کوچکترین وبگاه ايرانيان

گردو

نوشته : دكتر محمد حسين پاپلي يزدي و عباس جلالي

گردو نام گونه اي درخت است كه در سراسر جهان به خاطر ميوه و چوبش معروف است. گردوي ايراني يكي از 17 جنس ( در دانشنامه آمريكانا 20 جنس آورده است) اين گونه و مهمترين آنهاست. گردوي بومي دنياي قديم ،گردوي ايراني/ فارسي يكي از مهمترين درختان گردوي مناطق معتدله است. چوبهاي دكوري بسيار عالي از آن به دست مي آيد.

پيشينه كشت اين گونه ، آنقدر قديمي است كه خاستگاه آن ناشناخته مانده است. بلنداي آن به بيش از30 و قطر تنه اش به 8/1 متر مي رسد. از مهمترين سخت چوبهاست و عمرش به چند صد سال مي رسد. ميوه گردو درون پوسته اي سخت با ضخامت متفاوت قرار دارد.

برگها مركبند و پوست آنها به رنگ روشن تا سفيد و در درختان جوان بسيار نرم و هموار است ولي با گذشت عمر خاكستري و تركدار مي شود.

خاستگاه اين درخت معلوم نيست ؛ هرچند كه عده اي معتقدند خاستگاه آن ايران و آسياي صغير است. درخت گردو را در اكثر نقاط ايران به ويژه نقاط كوهستاني و كوهپايه اي مي توان يافت.بهترين آب و هوا براي درخت گردو آب و هواي نيمه سرد و مرطوب و كم باران است. در سارسر ايران و از جمله خراسان ، به ويژه در دره هاي كوهستاني اين درخت پراكنده است .

هر چه از شمال خراسان به سمت جنوب پيش برويم رويش گردو به سوي كوهپايه هاي با ارتفاع بيشتر گسترش مي يابد. ارتفاع و شرايط اقليمي نقش مهمي در رشد اين درخت و مرغوبيت محصول آن دارد. در خراسان اين درخت حداكثر تا ارتفاع 2100 متري و در موارد بسيار استثنائي تا ارتفاع 2300 متري به شرط واقع نشدن در مسير باد رشد مي كند.

هرچه ارتفاع بيشتر باشد ؛ مغز گردو سفيدتر و مرغوب تر مي شود. مغز گردوي واقع در ارتفاعات پست ، تيره و در نتيجه كم ارزشتر از مغز گردوي واقع در ارتفاعات بلند است . اگر يگ دره ي كوهستاني ؛ مثلاً دره سررود واقع در كلات نادري را در نظر بگيريم از آبادي خواجه مراد ( 650 متري ) به طرف پايين كه هوا گرم است ، درخت گردو نمي رويد و اگر هم تك درختهايي باشد محصول آن مرغوب نيست . از اين آبادي و يا در حقيقت از اين ارتفاع (650 متري) به بالا درخت گردو وجود دارد و در مسير دره هر چه به طرف بالا تر حركت كنيم محصول گردو مرغوب تر مي شود . در آبادب باغكند در ارتفاع 1700 متر درخت گردو بسيار زياد و محصول آن نيز بسيار مرغوب است . در آبادي برده با ارتفاع 1870 متر باغات گردو خيلي كم است و در آبادي آبكمه با ارتفاع 2090 متري درخت گردو اصلاً وجود ندارد.

عوامل اقليمي نقش موثري در رشد درخت گردو دارند. گاه يم عامل اقليمي باعث مي شود كه در دو آبادي تقريباً هم ارتفاع ؛ در يكي گردو باشد و در يكي اصلاً نباشد يا بسيار كم وجود داشته باشد . مثلاًدر سرچشمه هاي رودخانه اترك در آبادي عمارت با ارتفاع 1700 متر درخت گردو بسيار كم است . يكي از دلايل عمده كمي درخت گردو در اين روستا جهت وزش باد است ، كه مانع مهمي در رشد درخت و عامل عمده سرمازدگي نهال در زمستان است. اما در دره يدك (سرچشمه ديگر اترك) با ارتفاع 1760 متر درخت گردو بسيار زياد است و محصول آن نيز بسيار مرغوب است؛ زيرا جهت اين دره به گونه اي است كه وزش باد نمي تواند مانع رشد نهال گردو باشد.

اسامي درخت :

اسم درخت و ميوه آن در مناطق مختلف خراسان با آواهاي گوناگون خوانده مي شود . در بيشتر نقاط خراسان درخت و محصول آن را گردو مي نامند. اما در گيفان آن را جز(jes ) ، در گلمكان جَوز ( jaws)و در مهويد جوز(jows )مي نامند . در حقيقت مهمترين اسامي اين درخت در خراسان گردو و جوز است.

كاشت:

كاشت دستي: گردو را ابتدا در خزانه مي كارند . براي اين كار ابتدا قطعه زمين مناسبي را در باغ انتخاب مي كنند ، حدود 100تا 150 گردوي بسيار خوب را از ميان گردوها دستچين كرده و آنها را زير خاك مي كنند ( مثل روستاي فريزي ) در برخي روستاها ابتدا گردو را خيس كرده و سپس آنها را به اندازه 4 انگشت زير خاك مي كنند.(مثل روستاي گيفان)

نهال تا 3 سال در خزانه مي ماند . سال سوم ارتفاع نهال ها به 5/1 متر مي رسد . در اين موقع نهال را با ريشه و خاك از جاي در مي آورند. ريشه را در داخل گوني مرطوب مي پيچند تا از گزند در امان بماند و آن را به محل اصلي كاشت درخت حمل مي كنند .

كاشت طبيعي: گردو هاي خودروي بسياري در طبيعت وجود دارد. در خراسان به كاشت خودرو (كلاغ كشت) مي گويند . كلاغها گردوهاي رسيده را كه معمولاً درشت ترين آنها نيز هستند؛ براي خوردن انتخاب مي كنند. تعدادي را مي خورند و تعدادي را در جاهايي دور از چشم و دسترس زير خاك پنهان مي كنند . همين كار باعث مي شود گردو رشد كند و نهال آن تبديل به درختي تناور شود.

كشتگاه دائمي:

گردوي آبي: گودالي قيفي با درازا و پهناي 1×1 و ژرفاي 5/0 متر در باغ مورد نظر حفر مي كنند و نهال را در آن مي كارند. اين نهالها در هر مدار گردش آب كه ممكن است بين 7 تا 18 روز باشد ،آب مي خورند.

