آيا حيات در جاى ديگرى از منظومه شمسى وجود دارد
در هر كهكشان مانند راه شيرى ۱۰۰ تا ۴۰۰ ميليارد ستاره وجود دارد و كيهان شناسان تخمين مى زنند ۴۰۰ ميليارد كهكشان در عالم موجود است بنابراين پذيرفتنى نيست اگر بگوييم سياره كوچك ما در كنار ستاره عادى مان تنها مكان پذيراى حيات در عالم است اما تنها زيستگاهى كه تاكنون در عالم مى شناسيم زمين خودمان است. در اينجا به دليل گستردگى مطلب بحث درباره حيات در كيهان را به حوزه كوچك تر آن يعنى منظومه شمسى محدود خواهيم كرد و به احتمال وجود حيات و سيارات و اقمار پذيراى آن مى پردازيم. در قسمت هاى بعدى درباره احتمال وجود حيات در ديگر نقاط كيهان و امكان ارتباط با آنها و حتى شكل فرضى حيات شان صحبت خواهيم كرد.
در اين مطلب چون مقصود از حيات در منظومه شمسى، حيات ابتدايى و چگونگى شكل گيرى آن است پيشنهاد مى كنم ابتدا مطلب «حيات چيست؟» را مطالعه فرماييد. (روزنامه شرق ۸۴.3.10)
•گزينه هاى وجود حيات
در منظومه شمسى غير از زمين تنها سه گزينه وجود دارد كه احتمال پيدايش حيات بر روى آنها بررسى مى شود. مى توانيم با اطمينان بگوييم حيات در مريخ، يكى از اقمار مشترى - اروپا و يكى از اقمار زحل
- تيتان - مى تواند پديد بيايد. كمربند حيات خورشيد شامل سه سياره زهره، زمين و مريخ است. (كمربند حيات در منظومه شمسى يعنى جايى كه سياره اى با جو مناسب داراى آب به صورت مايع است و احتمال شكل گيرى حيات تنها در اين كمربند وجود دارد) سياره زهره از لحاظ ظاهرى شباهت زيادى به زمين دارد. جرم آنها با هم برابر است و ضمناً تركيبات اتمسفرى اوليه دو سياره شباهت زيادى با هم داشته اند اما سياره زهره كمى نزديك تر از زمين به خورشيد است و اين باعث عدم پايدارى آب مايع در آن سياره مى شود. همچنين گاز كربنيكى كه در جو آن قرار دارد باعث ايجاد خاصيت گلخانه اى شديد شده و درجه حرارت آن را تا ۵۰۰ سانتى گراد مى رساند. بنابراين مى بينيد كه از شرايط ابتدايى حيات يعنى آب مايع و جو مناسب برخوردار نيست.
•••
۱- مريخ: سياره ديگر كمربند حيات مريخ است كه تاكنون بيش از دو گزينه ديگر كاوش شده است. در چند صد ميليون سال اول منظومه شمسى، مريخ نسبت به زمين شرايط بهترى براى پيدايش حيات داشته كه به دليل سريع سردتر شدن مريخ بوده است. همين زمينه شرايط پيدايش باكترى ها را زير پوسته مريخ ايجاد كرد. يعنى شرايط سطحى مريخ بسيار زودتر از زمين براى پيدايش حيات آماده شده است. يافته هاى اخير مريخ نوردهاى ناسا وجود آب در گذشته مريخ- احتمالاً حدود يك ميليارد سال قبل- را نيز تاييد كرده اند. هرچند ميزان آن و مدت زمان بقاى آن همچنان مبهم است. علاوه بر اين شواهدى دال بر وجود جوى ضخيم از co2 در سال هاى آغازين اين سياره وجود دارد. شايد در همين دوره حيات در زير سطح مريخ يا حتى بر سطح آن فرصت رشد يافته باشد اما به دليل ميدان مغناطيسى و گرانش ضعيف مريخ (حدود ۳۸ درصد جو زمين) باد خورشيدى جو آن را بيش از پيش پراكنده ساخت و سبب بخار شدن يا فرو رفتن آب هاى سطحى به زير سطح مريخ و يخ زدن آنها شده است. اخيراً نيز مدار گردهاى مريخ نشانه هاى اميدوار كننده اى را از وجود منابع يخ- آب زير سطح مريخ يافته اند. بنابراين امكان حيات بر روى مريخ كنونى بسيار كم است اما غيرممكن نيست. احتمالاً گرماى درونى آن به اندازه اى هست كه لايه زيرين يخ را گرم كند و محيطى نسبتاً مساعد را براى ميكروب هاى جان سخت مريخى ايجاد كنند. اين باكترى ها در صورت وجود در سوخت و سازشان توليدكننده متان هستند. جالب اين است كه شواهد اخير مدارگرد مريخ نشانه هايى قطعى از وجود متان در جو مريخ دارد كه يا بر اثر واپاشى هاى حاصل از زندگى باكترى ها به وجود مى آيند يا بر اثر فعاليت هاى پيوسته آتشفشانى در جو پخش مى شوند. اين كه آيا در دوره ابتدايى مريخ حيات شكل گرفته است يا حتى هنوز هم باكترى هايى زير لايه هاى سطحى آن- جايى كه احتمالاً آب مايع وجود دارد- زنده مانده اند هنوز بى پاسخ مانده است و جواب قطعى آن طى كاوش هاى آينده حاصل مى شود.
