سوال – واکسن هپاتیت B باید در چه فاصله ی زمانی تزریق شود ؟
پاسخ – واکسن این بیماری در اقصی نقاط کشور در اختیار افراد است . در تهران انستیتو پاستور و خیلی از مطب های پزشکان این واکسن را دارند . این واکسن در ایران ساخته می شود . واکسن بسیار موثری است و بیشتر از نود و شش درصد می تواند ایمنی ایجاد کند . این واکسن باید در سه نوبت تزریق شود اما برخی از افراد فراموش می کنند که یک یا دو نوبت از آن را تزریق کنند . ثابت شده که اگر این تأخیر درتزریق واکسن بین روزها و هفته باشد قابل جبران است اما اگر مدت طولانی شود و به ماه ها تبدیل شود مشکل آفرین است . اگر فردی مثلاً بگوید که من دو نوبت از واکسن را پنج سال پیش تزریق کرده ام اما دیگر فراموش کردم ، حتماً باید طبیب معالج برای این فرد آزمایش بدهد . با این آزمایش سطح آنتی بادی و یا پادتن در بدن فرد سنجیده می شود . اگر این رقم از عدد ده پایین تر باشد می توان گفت که دو واکسن قبلی کارا نبوده و این فرد باید از ابتدا دوباره سه نوبت دیگر واکسن تزریق کند . اگر این عدد بالای ده باشد می توان اطمینان داد که این فرد با همان دو دوز واکسن ایمن شده است . در برخی از منابع گفته شده که می توان در این حالت یک دوز یاد آورد تزریق کرد که یک مقدار سیستم ایمنی بیشتر تقویت شود. برخی نیز گفته اند که نیازی نیست و با همان دو نوبت کافی است . معمولاً افرادی که یک نوبت واکسن را تزریق می کنند و مابقی را فراموش می کنند و بعد از یک یا دو سال مراجعه می کنند سطح ایمنی تا عدد ده را پیدا نمی کنند و باید دوباره سه دوز واکسن را تزریق کنند . ولی در برخی موارد که دو بار تزریق کرده اند می توانند ایمنی کامل را پیدا کنند . دو تا سه ماه بعد از تزریق سه دوز واکسن می توانند افراد آزمایش دهند که البته اختیاری است . ولی در یک سری از افراد ما اصرار داریم که این آزمایش را انجام دهند . ممکن است که یک فرد جراح قلب و یا جراح عمومی باشد و هر روز با بیمارانی در تماس باشد که مبتلا به هپاتیت B هستند . در حین عمل نیز ممکن است سوزنی که پزشک برای فرد مبتلا به کار می برد دست خود او راخراشیدگی کند . اگر خون فرد مبتلا با خون جراح آمیزش پیدا کند ممکن است خود جراح به بیماری هپاتیت B مبتلا شود . بنابراین کلیه ی پزشکان ، پرسنل پزشکی ، پرستاران ، دندان پزشکان ، افرادی که تالاسمی یا سرطان خون یا لوسمی دارند یا افرادی که همودیالیز می شوند یا کسانی که مبتلا به HIV هستند حتماً باید واکسن هپاتیت B تزریق کنند . در این افراد توصیه می شود وقتی واکسن تزریق کردند، دو تا سه ماه بعد از تکمیل دوره ی واکسن یک آزمایش آنتی بادی بدهند . با این کار اطمینان خاطر پیدا می کنند که سطح لازم ایمنی برای جلوگیری از این بیماری را پیدا کرده اند . متأسفانه حتی پزشکان نیز ممکن است بخاطر مشغله ی زیاد بعد از تزریق دو نوبت واکسن ، نوبت سوم را فراموش کنند . بنابراین در این صورت باید سطح آنتی بادی خون خود را چک کنند . در افراد سالم جامعه نیاز به کنترل آنتی بادی و یا تزریق واکسن وجود ندارد . چون بیشتر از نود و شش درصد از این افراد ایمن می شوند . آن دسته ای هم که ایمنی آنها در سطح قابل قبولی نیست با دوزهای بالای آلوده کننده ی هپاتیت B می توانند گرفتار شوند . به همین خاطر مقرون به صرفه نیست که همه ی جمعیت هفتاد میلیونی این آزمایش را انجام دهند . سازمان جهانی بهداشت توصیه می کند که یک سری از افراد هستند که حتماً باید چک کنند که این افراد در بالا توضیح داده شد ولی برای همه ی مردم نیازی نیست . خوشبختانه خدمات پزشکی با دفترچه بیمه در ایران زیاد گران نیست و مردم هم سالی چندین بار آزمایشات خود را تکرار می کنند . و حتی می توانند این آزمایش کنترل آنتی بادی را هم بدهند و ممانعتی برای این کار نیست اما اجباری برای این کار وجود ندارد .