گردوي ديمي: گودالي با اندازه هاي فوق را را در محل مورد نظر كه معمولاً در شيب دامنه هاي رو به آفتاب است حفر مي كنند و نهال را در آن مي كارند. سعي مي شود نهال گردوي ديم در جايي كشت شود كه امكان جذب رطوبت و آب باران وبرف باشد. پس از كاشت نهال ديم چندين با با سطل به آن آب مي دهند تا نهال خود را در خاك بگيرد ، پس از آن گردوي ديم ديگر آبياري نمي شود.

درخت گردو:

گردوهاي معمولي در 6 يا7 سالگي به بار مي نشينند از اين زمان به بعد به آن (درخت گردو ) مي گويند. درخت گردو تنها در دوره سه ساله نهال بودن و سال اولي كه به كشتگاه دائمي آورده مي شود نياز به مراقبت و رسيدگي ويژه دارد پس از آن نگهدار اين درخت بسيار آسان است . براي گردوهاي آبي تنها كار ابياري و كوددهي انجام مي شود. براي گردوهاي ديم همين كارها را هم انجام نمي دهند.

گونه هاي گردو و نامهاي آن در خراسان:

ميوه گردو (جوز) بر پايه ويژگيهايي چون نازكي پوست ،يا دشواري بيرون آوردن مغز از پوسته و ريزي و درشتي آن در جاهاي گوناگون خراسان نامهاي مختلفي به خود گرفته است .

1- كاغذي / خوره خورده: بهترين و مرعوبترين گونه گردوست. با پوستي نازك كه با دست هم مي شكند. مغز سفيد و به آساني بيرون مي آيد. مغز اين گردو از همه گرانتر است. اين نام در بسياري از مناطق ايران و خراسان متداول است.

2- نَرمَك /مَته گِرد: پوستش از كاغذي سخت تر و داراي مغزي سفيد است كه به آساني بيرون مي آيد.

3- سوزني /كِلويي /جوالدوزي و... :پوستي نسبتاًسخت دارد و پس از شكستن مغز آن به سادگي از پوسته جدا نمي شود. و براي بيرون آوردن آن بايد از جوالدوز استفاده كرد.

4- معمولي / چينگ بلند و....: گردويي است با نوك تيز و مغز پر و خطهايي روي مغزش كه به چشم مي خورد.

5- شِگَلو / قِق : گردويي است ريز و گرد.

6- دَست رو نَشو : گردويي است كه مغز آن خاكستري رنگ است. گونه اي ناياب و در حال نابودي است .

بايد ياد آور شد كه از چندين دهه پيش گونه اي درخت گردوي به اصطلاح خارجي كاشته مي شود كه زود به بار مي نشيند و به خاطر سود آوريش همه به آن روي آورده اند؛ اما جنس گردوي آن چندان مرغوب نيست .در حاليكه گردوي بومي ايران در 7 سالگي به بار مي نشيند و عمر آن به بيش از چند صد سال مي رسد.

.....

كاربرد پوست سبز گردو( گيفان:پوكِله – فردوس:پوستِله)

1- رنگرزي: پوست سبز گردو كه آبدار است رنگي پايا دارد و در رنگرزي به ويژه در رنگ كردن نخ قالي به كار مي رود. پوست خشك شده آن را ابتدا آسياب مي كنند و سپس طي مراحلي از آن رنگي شكلاتي يا زيتوني متمايل به قهوه اي به رنگ گردويي يا جوزي تهيه مي كنند. تهيه رنگ از پوست گردو از زمانهاي كهن و تقريباً در سراسر ايران شناخته شده بوده است.

2- در برخي روستاها از پوست گردو به عنوان كود سبز استفاده مي كنند.

برگ گردو:

1- كود سبز

2- خوراك دام : برگ خشكيده گردو را با كاه مخلوط مي كنند و به دام مي خورانند.

3- درمانهاي سنتي: برگ گردو به عنوان داروي سنتي به كار مي رود. كساني را كه كوفتگي بدن داشته باشنددر تشكي پوشيده از برگ گردو مي خوابانند و لحاف را رويشان مي كشند تا بدنشان نرم شود. روستاييان برگ گردو را به اصطلاح «گرم » مي دانند.

4- برگ گردو در دارو سازي به كار مي رود.

چوب گردو

چوب انواع گردو به ويژه گردوي پرسيا (فارسي / ايراني ) از زيبايي و ارزش خاصي برخوردار است. رنگ اين چوب از قهوه اي روشن تا شكلاتي متفاوت است كه بيشتر در ساختن اثاثيه منزل و دكور دفاتر و ادارت به كار مي رود . از چوب گردو در ساختن بدنه ي راديو ، تلويزيو ن ، قنداق تفنگ پيانو و تابوت و به مقدار محدود در راه آهن ،نرده ، تيرهاي چوبي و سوخت هم به كار مي رود. در دهه هاي اخير پوست گردو به صورت لايه هاي نازك (كمتر از يك ميليمتر) در مي آيد تا براي روكشي كارهاي چوبي به كار رود. يعني اين چوب هم براي كارهاي سخت و هم براي كارهاي چوبي زيبا كاربرد دارد. از چوب گردو در كارهاي هنري ؛بويژه مجسمه سازي استفاده مي شود.

چوب ميوه گردو:

سوخت: چوب ميوه گردو كه پس از شكستن و مغز كردن آن به دست مي آيد براي سوخت به كار مي رود.

هنر: در برخي كشورها به ويژه چين كارهاي ظريفي بر روي ميوه گردو انجام مي دهند . يكي از آن كارها كنده كاري است .

مغز گردو

تهيه مغز گردو يكي از اهداف اصلي كاشت گردوست.

خوراك: مغز گردو كاربردهاي خوراكي مختلفي به صورت خام و پخته ، تنها و آميخته با ساير غذاها دارد. گردو به علت فسفري كه دارد همراه با پنير خورده مي شود. در كشورهاي اروپايي ؛ بويژه فرانسه كاخانجات پنير سازي ، پنيرهاي مخلوط با گردو را به بازار عرضه مي كنند. در برخي مثل آلمان نانهايي كه گردو در خمير آن مخلوط شده است تهيه مي شود. در برخي روستاهاي خراسان نيز مغز گردو را مي سايند و سپس با خمير براي تهيه نان بخصوص براي تهيه فطير افطار ماه رمضان مخلوط مي كنند. ...

روغن: از مغز گردو روغن تهيه مي شود كه هم به صورت خوراكي و هم به صورت داروهاي سنتي به كار مي رود. روغن گردو در كارهاي صنعتي و هنري نيز كاربرد دارد .