(شهاب سنگ مريخى ALH84001 كه ۱۳۰۰۰ سال پيش در قطب جنوب سقوط كرده است. در بزرگنمايى ۱۰۰ هزار برابر با ميكروسكوپ الكترونى، ساختارهاى كرم مانندى ديده مى شود كه دانشمندان آنها را مشابه سنگواره هاى حيات ابتدايى مى دانند. اما هيچ چيز هنوز قطعى نيست.)
بنابراين هر دو سياره موجود در كمربند حيات را بررسى كرديم. (البته غير از زمين) اما ممكن است در هر منظومه كمربندهاى حيات متعددى وجود داشته باشد يعنى قلمرو حيات ابتدايى محدود به كمربند حيات دور هر ستاره نيست. اگر سياره اى گازى اقمارى بزرگ داشته باشد، نيروى جذر و مدى ميان سياره و اقمار درون اين اقمار را گرم مى كند. يعنى حتى اگر سياره و قمرش نزديك ستاره اى هم نباشند، انرژى مورد نياز حيات ابتدايى تامين خواهد شد.
۲- اروپا: سطح اين قمر مشترى را اقيانوسى نيمه عميق از آب فراگرفته و روى آن را لايه اى يخ ضخيم كه شايد ضخامت آن ۱۰ تا ۱۵ كيلومتر باشد، پوشانيده است و اين لايه يخ به دلايل مجاورت با خلأ همواره در حال شكست و ترميم است. اين قمر هم اندازه ماه زمين است و منبع گرمايى درونى آن در اثر مكش گرانشى مشترى و ديگر قمرها بر اروپا به وجود آمده است. اين گرما يخ هاى زيرين را ذوب مى كند، در عين حال فشار يخ ها باعث مى شود آب بخار نشود، در نتيجه ممكن است نوعى از حيات در آب زيرين شكل گرفته باشد. شكلى از حيات كه متفاوت از حيات شناخته شده زمين خواهد بود. چون ژرفاى يخ به حدى است كه نور خورشيدى از آن نمى گذرد بر همين اساس حيات وابسته به نور خورشيد نمى تواند در آنجا شكل بگيرد. اينكه آيا حياتى در آنجا آغاز شده و تا كجا متحول شده است را نمى دانيم. با شروع ماموريت مدارگرد جيمو (JIMO) و مطالعه قمرهاى يخى مشترى، اطلاعات نسبتاً كامل ترى را درباره احتمال حيات در اروپا به دست خواهيم آورد. تنها زمانى مى توانيم با قطعيت از حيات در اروپا صحبت كنيم كه ناسا موفق شود كاوشگرى را به اروپا بفرستد و با سوراخ كردن يخ ها، حيات دريايى را آزمايش كند كه اين امر با توجه به شرايط و ضخامت يخ به زودى امكان پذير نيست.
(سطح يخى اروپا، شيارهاى موجود يخ هاى ترك خورده سطح اروپا را از ديد فضاپيماى گاليله در سال ۱۹۹۸ نشان مى دهد.)
