بهداشت

بهداشت رمضان

بررسی پيامدها و توصيه ها ی پزشکی روزه د رمضان

بررسی پيامدها و توصيه ها ی پزشکی روزه بهداشت رمضان

بررسی پيامدها و توصيه ها ی پزشکی روزه داری

همانطور که در قرآن آمده است ، هدف اصلی از روزه داری در ماه رمضان افزايش تقواست و روزه داران به نوعی برای کسب تقوا تلاش می کنند. این، تمام فلسفه روزه داری است، اما تمام تبعات اين مسئله از چندين بعد قابل بررسی است که يکی از آنها تاثيرات آن بر فعاليت های بدنی روزه داران است. متاسفانه در اين مورد تحقيقات فراوانی انجام نشده است، البته در کل تاريخ اسلام، اما در سالهای اخير محققان و دانشمندان مسلمان و حتی غير مسلمان با تحقيق بر اثرات بهداشتی روزه داری بر بدن انسان، به نتايج جالبی دست يافته اند . بطور کلی تحقيقات در اين زمينه در دو راستا انجام شده است ، شناخت اثرات روزه داری بر انسان و تعريف الگوی مناسب بهداشتی برای روزه داری .

برای ما که در ابتدای ماه مبارک رمضان قرار داريم دانستن توصيه های بهداشتی نه تنها يک نياز که حتی يک ضرورت است، پس بد نيست با برخی از اين توصيه ها آشنا شويم.

مهمترين مسئله در مورد بهداشت ماه رمضان ، خوردن سحری و افطار مناسب است ، با اين حال ديده می شود که افراد بسياری سحری  نمی خورند. عمل اين افراد تاثيرات زيادی بر فعاليت روزانه آنها می گذارد.

 " از نظر تغذيه ای ، روزه بی سحری توصيه نمی شود و اينکه برخی افراد بی سحری روزه می گيرند ، محروميت انرژی بيش از حد معمول را در فرد ايجاد می کند و بدن نيازمند استفاده از منابع چربی می شود و خوب نسوختن چربی منجر به توليد استون در بدن و آن نيز منجر به بوی بد دهان ، سردرد و دردهای عضلانی می شود و فرد احساس می کند که سالم نيست ."

. در مورد مواد غذايی مورد استفاده در افطار و سحر چندين نظريه مختلف وجود دارد، با اين حال تمام متخصصان بصورت متفق القول بر مصرف کشمش و خرما به جای زولبيا و باميه تاکيد دارند. متخصصان دليل اين امر را اثرات جانبی بسيار کم اين دو ماده طبيعی که سودمندترين قندهای طبيعت هم محسوب می شوند می دانند. در مورد مصرف زولبيا و باميه و نقل و نبات در ماه رمضان بايد گفت که مصرف شيرينی های مصنوعی در ماه رمضان بايد متعادل باشد، چون مصرف قند در بروز بيماری های قلبی - عروقی موثر است. از ديگر   گزينه ها برای افطار می توان به شير ، چای ، آش وسوپ اشاره کرد. استفاده از خرما ، شيرگرم يا چای برای افطار کردن باعث می شود معده به آرامی کار خود را شروع کند. استفاده از آش و سوپ در هنگام افطار هم همين امکان را برای معده فراهم می آورد.

متخصصان پيشنهاد می کنند روزه داران با غذاهای سبک افطار کنند و پس از چند ساعت شام بخورند. در اين حالت ، همانطور که گفته شده سيستم گوارشی به يکباره با حجم زيادی از غذا روبه رو نخواهد شد و علاوه بر آن با کاهش عطش انسان و آماده شدن بدن او برای انجام فعاليت های عادی ، جذب بيشتری در بدن او انجام می شود ، البته نظر ديگری هم در اين مورد وجود دارد .

"صرف شام و افطار با فاصله کم باعث می شود تا فرد مدت زمانی طولانی را صرف غذا خوردن نکند و علاوه بر اين صرف شام و افطار با فاصله کم باعث می شود تا فرد حجم کمتری از غذا را مصرف کند و به دستگاه گوارش فشار وارد نشود "

 البته اين پزشک هم تاکيد زيادی دارد که پرخوری در هنگام افطار و سحر مضرات زيادی به همراه دارد. البته علاوه بر پرخوری مصرف زياد مايعات هم می تواند برای بدن زيان آور باشد. يکی از اثرات مصرف زياد مايعات ، بی حالی ، ضعف و درد معده است و علاوه بر آن اين مايعات به همان سرعت که جذب می شود، دفع ميشود.

به جای آن ، متخصصان تغذيه استفاده از ميوه و سبزی را در هنگام افطار وسحر پيشنهاد می کنند، چون آب موجود در آنها ديرتر جذب بدن ميشود .

 همچنين وجود فيبر در ميوه و سبزی عاملی است که روزه دار احساس سيری کند.  همچنين نياز روزانه هر فردبه مواد قندی شصت درصد ، چربی سی درصد و پروئتين ده درصد کل انرژی مي باشد و تصريح میگردد که انرژی مورد نياز بدن در قالب گروه های مختلف مواد غذايی ( ميوه و سبزيجات ، گوشت ها ، حبوبات و لبنيات ) در دو وعده سحر و افطار تامين  شود که اين ميزان بايد در سحر بيشتر باشد.

 متخصصين تغذيه همچنين استفاده از غذاهای شور ، ترشيجات و نمک را ، بويژه در سحر مضر می دانند و اين چنين اظهار می کنند كه:

 " نمک زيادی باعث افزايش فشار خون و احساس تشنگی می شود ، به اين ترتيب ضمن کاهش خاصيت ارتجاعی رگ های خونی ، سديم بيشتری به همراه مقاديری کلسيم دفع می شود و خطر ابتلا به پوکی استخوان در روزه داران افزايش می يابد. "

توصيه های ضروری :

چندين توصيه بسيار مهم در مورد الگوی تغذيه در ماه مبارک رمضان :

- بين افطار و خواب ، آب کافی بنوشيد تا مانع کم آبی شود.

- در هنگام شام سبزی کافی مصرف کنيد و ميوه ها را نيز ساعاتی پس از غذا مصرف کنيد.

- از مصرف زياده از حد قند و غذاهای شيرين بپرهيزيد.

-از مصرف غذاهای تند و ادويه دار اجتناب کنيد.

-قبل از خواب و بعد از سحر مسواک بزنيد ، بيش از دو بار يا حتی بيشتر ، اگر امکان دارد.