1) ۳۳ احزاب: در مسير حرکت امام حسين (ع) از مدينه تا کربلا اتفاقات و حوادث قابل تأمل و شگفتي رخ داد و حضرت در مقابله و مواجهه با هر کدام با تأسي و استفاده از قرآن حرکت خود را قاطعانه و محکم پيش مي بردند. در مدينه هنگامي که مروان نماينده يزيد مأمور شده بود تا از امام حسين (ع) هر طور که شده بيعت بگيرد اما رو به مروان کرد و فرمود: واي بر تو، تو پليدي در حالي که ما خانواده اي هستيم که خدا در مقام و منزلت ما فرموده: انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيرا و پس از آن از بيعت با يزيد ممانعت کردند و به سوي مکه حرکت نمودند.

۲) ۸۸ هود: امام حسین ع در پایان وصیت نامه اى که قبل از حرکت به کربلا نوشتند به این آیه استناد کردند: و ما توفیقى الا باللّه علیه توكّلت و الیه اُنیب توفیق من جز به (اراده) خداوند نیست که براو توکل کرده ام به او روى آورده ام.

۳) ۲۱ قصص: همین که براى فرار از بیعت با یزید (در ۲۸ رجب) از مدینه به سوى مکه خارج شدند این آیه را تلاوت فرمودند: فخرج منها خائفا یترقّب قال ربّ نجّنى من القوم الظالمین آنگاه که (موسى) از آنجا ترسان و نگران بیرون شد گفت: پروردگارا! مرا از قوم ستمکار نجات بده.

۴) نساء78 : همین كه امام حسین ع به سوى مدینه رهسپار شد، گروه هایى از جن و فرشته براى یارى آن حضرت حاضر شدند، امّا امام این آیات را تلاوت فرمودند: اینما تكونوا یدرككم الموت و لو كنتم فى بروج مشیّدة هرجا كه باشید و لو در برجهاى استوار سر به فك كشیده، مرگ شما را فرا مى گیرد. همچنین آیه ى: كبَرز الّذین كتب علیهم القتل الى مضاجعهم (آل عمران154) كسانىكه كشته شدند، در سرنوشتشان نوشته شده بود (با پاى خویش ) به قتلگاه خود رهسپار مى شدند. شیخ مفید

۵) ۲۲ قصص: هنگامى که امام حسین ع شب جمعه سوم شعبان (قبل از حرکت به کربلا) وارد مکه شدند این آیه را تلاوت فرمود: و لمّا توجّه تلقاء مَدیَن قال عسى ربّى اَن یهدنى سواء السبیل چون روبه سوى مدین نهاد، گفت: باشد که پروردگارم مرا به راه راست راهنمایى کند

۶) توبه54 : انّهم كفروا باللّه و برسوله و لایاءتون الصلاة الاّ و هم كُسالى آنان به خداوند و پیامبر او كفر ورزیده و جز با حالت كسالت به نماز نپرداخته اند.... و همچنین آیه ى : یرائون الناس و لایذكرون الله الا قلیلا با مردم ریاكارى كنند و خدا را جز اندكى یاد نمى كنند. و آیه ى مذبذبین بین ذلك لا الى هؤلاء و لا الى هؤلاء و من یضلل اللّه فلن تَجِدَ له سبیلا (نساء142 -143) در این میان (بین كفر و ایمان ) سرگشته اند، نه جزو آنان (مؤ منان) و نه جزو اینان (نامؤ منان) و هر كس كه خداوند در گمراهى واگذاردش، هرگز براى او بیرون شدنى نخواهى یافت و فرمودند: كلّ نفس ذائقة الموت و انّما توفّون اُجوركم آل عمران185) هر جاندارى چشنده (طعم) مرگ است و بى شك در روز قیامت پاداشهایتان را به تمامى خواهند داد.۷)

۷) ۴۱ یونس: در آستانه عيد قربان که امام حسين (ع) به دليل شدت فشار ها و ناامني موجود تصميم به خروج از مکه و حرکت به سوي کربلا گرفتند، نماينده يزيد که مأمور شده بود يا بيعت از امام بگيرد يا او را به شهادت برساند در راه مکه راه را بر امام و اهل بيتش بست و درگير شدند. به امام حسين (ع) گفتند: مي ترسيم شما بين مردم شکاف بيفکني! حضرت اين آيه را تلاوت فرمودند: لي عملي و لکم عملکم انتم بريئون مما اعمل و انا بريء مما تعملون عمل من از آن من و عمل شما از آن شماست. شما از آنچه من مي کنم بري و برکناريد و من از آنچه شما مي کنيد بيزار.