۳- تيتان: اين قمر با قطرى معادل ۵۱۵۰ كيلومتر دومين قمر بزرگ منظومه شمسى و حتى از سياره هاى پلوتون و عطارد نيز بزرگ تر است. اما مهمترين ويژگى آن وجود جو قابل توجه آن است كه از نظر تركيبات و فشار سطحى به زمين بسيار شبيه است. جو هر دو از نيتروژن (۱۷ درصد براى زمين و ۹۰ تا ۹۷ درصد براى تيتان) تشكيل شده و فشار جو در تيتان ۵/۱ برابر فشار جو در زمين است. البته دومين گاز فراوان در زمين اكسيژن و در تيتان متان است.
دورتا دور جو تيتان تا ارتفاع ۷۰۰ كيلومترى سطح غبارى از ذرات متان وجود دارد. در عكس هايى كه كاسينى اخيراً از اين قمر بااهميت گرفته نواحى تيره و روشن بسيارى ديده مى شود. نواحى تيره احتمالاً درياهاى اتان و متان هستند كه در دماى ۱۷۹- درجه سطح تيتان به وجود آمده اند و نواحى روشن بايد قاره هايى بر سطح آن باشند. به دليل دماى بسيار كم تيتان، احتمال وجود حيات در آن وجود ندارد اما اين قمر تركيبات آلى يعنى بلوك هاى سازنده حيات را در خود جاى داده است. بنابراين نمونه اى عالى براى بررسى شرايط آغازين حيات است، يعنى چيزى شبيه زمين در ۵/۴ ميليارد سال پيش كه اكنون مى توان سير تكوين حيات را بر روى نمونه اى آزمايشگاهى مطالعه كرد. حال چگونه بر روى چنين قمرى با اوضاع محيطى نه چندان مساعد حيات شكل مى گيرد؟ تيتان يكى از مهم ترين عامل ها را دارا است و آن جوى پايدار است كه مانند يك حفاظ محيط درون قمر را از فضاى بيرون آن جدا مى كند. مورد بعدى مانند پيدايش حيات ابتدايى بر روى زمين است. پرتوهاى فرابنفش در برخورد با تيتان باعث شكسته شدن مولكول هاى نيتروژن، متان و ساير مولكول ها مى شود و در نتيجه تركيبات آلى بعدى شكل مى گيرد. در نهايت چگالى ابرها به حدى مى شود كه امكان ريزش باران هاى هيدروكربنى را روى قمر بالا مى برد كه در صورت روى دادن اين پديده مهم، درياچه ها و رودهايى از تركيبات آلى سطح اين قمر را مى پوشاند. بنابراين شرايط حيات ابتدايى در مجاورت مولكول هاى آلى مساعد تر مى شود و در آن صورت ما شاهد آن چيزى خواهيم بود كه در حدود ۵/۴ ميليارد سال پيش در زمين آغاز شده است، تاكنون به چنين موجودات هوشمندى ختم شود. بسيارى از اين حدسيات بعد از فرود هويگنس و تجزيه و تحليل كامل داده هاى ارسالى آن قطعى خواهد شد.
با توجه به آنچه در بالا ذكر شد مى بينيم احتمال اين كه در جاى ديگرى از منظومه شمسى هم بتواند شكل بگيرد صفر نيست. چنانچه شواهد حاكى از آن است كه در زمانى دوردست در مريخ حياتى ابتدايى وجود داشته و اكنون ممكن است در قمر اروپا ايجاد شده باشد و در آينده اى دور هم احتمال ايجاد آن بر تيتان وجود دارد، پس بايد اميدوار باشيم كه ما در اين كيهان تنها نخواهيم بود.
منابع:
۱- ماهنامه نجوم، آذر ۸۳ شماره ،۱۴۱ ويژه نامه حيات (مقاله هاى فرود به سرزمين عجايب- حيات در كائنات- زندگى در زيرزمين _ حيات در مريخ)
۲- زيباترين تاريخ جهان، هيوبرت ريوز و...، ترجمه حسين فرهاديان، نشر رحيمى ۱۳۸۰.
