دكتر حميد عباسنژاد مدرس دانشگاه ميگويد: «منطقه گندم بريان شهداد كه گرمترين نقطه كوير در جهان و در قلب ايران به شمار ميرود، به كره ماه ميماند و گدازههاي سياه رنگ واقع در اين منطقه، نور خورشيد را بيش از حد معمول جذب ميكند و باعث افزايش بيش از حد دما ميشود. همچنين برخي لايههاي شكل گرفته در كوير، از نظر زمين شناسي غير قابل باروري است».
شهداد، در شرق ارتفاعات كرمان با نخلستانها و باغهاي مركبات و نيز آثار تمدن شش هزار ساله «آراتا» از ديدنيهايي است كه به راستي در طبيعت نفسگير كوير، نفس هر طبيعتگردي را ميگيرد.
پروفسور كردواني همچنين ميگويد: «سوراخ نبودن لايه ازون در فضاي بالاي كوير لوت از مهمترين قابليتهاي اين دشت بزرگ ايران است و اشعه آفتاب در كوير لوت نه تنها خطرناك نيست، بلكه خاصيت درماني نيز دارد، بنابراين، ماسه درماني و آفتابدرماني از قابليتهاي مهم كوير لوت است».
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، وي يكي ديگر از جاذبههاي گردشگري اين منطقه را برنزه كردن پوست براي گردشگراني كه علاقه بسياري به اين امر دارند، ميداند، ضمن اينكه توريستها نيز در شب، كوير لوت را محل مناسبي براي رصد ستارگان ميدانند.
براساس گزارشهاي موجود، درجه حرارت در قسمت مياني كوير لوت بسيار بالاتر از صحراي آفريقا و نواداست، به طوري كه صحراي آفريقا و عزيزيه ليبي 57 درجه است اما در دشت لوت 65 درجه گزارش شده است. يك ژنرال انگليسي در ايران پس از ديدار از كلوتها ميگويد: «آثار مهم كلوتها از عجايب طبيعت است و كسي كه از اين منطقه عبور ميكند، از شگفتي آن به خود ميلرزد و اين حس القا ميشود كه انسان در ساخت و ساز آنها نقش داشته است».
نگرش جهاني به كوير
سازمان ملل متحد سال ۲۰۰۶ را به عنوان سال بينالمللى کوير و کويرزدايى نامگذارى کرد. اين اقدام به منظور افزايش آگاهى عمومى مردم جهان به منظور حمايت از تنوع زيستى سرزمينهاى خشک که يکسوم کره زمين را تشکيل مىدهند و نيز حمايت از دانش بومى ۲ ميليارد انسانى که در کوير زندگى مىکنند صورت گرفته است.
غول بيابان بيدار ميشود
دانشمندان پيشبيني ميكنند زمين تا سال 2100 ميلادي خشكساليهاي شديد به خود خواهد ديد و تا آن زمان 30 درصد كل اين سياره خاكي بيابان ميشود. به گزارش ايسنا، خشكسالي بيشتر دامن كشورهاي پيشرفته را خواهد گرفت و فوج عظيم گرسنگان و تشنگان در اين سرزمينها قد علم خواهند كرد چرا كه كشاورزي اين كشورها نابود خواهد شد.
وي با اشاره به مناطق خشك و نيمه خشك دنيا كه 40 درصد سطح كره خاكي را تشكيل ميدهند، يادآوري كرد: حدود 800 ميليون نفر از مردم جهان در مناطق كويري و بياباني زندگي ميكنند». اين مدرس دانشگاه اكوسيستمهاي بياباني را ضعيف و شكننده ميداند و ميافزايد: «بيتوجهي به مراتع فقير و چراي نامناسب و بي رويه باعث تبديل آن اراضي به بيابان ميشود، دخالتهاي غلط انسان در طبيعت باعث شده شتاب بيابانزايي از فعاليتهاي بيابانزدايي پيشي بگيرد بهطوري كه به گفته برخي كارشناسان هر سال بخش عظيمي از كشور با شدت يك درصد به سوي بيابانزايي پيش ميرود».
