‏شود و چون دارای اثر ضد عفونی کننده می‏باشد، بیشتر برای پانسمان زخمها به کار می‏رود. شستشو با جوشانده یا دمکرده 30 در هزار آن جهت از بین بردن ترشحات بی - رنگ زنانه و جلوگیری از خونریزی بواسیر تجویز شده است.
از پوست ساقه‏های جوان من جهت مصارف دارویی و پوست ساقه‏های کهنه و مسن آن در دباغی و چرم سازی استفاده می‏شود. چوب درخت من محکم بوده و جهت ساختن قایق و کشتی به کار می‏رود، و در نجاری و منبت کاری از آن استفاده زیاد می‏شود.
شاه بلوط: میوه من غذاییت بسیار دارد و برای چاق شدن اشخاص ضعیف المزاج یک غذای مناسب می‏باشد. پوست و چوب درخت من قابض بوده، جوشانده آن برای معالجه اسهال خونی به صورت تنقیه تجویز شده است. دمکرده پنجاه در هزار برگ من به مقدار سه فنجان در روز جهت سرفه، ونزله تجویز می‏شود.
میوه: دارای 5/2 درصد روغن قابل استخراج مواد غذایی است. جفت یعنی پوست نازکی که در روی مغز من است، دارای تانن فراوان بوده و خواص آن را دارد.







نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در چهارشنبه 30 اردیبهشت 1394 

نظرات ، 0