-
دوشنبه 23 آذر 1388
5:51 AM
نظرات(0)
پنج توصيه غذايي براي افزايش هوش
-
دوشنبه 23 آذر 1388
5:46 AM
نظرات(0)
اثر توت فرنگي در پيشگيري از بيماري هاي قلبي
توت فرنگي، ميوه اي شبيه توت است ولي كمي درشت تر، رنگش قرمز و طعم آن ترش و مطبوع است. بوته اش كوتاه و داراي برگهايي درشت و ساقه هايي باريك و خزنده است كه روي زمين مي خوابد و ريشه مي دواند.
توت فرنگي به صورت وحشي و اهلي مي رويد و به اسامي چپلك، چپالك، شالكه و چلم نيز خوانده مي شود.
اين ميوه به حالت خود رو در بعضي نواحي شمالي ايران وجود دارد و بعضي اوقات به دليل خوش طعمي ميوه آن را به طور مصنوعي پرورش مي دهند.
ميوه توت فرنگي به صورت، قرمز، گوشت دار و داراي هسته هاي ريزي است كه از ماه ارديبهشت پديدار مي شود و تا آخر مرداد دوام مي آورد.
قسمت هايي كه از بوته توت فرنگي مورد استفاده قرار مي گيرند، عبارتند از: ميوه ، برگ و ريشه .
از دير باز همه قسمت هاي اين گياه مصرف دارويي داشته است و از برگ و ريشه آن كه حاوي مقدار قابل ملاحظه اي تانن است به عنوان ضد اسهال وادرارآور استفاده مي شده است.
توت فرنگي به صورت هاي گوناگون مورد استفاده قرار مي گيرد: خام، جوشانده، مربا، شربت و بستني.
خواص تغذيه اي توت فرنگي و اثر آن در سلامتي انسان :
توت فرنگي منبع خوبي از فيبر، ويتامين
C
، فولات، پتاسيم و آنتي اكسيدان ها مي باشد كه اين مواد مغذي باعث مي شوند توت فرنگي بعنوان يك جايگزين شيرين، باعث افزايش سلامت قلب، كاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در كل ارتقاء سلامتي بدن شود.
همچنين داراي املاح كلسيم، آهن و فسفر مي باشد. از مواد موثر مهم آن مي توان تانن، موسيلاژ، قندهاي مختلف، ساليسيلات ها و به خصوص اسيدهاي ميوه را نام برد.
توت فرنگي سرشار از ويتامين و فاقد چربي اشباع است و كالري كمي دارد. يك واحد توت فرنگي معادل 8 عدد است كه 50 كالري انرژي دارد. توت فرنگي مانند ساير توت ها مثلشاه توت، توت سفيد، تمشك و... پاك كننده روده و مثانه است.
تحقيقات اخير نشان داده است، دريافت روزانه يك واحد توت فرنگي باعث افزايش قابل توجهي در مقدار فولات خون شده و نيز فشار خون بالا را كاهش مي دهد . فولات، مقدار هموسيستئين خون را كاهش مي دهد. هموسيستئين اسيد آمينه اي است كه در مقادير زياد باعث مسدود شدن رگهاي خوني مي شود.
همچنين توت فرنگي داراي مقادير بالايي از آنتي اكسيدان ها مثل الاژيك اسيد و آنتوسيانين(رنگدانه قرمز) است كه در پيشگيري از بيماري هاي قلبي موثرند.
اين مطالعات اهميت مصرف توت فرنگي را در برنامه غذايي بعنوان عامل بهبود عملكرد سيستم قلبي-عروقي نشان مي دهد.
همچنين مطالعات قبلي نشان داده بود كه باعث بهبود عملكرد حافظه و كنترل آرتريت روماتوئيد( التهاب مفاصل) مي شود.
از ديگر خواص توت فرنگي مي توان به موارد زير اشاره كرد :
- مصرف اين ميوه علاوه بر وجود انواع ويتامين، املاح و آب كه هر كدام اثرات خود را بر بدن اعمال مي كنند داراي خاصيت تقويت كننده، ملين و خنك كننده نيز مي باشد.
- توت فرنگي از تصلب شرائين جلوگيري مي نمايد.
- توت فرنگي اشتها آور است و ادرار را زياد مي كند.
- دم كرده برگ توت فرنگي در زياد كردن ادرار و شير بانوان مفيد است.
- دم كرده برگ توت فرنگي يا ميوه توت فرنگي مي تواند نقرس و سنگ هاي مثانه را معالجه كند.
