سوال – در چه شرایطی فرد باید به پزشک مراجعه کند . اگر مراجعه نکند چه اتفاقی می افتد ؟
پاسخ – در حالتی که سایز دندان ها بزرگتر از فک باشد ، برعکس این قضیه نیز ممکن است وجود داشته باشد. در این حالت دندان ها کوچک تر بوده و در بین آنها یک فضای منتشر دیده می شود . زبان ارگانی است که دائماً درحال فعالیت است . اینکه بخواهیم زبان را ده دقیقه در حالت ثابت نگاه داریم امری غیر ممکن است . وقتی که ما بخواهیم این فضا را ببندیم مجبور هستیم که دندان ها را به سمت عقب هدایت کرده و از یک قوس بزرگتر به قوس کوچک تر بیاوریم . در این حالت درمان های ترکیبی را یک ارتودونتیست تجویز می کند . در صورتی که یک چنین صحنه هایی را والدین در زمان رویش دندان های دائمی دیدند باید به عنوان یک علامت دانسته و به پزشک مراجعه کنند. اگر این حالت در دندان های شیری باشد مشکلی نیست . چون سایز دندان های دائمی همیشه بیشتر از دندان های شیری است . این مسئله منجر می شود که دندان های دائمی راحت تر رشد کنند . اگر دندان های شیری کودکی کاملاً مرتب باشد در زمان دندان های دائمی حتماً نیاز به اارتودونسیدارد . زمانی که این فضاهای خالی در بین دندان ها وجود داشته باشد لثه در معرض جویدن قرار می گیرد . در این حالت لثه عقب رفته و در نتیجه منجر می شود که استخوان ها کوچک شده و در نتیجه نمای زشتی به دندان ها برود . یا ممکن است باعث چرخش و جابجایی دندان ها شده و بعد از مدتی هم متحرک شوند . بنابراین والدین باید علائم را دانسته و خیلی زود کودک خود را به پزشک ارجاع دهند . یکی از مواردی که والدین باید به آن توجه کنند تعداد دندان ها است . تعداد دندان های شیری بیست عدد است . ده عدد در فک بالا و ده عدد در فک پایین . دندان های دائمی 32 عدد هستند . هرگونه اختلال در تعداد دندان ها به فرد ناهنجاری تحمیل خواهد کرد . گاهی فرد بعد از دندان های جلویی ، دندان های کناری را ندارد و یک فضای بین دندانی به او تحمیل می شود . تصاویر رادیوگرافی این مسئله را تکمیل کرده و در آن دندان پزشک می تواند تعداد دندان ها را بشمارد . درست مانند کمبود دندان ها ، زیادی دندان ها هم اختلال ایجاد می کند . اگر این فرد به موقع مراجعه کند این امکان فراهم می شود که دکتر بتواند مشکل را برطرف کند . زیادی دندان ها گاهی اوقات باعث می شود که دندان نروئیده به ریشه ی دندان روئیده صدمه بزند . به همین خاطر از والدین تقاضا می شود که به محض اینکه در دهان کودک خود یک تورمی را احساس کردند که به دلیل وجود دندان اضافی در حجم لثه است به پزشک مراجعه کنند . گاهی عوارضی دیده می شود که شایع نیست اما باز هم دیده می شود آن هم بد شکلی دندان ها است . مثلاً دندان ها کوچک و بزرگ بوده و یا به طور مادرزادی به هم چسبیده هستند . در تصویر رادیوگرافی می توان چسبیدگی دو تاج و وجود یک ریشه را ببینیم . گاهی دیده شده که به صورت مادرزادی تاج دندان فرد نرم بوده وجنس خوبی نداشته باشد . در این حالت دندان ها سریعاً دچار پوسیدگی شده واز بین می روند . در اختلالات اسکلتی ، ممکن است قاعده ی یک فک نسبت به فک دیگر جلوتر یا عقب تر باشد . بیشتر امکان دارد که فک بالا جلو باشد . در این حالت دندان های بالا بسیار در معرض ضربه و شکستگی هستند . در این طور موارد اگر این کودکان قبل از سنین بلوغ و یا در زمان بلوغ مراجعه کنند می توانند از یک زمان طلایی استفاده کنند . در زمان بلوغ وقتی که بدن در حال رشد است ، دکتر می تواند به کمک ابزارهایی فک پایین را ورزش دهد و کاری کند مسیر رشد هدایت شود . اختلال را به حداقل رسانده و عارضه ای را که باید بعداً توسط جراح در اتاق عمل برطرف شود در سنین پایین به کمک یک وسیله ی ساده اصلاح کند . این درواقع یک فیزیوتراپی است که می تواند هم صورت را بهتر کرده و هم استقرار استخوان ها بهبود ببخشد . در دخترها و پسرهای ایرانی این مراجعه باید حدود سن ده تا دوازده سالگی باشد . البته مقدار زیادی به شرایط محیطی و ارث هم بستگی دارد . در این موارد والدین باید به محض اینکه علائم اختلال را دیدند به پزشک مراجعه کرده و دکتر با معاینات شش ماهه تا یک ساله، زمان موثر را پیدا کرده و اقدام لازم را انجام خواهد داد . گاهی ممکن است فک بالا سرجای خود بوده و فک پایین مشکل داشته باشد . فک بالا فک ثابت بوده وبه جمجمه متصل است . اگر فک بالا نتواند به خوبی رشد کرده و یا فک پایین رشد بیشتری انجام دهد . قاعده ی این دو فک نسبت به جمجمه به گونه ای قرار بگیرد که فک پایین تظاهر بیشتری نشان دهد ، جلوزدگی فک پایین بوجود می آید . در این طور موارد فک بالا خیلی تنگ می شود . دیده شده زمانی که بچه قبل از سن هشت تا نه سالگی است ، ارتودونتسیت می تواند موثر واقع شده و با حرکت هایی که به فک می دهد می تواند فک بالا را به سمت جلو هدایت کند .