داروي سنتي: در بسياري از روستاها مثل فريزي مغز گردو را مي سوزانند و سوخته اش را براي بهبود دردها ؛ به ويژه پادرد به كار مي برند. در برخي روستاها مثل گيفان روغن گردو را براي چرب كردن زخمها مثلاً براي بهبود محل ختنه به كار مي برند.

آفتهاي گردو

گردو از درختهاي كم آفت است و در برابر بيماريهاي كياهي از خود پايداري نشان مي دهد. با اين همه آفتهايي هم دارد ؛ مانند شته كه به برگ و دم و ميوه گردو يورش مي برد. يكي از بيماريهاي گردو اين است كه درخت باد مي كند ، مي گويند درخت كَرشده است . براي درمان با تبري يك بِلِست / وجب قاچ مي دهند ، تا بادش در شود و سال ديگر گردو بدهد. كرم خوردگي بيماري است كه درخت را پوك مي كند.

تنها در سالهاي بسيار سرد و يخبندان كه برخي شاخه هاي نازك مي خشكند و يا يا درخت بار نمي دهد به هنگام جهيدن آذرخش اگر درخت در پناه نباشد ، همه گردوهايش سياه و پوچ مي شود كه ديگر خوردني نيست و به آن جُوز بَرق زَده مي گويند. آذرخش خود درخت را هم مي خشكاند و زرد مي كند.

كاربردهاي جنبي

بازي: انواع بازيها با گردو انجام مي شود . حتي بازي گردو ضربالمثلي را موجب شده است كه مي گوين «برو گردو بازي كن».اين ضرب المثل كنايه از كسي است كه هنوز بچهاست و كارهاي بچگانه مي كند و يا مي خواهند او را داخل آدم حساب نكنند.

جلوگيري از فرسايش

از روزگاران كهن درخت گردو مانند برخي درختهاي پر ريشه مثل بيد ، توت و ... را براي جلوگيري از فرسايش بخصوص فرسايش ساحلي رودخانه ها مي كاشتند. گردو به علت تناوري و ريشه عميقي كه در خاك مي گستراند از طرف روستاييان به عنوان مانعي براي تغيير جهت سيلها غرس مي شده و مي شود.

سايه

درخت گردو به علت گستردگي ، ايجاد سايه مناسبي مي كند . در برخي مناطق كشاورزان براي داشتن سايه در مزارع به ويژه در ديمزارها تك درخت هايي را به صورت تنك مي كارند تا از سايه آن بخصوص در گرماي تموز هنگام درو استفاده كنند.

گردو به عنوان پول

يكي از ويژگي هاي درت گردو آن است كه آن را مي توان به صورت تك درخت و يا حتي سهمي از يك درخت فروخت. در حقيقت گردو حكم دام را پيدا مي كند . يك دامدار اگر دچار كمبود نقدينگي شد يك يا چند رأس دام خود را مي فروشد بدون آنكه همه گله را بفروشد. يك روستايي گردو كار هم اگر دچار كمبود نقدينگي شد مي تواند يك اصله از درخت گردو يا يك دانگ از سهمي از يك درخت را بفروشد. اين امر نقش مهمي در اقتصاد خانوار روستايي دارد. يكي از دلايل نشاندن نهال گردو همين است. در صورتي كه براي درختان ديگر لا اقل در مناطق كوهستاني اين گونه نيست. كسي حاضر نيست يك درخت سيب يا گلابي را آن هم بدون زمين بخرد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دشتبان

نوشته :دكتر محمد حسين پاپلي يزدي و غلامحسين عليپور

فصلنامه تحقيقات جغرافيايي شماره 43 ،زمستان 1375

( دَشتبو:روستاي دهك عربخانه نهبندان ،عشق آباد طبس / دَشتِبو: گناباد /دَشتوو :زوزن خواف ...)

دشتبان فردي است كه به نگهباني مزارع و كشتزارهاي روستا گمارده مي شود. و وظيفه او نگهداري مزارع از دستبرد افراد يا آسيب دامهاو گله هاست . در برخي منطق دشتبان سرپرستي و هماهنگي امور مربوط به آب و ابياري را نيز به عهده دارد. و يا همچون ميراب (مقني ) و... يكي از اعضاي سازمان آبياري روستاست. در اين زمينه وي كارهايي همچون تقسيم آب بين خرده مالكان و جويباني را انجام مي دهد و در اموري مثل جوبكاري (لايروبي قنات) به به صورت همياري انجام مي شود ، نقش هماهنگ كننده را دارد.

در برخي روستاها همچون روستاي دهك عربخانه نهبندان دشتبان ميرابي نيز مي كند. چنانكه در نقاط ديگر مثل كدكن گاه به پاليز بان و نيز كسي كه از باغها نگهداري مي كند هم دشتبان مي گفتند.

معمولاًدشتبان را كشاورزان و مالكان يك روستا ، يك دشت و يا يك مزرعه انتخاب و به كار مي گمارند. دشتبان هر دشت يا مزرعه به نام همان مزرعه يا دشت ناميده مي شود. البته گاهي ممكن بود كه يك مزرعه داراي دو دشتبان نيز باشد.

علاوه برآن به اين دليل كه در كدكن باغها فاقد ديوار ، پرچين يا حفاظ است تا چند سال پيش فردي كار نگهداري از آنها را بر عهده مي گرفت كه به اين فرد هم دشتبان مي گفتند.

در برخي مناطق همچون روستاي فيلاب قوچان انتخاب دشتبان توسط صاحبكار و زارعان انجام مي شود. همچنين ممكن است در برخي روستاها در انتخاب دشتبان افرادي همچون معتمدين محل ، كدخدا ، اعضاي شورا و يا روحاني محل نيز نقش دارند.

به هر حال دشتبان اگرچه خود كار زراعت انجام نمي دهند ولي در فرايند توليد كشاورزي نقش اساسي بر عهده دارد. و از زحمتكشان روستا محسوب مي شود. بنابراين در برابر كاري كه انجام مي دهد سالانه مزدي دريافت مي دارد.

در بسياري جاها سهم دشتبان از گندم و جو كه عمده مزد او نيز محسوب مي شود هنگام برداشت و قبل از تقسيم محصول داده مي شود. بدين صورت كه ابتدا سهم دشتبان و ساير مأموران محلي از خرمن برداشت مي شود و سپس كار تقسيم محصول بين كشاورزان و مالكان انجام مي شود.

ميزان دستمزد دشتبان در مناطق مختلف و طبق عرف هر محل متفاوت است. مثلاً در روستاي فيلاب قوچان مزد دشتبان سالانه سه خروار گندم بوده است. در كدكن قبل از اصلاحات ارضي دشتبان هر مزرعه از هر صحرا مقدار 5 مَن گندم و جو (5/2 گندم و 5/2 جو) دريافت مي داشته است. در احمدآباد صولت تربت جام نيز مقارن همان سالها از هر صحرا 30 من گندم و25 من جو به دشتبان مي رسيده است.