- املاح معدني موجود در توت فرنگي خاصيت مسهلي به آن بخشيده است، زيرا اين املاح عضلات روده را به انبساط و انقباض وادار مي كند و به همين جهت توت فرنگي براي درمان يبوست مؤثر است.
- اگر توت فرنگي را له كنيد و در آب بريزيد، نوشابه اي به دست مي آيد كه براي درمان تب هايي كه با بيماريهاي التهابي همراه مي باشد، بسيار مفيد است.
- توت فرنگي به علت داشتن آهن و ويتامين
C
در خونسازي بدن مؤثر است.
- توت فرنگي به علت دارابودن مقادير كافي كلسيم و فسفر، در رشد و نمو كودكان و نوجوانان ، استحكام دندان ها و ترميم شكستگي استخوان ها بسيار مؤثر است.
مصرف روزانه 5 واحد ميوه و سبزي، احتمال ابتلاء به سرطان را كاهش مي دهد.
مطالعات جديد نشان مي دهد مصرف روزانه 9 يا 10 واحد ميوه و سبزي به همراه 3 واحد لبنيات كم چرب، در كاهش فشار خون بالا بسيار مؤثر است.
ما در اينجا به عنوان يادآوري و آشنايي شما مقادير واحدهاي ميوه ، سبزي و لبنيات را بيان مي كنيم كه شامل موارد زير است:
1 واحد سبزي = 1 ليوان سبزي خام خرده شده ( 1 ليوان سالاد ) يا نصف ليوان سبزي پخته.
1 واحد ميوه = 1 عدد ميوه متوسط مثل يك سيب متوسط يا 4/3 ليوان آب ميوه.
1 واحد لبنيات = 1 ليوان شير يا يك ليوان ماست يا 2 ليوان دوغ يا 2 ليوان بستني.
ارزش تغذيه اي يك ليوان(149گرم) توت فرنگي :
45 كيلوكالري
1 گرم
5/10 گرم
6/0 گرم
3/3 گرم
3 معادل رتينول (
RE
)
5/84 گرم
1/0 ميلي گرم
1/0 ميلي گرم
4/0 ميلي گرم
1/0 ميلي گرم
1/0 ميكروگرم
4/26 ميكروگرم
2 ميلي گرم
21 ميلي گرم
6/0 ميلي گرم
247 ميلي گرم
2/0 ميلي گرم
16 ميلي گرم
مقايسه توت فرنگي با چند ميوه ديگر از نظر بعضي مواد مغذي :
در جدول زير مقدار فولات، پتاسيم، ويتامين
C
، فيبر و قند موجود در توت فرنگي با چند ميوه ديگر مقايسه شده است. همانطور كه مشاهده مي شود مقدار فولات ، ويتامين
C
و پتاسيم در آن بالاست و نيز داراي قند كمي مي باشد.
7
3
84
210
34
14
4
7
150
4
22
1
6
266
6
17
4
13
504
28
13
3
74
252
42
* مقادير داده شده بر حسب يك واحد از ميوه ها است.
** مقدار فولات بر حسب مقدار فولات غذايي است.
تذكراتي در مورد مصرف توت فرنگي :
نكته مهمي كه در مورد توت فرنگي بايد در نظر داشت اين است كه اولاً به علت تماس ميوه ها بر روي زمين، خاك و كود ممكن است آلوده شود كه بايد آنرا شسته و سپس مصرف كرد.
ثانياً بعضي از افراد نسبت به آن حساسيت دارند و ممكن است اين حساسيت بصورت استفراغ و يا ناراحتي هاي جلدي بروز كند. همچنين در افرادي كه داراي ناراحتي هاي پوستي مي باشند ممكن است آنها را تشديد كند كه بايد اين نكته مورد توجه قرار گيرد.
توت فرنگي به علت داشتن اسيد سالسيليك در بعضي اشخاص، كبد و مثانه را تحريك كرده و جوشهايي شبيه كهير ايجاد مي كند كه به علت آلودگي خون و داخل بدن است
كساني كه معده اي حساس دارند يا مبتلا به بيماري هاي كهير، اگزما و آسم هستند ، بهتر است از خوردن توت فرنگي پرهيز كنند.
