آورده‏اند که مور غیور و مگس بوالهوس، در تعیین مقام خود مناظره و مشاجره داشتند. مگس در مفاخرت خود می‏گفت: آوازه من مشهور عالم است و گوشزد بنی آدم، در بهترین منازل می‏نشینم و خوشترین ماکل می‏گزینم، در معابد و مساجد ملی، سر صف و پیش قدمم و در عمارات و قصور دولتی، مصدر و مقدم؛ پا بر سر ملوک می‏زنم، دست بر رخ مهوشان می‏کشم، بی زحمت می‏خورم و با راحت می‏آشامم، عالمم به کام است، جهانم بر مرام، شما کجا می‏توانید با من برابری کنید یا خیال همسری؟ که پایمال ستورانید و دست کش کوران، مور سلیمان همت، جواب مردانه به آن اشعث طبیعت داد که آری آن چه فرمودید راست است و بی کم و کاست، اما من زحمت می‏برم و ذلت نمی‏کشم؛ جایی نمی‏روم تا مرا نخوانند و در خانه خود می‏نشینم تا مرا نرانند.
آورده دیگران را نبرم و آماده دیگران را نخورم؛ آبرو را صرف نان و شکم نسازم و طبل بینوایی در گوش‏ها ننوازم. شما کجا می‏روید که شما را نگریزانند و کجا می‏نشینید که بر نخیزانند؛ طفیل خوان خوانین بودن و رهین منت سلاطین شدن، کار مردان نیست. علاوه بر آن، عیاشی و خوشگذرانی تابستانی شما، زحمت و عسرت بلکه مرگ زمستانی را از عقب دارد و تلاش ایام بهار، معاش زمان خزان را فراهم آورد. بطالت و کسالت تابستان ملازم فلاکت و هلاک زمستان است و راحت و رفاهیت ربیع مرادف زجر و زحمت خزان. من در زمستان سرد خانه گرم دارم و بالش نرم، نان آماده دارم و جان آزاده و آن وقت شما را زاد و برگ نیست و چاره جز مرگ نه!
نتیجه‏
مردم بر دو قسمند و مسمی بر دو اسم: جماعتی با غیرت و همت و هنرور که نان به کدیمین و عرق جبین به دست آرند و منت از فغفور چین نبرند؛ جمعی دیگر عیاش و تنبل و تن پرور که تن به کار ندهند و زیر بار نروند و به جای زحمت کار ذلت بسیار بر خود روا دارند! ما باید بدانیم که قسم اول در دنیا و آخرت و در دین و دولت عزیزند و شریف و قسم ثانی در انظار خوارند و نزد دوست و دشمن و مسلم و برهمن خفیف، لهذا باید هر روز ملاحظه کنیم که اقلا هشت ساعت را با کمال جد و جهد در کار مشغول باشیم و بی کاری را بدترین خصال رجال شماریم و بدین واسطه روز به روز به مدارج عزت ترقی جوییم و این را نیز بدانیم که بزرگترین سبب تنزل و ترقی هر ملت از این مسئله مهمه است.
خواهشمندم که این دو شعر را خاطر نشان فرموده فراموش ننمایید.

گفتن ز من از تو کار بستن - بی کار نمی‏توان نشستن ‏

آن دو شعر این است که شیخ نظامی علیه الرحمه می‏گوید:

ای بسا کور دل که از تعلیم - گشت اقضی القضاه هفت اقلیم ‏
ای بسا تیز هوش کاهل کوش - که شد از تنبلی سفال فروش ‏

همین را هر روز اقلا دو بار بخوانید تا از خاطر شریفتان محو نشود.