فارسی من کوشاد و عربی من کف الذئب - دوا الخیه و قبطی الملک است. در کتب طب سنتی بمن جنطییانا که معرب زانسیانای لاتینی است گفته‏اند، و چنانچه می‏گویند این نام منسوب به پادشاهی است بنام جنطین که برای اولین بار با استفاده از من شفا یافت. من بیش از ششصد نوع دارم، نوع معروف آن جنطییانای رومی است که در ایران نمی‏روید، ولی نوعی شبیه به آن در شمال ایران مخصوصاً شمال غربی آذربایجان - قره داغ - حسن بگلو - کالیبار و کوه‏های اهر می‏روید و در کتب سنتی آنرا جرمغانی خوانده‏اند. نوع ایرانی من گیاهی است علفی پایا که ارتفاع آن 10 تا 15 سانتی‏متر است، ساقه آن بصورت استوانه‏ای ضخیم می‏باشد. علاوه بر ایران در اروپا و قفقاز نیز می‏روید و به آن جنطییانای صلیبی و یا صلیبک (صلیب کوچک) می‏گویند - برگهای من دراز - نک تیز بوده پنج رگبرگ متمایز دارد. گلهای من زیبا، آبی رنگ مایل به خاکستری بصورت مجتمع در کنار برگها ظاهر می‏شود. مرا بعلت زیبائی گلهایم پرورش می‏دهند. قسمت مورد استفاده‏ی من بیشتر ریشه گیاه من است که تب‏بر بوده، و سابقاً از آن برای معالجه‏ی هاری استفاده می‏کردند. محمد بن زکریای رازی و شاگردان او بنوع ایرانی من عقیده‏ی زیادی داشته، و آنرا داروی بسیار مفیدی می‏دانستند و در بسیاری از امراض استفاده‏ی آنرا توصیه کرده‏اند، و در ساختن پادزهرها از آن و عصاره آن استفاده می‏نمودند. نوع رومی من از داروهای مقوی تلخ بوده، و اشتهاآور است و با این که مسهل نیست دفع را تسهیل می‏نماید، و آنرا برای معالجه‏ی مالاریا و دفع کرمک اطفال تجویز می‏نمایند. ریشه من قابض بوده و پاک کننده معده است و گرفتگی روده‏ها را باز می‏کند و قلب را از زیان سموم حفظ می‏نماید. پیشاب‏آور و مخرج حنین است. پادزهر حشرات است، و از دوستان کبد بوده، ورم آنرا برطرف می‏کند، خوردن یک مثقال عصاره‏ی ریشه‏ی من جهت تسکین درد پهلو و شکم و پیچیدگی اعصاب مفید می‏باشد. ضماد ریشه‏ی من با سرکه جهت از بین بردن لکه‏های جلدی سودمند می‏باشد، و گویند مالیدن آن با حنا در کف دست قاطع خون قاعدگی است. داروسازان سنتی ایران عصاره‏ی ریشه‏ی مرا در شیافهای مسکن خود وارد کرده و اثر آنرا برابر با تریاک سیاه می‏دانستند، تریاک سیاه چنانچه قبلاً خود را در کتاب زبان خوراکیها معرفی کرده است، شیره‏ی نوعی شقایق است که در دامنه‏ی کوه‏های البرز بعمل آمده و بعلت داشتن تبائین یکی از مسکن‏های بسیار قوی است، و با آن میتوان ترکیباتی ساخت که هزار برابر مرفین قدرت تسکین دهنده داشته باشد. ربیع اخوین در کتاب راهنمای دانشجویان پزشکی که نخستین کتاب طبی بزبان فارسی است و در قرن چهارم هجری نوشته شده است، نسخه‏هائی جهت معالجه امراض سنگ کلیه - سیاتیک - ورم طحال و چند بیماری دیگر تجویز کرده که در همه‏ی آنها جنطییانا وارد شده است.