اثرات توت فرنگي بر روي پوست :
توت فرنگي به دليل داشتن اسيدهاي ميوه يكي از مهمترين گياهاني است كه در زمره وسايل آرايشي كاربرد دارد و از قديم به اين منظور استفاده مي شده است. براي توجيه اين اثرات بهتر است ابتدا خلاصه اي در باره اسيدهاي ميوه شرح داده شود تا علت اين استفاده به طور علمي روشن گردد.
از هزاران سال پيش خانم ها از عصاره برخي ميوه ها جهت شادابي پوست خود استفاده مي كردند. تحقيقات سال هاي اخير نشان داده است ميوه ها حاوي اسيدهايي به نام اسيد ميوه يا " آلفا هيدروكسي اسيد" مي باشند و به اختصار به صورت
AHA
گفته مي شوند. اين اسيدها قادر هستند كه لايه هاي شاخي و سفت روي پوست و به خصوص صورت را حل كنند و ضمن شاداب و با طراوت كردن پوست، موادي از جمله اسانس همين ميوه ها مي توانند بهتر جذب پوست شده و باعث تحريك گردش خون و يا تحريك توليد سلول هاي جوان شده و با يك سلسله اثرات باعث طراوت و تازگي پوست شوند. البته با توجه به اينكه اين اسيدها داراي خاصيت ضعيف اسيدي مي باشند داراي اثرات كمي بوده و براي اين منظور بايد ساليان متمادي از آنها استفاده كرد.
اين موضوع باعث جلب نظر همگان به اثرات اين اسيدها شده، طوريكه در سال هاي اخير كارخانجات، دست به تهيه آنها زده و از آنها كرم، لوسيون و فرآورده هايي به عنوان ضد چروك تهيه و به بازار عرضه كرده اند. تفاوت محصولات صنعتي با ميوه هاي طبيعي در اين است كه غلظت اين اسيدها در محصولات صنعتي بسيار بالاتر از ميوه ها بوده، بنابراين داراي اثرات سريع و قوي هستند و در عوض استفاده زياد و ممتد آنها خالي از اثرات جانبي نمي باشد. افرادي كه مي خواهند از اثرات سوء اينگونه محصولات در امان بمانند، مي توانند از ماسك بعضي ميوه ها از جمله توت فرنگي استفاده كنند، به شرط آنكه صبر و حوصله كافي داشته باشند، چون اثر ميوه هاي طبيعي به مراتب ضعيف تر و طولاني تر از محصولات شيميايي بوده ولي عوارض جانبي آنها را به همراه ندارند.
براي استفاده از ماسك توت فرنگي مي توان 5 تا10 عدد توت فرنگي تازه را پس از شستشوي كامل له كرده و پس از استحمام كه منافذ پوست بازتر هستند، آن را روي صورت به مدت 20 دقيقه قرار داد و سپس صورت را با آب شست. اين كار را مي توان در فصلي كه توت فرنگي است، يك روز در ميان و يا دو روز در ميان انجام داد. البته قبل از انجام اين عمل فرد بايستي مطمئن شود كه نسبت به اين ميوه حسيت ندارد. براي اطمينان از عدم حساسيت مي توان با قرار دادن ميوه له شده بر روي قسمت كوچكي از پوست دست يا صورت، آن را آزمايش كرد. توت فرنگي علاوه برداشتن اسيدهاي گياهي داراي اسانس خوش بويي است كه وقتي به صورت ماسك مصرف مي شود، جذب پوست شده و به اثرات اسيدهاي ميوه موجود در آن كمك مي كند.
همچنين اين ماسك مي تواند به عنوان يك ضد آفتاب متوسط در زماني كه آفتاب سوختگي رخ داده است، استفاده شود. منبع: تبیان
انرژي
پروتئين
كربوهيدرات
چربي
فيبر
ويتامين
A
ويتامين
C
ويتامين
B1
ويتامين
B2
ويتامين
B3
ويتامين
B6
ويتامين
B12
فولات
سديم
كلسيم
آهن
پتاسيم
روي
منيزيوم
قند(گرم)
فيبر(گرم)
ويتامين
C
(ميلي گرم)
پتاسيم(ميلي گرم)
فولات( ميكروگرم)
ميوه
توت فرنگي
سيب با پوست
انگور
موز
پرتقال
-
دوشنبه 23 آذر 1388
5:44 AM
نظرات(0)