خضاب من با آب نمک برای سردرد نافع است. برای تقویت مو، مؤثرم. سرمه من را برای جلوگیری از آبریزش چشم تجویز کنید. سابقاً عقیده داشتند که اگر مرا به ابرو بکشند، قوه بینایی را زیاد می‏کنم. از خاصیت ضد عفونی کنندگی برخوردارم و اگر موی شما رشدش کم است از من سود برید تا رشد آن را زیاد کنم.
فارسی من وسمه است اعراب به من کتم می‏گویند. در مازندران به من شالخنی یعنی حنای شغال می‏گویند. بعضیها به غلط مرا بیل بری نامیده‏اند و این اشتباه است، زیرا گیاه من از خانواده صلیبیان و انواع درختچه نیل از خانواده پروانه‏واران می‏باشند. میوه درخت من خورجینی است و به قدر فلفل است و پس از رسیدن سیاه می‏شود. من انواع کوهی و بیابانی دارم، گلهای من زرد رنگ می‏باشد و در برگهای من ماده رنگ کننده‏ای وجود دارد که سابقاً برای رنگ کردن ابرو از آن استفاده می‏کردند و عقیده عموم بر آن بود که علاوه بر تقویت موی ابرو، قوه بینایی را نیز تقویت می‏نماید، ماده رنگی برگ من سبز مایل به آبی است ولی در اثر اکسیژن هوا به رنگ نیلی در می‏آید و به همین جهت بود که سابقاً نوعی نیل از من استخراج می‏کردند که شباهت زیادی به فراورده‏های درختچه نیل داشت. ایرانیان را عقیده بر آن بود که باید مرا صبح چید و با یک آفتاب خشک کرد و پس از غروب آن را کوبید و کیسه کرد تا فاسد نشود. گیاه من در مازندران، کرمان و بلوچستان می‏روید و بهترین نوع من کرمانی است که رنگ آن مشکی‏تر است. اگر می‏خواهید موی سر یا ریش خود را با کوبیده برگ من مشکی کنید، قبلاً آن را خوب بشوئید تا چربی آن گرفته شود و بعد ابتدا موها را با حنا به صورت آستر رنگ کنید و بعد بشویید و سپس کوبیده برگ مرا که با آب خمیر کرده و یا پخته روی آن ببندید و بگذارید رنگ بگیرد تا رنگ آن نیکو و شفاف شود.
برگ من دارای خاصیت ضد عفونی کننده جلدی است، و خضاب آن با آب و نمک و همچنین بخور آن برای سردرد نافع است.
روغن من که برگ مرا با هموزن آن روغن کنجد در وسمه جوش یا ظرفی دیگر با آتشی ملایم پخته باشند، برای تقویت و درازی مو اثری انکارناپذیر دارد. مالیدن این روغن جهت بواسیر و امراض مقعد مخصوصاً شقاق نافع است، آب برگ و جوشانده برگ من قی‏آور است، و سابقاً که واکسن هاری وجود نداشت، هاری را با جوشانده برگ من مداوا می‏کردند. سرمه برگ من جهت آبریزش چشم سابقاً تجویز می‏شد، چون بیخ گیاه مرا با آب بجوشانید تا غلیظ شود، برای نوشتن جانشین مداد می‏باشد. در خاتمه بد نیست بدانید که مرا در دکانهای عطاری به نام رنگ حنا می‏فروشند.