دشتبان از ديگر محصولات مزرعه نيز سهمي دريافت مي داشته است. مثلاًدر احمد آباد به دشتبان علاوه بر گندم و جو به ميزان 200 ريال خربزه ، 50ريال زيره و 100 ريال پول نقد نيز مي داده اند. در كدكن دشتبانان كه نگهبان باغها نيز بوده اند، هنگام جمع آوري ميوه هايي چون آلو ، آلوچه و .. توبره بر پشت به باغها مي رفتند و مقداري ميوه به عنوان مزد و يا پيشكش مي گرفتند.

دشتبانان مزد خود را به صورت هاي ديگري نيز دريافت مي دارند. مثلاً ممكن است كشاورزان يك مزرعه به عنوان مزد و يا پاداش قطعه زميني را در اختيار او بگذارند و يا حتي برايش كشت كنند. آبياري اين زمين بيشتر توسط خود كشاورزان ويا از طريق آب فرخيز انجام مي شود.

در سالهاي اخير و به ويژه از دو سه دهه گذشته به اين سو به دلايلي از جمله بالا رفتن ميزان دستمزدها مكانيزه شدن كشت و كار كشاورزي و گسترش استفاده از ترابري موتوري و بخصوص موتورسيكلت به جاي چارپايان در روستاها نقش دشتبان در بيشتر جاها بسيار كمرنگ شده است. و يا يكسره از ميان رفته است.

افزايش عنان گسيخته و دم افزون هزينه زندگي روستايي با ورود فرهنگ و مظاهر زندگي مصرف گرايي شهري به روستا و در پي آن بالا رفتن دستمزدها ، امكان به كار گيري دشتبان را به كشاورزان نمي دهد. عواملي همچون مكانيزه شدن كشاورزي ، جايگزيني چاههاي عميق به جاي كاريز و نيز برقراري نظامها شيوه هاي جديد آبياري در بيشتر مناطق و روستاها بسياري از وظايف دشتبان قديم همچون تقسيم آب ، جويكشي و لايروبي و... را به ماشين واگذار كرده و يا به كلي از ميان برده است. بماند اينكه ورود وسيله اي به نام موتورسيكلت به روستا ضمن اينكه مخارجي اضافي براي خانواده روستايي به ارمغان آورده به دليل سرعت و توانايي زيادش در مقايسه با چارپاياني چون اسب ،قاطر و الاغ امر آمد و شد روستاييان به محل كار و مزرعه را آسان كرده ، امنيت مزرعه را افزايش داده و نياز به دشتبان و نگهبان را از ميان برداشته است.

یک شنبه 13 دی 1388

5:56 AM

نظرات(0)

کاربرد بیوتکنولوژی در باغبانی :

با افزایش جمعیت در دنیا، نیاز به افزایش تولید میوه و سبزى نیز به همان نسبت وجود دارد. چگونه مى توان این نسبت را متوازن نمود و تولیدات باغبانى را با افزایش جمعیت، افزایش داد؟ تکنیک هاى سنتى به نژادى گیاهان، پیشرفت هاى قابل توجهى را در اصلاح ارقام با پتانسیل بالا به وجود آورده اند ولى این تکنیک ها قادر نیستند میزان تولید میوه ها و سبزى ها را نسبت به افزایش تقاضا براى این محصولات در کشورهاى در حال توسعه بالا ببرند. لذا یک نیاز فورى به استفاده از بیوتکنولوژى براى سرعت دادن به توسعه برنامه هاى اجرایى احساس مى شود. ابزارهاى بیوتکنولوژى در تمام برنامه هاى به نژادى محصولات باغبانى با اصلاح ارقام جدید گیاهى، مهیا نمودن مواد مناسب کشت، حشره کش هاى انتخابى موثرتر و کودهایى با کارایى بالاتر، مورد استفاده و نیاز هستند. اکثر میوه ها و سبزى هاى موجود در بازار کشورهاى توسعه یافته، به صورت ژنتیکى دستکارى شده اند. بیوتکنولوژى مدرن، طیف وسیعى از موجودات زنده یا مواد حاصل از میکروارگانیسم ها را در ساختن یا تغییر یک فرآورده جهت اصلاح گیاهان یا حیوانات و یا اصلاح میکروارگانیسم هایى براى کاربردهاى خاص در بر گرفته و مورد استفاده قرار مى دهد. بیوتکنولوژى یک جنبه جدیدى از بیولوژى و علوم کشاورزى است که ابزار و راهکارهاى جدیدى را بر حل مشکلات متفرقه تولید غذا در دنیا مهیا مى سازد. عمده ترین کاربردهاى بیوتکنولوژى جهت اصلاح و بهبود محصولات باغبانى عبارتند از: ۱- کشت بافت. ۲- مهندسى ژنتیک. ۳- شناساگرهاى مولکولى. ۴- مارکرهاى مولکولى. ۵- تولید و توسعه میکروب هاى مفید