ايران، يكي از كشورهاي پيشرو و با سابقه در اجراي برنامههاي بيابانزدايي در منطقه و جهان است و در سالهاي پيش از انقلاب با اجراي موفق طرحهاي مبارزه با بيابانزايي، مردمي كه گرفتار غول بيابان بودند به همكاري با مجريان طرح پرداختند و در نهايت ايران جزو پنج كشور موفق در اجراي برنامههاي مهار بيابانزايي و تثبيت شنهاي روان شناخته شد و در سالهاي اخير نيز امكانات و بودجه براي بيابانزدايي دو تا سه هزار برابر شده، اما به دليل مديريت ضعيف بخش منابع طبيعي غول بيابان دوباره به پاخاسته و فعال شده است.
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:32 AM
نظرات(0)
آب ماده اي است که حيات بدون آن ميسر نيست. بشر در دوره نو سنگي سعي در مهار آب داشته است و بر روي الواحي که از 4 هزار سال قبل از ميلاد از سومري ها باقي مانده است سنگ نوشته هائي با اين مضمون موجود است. در دين يهود اشاره شده است که حضرت موسي در 1400 سال قبل از ميلاد مسيح با عصاي سحرآميز خود چشمه اي در دل کوير پديد آورد. اين موضوع بر اهميت آب در زمانهاي گذشته صحه مي گذارد، به نحوي که تمدنهاي بزرگ در کنار رودهاي بزرگ ظاهر شده اند.
در يك ويژه نامه ترويجي آب و امنيت غذائي (وزارت جهاد كشاورزي، 1381) به نقل ازگزارش صندوق جمعيت ملل متحد آمده است كه طي 70 سال گذشته جمعيت جهان 3 برابر و مصرف آب در جهان 6 برابر شده است. ساليانه به جمعيت جهان 75 ميليون نفر افزوده مي شود و پيش بيني مي شود كه جمعيت كشورهاي توسعه نيافته و كم توسعه يافته طي 50 سال آتي نيز از رشدي 300 درصدي فراتر رود. پيش بيني هاي خوش بينانه تا سال 2050 ميلادي جمعيت جهان را
7.9
ميليارد نفر برآورد نموده اند، اين در حالي است كه برخي پيشگوئي ها خبر از جمعيت
10.9
ميليار نفري در جهان دارند. نظريه اي بينابين اين رقم را
9.3
ميليارد نفر برآوردمي كند. همان منبع اضافه مي نمايد كه در سال 1381 جمعيت ايران نيز از مرز 70 ميليون فراتر رفت. با در نظر گرفتن اينكه متوسط بارش ساليانه در ايران چيزي حدود يك سوم ميزان جهاني آن است (مهدوي 1378)؛ مي توان گفت مبحث آب توجه ويژه اي را مي طلبد
. (قابل ذکر است که
همين مقدار ناچيز بارندگی نيز از توزيع مکانی يکسانی برخوردار نميباشد بطوريکه در 28 درصد از سطح کشور مقدار بارش متوسط سالانه کمتر از 100 ميلی متر بوده واين مقدار در96 درصد از سطح کشور از 200 ميلی مترنيز کمترمي
باشد). اقليم فراخشک
در 15 استان
کشور ،
در 7 استان
و
در 10 استان اقليم غالب است
، بنابراين مسئله بالا بودن تبخير و تعرق نيز محدوديتي مضاعف محسوب مي شود. (براي مشاهده جزئيات اينجا کليک کنيد.) با آنکه کشور ايران حدود 1.1 درصد از خشکي هاي جهان را به خود اختصاص داده است صرفا 0.34 درصد از آبهاي جهان را در اختيار دارد. مسئله ريزشي فصلي اين بارش و پارکندگي نامنظم آن هم خود مبحث جداگانه اي است.