۸) ۱۵۶ بقره: در وسط راه بود که خبر خيانت مردم کوفه و شهادت پسرعم امام (مسلم بن عقيل) به ايشان رسيد. فرزدق شاعر معروف در بين راه مکه و عراق به امام چنين گفت: چگونه به طرف عراق مي روي در حالي که پسرعموي تو را کشته اند؟ امام بلافاصله پس از شنيدن خبر فرمودند: انا لله و اناليه راجعون.

۹) ۱۰ فتح: در نزدیکى کربلا همین که حر به امام گفت: چرا آمده اى؟ فرمود: نامه هاى دعوت شما مرا به این جا آورد ولى حالا پشیمان شده اید و این آیه را تلاوت فرمود: فمَن نَكَث فانّما یَنكُث على نفسه پس هرکس که پیمان شکند همانا به زیان خویش پیمان شکسته است

۱۰) ۲۳ احزاب: در مسیر کربلا هنگامى که خبر شهادت نامه رسان خود «قیس بن مسهر صیداوى» را شنید، گریه کرد و این آیه را تلاوت فرمود: و منهم مَن قَضى نَحبَه و منهم مَن یَنتَظر و ما بَدّلوا تَبدیلا از ایشان کسى هست که برعهد خویش (تا پایان حیات) به سر برده است و کسى هست که (شهادت را) انتظار مى کشد و هیچ گونه تغییر و تبدیلى در کار نیاورده اند.

۱۱) ۴۱ قصص: همین که فرماندار کوفه (ابن زیاد) نامه رسمى براى حز فرستاد که راه را بر حسین ع ببندد و او نامه را به امام عرضه داشت امام این آیه را تلاوت فرمود: و جعلناهم ائمّة یدعون الى النار و آنان را پیشوایانى خواندیم که به سوى آتش دوزخ دعوت مى کنند و روز قیامت یارى نمى یابند.

۱۲) ۱۹ مجادله : امام حسین ع در کربلا درباره لشکر یزید براى دختر من سکینه این آیه را تلاوت فرمود: اِستَحوَذ علیهم الشیطان فاَنساهم ذكر اللّه شیطان بر آنان دست یافت، سپس یاد خدا را از خاطر آنان برد.

۱۳) ۷۱ یونس: در روز عاشورا نيز در بحبوحه جنگ آياتي را تلاوت فرمودند که علاوه بر رسوا کردن دشمن، به بيان اهداف و مقاصد خويش از جنگ پرداختند تا آنان که در لشکر يزيد بودند اين کلمات را شنيده باشند و خود راه خود را انتخاب کنند. فاجمعوا امرکم و شرکائکم ثم لايکن امرکم ثم اقضوا الي و لا تنظرون شما با شريکاني که قائليد کارتان را هماهنگ و عزمتان را جزم کنيد، سپس در کارتان پرده پوشي نکنيد، آنگاه کار مرا يک سره نماييد و مهلتم ندهيد. در ادامه فرمودند: انما ولي الله الذي نزل الکتاب و هو يتولي الصالحين سرور من خداوند است که اين کتاب آسماني را فرو فرستاده و او دوستدار شايستگان است (اعراف196) در انتها نيز فرمودند: انی عزت بربي و ربکم من کل متکبر لا يومن بيوم الحساب يعني من به پروردگار خود و پروردگار شما از شر هر متکبري که به روز حساب ايمان ندارد، پناه مي برم (غافر27) و با اين اذکار بود که به ميدان نبرد شتافت و جانانه در راه خداوند متعال به شهادت رسيد.منبع: ده گفتار :قرائتی

آيه 178 آل‌عمران: امام حسين(ع) در شب عاشورا در اطراف خيمه‌ها و حضرت زينب کبري(س) در مقابل يزيد اين آيه را قرائت کردند. و همين آيه بود که توسط زينب کبري(س) در مقابل يزيد قرائت شد. مي‌فرمايد وَلاَ يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ کَفَرُواْ أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُواْ إِثْمًا وَ لَهْمُ عَذَابٌ مُّهِينٌ.