• کشت بافت یکى از کاربردهاى وسیع بیوتکنولوژى در زمینه کشت بافت، به ویژه ریز ازدیادى است. این تکنیک یکى از مهمترین تکنیک هاى مورد استفاده براى ازدیاد غیرجنسى سریع گیاهان در درون شیشه ( In vitro ) به حساب مى آید. تکنیک کشت بافت از نظر زمان و فضاى مورد استفاده براى تولید انبوهى از گیاهان عارى از بیمارى بسیار مقرون به صرفه است. همچنین انتقال منابع با ارزش گیاهى (ژرم پلاسم) از نواحى بومى گیاهان به اقصى نقاط دنیا با کشت بافت میسر و تسهیل شده است. این در حالى است که روش سنتى قادر به پاسخگویى و تامین مواد گیاهى مورد نیاز جهت تقاضاهاى موجود نیست. تولید گیاهان عارى از ویروس با تکنیک کشت مریستم (نقاط رشدى در نوک ساقه و ریشه گیاهان) در اکثر محصولات باغبانى امکان پذیر شده است. تکنیک نجات جنین (رویان) یکى دیگر از کاربردهاى کشت بافت است که به نژادگران گیاهى را ساخته است تا از سقط جنین هاى گیاهى در اثر عوامل مختلف پیشگیرى نمایند. کشت جنین هاى نجات یافته در مراحل مناسب نمو، مى تواند مشکل ناسازگارى پس از تشکیل تخم را حل نماید. این تکنیک در گونه هاى باغبانى مشکل دار بسیار موثر بوده است. اکثر گونه هاى بقولات مناطق خشک به طور موفقیت آمیزى از طریق کشت لپه ها، محور زیرلپه اى (هیپوکوتیل)، برگ، تخمدان، پروتوپلاست، دمبرگ، ریشه، بساک و... باززایى مى شوند. تولید گیاهان هاپلوئید ( n _ کروموزومى) از طریق کشت گرده یا بساک یکى از کاربردهاى مهم کشت بافت در به نژادى گیاهان است. این تکنیک بسیار سریع بوده و از نظر اقتصادى غیرمقرون به صرفه است. هموزیگوتى کامل نتایج به گزینش فنوتیپ ها براساس خصوصیات کمى و کیفى توارث یافته کمک مى کند و باعث تسهیل در به نژادى، ایزولاسیون موفق، کشت و ترکیب پروتوپلاست هاى گیاهى مى شود و در انتقال نر عقیمى سیتوپلاسمى جهت دستیابى به گیاهان هیبریدقوى، از طریق ترکیب میتوکندریایى بسیار مفید و موثر است و کارایى زیادى در انتقال ژنتیکى در گیاهان دارد. حفاظت درون شیشه اى ژرم پلاسم ها در محیط هاى کشت آماده و روش هاى جایگزین جهت غلبه بر مشکلات مدیریتى منابع ژنتیکى در محصولاتى که به طور غیرجنسى تکثیر مى شوند و گیاهانى که هتروزیگوتى بالایى دارند و ذخیره بذر مناسبى ندارند، از اهمیت زیادى برخوردار شده است. در برخى از محصولات خاص، حفاظت درون شیشه اى، راحت و بسیار موثر است. این تکنیک ها به طور موفقیت آمیزى در مورد محصولات باغبانى به کار گرفته شده و در مراکز مختلف جمع آورى ژرم پلاسم، شناخته شده هستند. ژرم پلاسم درون شیشه اى همچنین تبادل مواد گیاهى عارى از آفت و بیمارى را تضمین نموده و به قرنطینه بهتر آنها کمک مى کند.به نژادگران گیاهى به طور ممتد در حال تحقیق بر روى تغییرات ژنتیکى جدیدى هستند که کارآیى بالایى در اصلاح ارقام جدید دارند. برخى از گیاهان باززایى شدند. از طریق کشت بافت، اغلب تنوع فنوتیپى غیرمعمول و جدیدى را نسبت به فنوتیپ گیاه اصلى و مادرى از خود نشان مى دهند. چنین تنوعى را، تغییرات سوماکلونال ( Somaclonal ) مى نامند که مى تواند قابل توارث و تثبیت باشد و در نسل بعدى دیده شود. همچنین، تغییرات ممکن است اپى ژنتیکى باشند و در تولید مثل جنسى (ازدیاد جنسى) دیده نشوند. تغییرات قابل توارث براى به نژادگرهاى گیاهى بسیار مفید هستند.