عامل
ايران
جهان
بارندگي
242
860
تبخير و تعرق پتانسيل
900
1132
تبخير و تعرق واقعي
180
485
استخراج آبهاي زيرزميني سابقه اي طولاني در کشورهاي مختلف
چون چين (حفر چاهي تا عمق 1500 متر بوسيله دسته هاي ني) ، مصر (چاه يوسف با عمق تقريبي 100 متر 3000 سال قدمت دارد) و ايران باستان دارد. منوچهر پادشاه ايراني حدود 3400 سال پيش دستور داد تا حفر کاريز (قنات ) را به برزگران بياموزند. پيوند دادن لوله هاي چاه و انتقال ثقلي آب زيرزميني کاري طاقت فرسا بوده که ايرانيان سرآمد آن بوده اند. کهن ترين قناتي که آثاري از آن باقي مانده است در شمال ايران پيدا شده است. اين قنات همزمان با ورود آريائي ها حفر گرديده است. عمر قنات گناباد که مادرچاه آن 300 متر عمق دارد را 2500 سال برآورد کرده اند.
امپراطوري ايران تا دوره طولاني از لحاظ قدرت در دنيا بيمانند بود و اين نه فقط به لحاظ نظامي بلکه فنآوري سرآمد سپاه ايران بود. در تاريخ آمده است که کورش بزرگ پس از گرفتن سرزمين سوريه در آسياي صغير به بابل که همچون دژي مستحکم بود حمله کرد. ديده بانان بابلي وقتي ايرانيان را در حال حفر کانال ديدند به آنان ريشخند زدند تا اينکه سپاه ايران با انحراف آب رودخانه و پائين افتادن سطح آب فرات از رود گذشتند و وارد بابل شدند. پس از کورش پسرش کمبوجيه به فکر حفر کانال سوئژ افتاد ولي به دليل اوضاع نابسامان سياسي در نقاط ديگر کشور مجبور به ترک مصر شد تا اينکه پادشاه ديگر ايران داريوش، کانالي حفر کرد و رود نيل را به درياي سرخ پيوند داد تا کشتي هاي جنگي ايران از درياي مديترانه وارد رود نيل شوند. خشايار شاه پسر داريوش در 480 سال قبل از ميلاد با سپاه بزرگي از کشتي هاي جنگي به يونان حمله کرد و با حفر کانال بزرگ خشايار شاه که عرضي نزديک به 45 متر داشت لشکريان خود را به جاي عبور از درياي اژه از آن عبور داد.
مک لوئي (1984) اظهار مي کند که ايرانيان نخستين مردمي بودند که با ساختن "چرخ آبي" آب رودخانه ها را به زمين هاي زراعي پائين تر و بالاتر منتقل کنند. اهميت آب در ايران باستان آنچنان زياد بود که برخي رودخانه ها با نام رودخانه هاي شاهنشاهي شناخته مي شد و براي شروع آبگيري از آنها الزاماٌ مي بايست فرستاده فرمانروا حضور داشته باشد و مردم مي بايست آب بهاي استفاده از رودخانه را به خزانه واريز مي کردند.
در کتب و آثار به جامانده از دانشمندان قديمي ايران بطور مفصل به بحث شناخت و اهميت آب پرداخته شده است. ابوبکر محمدبن الحسن الکرجي دانشمند ايراني بود که بيش از 1000 کتابي بنام "استخراج آبهاي پنهاني" نگاشت و جالب اينجاست که ايشان در آن زمان سيکل هيدرولوژيکي را تشريح مي نمايند. خواجه نظام الملک در کتاب سياست نامه خود موضوع توزيع عادلانه آب را امري حياتي بر مي شمرد و عدول از آن را باعث تباهي مملکت مي داند. ايرانيان تجارب خود در صنعت آب را به مردم ديگر منتقل مي کردند، آنچنانکه نقل است سلمان فارسي با انديشه حفر خندق مانع از نفوذ لشکر قريش شد.
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:30 AM
نظرات(0)
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:30 AM
نظرات(0)