زبان خوراکیها ، اسم ما دیوخار است

در زبان فارسی به همگی ما دیوخار و به انواع ما که بیش از صد گونه می‏باشند، گرگ تیغ، کام تیغ، فیلزهره و آسه می‏گویند. عربی ما عوسج است، ولی بعضی از لغت‏نویسان اشتباهاً عربی چند دیگر را نیز عوسج و عوسج اسود نوشته‏اند. درخت ما شبیه درخت انار و پر از خار می‏باشد برگ ما ترشحی چسبنده دارد که مورد استفاده زنبور عسل می‏باشد و زنبوری که از نوش ما استفاده کند، شفای بیشتری را در بر دارد. میوه ما نخود گرد و کوچک می‏باشد که پس از رسیدن قرمز می‏شود. گلهای ما بیشتر گلی روشن است، نوعی دیوخار وجود دارد که برگ آن سیاه بوده، و میل به سرخی دارد. برگ آن عریضتر از انواع دیگر و خار آن بیشتر و میوه آن باریکتر است. شیخ‏الریس ابوعلی سینا معتقد است که نوعی دیوخار در مناطق سردسیر می‏روید که میوه آن مانند انگور بوده، و مردم آن را می‏خورند. ولی با تحقیقاتی که به عمل آمده تاکنون این نوع شناخته نشده است.
قسمت مورد استفاده من برگ سر شاخه و ریشه درخت من می‏باشد. از میوه من هم می‏توان در تداوی استفاده نمود. مخصوصاً در معالجه مرض قند. گرگ تیغ در اطراف کرج فراوان است و نوع معروف به آسه در جنوب غربی ایران، بوشهر، بلوچستان، یزد، خوزستان، لرستان و نواحی شمال ایران و بطور کلی در تمام شوره‏زارها می‏روید، و انواع دیگر من نیز بیشتر در اراضی بایر و کویر به عمل می‏آیند، به نوع آسه در مصر خولان می‏گویند.
از پوست میوه گیاه ما نوعی رنگین استخراج می‏نمایند. اعضای مختلف گیاه من مدر، مسهل، و ضد تشنج است، برای درمان سیاه سرفه و سرفه‏های تشنجی آن را توصیه کرده‏اند. جوشانده یک گرم گیاه من در یک فنجان آب در 24 ساعت توصیه می‏شود که آن جرعه جرعه بنوشند. عصاره من جهت امراض چشم، تقویت بینایی و فرو بردن ورمها و درمان زخمهای پوستی و تسکین فشار خون و جلوگیری از سکسکه و قی و همچنین درمان اسهال توصیه شده، و پادزهر سموم نیز می‏باشد. اگر آب برگ تازه مرا گرفته، هفت روز پی در پی در چشم بچکانید، سفیدک چشم را برطرف می‏کند و چون آب میوه مرا گرفته خشک نمایند، و در موقع لزوم آن را با سفیده تخم مرغ یا شیر در چشم بچکانید، و یا آن را به صورت داروهای چشمی در آورده، در چشم بچکانید، برای بسیاری از امراض چشمی و سفیدک چشم مفید می‏باشد. ضمناً برگ من بر پیشانی جهت جلوگیری از آبریزش چشم مفید است. جویدن برگ من جهت جوشهای دهان نافع است. ضماد برگ تازه من جهت آبله و باد سرخ که حرارت آن زیاد زیاد نباشد مؤثر است. خوردن عصاره برگ تازه من جهت درمان گات و تسکین التهاب صفرا مفید می‏باشد، یکی از پزشکان قدیم به نام شریف می‏نویسد:
که پزشکان پارس جزام را با ریشه من معالجه می‏کردند، و برای این کار 5/7 مثقال ریشه مرا گرفته و با نیم لیتر آب جوشانده ت‏صاف می‏نمودند و بعد آب صاف شده را آنقدر حرارت می‏دادنند که مقدار آن یک سوم شود، و آن را به بیمار می‏دادنند و به این ترتیب شکم او چهار پنج مرتبه عمل می‏کرد و آنچه سودای سوخته در بدن او بود، دفع می‏شد. این عمل باری مبتلایان به جذام مفید بود، مشروط بر اینکه، دو روز نخود آب یا گوشت گوسفند فربه میل نمایند و روز سوم جوشانده مذکور را بنوشند و سه روز آن را تکرار نمایند و بعد روز سوم حمام روند. انطاکی این جوشانده را جهت گال، خارش و پاک کردن لکه‏های سیاه پوستی بهتر از چوب چینی دانسته است، و چون ریشه مرا ریزریز کرده و با برگ مورد بسوزانند، جهت زخم و امراض مقعد و زخمهای پلید و بدخیم و رویاندن مو اثر سریع دارد. میوه من در جمیع افعال مانند برگ بوده از خونریزی سینه و اسهال خونی جلوگیری می‏نماید. مقدار خوراک من یک مثقال است.
رمالان و جادوگران و اشخاص خرافاتی همراه داشتن مرا باطل کننده سحر و جادو می‏دانند، هر چند این موضوع حقیقت ندارد ولی آنچه مسلم است این است که دود کردن گیاه من حشرات و میکروبها را فرار می‏دهد و از بین می‏برد.







نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در شنبه 2 خرداد 1394 

نظرات ، 0