• مهندسى ژنتیک در گیاهان مهندسى ژنتیک در سه مرحله اصلى زیر دخالت دارد: ۱- شناسایى و جدا کردن ژن هاى مطلوب براى انتقال. ۲- سیستم رهاسازى جهت وارد کردن ژن مطلوب به داخل سلول هاى پذیرنده. ۳- بیان اطلاعات ژنتیکى جدید در سلول هاى پذیرنده. با استفاده از تکنیک هاى مهندسى ژنتیک، ژن هاى مفید زیادى به داخل گیاهان وارد شده و باعث توسعه گیاهان تغییر یافته ژنتیکى (گیاهان تراریخته) گردیده است. در این گیاهان DNA خارجى به طور ثابت الحاق یافته و فرآورده ژنى مناسبى را باعث مى شود. گیاهان تراریخته وسعتى در حدود ۶/۵۲ میلیون هکتار را در کشورهاى صنعتى و در حال توسعه تا سال ۲۰۰۱ به خود اختصاص داده اند. ژن ها براى دستیابى به خصوصیات مفید زیر به داخل محصولات گیاهى وارد مى شوند. مقاومت به علف کش ها: گیاهان تراریخته مقاوم به علف کش ها این امکان را براى کشاورزان به وجود آورده اند که بدون صدمه به گیاه اصلى، جهت از بین بردن علف هاى هرز از علف کش هاى مختلف استفاده کنند. اکثر گیاهان مقاوم به علف کش ها در گیاهانى نظیر گوجه فرنگى، توتون، سیب زمینى، سویا، کتان، ذرت، خردل روغنى، اطلسى و امثال آن به وجود آمده اند. گلیفوسات ( Glyphosate ) یکى از قوى ترین علف کش هایى است که براى طیف وسیعى از گیاهان با نام تجارى رانداپ ( Round up ) در حال استفاده است. گلیفوسات با بلوکه کردن یک آنزیم ۵- انول پروویل شیکیمات - ۳- فسفات سنتاز ( EPSPS ) که در بیوسنتز اسیدهاى آمینه حلقوى نظیر تیروزین، فنیل آلانین و تریپتوفان نقش دارد، منجر به از بین رفتن علف هاى هرز مى شود. اسیدهاى آمینه مواد سازنده پروتئین ها هستند. گیاهان تراریخته مقاوم به گلیفوسات که حاوى ژن EPSPS هستند به مقادیر زیادى آنزیم مورد نظر را تولید کرده و در برابر اثرات گلیفوسات از خود مقاومت نشان مى دهند. قابل ذکر است که این علف کش یک علف کش عمومى است و تمام گیاهان را از بین مى برد. تعدادى از آنزیم هاى سم زدا در گیاهان و میکروب ها شناسایى شده اند از جمله آنزیم گلوتاتیون _ اس _ ترانسفور ( GST ) در ذرت و گیاهان دیگر، اثرات سمى علف کش بروموکسینیل ( Bromoxynil ) را خنثى مى کند و همچنین آنزیم فسفینوتریسین استیل ترانفسفراز ( pat ) که اثرات سمى علف کش PPT (ال _ فسفینوتریسین) را خنثى مى کند. با گرفتن ژن ban از klebsiella و ژن bar از قارچ هاى استرپتومیست ( Strepotomyces ) و انتقال آنها به سیب زمینى، چغندر قند، سویا، کتان و ذرت، گیاهان تراریخته اى حاصل شده اند که به علف کش ها مقاوم اند. گیاهان تراریخته، زحمت و هزینه مبارزه با علف هاى هرز را براى کشاورز کاهش داده و باعث افزایش عملکرد محصول مى گردند. مهندسى مقاومت به پاتوژن ها (عوامل بیمارى زا): ویروس ها مهم ترین و خطرناک ترین عوامل بیمارى زاى گیاهى بوده که به طور قابل توجهى عملکرد محصولات باغبانى را کاهش مى دهند. راهکارهایى با استفاده از پوشش پروتئینى ویروس ها و RNA ماهواره اى جهت کنترل آلودگى هاى ویروسى به کار گرفته شده است. ویروس ها موجودات ذره بینى متشکل از اسیدهاى نوکلئوئیک ( RNA DNA ) هستند که در یک پوشش پروتئینى محصور بوده و قادر به تکثیر زیاد در داخل سلول میزبان هستند. استفاده از پوشش پروتئینى ویروس به عنوان یک عامل قابل تغییر جهت تولید گیاهان مقاوم به ویروس یکى از دستاوردهاى مهم بیوتکنولوژى گیاهى است. ژن مسئول ساخت پوشش پروتئینى از ویروس موزائیک توتون ( TMV ) به عنوان یک ویروس با RNA رشته اى مثبت به گیاه توتون انتقال داده شده و آن را مقاوم به ویروس TMV کرده است. استفاده از ژن مقاوم به پروتئین nucelocapsid در گیاهانى نظیر گوجه فرنگى، توتون، کاهو، بادام زمینى، فلفل و گل هاى زینتى مانند حنا، گل ابرى و داوودى جهت مقاومت به ویروس لکه پژمردگى گوجه فرنگى معرفى شده است. استفاده از RNA ماهواره اى ( SATRNA ) برخى گیاهان تراریخته را به ویروس موزائیک خیار ( CMV ) مقاوم کرده است. گیاهان تراریخته مقاومى نیز در برابر ویروس موزائیک یونجه، ویروس x سیب زمینى، ویروس تانگروى برنج، ویروس جغ جغى توتون و ویروس لکه حلقوى خربزه درختى (پاپایا) به وجود آمده اند. در دهه اخیر، ژن هاى مقاومى در شناسایى پاتوژن هاى بیمارى زا معرفى و کلون شده اند. همچنین برخى از مسیرهاى مشخصى که آلودگى پاتوژنى را دنبال مى کنند، مورد شناسایى قرار گرفته اند. برخى ترکیبات ضدقارچ در گیاهان مقاوم به آلودگى هاى قارچى شناسایى و ساخته شده است. راهکارهاى مناسبى جهت توسعه مقاومت به قارچ ها با تولید گیاهان تراریخته حاوى مولکول هاى ضدقارچ نظیر پروتئین ها و سموم توسعه یافته است. ژن کیتیناز ( Chitinase ) گرفته شده از لوبیا، مقاومت زیادى به بیمارى قارچى Rhizoctonia solani در توتون و شلغم به وجود آورده است. همچنین این ژن که از باکترى خاکزى Serratia marcescens گرفته شده است در گیاه توتون، مقاومت به بیمارى قارچى Altenaria longipes که باعث بیمارى لکه قهوه اى مى شود را ایجاد کرده است. ژن استیل ترانسفراز در توتون، مقاومت به بیمارى باکتریایى Pseudomonas Syringea را باعث شده است. مقاومت به تنش ها: برخى از ژن ها مسئول ایجاد مقاومت در برابر تنش هایى همچون گرما، سرما، شورى، عناصر سنگین و هورمون هایى گیاهى هستند. مطالعاتى نیز در مورد متابولیت هاى نظیر پروتئین ها و بتائین ها انجام گرفته است که نشان داده اند در مقاومت به تنش ها دخالت دارند. مقاومت به سرمازدگى در توتون با داخل کردن ژن مسئول سنتز آنزیم گلیسرول، فسفات، آسیل، ترانسفراز ایجاد شده است که این ژن از Arabidopsis گرفته شده است. برخى گیاهان با سنتز گروهى از مشتقات قندى مشهور به پلى ال ها (مانیتول، سوربیتول و سیون) به تنش هاى خشکى واکنش نشان مى دهند. گیاهانى که داراى پلى ال هاى بیشترى هستند، مقاومت بیشترى به تنش ها دارند. با استفاده از ژنى در باکترى ها که قادر به ساختن مانیتول ها است، این امکان وجود دارد که سطح مانیتول را در گیاهان مقاوم به خشکى بالا برد. کیفیت میوه: میوه هاى گوجه فرنگى که به کندى مى رسند از اهمیت ویژه اى در حمل ونقل برخوردارند. گوجه فرنگى تراریخته با فعالیت کم آنزیم پکتین میتل استواز و مقادیر بالاى مواد جامد محلول و PH بالا، کیفیت فرآورى را افزایش مى دهد. گوجه فرنگى هاى دیررس با استفاده از RNA آنتى سنس تولید شده اند که در آنها از سنتز آنزیم هاى دخیل در تولید اتیلن ممانعت مى شود مثل آنزیم EgAccl سنتتاز. همچنین با استفاده از ژن دآمیناز که مقدار اسید ۱- آمینو سیکلوپروپان ۲- کربوکسیلیک ( ACC ) (پیش ماده سنتز اتیلن) را در میوه کاهش مى دهد، امکان تولید گوجه فرنگى هاى دیررس وجود دارد. این گوجه فرنگى ها از عمر ماندگارى بیشترى برخوردار هستند و همچنین مى توانند مدت طولانى بر روى گیاه باقى بمانند تا تجمع قندها و اسیدها در میوه جهت بهبود طعم آن بالا رود. این گوجه فرنگى ها در کشورهاى اروپایى و آمریکایى در سطوح تجارى گسترده اى در حال تولید هستند. با استفاده از ژن ساکارز فسفات سنتتاز مى توان گوجه فرنگى با ساکارز و نشاسته کم تولید نمود، همچنین با ژن باکتریایى ADP گلوکز پیروفسفوریلاز مى توان محتواى نشاسته سیب زمینى ها را به میزان ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش داد. مقاومت به آفات: با وارد کردن ژن بتا اندوتکسین (ژن bt ) گرفته شده از باکترى Bacillus thuringiensis به گیاهانى نظیر کتان، توتون، گوجه فرنگى، سویا، سیب زمینى و... مقاومت به حشرات مضر در این گیاهان ایجاد شده است. این ژن ها، پروتئین هاى کریستاله ضد حشرات را تولید مى کنند که بر روى دامنه وسیعى از سخت بالپوشان، بى بالپوشان و دو بالپوشان اثر دارد. این کریستال ها در داخل بدن لارو حشرات به صورت ذرات قلیایى در داخل پروتوکسین هاى انفرادى با وزن مولکولى ۱۳۳ تا ۱۳۶ کیلووالتون تشکیل مى شوند. این پروتئین هاى کریستالى ضدحشرات در طول دوره رشد رویشى سلول ها تولید مى شوند و اثرات زیادى بر کنترل حشرات دارند. نر عقیمى و تجدید بارورى: این تکنیک در تولید بذر هیبرید بسیار مفید مى باشد. گیاهان تراریخته با ژن هاى نر عقیم و تجدید کننده بارورى در شلغم ایجاد شده اند. این تکنیک تولید بذر هیبرید، بدون اخته کردن دستى گل هاى نر را تسهیل مى نماید و گرده افشانى را در ذرت کنترل مى کند. در سال ، ۱۹۹۰ ماریانى ( Mariani ) و همکاران در بلژیک با موفقیت یک ساختار ژنى را که داراى محرک خاص دیگرى بود از ژن TA29 توتون گرفتند و ژن ریبونوکئاز را در باکترى باسیلوس (ژن بارناز) توالى یابى کرده و در تولید گیاهان تراریخته شلغم به کار گرفتند. با این عمل و با بیان ژن انتقال یافته از تولید گرده نرمال جلوگیرى شده و منجر به نر عقیمى مى شود.

