دكتر حميد عباسنژاد مدرس دانشگاه ميگويد: «منطقه گندم بريان شهداد كه گرمترين نقطه كوير در جهان و در قلب ايران به شمار ميرود، به كره ماه ميماند و گدازههاي سياه رنگ واقع در اين منطقه، نور خورشيد را بيش از حد معمول جذب ميكند و باعث افزايش بيش از حد دما ميشود. همچنين برخي لايههاي شكل گرفته در كوير، از نظر زمين شناسي غير قابل باروري است».
شهداد، در شرق ارتفاعات كرمان با نخلستانها و باغهاي مركبات و نيز آثار تمدن شش هزار ساله «آراتا» از ديدنيهايي است كه به راستي در طبيعت نفسگير كوير، نفس هر طبيعتگردي را ميگيرد.
پروفسور كردواني همچنين ميگويد: «سوراخ نبودن لايه ازون در فضاي بالاي كوير لوت از مهمترين قابليتهاي اين دشت بزرگ ايران است و اشعه آفتاب در كوير لوت نه تنها خطرناك نيست، بلكه خاصيت درماني نيز دارد، بنابراين، ماسه درماني و آفتابدرماني از قابليتهاي مهم كوير لوت است».
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، وي يكي ديگر از جاذبههاي گردشگري اين منطقه را برنزه كردن پوست براي گردشگراني كه علاقه بسياري به اين امر دارند، ميداند، ضمن اينكه توريستها نيز در شب، كوير لوت را محل مناسبي براي رصد ستارگان ميدانند.
براساس گزارشهاي موجود، درجه حرارت در قسمت مياني كوير لوت بسيار بالاتر از صحراي آفريقا و نواداست، به طوري كه صحراي آفريقا و عزيزيه ليبي 57 درجه است اما در دشت لوت 65 درجه گزارش شده است. يك ژنرال انگليسي در ايران پس از ديدار از كلوتها ميگويد: «آثار مهم كلوتها از عجايب طبيعت است و كسي كه از اين منطقه عبور ميكند، از شگفتي آن به خود ميلرزد و اين حس القا ميشود كه انسان در ساخت و ساز آنها نقش داشته است».
نگرش جهاني به كوير
سازمان ملل متحد سال ۲۰۰۶ را به عنوان سال بينالمللى کوير و کويرزدايى نامگذارى کرد. اين اقدام به منظور افزايش آگاهى عمومى مردم جهان به منظور حمايت از تنوع زيستى سرزمينهاى خشک که يکسوم کره زمين را تشکيل مىدهند و نيز حمايت از دانش بومى ۲ ميليارد انسانى که در کوير زندگى مىکنند صورت گرفته است.
غول بيابان بيدار ميشود
دانشمندان پيشبيني ميكنند زمين تا سال 2100 ميلادي خشكساليهاي شديد به خود خواهد ديد و تا آن زمان 30 درصد كل اين سياره خاكي بيابان ميشود. به گزارش ايسنا، خشكسالي بيشتر دامن كشورهاي پيشرفته را خواهد گرفت و فوج عظيم گرسنگان و تشنگان در اين سرزمينها قد علم خواهند كرد چرا كه كشاورزي اين كشورها نابود خواهد شد.
وي با اشاره به مناطق خشك و نيمه خشك دنيا كه 40 درصد سطح كره خاكي را تشكيل ميدهند، يادآوري كرد: حدود 800 ميليون نفر از مردم جهان در مناطق كويري و بياباني زندگي ميكنند». اين مدرس دانشگاه اكوسيستمهاي بياباني را ضعيف و شكننده ميداند و ميافزايد: «بيتوجهي به مراتع فقير و چراي نامناسب و بي رويه باعث تبديل آن اراضي به بيابان ميشود، دخالتهاي غلط انسان در طبيعت باعث شده شتاب بيابانزايي از فعاليتهاي بيابانزدايي پيشي بگيرد بهطوري كه به گفته برخي كارشناسان هر سال بخش عظيمي از كشور با شدت يك درصد به سوي بيابانزايي پيش ميرود».
