مقدمه:

يكي از موضوعات مهم اطراف و اكناف زندگي بشر، مسئله تربيت براساس نظام ديني و شرع مقدس اسلام است، در جهان امروز كه از هر طرف انسان مورد آزار و اذيت و در حال دست و پنجه نرم كردن با بحران‌هاي متفاوت و مهم مي‌باشد، دين و تربيت ديني يكي از سپرهاي مقاوم و مهم براي انسان مي‌باشد. دين مي‌تواند (البته  اگر همراه عقل و روشنفكري باشد) كارساز باشد و در همه مسائل بشر دخل و تصرف كند، انسان با دين مي‌تواند درست فكر كند، درست حرف بزند درست تصميم بگيرد، حتي در اميال غريزي‌اش دخل و تصرف كند، انسان ديندار مي‌داند كي بخوابد، كي بيدار شود،  حتي چه چيزي بخورد و چه چيزي را نخورد. در يكي از كلاس‌هاي ضمن خدمت از استادي شنيدم كه در يكي از شهرهاي آمريكا، رستوراني وجود دارد كه گران‌ترين غذاي آن، مغز ميمون مي‌باشد كه طرز تهيه آن به اين صورت است كه چند نفر مشتري وارد رستوران مي‌شوند، مسئول رستوران ميمون زنده‌اي را براي آنها مي‌آورد ميمون بيچاره طوري در اختيار مشتري‌ها قرار مي‌گرد كه از ناحيه سر روي ميز ناهارخوري است و باقيمانده بدن او زير ميز قرار مي‌گيرد، مشتري‌ها مدام بر سر اين ميمون زنده مي‌كوبند تا بالاخره او تلف مي‌شود، پس از مردن گارسون رستوران ميمون را به آشپزخانه برده مغز او را درمي‌آورد و با عمليات آشپزي خاصي آ‌ن را آماده كرده و در اختيار مشتري‌ها قرار مي‌دهد، زماني كه استاد اين موضوع را بيان مي‌كرد من واقعاً فهميدم كه دين به انسان مي‌گويد: چه چيزي و چطور غذا بخورد دين كارخانه فهم و شعور اساسي و بنيادي براي زندگي انسان است، اين مقاله كوتاه به بخشي از اين موضوع پرداخته است. (ابزارهاي مهم دين كدام است؟)

اولين ابزار ديني: «زمينه دروني جوانان» مي‌باشد: جوانان سرزمين‌هاي آماده و حاصلخيز براي افشاندن بذر ايمان و معنويت شمرده مي‌شود و بيش از ديگران زمينه پذيرش ايمان و معنويت دارند. رسول خدا فرمود: شما را به نيكي درباره جوانان سفارش مي‌كنم به درستي كه قلوب آنان  نرمتر و مهربانتر است. وقتي خداوند مرا بشارت دهنده و انذاركننده برانگيخت جوانان با من پيمان بسته و پيران به مخالفت برخاستند. امام باقر مي‌فرمايد: علت اينكه يوسف بي‌درنگ برادرانش را بخشيد آن است كه قلب جوان نرمتر و مهربانتر از كهنسال  است.

دومين ابزار ديني: قرآن است، قرآن كتاب هدايت است و هر انسان با سوادي به فراخور ظرفيت خود از آن بهره مي‌گيرد. جوان به خاطر ويژگي‌هاي خاص خود بيشتر به انس با قرآن نياز دارد. امام صادق فرمود: كسي كه قرآن تلاوت مي‌كند اگر جوان مؤمن باشد قرآن با گوشت و خونش آميخته مي‌شود.

سومين ابزار ديني: عبادت است، عبادت لازمه بندگي است جواني دوره حساس و پرمخاطره زندگي است، اضطرابها، نگراني‌ها و ناكامي‌ها همه در پرتو عبادت و بندگي از زندگي جوان رخت برمي‌بندد، پيامبر  فرمود: خداوند به سبب جوان عبادت‌كننده بر فرشتگان كه سايه‌اي جز سايه الهي نيست هفت دسته در سايه عرض الهي قرار دارند،1ـ  امام عادل، 2ـ جواني كه  در عبادت خداوند رشد كرده باشد و...

چهارمين ابزار تربيت ديني: شناخت دين مي‌باشد، بر جوان مسلمان ضروري است كه با علوم ديني و مسائل آن آشنا باشد، احكام الهي را بداند، امام باقر فرمود: اگر جوان شيعه‌اي را نزد من آورند كه تفقه در دين نمي‌‌كند او را با مجازاتي دردناك كيفر خواهم داد. شناخت دين و احكام تا آنجا اهميت دارد كه در روايات، مرحله‌اي از مراحل تربيت شمرده شده است. امام صادق فرمود: فرزند آدم هفت سال اول بازي مي‌كند، هفت سال دوم نوشتن را فرا مي‌گيرد، هفت سال سوم مسائل حلال و حرام را مي‌آموزد و آخرين ابزار تربيت ديني، توبه است. فراهم كردن زمينه توبه و توجه كردن جوان به اين عنصر سازنده بخشي از تربيت ديني و معنوي است. رسول اكرم مي‌فرمايد: خداوند جوان توبه‌كننده را دوست دارد و نيز مي‌فرمايد: هيچ كس نزد خدا محبوب‌تر از جوان توبه‌كننده نيست و هيچ‌كس نزد خداوند از كهنسالي كه بر گناهانش باقي است مبغوض‌تر نيست.

برگرفته از مقاله‌اي تحت عنوان: تربيت جوان از نگاه معصومين، ماهنامه كوثرشماره 25،

با كمي دخل و تصرف، طاهره صالحي شيرازي كارشناس ارشد و سرگروه رشته الهيات ناحيه1