من فرنجمشک هستم
سام من فرنجمشک است. به من برنجمشک -حبق الکرمانی - حبق الصعتری - حبق قرنفلی و پلنگمشک هم میگویند. برگ من معطر و بوی آن شبیه تیمو است، این بو در برگهای من قبل از گل دادن زیادتر است، در صنعت از من یک نوع اسانس میگیرند که شبیه اسانس لیمو است. من در بیشتر نقاط ایران مخصوصاً شمال تهران پس قلعه و آذربایجان میرویم. خواص من نظیر بادرنجبویه میباشد و بعلاوه در رفع سرگیجه و جلوگیری از قی کردن زنان باردار به کار میرود و در عطرسازی از من استفاده شده و راهبان مرا داخل مشروبات خود میکنند. اگر برگ تازه مرا به صورت کوبیده روی محل نیش زنبور بگذارند درد آن را تسکین میدهم.
اسم من بلوط است!
جالینوس حکیم برای بریدن تب از من استفاده میکرد، میوه من ضد اسهال است. برگ مرا برا ی التیام جراحات بکار برید. از میوهام برای اطفالی که در رختخواب ادرار میکنند استفاده کرده و نتیجه بگیرد. استعداد چاقی را در افراد ضعیف المزاج زیاد میکنم... و صدها خاصیت دیگر که در برگ، ریشه و پوست من نهفته است.
فارسی من بالوت و معرب آن بلوط است، در مازندران به درخت من دارمازی، در کردستان به نوعی دیگر از درخت من پرو، در لرستان به نوعی دیگر آن برارمازو میگویند. من دارای انواع و اقسام میباشم ولی در ایران 9 نوع من میروید که یک نوع من شاه بلوط و 8 نوع دیگر بلوط است.
شاه بلوط دارای میوهای درشت و روغن دار بوده، و بسیار مغذی است، ولی خواص دارویی آن از انواع بلوط کمتر است. در هندوستان نیز نوعی شاه بلوط میروید که میوه ی آن درشتتر بوده و در اروپا به نام مارون خوانده میشود. در کتابهای قدیم شاه بلوط را قسطل - قسطانیه - کستانه اغاجی - طراس و بلوط الملک خواندهاند.
قسمت مورد استفاده من پوست - برگ - ریشه و برجستگیهایی که در اثر گزش حشرات روی انواع من روییده و به نام مازو معروف است میباشد ریشههای باریکی که در روی میوه من است، و همچنین پوست نازک روی میوه من که به جفت معروف است مصارف طبی و صنعتی دارد، به عقیده جالینوس برای بریدن تب دارویی بهتر از پوست درخت من نیست.
قسمتهای مختلف گیاه من علاوه بر داشتن چندین نوع ویتامین و عوامل دارویی، دارای مقدار زیادی جوهر مازو است، جوهر مازو که به زبان علمی تانن نامیده میشود و عدهای فارسی آنرا جفت گذاشتهاند دارای طعمی گس است و پوست بعضی از میوهها و گیاهان و همچنین نارس بعضی از میوهها مثل خرمالو - انار - سیب - به و غیره که دارای طعمی گس میباشند، دارای تانن هستند.
جوهر مازو یکی از عوامل مهم غذایی است که هضم مواد سفیدهای را آسان کرده و بدن انسان برای نوسازی و ترمیم ضایعات بوجود آن احتیاج دارد. جوهر مازو آب دهان و سایر رطوبات بدن را جمع میکند، اسهال را بند میآورد، اسهال خونی را معالجه میکند و از خونریزی جلوگیری میکند برای درمان آنژیم، ورم لوزه - گرفتگی صدا - زرد زخم و انواع جرب دارویی بسیار مفید است.
برگهای مرا در تابستان و میوه مرا در پاییز میچینند و پوست مرا از ساقههای جوان گرفته و در هوای آزاد خشک میکنند. میوه من دیر هضم است، ولی چون هضم شود غذابیت بسیار داشته و جلوی اسهال را میگیرد و از خونریزی سینه و معده جلوگیری مینماید، جهت خفقان و قی که در اثر سنگینی معده باشد مفید است، برای دلپیچه و زخم معده و روده نافع است، قطره قطره آمدن ادرار را معالجه میکند. ضماد آن با پی خوک که به آن نمک زده باشند، جهت ورم حالب ورمهای سخت و آبدار سودمند است، سوخته آن برای معالجات جلدی - جوشهای صورت و زخمهای چرکی و آبدار (زرد زخم) مفید میباشد. حمول آن جهت بند آوردن ترشحات رحم نافع است، و چون میوه مرا با هم وزن آن کندر و روغن زیتون سرشته و به اطفالی که در رختخواب ادرار میکنند چند روز متوالی بخورانند، معالجه خواهند شد و همین مخلوط برای کسانی که ادرارشان تیره و سنگ دار است مفید میباشد. مقدار خوراک میوه من تا پانزده مثقال است. ریشههای باریک روی پیاله میوه من در قطع سیلان ترشحات رحم منافع زیاد دارد. برگ درخت من جهت التیام جراحات تاز سورمند میباشد. خاکستر چوب من بهترین گرد دندان بوده، و این خاکستر جهت درمان زخمهای خورهای مفید است، آبی که هگام سوختن چوب بلوط به دست میآید، بهترین خضاب جهت ابرو میباشد. پوست درخت من به علت داشتن جوهر مازو منافع دارویی زیادی داردت ولی به علت داشتن بوی نا مطبوع بطور خوراکی کمتر از آن استفاده میشود و چون دارای اثر ضد عفونی کننده میباشد، بیشتر برای پانسمان زخمها به کار میرود. شستشو با جوشانده یا دمکرده 30 در هزار آن جهت از بین بردن ترشحات بی - رنگ زنانه و جلوگیری از خونریزی بواسیر تجویز شده است.
از پوست ساقههای جوان من جهت مصارف دارویی و پوست ساقههای کهنه و مسن آن در دباغی و چرم سازی استفاده میشود. چوب درخت من محکم بوده و جهت ساختن قایق و کشتی به کار میرود، و در نجاری و منبت کاری از آن استفاده زیاد میشود.
شاه بلوط: میوه من غذاییت بسیار دارد و برای چاق شدن اشخاص ضعیف المزاج یک غذای مناسب میباشد. پوست و چوب درخت من قابض بوده، جوشانده آن برای معالجه اسهال خونی به صورت تنقیه تجویز شده است. دمکرده پنجاه در هزار برگ من به مقدار سه فنجان در روز جهت سرفه، ونزله تجویز میشود.
میوه: دارای 5/2 درصد روغن قابل استخراج مواد غذایی است. جفت یعنی پوست نازکی که در روی مغز من است، دارای تانن فراوان بوده و خواص آن را دارد.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در چهارشنبه 30 اردیبهشت 1394
سلامـ .... ... ..
