سوال – در خصوص رشد روان شناختی فرزندان توضیح بفرمایید.
پاسخ – بعد از دوره هایی که در بالا ذکر شد دوره ی جدیدی در زندگی فرزندان ایجاد می شود که دوره ی قاعده و قانون است . یعنی عملاً بچه های ما باید یک مهارت هایی کسب کنند . مهارت، یعنی قاعده ی کار با اشیاء و آدم ها را یاد بگیرند. این دوره از حدود سن شش یا هفت سالگی که بچه ها وارد جامعه ی رسمی تر آموزش می شوند شروع می شود . در این دوره ما انتظار داریم که بچه ها شروع به آموختن قواعد زندگی کنند . این قاعده هم قاعده ی کاربا اشیاء و هم قاعده ی کار با آدمها است . ما به این قواعد مهارت می گوییم . یعنی ما انتظار داریم که بچه ها از این دوره مهارت پیدا کنند . و قانون های زندگی را دریافت کنند . این دوره تا حدود پایان دوره ی راهنمایی استمرار پیدا می کند . ما باید فرزند خود را درگیر کنیم که بیاموزد . یعنی وقتی بچه ی ما به کلاس دوم یا سوم ابتدایی رفت، باید آرام آرام به او بگوییم که ما دیگر هر روز به تو پول نمی دهیم بلکه هفته ای یک بار به تو پول می دهیم . در این یک هفته باید مدیریت کنی . وقتی که به کلاس پنجم رفت دو هفته یک بار به او پول بدهیم . و وقتی به دوره ی راهنمایی رفت به او ماهانه پول بدهیم . با این کار او مفهوم مدیریت را لمس می کند . با این کار اگر در یک روز همه ی پول خود را خرج کرد می فهمد که در روز بعد دیگر پولی ندارد . اگر نزد شما آمد و گفت پول من تمام شده باید به او بگویید که دو راه وجود دارد یا به تو وام می دهیم که باید کم کم آن را به ما برگردانی تا اینکه پول تمام شود. بچه ها وقتی کوچکتر هستند ما شیوه های متفاوتی داریم . اما در دوره ای که شروع می کنیم تا نظم و قاعده را به فرزندان خود یاد دهیم . یعنی دوره ای که او شروع به مدرسه رفتن می کند یکی از قواعدی که باید بیاموزد قواعد پول، زمان ، رابطه با بزرگترها و همسالان است . یعنی اصولاً این دوره یعنی دوره ی آموزش قواعد یکی از پرکارترین دوره های تربیتی برای والدین است . وقتی فرزند ما چهارده یا پانزده ساله شد که آخرین فرایند رشدی را با ما می گذراند دو اتفاق مهم برای او می افتد . اول اینکه به جایی می رسد که مجموعه ی آموخته هایی را که تا امروز به او داده ایم بازنگری کرده و هویت فردی و شخصی او شکل می گیرد . یعنی ما انتظار داریم که این فرایند به حدود هفده یا هیجده سالگی بیاید . فرایند تربیت این است که فرزند ما واجد دو خصوصیت می شود : هویت فردی مستقل و یک فلسفه ی زندگی . اینکه من برای چه چیزی زندگی می کنم ، هدف من از زندگی چیست، زندگی خود را چگونه خواهم گذراند و زندگی من در چه مسیری قرار می گیرد . در واقع اگر ما درست تربیت کنیم ، این فرایند تربیت یک خروجی دارد که همان فرزند ما است . فردی که به خود، باور و ایمان دارد . با خویشتن خویش آشتی است . واقعیت ها ، ضعف های خود و توانمندی های خود را می شناسد . نسبت به جامعه یک دید واقع بینانه دارد . و برای زندگی خود یک هدف و برنامه دارد . اگر ما بتوانیم در حدود بیست سالگی به این مسئله برسیم یعنی همان سه دوره ی تربیتی را گذرانده ایم .