سوره امام حسين (ع)

در ميان شيعه اماميه معروف است که سوره فجر سوره امام حسين (ع) است و آن به خاطر روايتي است از امام صادق (ع) که فرمودند: سوره فجر را در هر نماز واجب و مستحب بخوانيد. فانما سوره للحسين بن علي که سوره حسين بن علي (ع) است (تفسيرنور الثقلين ج5 ص571) و ديگر اينکه صاحب نفس مطمئنه را که در آيات آخر اين سوره آمده، امام حسين (ع) معرفي کرده اند و همين امر شايد مهم ترين علت شهرت اين سوره به نام امام حسين (ع) باشد؛ چنان که در روايت ديگري از امام صادق (ع) مي خوانيم: يا ايتهاالنفس المطمئنه را نشنيده اي؟ منظور از اين آيه، امام حسين (ع) است. او صاحب نفس مطمئنه و راضيه و مرضيه است. ياران او نيز از دودمان رسالتند و در روز رستاخيز از خداوند راضي و خدا نيز از آنان راضي است. (بحارالانوار ج36 ص 131)

قرآن‌ و امام‌ حسین‌ (ع)

اگر قرآن‌ سیدالکلام‌ است، (1) امام‌ حسین‌ سید الشهداست. (2) اگر در صحیفه‌ی‌ سجادیه‌ درباره‌ی‌ قرآن‌ می‌خوانیم: و میزان‌ القسط امام‌ حسین‌ (ع) می‌فرماید: امرت‌ بالقسط (3) اگر قرآن‌ موعظه‌ی‌ پروردگار است موعظه‌ من‌ ربکم (4)، امام‌ حسین‌ (ع) در عاشورا فرمود: عجله‌ نکنید تا شما را به‌ حق‌ موعظه‌ کنم. لا تعجلوا حتی‌ اعظکم‌ بالحق (5) اگر قرآن‌ مردم‌ را به‌ رشد هدایت‌ می‌کند؛ یهدی‌ الی‌ الرشد (6)، امام‌ حسین‌ (ع) نیز می‌فرماید: من‌ شما را به‌ دو راه‌ رشاد دعوت‌ می‌کنم‌ ادعوکم‌ الی‌ سبیل‌ ارشاد (7) اگر قرآن‌ عظیم‌ است؛ والقرآن‌ العظیم (8) امام‌ حسین(ع)نیز سوابق‌ عظیمی‌ دارد. عظیم‌السوابق (9) اگر قرآن‌ حق‌ و یقینی‌ است؛ وانه‌ لحق‌ الیقین (10) در زیارت‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز می‌خوانیم: آنقدر صادقانه‌ و خالصانه‌ عبادت‌ کردی‌ که‌ به‌ درجه‌ی‌ یقین‌ رسیدی. حتی‌ اتاک‌ الیقین (11) اگر قرآن‌ مقام‌ شفاعت‌ دارد؛ نعم‌ الشفیع‌ القرآن (12) امام‌ حسین‌ (ع) نیز مقام‌ شفاعت‌ دارد. وارزقنی‌ شفاعه‌ الحسین (13) اگر در دعای‌ 42 صحیفه‌ سجادیه‌ درباره‌ی‌ قرآن‌ می‌خوانیم‌ که‌ پرچم‌ نجات‌ است؛ علم‌ نجاه در زیارت‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز می‌خوانیم‌ او نیز پرچم‌ هدایت‌ است، ‹‹انه‌ رایه`‌ الهدی››(14) اگر قرآن‌ شفادهنده‌ است؛ و ننزل‌ من‌ القرآن‌ ما هو شفاء (15) خاک‌ قبر امام‌ حسین‌ (ع) نیز شفاست. طین‌ قبر الحسین‌ شفاء (16) اگر قرآن‌ منار حکمت‌ است، (17) امام‌ حسین‌ نیز باب‌ حکمت‌ الهی‌ است. السلام‌ علیک‌ یا باب‌ حکمه‌ رب‌ العالمین (18) اگر قرآن‌ امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر می‌کند؛ فالقرآن‌ آمر و زاجر (19) امام‌ حسین‌ نیز فرمود: هدف‌ من‌ از رفتن‌ به‌ کربلا امر به‌ معروف‌ و نهی‌ از منکر است. ارید ان‌ آمر بالمعروف‌ و انهی‌ عن‌ المنکر (20) اگر قرآن‌ نور است؛ نوراً مبینا (21)، امام‌ حسین‌ نیز نور است. کنت‌ نوراً فی الاصلاب‌ الشامخه (22) اگر قرآن‌ برای‌ تاریخ‌ و همه‌ی‌ مردم‌ است؛ لم‌ یجعل‌ القرآن‌ لزمان‌ دون‌ زمان‌ و لاللناس‌ دون‌ الناس (23)، درباره‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز می‌خوانیم‌ که‌ آثار کربلا از تاریخ‌ محو نخواهد شد. لا یدرس‌ اثره‌ و لایمحی‌ اسمه (24) اگر قرآن‌ کتاب‌ مبارکی‌ است؛ کتاب‌ انزلناه‌ الیک‌ مبارک (25)، شهادت‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز برای‌ اسلام‌ سبب‌ برکت‌ و رشد است‌ اللهم‌ فبارک‌ لی‌ فی‌ قتله (26)