• شناساگرهاى مولکولى کاوشگر هاى اسید نولکئیک: امروزه با استفاده از کاوشگر هاى CDNA مى توان بیمارى هاى گیاهى را قبل از بروز علائم شناسایى کرد. کاوشگر، توالى هاى اسیدنوکلئیک پاتوژن هستند که ارگانیسم هاى با مارکرهاى ویژه را تولید مى کنند. کاوشگرهاى CDNA به نواحى خاصى از پاتوژن ها فرستاده شده و با استفاده از تکنیک هاى استاندارد DNA نوترکیب مى توان آنها را تولید کرد. پادزهرهاى تک کلونى McAb ) تکنیک هاى ایمونوشیمیایى، براى شناسایى سریع و دقیق پاتوژن هاى گیاهى بسیار مفید هستند. همچنین از این تکنیک در شناسایى بیمارى هاى گیاهى استفاده مى شود. تکنیک هیبریداسیون (تلاقى)، روش هاى مناسبى را براى تولید هومولوگ ها به وجود آورده است که از لحاظ بیوشیمى اینها به عنوان مواد ایمنولوژیکى تعریف مى شوند که توسط یک لاین سلولى ساده و علیه اپى توپ هاى پادتن ایمن ساز ساخته مى شوند. پتانسیل بالاى McAbs در شناساگرهاى پاتولوژى گیاهى ضرورى هستند چون منجر به تولید پادزهرهاى هموژن با فعالیت مشخص به مقادیر زیاد گردید که در مدت زمان طولانى ساخته مى شوند. با این حال تکنولوژى هیبریداسیون یک عمل آزمایشگاهى و پرهزینه است در مقایسه با روش هاى ایمنى سازى استاندارد که به طور گسترده براى شناساگرهاى مولکولى در مقیاس وسیع استفاده مى شوند.

• مارکرهاى مولکولى استفاده از مارکرهاى مولکولى جهت گزینش صفات زراعى، کار را براى به نژادگرایان گیاهى آسان ساخته است. این امکان به وجود آمده است که گیاهان را براساس صفات مختلف یا مقاومت به بیمارى ها در مراحل مختلف رشد و نمو، گروه بندى کنیم. استفاده از RFLP چند شکلى طولى قطعات برشى)، RAPD (DNA ) چند شکلى تکثیر شده تصادفى)، AFLP (چند شکلى طولى قطعات تکثیر شده) و مارکرهاى ایزوآنزیم در به نژادى گیاهان، فراوان به چشم مى خورد. مارکرهاى RFLP براى مارکرهاى مورفولوژیکى و ایزوآنزیم ها مفید بوده، چون تعداد آنها فقط توسط اندازه ژنوم محدود مى شود و آنها تحت تاثیر شرایط محیطى قرار نمى گیرند. نقشه هاى مولکولى در حال حاضر براى برخى از گیاهان زراعى نظیر ذرت، گوجه فرنگى، سیب زمینى، برنج، کاهو، گندم و گونه هایى از کلم ها وجود دارد. مارکرهاى RFLP کاربردهاى زیادى دارند که مى توان به شناسایى ارقام، شناسایى مکان هاى ژنى، صفات کمى، آنالیز ساختار ژنوم، داخل کردن ژرم پلاسم و کلون سازى براساس نقشه، اشاره کرد. RFLP به عنوان ابزارى براى شناسایى مورد استفاده قرار مى گیرد چون در مقایسه با APD قدرت ترمیم و بازسازى دارد. ریزماهواره ها یا مارکرهاى تکرارشونده توالى ساده ( SSRS ) نیز استفاده گسترده اى در ژنوتیت سازى، نقشه ژنى و آنالیزه ژنى دارند.

