سوال – نور خورشید چه تأثیری بر روی پوست دارد ؟
پاسخ – نور خورشید یکی از نعمت های بزرگ پروردگار است و همه ی انسان ها م وجودات زنده به آن نیاز دارند . خداوند برای حفاظت از این نوری که خلق کرده ، لایه ای نیز بوجود آورده بنام لایه ی اوزن که باعث شود بخش آسیب پذیر این نور به موجودات نرسد. متأسفانه در طول قرن ها ما این لایه را خراب کرده ایم ، امروز نوری که به زمین می رسد چون شامل بخش بسیار زیادی از قسمت نامرئی نور خورشید یا اشعه ی ماوراء بنفش است. اگر بیش از اندازه در معرض آن قرار بگیریم باعث بیماری در پوست می کند . می تواند تغییراتی مانند چین و چروک ، گشادی عروق ، قرمزی و زبری و خشکی پوست و از همه بد تر سرطان های پوست را ایجاد کند . گاهی اوقات در زیبایی تأثیر می گذارد و در رنگدانه های پوست تغییرات ایجاد می کند مانند کک و مک و لکه های پوستی .
سوال – نور آفتاب برای جذب ویتامین D چقدر لازم است و چه میزان باید در معرض نور آفتاب باشیم ؟
پاسخ – در حد خیلی کم یعنی چیزی حدود پنج تا ده دقیقه در روز اگر ما به اندازه ی پشت دو دست در معرض نور خورشید قرار بگیریم مقدار لازم ویتامین D را برای بدن ما تأمین می کند . البته اگر در معرض نور مستقیم خورشید باشیم و نه از پشت پنجره . نور خورشید دو قسمت دارد یکی نور مرئی که از شیشه و پنجره عبور می کند و یکی نور نا مرئی که این نور هم صدمه دهنده است و گاهی نیز مفید می باشد . بدترین نوع نور نامرئی ، ماوراء بنفش نوع Aو Bاست . که Bسطح تر است و باعث آفتاب سوختگی می شود و نور A بدتر است و عمیق نفوذ کرده و بر روی هسته ی سلول ها تأثیر می کند و باعث ایجاد تغییرات در هسته ی سلول می شود و همچنین سرطان های پوست را بوجود می آورد . در تابستان نور بیشتر است و هرچقدر در مناطق کوهستانی از سطح زمین بالاتربرویم اثرات نور بیشتر است . در مناطق استوایی اثر نور می تواند شدید تر باشد . نباید فکر کنیم که چون ابر در آسمان است و هوا ابری است جلوی نور گرفته می شود . اگر در سواحل در معرض نور قرار گرفتیم و باد می وزد باید بدانیم که باد اثر نور را شدیدتر می کند . بازتاب نور از روی سطح آب دریا باعث تشدید اثر نور می شود . همچنین شن هایی که در کویرهای ایران وجود دارد نیز باعث افزایش نور می شود . درزمستان برف صدها برابر نور را بیشتر می کند . بنابراین هوای ابری نمی تواند اثر نفوذ نور ماوراء بنفش را برپوست بگیرد بنابراین در روزهایی هم که هوا ابری است باید از ضد آفتاب استفاده کنیم . نورهای مصنوعی مانند لامپ هایی که در سولاریم استفاده می شود ، لامپ های کم مصرف ، ماکروفر و لامپ های مهتابی نیز اشعه ماوراء بنفش دارند بنابراین در خانه نیز اگر بیش از چهارعدد لامپ کم مصرف و یا بیش از شصت وات روشن کنیم باید از ضد آفتاب استفاده کنیم .
هنگامی که در معرض زیاد نور قرار بگیریم اولین علامت آفتاب سوختگی است . شدیدترین اثر نوع خورشید بین ساعت یازده تا یک است . بیشترین حفاظتی که ما باید بکنیم از ده صبح تا سه بعد از ظهر است . در روزهای گرم سال بدتر می شود یعنی از روزهای اول تا پانزده تیر ماه در منطقه ی جنوبی ایران است و از پانزده مرداد تا اوایل مرداد روزهای گرم سال در منطقه ی شمالی ایران است . در روزهای برفی این آفتاب سوختگی شدیدتر اتفاق می افتد. علائمی که آفتاب سوختگی با خود دارد این است :ابتدا که در معرض آفتاب قرار می گیریم یک مقدار پوست ما قرمز می شود باید بدانیم که این قرمزی علائم اولیه نیست بلکه مانند یخی است که در زیر آب قرار گرفته است . یعنی تا بیست و چهار ساعت بعد به تدریج این قرمزی شدید تر شده و زیاد تر می شود . این قرمزی با سوزش و تورم و گاهی اوقات نیز با تاول همراه است . یکی از نکاتی که باید حتماً دقت کنیم این است که اگر آفتاب سوختگی ایجاد تاول و یا سرگیجه کرد باید همان لحظه به پزشک مراجعه کنیم . چون ممکن است فرد را تاحد اغماء پیش ببرد. در کسانی که سابقه ی آفتاب سوختگی با اختلال شعور یا حالت خواب آلودگی داشته اند باید فوراً به اورژانس مراجعه کنند . این حالت در بچه ها خیلی شدید تر و بدتر است . شاید این قرمزی در اول اصلاً دیده نشود ، مثلاً فرد صبح آفتاب گرفته و دربعد از ظهر یک باره پوست متورم شده و با ایجاد تاول مقدار زیادی آب از خون جذب شده و فرد را به سمت اغماء برده و گاهی نیز ایجاد مرگ می کند . در بعضی از حالات آنقدر این تاول ها زیاد شده که سوختگی درجه دو را ایجاد می کنند ، یعنی کاملاً پوست کنده شده و از بین می رود . برای پیشگیری ابتدا باید در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیریم . اگر قرار است از استخر روباز و یا کنار دریا استفاده کنیم، قبل از آنکه بدن خود را در معرض نور قرار دهیم باید از یک ضد آفتاب و لوسیونی که حداقل SPF یا قدرت پوشانندگی 30 را دارد بر روی بدن خود استفاده کنیم . اگر به کوهستان رفتیم ، ابر بود و یکباره هوا باز شد و ضد آفتاب نزده بودیم می توانیم از ضد آفتاب های طبیعی استفاده کنیم . یکی از بهترین ضد آفتاب های طبیعی گل و خاک رس است . یعنی خاک رس کنار جوب را برداریم و روی پوست خود بمالیم این کار باعث می شود پوست ما در معرض نور قرار نگیرد .