زبان خوراکیها ، اسم من سنا است
فارسی و عربی من سنا است، در بلوچستان به انواع من کاسپیند، نیلتاک، دیدوال و سناکوری گویند. انواع و اقسام من همه دارای خاصیت مسهلی میباشند. زادگاه اولیه من افریقا، عربستان، هندوستان و بلوچستان است. قسمت مورد استفاده انواع گیاه من برگچه و میوه من است.
میوه من غالباً سنای هندی نامیده میشود. برگهای من مرکب بوده و معمولاً از پنج تا هفت زوج برگچه تشکیل شده است. برگچهها دراز، باریک و نوک تیز هستند، گلهای من زرد رنگ و میوه من غلافی بدون انحنا میباشد. برگهای مرا در بهار باید چید، ولی یک نوع من تابستانی است که برگ آن عریضتر و گل آن زرد است و در عربستان سعودی آن را شرق نامند. میوه این گونه سنا مسطح و دارای دو کنار قوسی است که انحنای یکی از کنارهها کمتر است.
نوع ایرانی من که به سنای فارسی معروف است، در بلوچستان، بندر عباس و جنوب ایران میروید. ضخامت برگچههای آن زیاد است، و هر برگچه دارای دمبرگ کوتاهی به رنگ نارنجی است. میوه من نیز با سنای مکی فرق فاحش دارد کنارههای میوه من بر خلاف سنای هندی و مکی تحدب زیادتر داشته و رنگ آن مایل به قهوهای است. در برگچه و میوه من عوامل دارویی گوناگون وجود دارد، و به علاوه دارای کمی صمغ، املاح منیزی و نوعی قند است که مقدار آنها در گیاهان خودرو و پرورش یافته فرق میکند.
برگچه و میوه من دارای اثر مسهلی است، و به مقدار کم مختصری ایجاد دل پیچه میکند و به همین جهت در طب جدید آن را همراه با کمی بلادن تجویز مینمایند ولی داروسازان سنتی ایران مرا با روغن بادام یا گل سرخ به مریضها میدادنند تا عوارض برگچههای مرا قبل از مصرف 48 ساعت در چهار برابر وزن آن الکل 95 درجه قرار میدهند. با این عمل از قدرت مسهلی من کاسته شده، و عوارض آن برطرف میشود. برگچههای من اگر مدتی در آب جوشیده شوند، اثر مسهلی خود را از دست خواهند داد. تجویز من برای زنان باردار و بچه شیرده ممنوع است، مگر موقعی که بخواهند به بچه شیرخوار مسهل بدهند. در این صورت به مادر سنا میدهند تا شیر او در کودک حالت مسهلی ایجاد نماید. من مسهل بلغم، سودا و صفرا هستم، و اخلاط سوخته را دفع مینمایم من مقوی و ضد عفونی کننده پوست بدن هستم، مرا جهت درد شقیقه، صداع کهنه، جنون، درد پهلو، تنگی نفس، قولنج، سیاتیک، نقرس، داءالثعلب، داءالحیه، زخمهای کهنه، کشتن کرم معده، ترک دست و پا و درد مفاصل تجویز مینمایند. نوشیدن جوشانده چهار گرم برگ من در شانزده گرم روغن زیتون که به نصف برسد، جهت درد کمر و بواسیر نافع است، خوردن یک مثقال کوبیده برگ من با عسل سه روز متوالی تا هفت روز جهت برطرف شدن درد مفاصل و نقرس سودمند میباشد. مقدار خوراک برگ من سه تاپنج گرم است، و این مقدار ابتدا تولید قراقر در شکم کرده، و بعد اثر دفع بطور خفیف ظاهر میشود، و پس از پنج تا شش ساعت کامل میگردد. دمکرده 10 تا 300 گرم آب، به عنوان مسهل و یک چهارم آن به عنوان ملین داده میشود. کسانی که از برگچه و میوه من به عنوان مسهل استفاده میکنند نباید قلیائیات مثل جوش شیرین و آب آهک مصرف نمایند.
نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در یک شنبه 3 خرداد 1394
سلامـ .... ... ..
