سوال – چه علل دیگری می تواند باعث نازایی شود ؟
پاسخ- غیر از تخمک گذاری ما عوامل مربوط به آقایان داریم که متخصصین مربوطه باید در خصوص آن صحبت کنند . در مورد خانم ها لوله های رحمی هستند که مهم است و بعد از تخمک گذاری لقاح در این لوله انجام می شود. به هردلیل این لوله مسدود باشد ، مثلاً عفونت ها . این عفونت ها بسیار شایع است و باید خانم ها آن را جدی بگیرند. باید در مورد آن درمان به موقع انجام شود تا از دستگاه تناسلی پایین به سمت بالا نرود که لوله ها را درگیر کند . خانم ها باید چکاب دوره ای خود را داشته باشند . عفونت ها حتی ممکن است به صورت خاموش ایجاد شود و لوله ها را مسدود کند . روش تشخیص مسدود بودن لوله ها را من خدمت شما خواهم گفت . از عوامل دیگری که ممکن است لوله ها را درگیر کند چسبندگی های اطراف لوله های رحمی است . بصورتی که فرد سابقه ی یک عمل جراحی را داشته است . من بازهم به خانم ها گوشزد می کنم که اگر سابقه ی آپاندیسیت داشته اید و آن داخل شکم پاره شده و چرک داخل شکم شده است و جراح به شما چنین گزارشی را داده است و شما عمل شده اید . احتمال دارد که دچار مشکل لوله ای از مواردی که چسبندگی اطراف لوله ی رحمی است شده باشد . بنابراین اگر ازدواج کرده اید باید زودتر به فکر حامله شدن باشید . چرا که در برخی از مواقع ممکن است که ما نتوانیم این چسبندگی را آزاد کنیم و بیمار را به سمت لقاح مصنوعی و تشکیل جنین در آزمایشگاه سوق بدهیم . در این موارد اگر سن خانم ها پایین تر باشد بهتر به درمان جواب می دهد . از عوامل دیگری که ممکن است مشکل لوله ای ایجاد کند آندومتریوز است . آن هم ممکن است از نوعی باشد که لوله ها را مسدود کند . آندومتریوز تقریباً یک بیماری ناشناخته است اما شیوع آن بالا است . مخصوصاً در خانم های ایرانی به این دلیل که دیر به پزشک مراجعه می کنند . خانم هایی که دردهای پریودی بسیار شدید دارند باید به این مسئله شک کنند که ممکن است آندومتریوز داشته باشند . مخصوصاً دردی که در تمام طول مدت پریود ادامه دارد . یا لکه بینی های بعد از پریود دارند . گاهی این آندومتریوز آنقدر شدید است که باعث چسبندگی های اطراف لوله های رحمی می شود . خود آندومتریوز در واقع بازگشت خون قاعدگی است که در آن منطقه چسبندگی هایی را ایجاد می کند . این چسبندگی ها اگر اطراف لوله های رحمی باشد لوله نمی تواند کار کند و ما مشکل نازایی را خواهیم داشت . درخصوص لوله ها اینکه ما چطور تشخیص دهیم که لوله مشکل دارد . با استفاده از عکس رنگی می توان تشخیص داد . که علت آن می تواند بر اثر عفونت ، یا چسبندگی های بعد از جراحی به دنبال آندومتریوزباشد . با همان عکس ما متوجه می شویم که آیا قابل درمان است و می توان از آن لوله استفاده کرد و با عمل جراحی آن را باز کرد یاخیر . در این قسمت مسلماً لاپاراسکوپی در بازکردن این لوله کمک کننده است . یا اینکه این لوله مشکل دارد و نمی توان هیچ کمکی کرد . مثلاً فرد در عفونت های بسیار شدید دچار گشادی بیش از حد لوله ها شده و لوله ها فانکشن خود را کاملاً از دست داده است . در این صورت ما مجبور هستیم مریض را به سمت لقاح مصنوعی یا میکرواینژکشن راهنمایی کنیم . به هرحال الان علم توانسته به این مسئله کمک کند که کسی که لوله ندارد تخمک از خانم گرفته شود و با روش لقاح مصنوعی در آزمایشگاه جنین تشکیل شود و در داخل رحم گذاشته شود . بنابراین جلوگیری از عفونت های شدید و حاد با مراجعه ی به موقع به پزشک کمک کننده است . اگر علائمی از آندومتریوز که شامل دردهای شدید زمان قاعدگی دارند باید زود مراجعه کنند تا این بیماری پیشرفت نکند و بتوان آن را درمان کرد .