نقش سويا در كاهش عوارض دوران يائسگي

http://iran-tejarat.com/AdFile/4771-2007-10-15-17-22-.JPG

يائسگي عبارت است از قطع دائمي قاعدگي؛ كه به دو دسته تقسيم مي شود:

- يائسگي فيزيولوژيك يا طبيعي.

- يائسگي ناشي از برداشتن تخمدان ها در سنين قبل از يائسگي كه مصنوعي است و در اين مورد، قطع قاعدگي در اثر در آوردن و نبود تخمدان ها است.

در مورد يائسگي فيزيولوژيك كه در اثر پيري ايجاد مي شود و بيشتر از مورد دوم وجود دارد ، بايد گفت كه سن متوسط يائسگي 51 سالگي است، اما حدود 4 درصد زنان قبل از 40 سالگي دچار يائسگي زودرس مي شوند.

مشكلات عمده ي اين دوران عبارتست از : گر گرفتگي و پوكي استخوان.

به احساس گرماي شديد در قسمت فوقاني بدن به مدت 30 ثانيه تا 5 دقيقه ، گر گرفتگي گفته مي شود.

پوكي استخوان از ديگر عوارض مهم اين دوران است. هر سال كه از يائسگي مي گذرد، حدود 5/1-1 در صد از توده ي استخواني از دست مي رود و در 65-60 سالگي ممكن است شكستگي هاي استخواني در ستون مهره ها ايجاد شود.

به دليل شايع بودن اين عوارض، محققان درصدد پيدا كردن مواد و راه هايي براي درمان يا پيشگيري از آنها هستند. از جمله ي اين مواد مي توان به سويا اشاره كرد.


نقش سويا چيست؟

سويا به عنوان يك غذاي اصلي و مهم در بسياري از كشورهاي آسيايي مصرف مي شود كه داراي مواد مغذي با ارزشي مانند پروتئين است. پروتئين سويا اسيد آمينه هاي ضروري مورد نياز بدن را تامين مي كند. هنگامي كه سويا به همراه برنج مصرف مي شود، پروتئين آن با پروتئين فرآورده هاي گوشتي برابري مي كند، در حالي كه ميزان كلسترول و چربي آن پايين است.

مواد موجود در سويا از سرطان هاي وابسته به هورمون مانند سرطان سينه و سرطان پروستات جلوگيري مي كنند.

از ديگر اثرات مهم سويا، كاهش عوارض ناشي از يائسگي از جمله گر گرفتگي است. معمولاً براي كاهش اين عارضه در اين دوران ، داروهاي هورموني تجويز مي شود. سويا داراي موادي است كه بدون ايجاد مشكلات ناشي از استروژن (هورمون زنانه كه در داروها هم هست) حالت گر گرفتگي را در خانم ها كاهش مي دهد. البته براي داشتن اين اثر بايستي سويا به طور مداوم مصرف شود.

در دوران قبل از يائسگي نيز بسياري از زنان دچار بعضي اختلالات هورموني مي شوند كه به علت شرايط فيزيولوژيك بدن است. بررسي ها نشان داده مصرف سويا در اين دوران نيز، مي تواند سطح هورمون بدن زنان را تنظيم كند.

سويا مي تواند از پوكي استخوان دوران يائسگي جلوگيري كند. تحقيقات نشان داده است كه سويا اثر محافظتي بر روي سطح استخوان حيوانات دارد، ولي صد در صد ثابت شده نيست.

بيشترين اثر سويا كاهش گر گرفتگي دوران يائسگي است . كمي هم در درمان واژنيت موثر است كه يك التهاب دستگاه تناسلي و از ناراحتي هاي شايع اين دوران است. علت واژنيت كاهش سطح هورمون استروژن است و تا حدودي با اثرات مشابه هورموني مواد موجود در سويا ، اين عارضه بر طرف مي شود.

تمامي اين اثرات فقط با مصرف مداوم و طولاني مدت سويا ديده مي شود. از مصرف محصولات سويا هيچ گونه عارضه ي خطرناكي گزارش نشده است، مگر افراد كمي كه امكان دارد به سويا حساسيت داشته باشند و در اين صورت بايد از مصرف آن خودداري كنند.

مشكلات قلبي – عروقي از ديگر عوارض دوران يائسگي هستند. بررسي ها ثابت كرده، پروتئين سويا مي تواند از بيماري قلبي- عروقي جلوگيري كند. در يك بررسي، كلينيك تغديه ي آمريكا دو گروه را در نظر گرفتند. يك گروه پروتئين سويا را مصرف كردند و گروه دوم پروتئين شير را. مشاهده شد در گروه اول ميزانLDL ( كلسترول بد) بيشتر كاهش پيدا كرده است.

در بررسي ديگري ، در يك دوره به 94 خانم يائسه ي سالم ( كه سيگار و هورمون خارجي مصرف نمي كردند) روزانه فقط 42 گرم پروتئين سويا يا پروتئين شير دادند و براي ثبات وزن، مصرف ساير منابع انرژي محدود شد. پس از 12 هفته، ميزانLDL كاهش يافته بود ولي ميزان بقيه ي مواد تغييري نكرده بود. ولي ميزان كاهشLDL در صورت مصرف پروتئين سويا بيشتر از پروتئين شير بود.

در طي اين بررسي ها پزشكان اين مركز تغذيه به اين نتيجه رسيدند كه به دليل كاهش ميزانLDL پس از مصرف سويا ، احتمال خطر بيماري قلبي – عروقي نيز كاهش مي يابد.