ايران، يكي از كشورهاي پيشرو و با سابقه در اجراي برنامههاي بيابانزدايي در منطقه و جهان است و در سالهاي پيش از انقلاب با اجراي موفق طرحهاي مبارزه با بيابانزايي، مردمي كه گرفتار غول بيابان بودند به همكاري با مجريان طرح پرداختند و در نهايت ايران جزو پنج كشور موفق در اجراي برنامههاي مهار بيابانزايي و تثبيت شنهاي روان شناخته شد و در سالهاي اخير نيز امكانات و بودجه براي بيابانزدايي دو تا سه هزار برابر شده، اما به دليل مديريت ضعيف بخش منابع طبيعي غول بيابان دوباره به پاخاسته و فعال شده است.
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:32 AM
نظرات(0)
حوزه هاي آبخيز کشور ايران عبارتند از:
2- حوزه آبخيز خليج فارس و درياي عمان
3-حوزه آبخيز درياچه اروميه
4- حوزه آبخيز درياچه نمك قم
5- حوزه آبخيز اصفهان و سيرجان
6- حوزه آبخيز نيريز يا بختگان
7- حوزه آبخيز جازموريان
8- حوزه آبخيز دشت كوير
9- حوزه آبخيز كوير لوت
10- حوزه آبخيز اردستان و يزد و كرمان
11- حوضة صحراي قرهقوم
12- حوزه آبخيز هامون
اين حوزه آبخيز كه مساحت آن به 173،300 كيلومتر مربع ميرسد، داراي شيب زياد بوده و بيشترين اختلاف ارتفاع حوزه آبخيزهاي كشور را كه بالغ بر 5500 متر است، به خود اختصاص داده است. در اين محدوده سيزده رودخانه با مساحت حوزه آبخيز بيش از هزار کليومتر مربع وجود دارد که رودخانههاي ارس، سفيدرود، هراز و اترك از نظر وسعت حوزه آبخيز و ويژگيهاي اقليمي و تداوم آبدهي متفاوت از حوزه ديگر مي باشند. رودهاي فوق داراي حوزه آبخيزهاي كوهستاني وسيعي هستند و پوشش گياهي غالب آنها جنگلي است.
اين حوزه آبخيز با مساحت 437،150 كيلومتر مربع يكي از پهناورترين حوزه آبخيزهاي ايران محسوب ميگردد و رودخانههاي غرب، جنوب غربي و جنوب زيرحوزه هاي سرچشمه گرفته از كوههاي زاگرس و بشاگرد و بلوچستان را در بر ميگيرد. جمعاً 29 رودخانه با مساحت بيش از 1000 كيلومتر مربع در اين زيرحوزه وجود دارد كه يا به درون كشور عراق جريان مييابند و پس از پيوستن به رودخانة دجله به خليج فارس ميريزند و يا بطور مستقيم به خليج مزبور و يا درياي عمان وارد ميگردند. برخي ازبزگترين رودخانههاي اين حوزه آبخيز به ترتيب از شمال تا جنوب خاوري عبارتند از: سيروان، كرخه، كارون، جراحي، زهره، هله، موند، كل، ميناب و سرباز.
در باب اهميت اين زيرحوزه فقط به اين نکته بسنده مي شود که رودهاي دشت خوزستان به تنهائي 30 درصد منابع آب کشور را دارا مي باشند.
مساحت اين حوزه درياجه اروميه 50،850 كيلومتر مربع است در اين حوزه درياجه اروميه هشت رودخانه با
مساحت حوزه درياچة نمك قم 89،650 كيلومتر مربع است و بخش بسيار ناچيز و كوچكي از آن نيز به درياچة حوضسلطان و كوير ميغان و دشت جنوبي قزوين وارد ميگردد. رودخانههاي جاجرود، كرج، شور، قرهچاي و قمرود به اين حوزه زهکشي مي شوند در اين محدوده شش رودخانه با مساحت بيش از هزار كيلومتر مربع وجود دارد كه رودخانة شور و قرهچاي و قمرود بزرگترين آنها محسوب ميشوند.
