فارسی من علف ماست و ترکان به من یوقورت اوتی می‏گویند من در کوههای کردستان و مهاباد می‏رویم و تاکنون نظیر من در کشورهای دیگر و جاهای دیگر دیده نشده است. یکی از مراسم مهم غذاشناسی در من نهفته شده است که تاکنون یک بار در کتاب زبان خوراکیها مطرح شده، و کسی به این معما پاسخ نداده است. همه می‏دانیم که معمولا برای تهیه ماست شیر را جوشانده بگذارند تا حرارت آن پایین آمده به پنجاه درجه برسد، یک قاشق ماست به آن می‏زنند و روی آن پوشانده می‏گذارند مدتی گرم بماند تا شیر منعقد شود، تاکنون به این سوال که اولین ماست را چگونه و با چه مایه‏ای ساخته‏اند کسی جواب صحیح نداده و به صورت معما در آمده است، تاکنون موقع آن است که من این راز را فاش کرده و بگویم شیره گیاه شیر را به صورت ماست در می‏آورد و به همین دلیل می‏توانم بگویم نخستین ملتی که موفق به تهیه ماست شد، ایرانیان بودند و بعد آن را به کشورهای دیگر، از جمله بلغارستان بردند و برخلاف آنچه شایع است، اهالی بلغار سازنده اولیه ماست نبوده‏اند. انواع دیگر شیر پنیر در اطراف تهران، قزوین، کرند، اصفهان، مسجد سلیمان کوههای الوند، هریرود، دیلمان، چاهریک، خرم آباد، رضائیه و تبریز به عمل می‏آیند و تمام آنها شیر را منعقد می‏کنند و می‏توان با آنها انواع اقسام پنیر ساخت. پنیری که با انواع شیر پنیر ساخته شود خوشمزه، معطر و بسیار مفید است، ماستی که با علف ماست ساخته شود، دیرتر ترش می‏شود و اکسیر طول عمر در آن خیلی بیشتر از ماستهای معمولی است که با مایه ماست تهیه می‏شوند. پنیربند که در بلوچستان به عمل می‏آید، و دارای چند درصد مایه پنیر است، از خانواده ما نیست و یکی از گیاهان مفیدی است که هنوز بطور دقیق روشن نشده است. اعضای مختلف هوایی انواع شیر پنیر، آرامبخش، پیشاب‏آور، قابض، ضد تشنج بوده، برای معالجه سرع (هیستری) تجویز می‏شوند. داروسازان سنتی ایران جوشانده آنها را بهترین درمان داءالراقص می‏دانستند و جوشانده غلیظ آن را به مقدار نیم لیتر تجویز می‏نمودند. (داءالرقص یک بیماری عصبی است که بیشتر در دختران دیده می‏شود، و اعضای بدن آنها حرکات غیر عادی پیدا می‏کند) شیره تازه انواع شیر پنیر برای کبد، آب آوردن انساج، سنگ کلیه، گواتر، رقت خون مفید می‏باشد. ضماد شیره آنها برای خنازیر و اولسرهای گوناگون سودمند است، ضماد منافع زیاد دارد، با ریشه آنها می‏توان پشم را رنگ کرد و آن را به صورت قرمز در آورد و اگر بخواهند پشم را با آنها به رنگ نارنجی در آورند، بایستی پشم را قبلا بازاج بجوشانند.
جوشانده برگ من شیر پنیر خونریزی را بند می‏آورد، و ضماد گل آنها جهت سوختگی آتش نیز نافع است. خوردن جوشانده ریشه آنها محرک باه است. میوه بو داده بلسکی ضد سم حشرات، مخصوصاً مار افعی است به همین جهت به آن حشیشة الافعی هم می‏گویند. برای تهیه پنیر و ماست از شیره و گرد کوبیده انواع شیر پنیر می‏توان استفاده کرد. هر نوع شیر پنیر یک نوع مشخص پنیر درست می‏کند، و به همین جهت شما می‏توانید صدها نوع پنیر و ماست با ما درست کنید که یکی بهتر از دیگری باشد.