سوال - درخصوص اجزاء تشکیل دهنده ی ساختمان دندان توضیح بفرمایید:
پاسخ – آنچه که مربوط به دردهای دندانی می شود مربوط به بافت نرم دندان است که در داخل بافت های سخت اطراف دندان محصور است . بافت نرم دندان تشکیل شده است از اعصاب و عروق و سلول هایی که در این بافت قرار دارد. دور این بافت نرم یک بافت سخت تری وجود دارد به نام عاج دندان . برروی آن یک لایه ی شفافی است که در دندان های افراد دیده می شود و مینا نام دارد . بنابراین ما با سه بافت و سه ساختمان اساسی دندان روبرو هستیم . یکی مینا ، دیگری عاج و در نهایت بافت نرمی که این دو بافت سخت آن را احاطه کرده اند .
سوال – دردهایی که باعث رنجش و آزار افراد می شود ، گاهی اوقات امکان دارد زمینه ای در دندان یا ریشه ی دندان نداشته باشد . مثلاً کسی سردرد دارد یا فک و آرواره ی او درد می کند . یا یک سری از عضلات صورتی درد می کند در این صورت احساس می شود که دندان درد می کند . لطفاً بفرمایید که دردهای دندانی چه دلیلی دارد و از کجا شروع می شود ؟
پاسخ – دردهای فک و صورت عوامل و دلایل مختلفی دارد . آنچه که ما در این بحث به آن می پردازیم این است که دردهای دندانی را از دردهای دیگر متمایز کنیم . شایع ترین علل دردهای فک و صورت دردهای دندانی است . این دردها به دنبال پوسیدگی است که در دندان ها ایجاد می شود . یا ضربات و صدماتی که در حوادث مختلف بر روی دندان ها رخ دهد . بیمارهای لثه نیز می تواند موجب دردهای دندانی شود . از شایع ترین بیماری های فک و صورت و دهان، پوسیدگی دندان است . که این پوسیدگی به دنبال میکروب های فرصت طلبی که در داخل فضای دهان است و عدم رعایت بهداشت ایجاد می شود . در مراحل مختلف دردهای مختلفی را می توانند بوجود بیاورند . در اثر عملکرد این میکروب هایی که در داخل دهان هستند و عمده ی تغذیه ی آنها برای تولید اسید از مواد قندی می تواند باشد. در اولین مرحله سطح نسج سخت دندانی که مینا باشد آسیب می بیند . در این مرحله دردهای زود گذر بر اثر سرما یا گرما ایجاد می شود و برطرف می گردد. یعنی بلافاصله بعد از نوشیدن مایعات گرم یا سرد این درد بوجود می آید و بعد برطرف می شود . در این مرحله پوسیدگی در مراحل اولیه ی آن قرار دارد. یک مقدار که عدم توجه یا بی تفاوتی اتفاق بیفتد ، پوسیدگی رشد پیدا می کند . پوسیدگی هیچگاه متوقف نمی شود . پوسیدگی یعنی میکروب های موجود در بافت سخت که عملکرد آنها باعث افزایش حل شدن مینا و عاج دندان می شود . همینطور ادامه پیدا می کند و به داخل عاج می آید . در داخل عاج یک مقدار دردها طولانی تر و ممتدتر می شود . بعضی اوقات در جویدن غذا و فشاردادن دندان ها به یکدیگر، دوباره دندان دچار درد می شود . در مرحله ی نهایی این درد ممتد و شبانه روز می شود . این درد مربوط به این است که پوسیدگی کل عاج را از بین برده و از یکی از نواحی به نزدیک مرکز دندان یا همان بافت نرم رسیده است . در این مرحله آن بافت نرم مداوم دچار التهاب و عفونت می شود و دردهای شبانه روزی و ممتد در هر حالت در حال دراز کشیدن و یا تغییر موقعیت بوجود می آید . یا بیمار دچار آبسه و تورم می شود . با این علائم مراجعه می کند . در این حالت پوسیدگی کاملاً پیشرفت کرده و به عصب دندان رسیده که باید درمان های خاص خود را انجام داد . پس اولین مراحل درد با عملکرد میکروب های داخل دهانی و با پوسیدگی شروع می شود . هر چقدر پوسیدگی اضافه شود ، درد بیمار هم علائم مختلف و تندتر و حادتری را پیدا می کند .