زبان خوراکیها ، اسم من سنا است

فارسی و عربی من سنا است، در بلوچستان به انواع من کاس‏پیند، نیل‏تاک، دیدوال و سناکوری گویند. انواع و اقسام من همه دارای خاصیت مسهلی می‏باشند. زادگاه اولیه من افریقا، عربستان، هندوستان و بلوچستان است. قسمت مورد استفاده انواع گیاه من برگچه و میوه من است.
میوه من غالباً سنای هندی نامیده می‏شود. برگهای من مرکب بوده و معمولاً از پنج تا هفت زوج برگچه تشکیل شده است. برگچه‏ها دراز، باریک و نوک تیز هستند، گلهای من زرد رنگ و میوه من غلافی بدون انحنا می‏باشد. برگهای مرا در بهار باید چید، ولی یک نوع من تابستانی است که برگ آن عریضتر و گل آن زرد است و در عربستان سعودی آن را شرق نامند. میوه این گونه سنا مسطح و دارای دو کنار قوسی است که انحنای یکی از کناره‏ها کمتر است.
نوع ایرانی من که به سنای فارسی معروف است، در بلوچستان، بندر عباس و جنوب ایران می‏روید. ضخامت برگچه‏های آن زیاد است، و هر برگچه دارای دمبرگ کوتاهی به رنگ نارنجی است. میوه من نیز با سنای مکی فرق فاحش دارد کناره‏های میوه من بر خلاف سنای هندی و مکی تحدب زیادتر داشته و رنگ آن مایل به قهوه‏ای است. در برگچه و میوه من عوامل دارویی گوناگون وجود دارد، و به علاوه دارای کمی صمغ، املاح منیزی و نوعی قند است که مقدار آنها در گیاهان خودرو و پرورش یافته فرق می‏کند.
برگچه و میوه من دارای اثر مسهلی است، و به مقدار کم مختصری ایجاد دل پیچه می‏کند و به همین جهت در طب جدید آن را همراه با کمی بلادن تجویز می‏نمایند ولی داروسازان سنتی ایران مرا با روغن بادام یا گل سرخ به مریضها می‏دادنند تا عوارض برگچه‏های مرا قبل از مصرف 48 ساعت در چهار برابر وزن آن الکل 95 درجه قرار می‏دهند. با این عمل از قدرت مسهلی من کاسته شده، و عوارض آن برطرف می‏شود. برگچه‏های من اگر مدتی در آب جوشیده شوند، اثر مسهلی خود را از دست خواهند داد. تجویز من برای زنان باردار و بچه شیرده ممنوع است، مگر موقعی که بخواهند به بچه شیرخوار مسهل بدهند. در این صورت به مادر سنا می‏دهند تا شیر او در کودک حالت مسهلی ایجاد نماید. من مسهل بلغم، سودا و صفرا هستم، و اخلاط سوخته را دفع می‏نمایم من مقوی و ضد عفونی کننده پوست بدن هستم، مرا جهت درد شقیقه، صداع کهنه، جنون، درد پهلو، تنگی نفس، قولنج، سیاتیک، نقرس، داءالثعلب، داءالحیه، زخمهای کهنه، کشتن کرم معده، ترک دست و پا و درد مفاصل تجویز می‏نمایند. نوشیدن جوشانده چهار گرم برگ من در شانزده گرم روغن زیتون که به نصف برسد، جهت درد کمر و بواسیر نافع است، خوردن یک مثقال کوبیده برگ من با عسل سه روز متوالی تا هفت روز جهت برطرف شدن درد مفاصل و نقرس سودمند می‏باشد. مقدار خوراک برگ من سه تاپنج گرم است، و این مقدار ابتدا تولید قراقر در شکم کرده، و بعد اثر دفع بطور خفیف ظاهر می‏شود، و پس از پنج تا شش ساعت کامل می‏گردد. دمکرده 10 تا 300 گرم آب، به عنوان مسهل و یک چهارم آن به عنوان ملین داده می‏شود. کسانی که از برگچه و میوه من به عنوان مسهل استفاده می‏کنند نباید قلیائیات مثل جوش شیرین و آب آهک مصرف نمایند.







نوشته شده توسط ( newsvaolds ) در یک شنبه 3 خرداد 1394 

نظرات ، 0