اين حوزه كه از زير حوزه هاي كوچك باتلاق گاوخوني، كوير ابركوه، شورهزار مروس و كوير سيرجان تشكيل يافته است، داراي 90،700 كيلومتر مربع مساحت است و زايندهرود بزرگترين رودخانة آن بشمار ميآيد. انتقال آب کارون از طريق تونل کوهرنگ به زاينده رود از وقايعي است که بر بيلان هيدرولوژيک اين محدوده تاثير دارد.
اين حوزه با مساحت 31،000 كيلومتر مربع از حوزهاي فرعي درياچة كافتر، درياچة بختگان و درياچة مهارلو تشكيل شده و رودخانة كر مهمترين رود اين منطقه محسوب ميشود.
حوزه جازموريان با مساحتي برابر 69،600 كيلومتر مربع در جنوب شرقي ايران و بين رشتهكوههاي بشاگرد (در جنوب) و جبال بارز (در شمال) جاي دارد و آبهاي سطحي آن كلاً به هامون جزموريان ميريزد. در اين حوضه پنج رودخانه با مساحت آبريز بيش از هزار كيلومتر مربع وجود دارد كه هليلرود بزرگترين آنهاست.
اين حوزه که يکي از کم بارش ترين حوزه هاي کشور محسوب مي شود از حوضههاي كوچكتري چون كوير حاج عليقلي، كوير نمك و دشت گناباد تشكيل مييابد و مساحت آن به 227،400 كيلومتر مربع بالغ ميگردد.. از رودخانههاي قابل توجه اين حوزه به حبلهرود ( واقع در گرمسار) و كالشور جاجرم كه يكي از طويلترين رودخانههاي ايران است، ميتوان اشاره نمود.
مساحت اين حوزه كه حوضة كوير لوت از زيرحوزه هاي كوچكتري چون نمكزار طبس، دغ محمدآباد، كوير ساغند، شورهزارهاي شمال خاوري شهرستان بافق و كوير سرجنگل تشكيل يافتهو يکي از كمبارانترين و خشكترين حوضههاي ايران است به199،000 كيلومتر مربع بالغ ميگردد و از مهمترين رودخانههاي آن كه اغلب سيلابي و فصلي هستند ميتوان به رودخانة تهرود واقع در استان كرمان اشاره كرد.
اين حوزه كه با مساحت 99،800 كيلومتر مربع يكي از خشكترين و بيآبترين حوضههاي ايران بشمار ميآيد، از زيرحوزضههاي كوچكتري چون دغسرخ، كوير سياهكو، كوير درانجير، دشت جنوب خاوري يزد، شنزار كشكوئيه، دشت كويرات و شنزارهاي جنوب كرمان تشكيل يافته است.
- حوضة صحراي قرهقوم
-مساحت اين حوضه 43،550 كيلومتر مربع است و يكي از حوضههاي كمبارش ايران محسوب ميگردد. به همين دليل حوزه آبخيز آن حالت سيلخيزي و رودها حالت فصلي دارند و رودهاي كشفرود و جامرود از مهمترين آنها بشمار ميآيند.
اين حوزه که در شرق کشور واقع گرديده است مساحتي برابر با 109،850 كيلومتر مربع داراست و از حوضههاي كوچكتري چون نمكزار خواف، دغ شكافته، دغ بالا، دغ پترگان، دغ توندي، درياچة نمكزار، درياچة هامون صابري، لورگشتران، درياچة هامون، هامون گودزره، درياچة كرگي، هامون ماشكل و نمكزاركپ تشكيل يافته است. اين حوزه نيز از جمله كمبارانترين و خشكترين حوضههاي ايران محسوب ميشود و رودهاي هيرمند و ماشكل مهمترين رودهاي آن بشمار ميآيند.
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:28 AM
نظرات(0)
مدرسه غیاثیه خرگرد
-
یک شنبه 13 دی 1388
5:24 AM
نظرات(0)