• تولید مایه زن هاى میکروبى استفاده بى رویه و بدون احتیاط از کودها و سموم شیمیایى براى تولید محصول و کنترل حشرات و آفات، منجر به آلودگى محیطى و از بین بردن حاصلخیزى و سلامت خاک و توسعه مقاومت در برخى حشرات و مشکلات بقایاى سموم شده است. لذا یک توجه جهانى به استفاده از کودها و آفت کش هاى زیستى مطمئن در مدیریت تلفیقى تغذیه و سیستم هاى مدیریت آفات وجود دارد. کودهاى زیستى، میکروارگانیسم هایى هستند که نیتروژن اتمسفر را تثبیت کرده و یا فسفر تثبیت شده را در خاک به صورت محلول درآورده و عناصر غذایى را بیشتر در اختیار گیاه قرار مى دهند. استفاده از میکروارگانیسم ها به عنوان کود، مزایاى زیادى دارد از جمله کم هزینه بودن آنها، غیرسمى بودن براى گیاهان، آلوده نکردن آب هاى زیرزمینى و اسیدى نکردن خاک و مناسب براى رشد گیاه. ریزوبیوم ها، میکروارگانیسم هایى هستند که بر روى ریشه گیاهان بقولات (حبوبات) گره هایى را ایجاد مى کنند و توسط آنها نیتروژن اتمسفر را تثبیت کرده که این نیتروژن سپس به آمونیوم و بعد به اسیدهاى آمینه در سلول گیاهى تبدیل مى شود. مایه زنى خاک با این باکترى ها به کاهش مصرف کودهاى نیتروژنه اضافى به خاک کمک مى نماید. باکترى هاى حل کننده فسفر نیز گروه دیگرى از میکروارگانیسم ها هستند که فسفر غیرمحلول خاک را به صورت محلول درآورده و آن را به راحتى در اختیار گیاه قرار مى دهند. میکوریزا به همزیستى بین قارچ هاى غیر بیمارى زا و ریشه گیاهان گفته مى شود. میکوریزا عناصر غذایى را از لایه هاى عمیق تر خاک در اختیار گیاهان قرار مى دهد و با مایه زنى آنها به استقرار و رشد بهتر گیاهان مى توان کمک کرد. اکثر میوه ها نظیر خربزه درختى، انبه، موز، مرکبات و انار که وابسته به این رابطه هستند، با مایه زنى این قارچ ها، فسفات و عناصر غذایى بیشترى در اختیار این میوه ها قرار مى گیرد. این اجتماع میکوریزاها، همچنین به مقاومت گیاهان در برابر حمله بیمارى ها کمک کرده و از طرفى خصوصیات خاک را نیز بهبود مى بخشد. تغییر ژنتیکى میکروب ها: با استفاده از تکنیک نوترکیبى DNA این امکان فراهم شده است که به طور ژنتیکى، مى توان نژادهاى مختلف این باکترى ها را دستکارى نمود و میکروب هایى سازگار با شرایط محیطى مختلف و نژادهایى با خصوصیات و ظرفیت رقابت و گره زایى بهتر تولید نمود. آفت کش هاى زیستى، ارگانیسم هاى بیولوژیکى هستند که مى توانند همانند آفت کش هاى شیمیایى براى کنترل آفات مورد استفاده قرار گیرند. این آفت کش ها جایگاه خود را در کشاورزى، باغبانى و برنامه هاى سلامت عمومى جهت کنترل آفات، پیدا نموده اند. آفت کش هاى زیستى مزایاى زیادى دارند. آنها در کنترل آفات به صورت اختصاصى عمل نموده و براى ارگانیسم هاى غیرهدف نظیر زنبورها و پروانه ها مضر نیستند. این آفت کش ها براى انسان و احشام ضررى نداشته و در داخل زنجیره غذایى توزیع نشده و از خود بقایایى باقى نمى گذارند. برخى از آفت کش هاى میکروبى مورد استفاده براى کنترل حشرات، گونه هایى از Bacillus thuringiensis هستند که براى کنترل حشرات گوناگون مورد استفاده قرار مى گیرند. خصوصیت حشره کشى این باکترى ها به علت تولید کریستال هاى پروتئینى در دوره تخم ریزى است. این پروتئین ها سموم معده هستند که خاصیت ضدحشره دارند. سموم Bt همچنین قادر به از بین بردن نماتودهاى گیاهى مى باشد. گسترش و استفاده تجارى بیوتکنولوژى گیاهى، یک نشانه مهم براى اندازه گیرى بقاى این تکنولوژى جدید مى باشد. کشاورزان کوچک و کم درآمد مى توانند از تکنولوژى کم هزینه تر مانند استفاده از کودهاى زیستى و آفت کش هاى زیستى استفاده نمایند برعکس کشاورزان مایه دار که از تکنولوژى مدرن و پرهزینه بهره مى برند

جمعه 11 دی 1388

8:31 AM

نظرات(0)

فواید کشاورزی ارگانیک برای محیط زیست

خیلی از تغییرات در محیط زیست در درازمدت اتفاق می افتد. در کشاورزی ارگانیک چون به اکوسیستم احترام گذاشته می شود اثر مخربی برای محیط زیست ندارد. در مورد خاک نیز در کشاورزی ارگانیک از کمترین شخم ، کودهای بیولوژیکی ، تناوب کشت مناسب، گیاهان پوششی و ... استفاده می شود.
    همچنین با بهبود جانوران مفيد خاک و تخمیر مواد آلی ، بافت خاک بهبود يافته و باروری خاک افزایش می یابد. و میزان مواد مغذی بیشتری به خاک داده می شود. به همین دلیل فرسایش خاک کم گردیده و تنوع زیستی خاک افزایش یافته.
    در بسیاری از مناطق کشاورزی، آب به دلیل مصرف بی رویه کود و سموم آلوده گردیده است و به دلیل اینکه در کشاورزی ارگانیک از این مواد کمتر استفاده می گردد به همین دلیل آب نیز آلوده نمی گردد.
    برای باروری خاک در کشاورزی ارگانیک از کمپوست ، کودها ی حیوانی و کودهاي آلي نیز استفاده می گردد.
    برای تولید کودهای شیمیایی باید از منابع تجدید نشدني مانند نفت استفاده کرد و چون در کشاورزی ارگانیک از این مواد استفاده نمی گردد پس آلودگی هوا نیز کمتر است.
    همچنین کشاورزی ارگانیک از اثرات گلخانه ای می کاهد. زیرا خیلی از فعالیتهای انجام شده در کشاورزی ارگانیک مانند حداقل شخم ، استفاده از گیاهان تثبیت کننده نیتروژن ، باز گرداندن ضایعات کشاورزی به خاک ، استفاده از گیاهان پوششی باعث افزایش بازگشت کربن به خاک گشته و حفظ و ذخیره سازی کربن را باعث می گردد.
    کشاورزان ارگانیک هم نگهبان تنوع زیستی هستند و هم استفاده کننده از تنوع زیستی . مثلاً استفاده از بذور بومی که مقاومت بیشتری نسبت به بیماریها و شرایط بد محیطی دارند بسیار مرسوم است.
    در سطوح اکوسیستم حفظ منابع طبیعی در اطراف کشاورزی ارگانیک و فقدان مواد شیمیایی باعث حفظ حیات و حش می گردد. همچنین آیش گذاری زمین باعث عدم فرسایش خاک در تنوع زیستی می گردد.
    استفاده از فرآوده های اصلاح شده ژنتیکی(تراریخته) در کشاورزی ارگانیک جایز نیست . زیرا اثرات فرآورده های اصلاح شده ژنتیکی هنوز بخوبی شناخته نشده اند و گیاهان تراریخته ژنتیکی خطرات بسیاری را برای محیط زیست به همراه دارند .
    هدف کشاورزی ارگانیک تشویق و توسعه تنوع زیستی است و گواهی های تایید ارگانیک بر این مساله نظارت دارند.
    کشاورزی ارگانیک با اکولوژی هماهنگ است و باعث تثبیت بافت خاک ، حفظ چرخه آب ، چرخه کربن ، چرخه مواد غذایی و آلودگی کمتر زمين است.

لینک منبع: http://organic-agriculture.persianblog.ir/

شنبه 5 دی 1388

3:16 AM

نظرات(0)

تعداد صفحات :15 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 >