اگر در قرآن‌ هیچ‌ انحرافی‌ نیست؛ غیر ذی‌ عوج (27) درباره‌ی‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز می‌خوانیم: لحظه‌ای‌ از حق‌ به‌ باطل‌ گرایش‌ پیدا نکرد. لم‌ تمل‌ من‌ حق‌ الی‌ الباطل (28) اگر قرآن، کریم‌ است؛ انه‌ القرآن‌ کریم‌ (29)، امام‌ حسین‌ نیز دارای‌ اخلاق‌ کریم‌ است. ‹‹و کریم‌ الخلائق›› (30) اگر قرآن‌ عزیز است؛ (انه‌ لکتاب‌ عزیز) (31)، امام‌ حسین‌ نیز فرمود: هرگز زیر بار ذلت‌ نمی‌روم‌ هیهات‌ مناالذله (32) اگر قرآن‌ ریسمان‌ محکم‌ است؛ ان‌ هذا القرآن... العروه‌ الوثقی (33)، امام‌ حسین‌ نیز کشتی‌ نجات‌ و ریسمان‌ محکم‌ است. ان‌ الحسین‌ سفینه‌النجاه‌ و العروه ‌الوثقی (34) اگر قرآن‌ بینه‌ و دلیل‌ آشکار است؛ جائکم‌ بینه‌ من‌ ربکم (35)، امام‌ حسین‌ نیز اینگونه‌ است‌ اشهد انک‌ علی‌ بینه‌ من‌ ربک (36) اگر قرآن‌ را باید آرام‌ و با تانی‌ تلاوت‌ کرد؛ و رتل‌ القرآن‌ ترتیلا(37) زیارت‌ قبر امام‌ حسین‌ را نیز باید با گام‌های‌ آهسته‌ انجام‌ داد. و امش‌ بمشی‌ العبید الذلیل (38) اگر تلاوت‌ قرآن‌ باید با حزن‌ باشد؛ فاقروه‌ و بالحزن (39) زیارت‌ امام‌ حسین‌ (ع) نیز باید با حزن‌ باشد. و زره‌ و انت‌ کئیب‌ شعث (40) آری، حسین‌ (ع) قرآن‌ ناطق‌ و سیمایی‌ از کلام‌ الهی‌ است.

پی‌نوشت‌ها: 1- مجمع‌ البیان، ج‌ 2، ص‌ 361. 2- کامل‌ الزیارات. 3- جامع‌ الاحادیث‌ شیعه، ج‌ 12 ص‌ 481. 4- یونس، 57. 5- لواعج‌ الاشجان، ص‌ 26. 6- جن، 1. 7- لواعج‌ الاشجان، ص‌ 128. 8- حجر، 87. 9- بحار، ج‌ 98، ص‌ 239. 10- الحاقه، 51. 11- کامل‌ الزیارات، ص‌ 202. 12- نهج‌الفصاحه، جمله‌ 662. 13- زیارت‌ عاشورا. 14- کامل‌ الزیارات، ص‌ 70. 15- اسراء، 82. 16- من‌ لا یحضر، ج‌ 2، ص‌ 446. 17- الحیاه`، ج‌ 2، ص‌ 140. 18- مفاتیح‌الجنان. 19- نهج‌البلاغه، خطبه‌ 182. 20- مقتل‌ خوارزمی، ج‌ 1، ص‌ 188. 21- نساء، 174. 22- کامل‌ الزیارات، ص‌ 200. 23- سفینه`‌البحار، ج‌ 2، ص‌ 413. 24- مقتل‌ مقرم. 25- مقتل‌ خوارزمی، (این‌ سخن‌ از رسول‌ خدا (ص) است) 27- زمر، 28. 28- فروع‌ کافی، ج‌ 4، ص‌ 561. 29- واقعه، 77. 30- نفس‌المهموم، 7. 31- فصلت، 41. 32- لهو، 54. 33- بحار، ج‌ 92، ص‌ 31. 34- پرتوی‌ از عظمت‌ حسین، 6. 35- انعام، 157. 36- فروع‌ کافی، ج‌ 4، ص‌ 565. 37- مزمل، 4. 38- کامل‌ الزیارات. 39- وسائل، ج‌ 4، ص‌ 857. 40- کامل‌ الزیارات.