زبان خوراکیها ، اسم ما دیوخار است
در زبان فارسی به همگی ما دیوخار و به انواع ما که بیش از صد گونه میباشند، گرگ تیغ، کام تیغ، فیلزهره و آسه میگویند. عربی ما عوسج است، ولی بعضی از لغتنویسان اشتباهاً عربی چند دیگر را نیز عوسج و عوسج اسود نوشتهاند. درخت ما شبیه درخت انار و پر از خار میباشد برگ ما ترشحی چسبنده دارد که مورد استفاده زنبور عسل میباشد و زنبوری که از نوش ما استفاده کند، شفای بیشتری را در بر دارد. میوه ما نخود گرد و کوچک میباشد که پس از رسیدن قرمز میشود. گلهای ما بیشتر گلی روشن است، نوعی دیوخار وجود دارد که برگ آن سیاه بوده، و میل به سرخی دارد. برگ آن عریضتر از انواع دیگر و خار آن بیشتر و میوه آن باریکتر است. شیخالریس ابوعلی سینا معتقد است که نوعی دیوخار در مناطق سردسیر میروید که میوه آن مانند انگور بوده، و مردم آن را میخورند. ولی با تحقیقاتی که به عمل آمده تاکنون این نوع شناخته نشده است.
قسمت مورد استفاده من برگ سر شاخه و ریشه درخت من میباشد. از میوه من هم میتوان در تداوی استفاده نمود. مخصوصاً در معالجه مرض قند. گرگ تیغ در اطراف کرج فراوان است و نوع معروف به آسه در جنوب غربی ایران، بوشهر، بلوچستان، یزد، خوزستان، لرستان و نواحی شمال ایران و بطور کلی در تمام شورهزارها میروید، و انواع دیگر من نیز بیشتر در اراضی بایر و کویر به عمل میآیند، به نوع آسه در مصر خولان میگویند.
از پوست میوه گیاه ما نوعی رنگین استخراج مینمایند. اعضای مختلف گیاه من مدر، مسهل، و ضد تشنج است، برای درمان سیاه سرفه و سرفههای تشنجی آن را توصیه کردهاند. جوشانده یک گرم گیاه من در یک فنجان آب در 24 ساعت توصیه میشود که آن جرعه جرعه بنوشند. عصاره من جهت امراض چشم، تقویت بینایی و فرو بردن ورمها و درمان زخمهای پوستی و تسکین فشار خون و جلوگیری از سکسکه و قی و همچنین درمان اسهال توصیه شده، و پادزهر سموم نیز میباشد. اگر آب برگ تازه مرا گرفته، هفت روز پی در پی در چشم بچکانید، سفیدک چشم را برطرف میکند و چون آب میوه مرا گرفته خشک نمایند، و در موقع لزوم آن را با سفیده تخم مرغ یا شیر در چشم بچکانید، و یا آن را به صورت داروهای چشمی در آورده، در چشم بچکانید، برای بسیاری از امراض چشمی و سفیدک چشم مفید میباشد. ضمناً برگ من بر پیشانی جهت جلوگیری از آبریزش چشم مفید است. جویدن برگ من جهت جوشهای دهان نافع است. ضماد برگ تازه من جهت آبله و باد سرخ که حرارت آن زیاد زیاد نباشد مؤثر است. خوردن عصاره برگ تازه من جهت درمان گات و تسکین التهاب صفرا مفید میباشد، یکی از پزشکان قدیم به نام شریف مینویسد:
که پزشکان پارس جزام را با ریشه من معالجه میکردند، و برای این کار 5/7 مثقال ریشه مرا گرفته و با نیم لیتر آب جوشانده تصاف مینمودند و بعد آب صاف شده را آنقدر حرارت میدادنند که مقدار آن یک سوم شود، و آن را به بیمار میدادنند و به این ترتیب شکم او چهار پنج مرتبه عمل میکرد و آنچه سودای سوخته در بدن او بود، دفع میشد. این عمل باری مبتلایان به جذام مفید بود، مشروط بر اینکه، دو روز نخود آب یا گوشت گوسفند فربه میل نمایند و روز سوم جوشانده مذکور را بنوشند و سه روز آن را تکرار نمایند و بعد روز سوم حمام روند. انطاکی این جوشانده را جهت گال، خارش و پاک کردن لکههای سیاه پوستی بهتر از چوب چینی دانسته است، و چون ریشه مرا ریزریز کرده و با برگ مورد بسوزانند، جهت زخم و امراض مقعد و زخمهای پلید و بدخیم و رویاندن مو اثر سریع دارد. میوه من در جمیع افعال مانند برگ بوده از خونریزی سینه و اسهال خونی جلوگیری مینماید. مقدار خوراک من یک مثقال است.
رمالان و جادوگران و اشخاص خرافاتی همراه داشتن مرا باطل کننده سحر و جادو میدانند، هر چند این موضوع حقیقت ندارد ولی آنچه مسلم است این است که دود کردن گیاه من حشرات و میکروبها را فرار میدهد و از بین میبرد.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در شنبه 2 خرداد 1394
سلامـ .... ... ..
