مننژيت چيست؟

بيماري هاي شايع دوران كودكي

  التهاب مننژ پرده هايي كه سطح مغز و نخاع را مي پوشانند مننژيت ناميده مي شود. اين بيماري به وسيله عفونت باكتريايي يا ويروسي ايجاد مي شود. علائم مننژيت ويروسي خفيف هستند اما مننژيت باكتريايي مي تواند جان بيمار را به خطر بيندازد. مننژيت باكتريايي بيشتر در كودكان زير پنج سال ديده مي شود ، با اين حال در هر سني ممكن است اتفاق بيفتد. مننژيت ويروسي بر خلاف مننژيت باكتريال بيشتر به صورت اپيدمي و همه گير رخ مي دهد و اغلب در كودكان بالاي پنج سال ديده مي شود.

علل ايجاد مننژيت:

شايع ترين علت مننژيت باكتريايي در كودكان "نيسريا مننژيتيس" است ( مننگوكوك). ميكروب نيسريا به طور طبيعي در مخاط بيني زندگي مي كند و اغلب هيچ مشكلي را ايجاد نمي كند اما علت اين كه چرا در برخي كودكان سبب بروز بيماري مي شود ، هنوز مشخص نشده ؛ عامل شايع ديگر هموفيلوس آنفلوانزا است كه اغلب در كودكان زير پنج سال ديده مي شود.

ويروس هاي متعددي نيز باعث بروز مننژيت مي شوند كه از بين آنها ويروس آنفلوانزا ، آبله مرغان، منونوكلئوز عفوني ، و ايدز شايعتر هستند.

علائم مننژيت:

علائم مننژيت باكتريال و ويرال در برخي مراحل شبيه هم هستند. با اين حال علائم مننژيت باكتريال شديدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت ( گاه ظرف چند ساعت ) پيشرفت مي كند.  در شيرخواران علائم غالباً گنگ و يا مبهم است و مي تواند شامل موارد زير باشد:

-         بدحالي عمومي؛

-         تب؛

-         استفراغ ؛

-         نخوردن غذا؛

-         گريه و بيقراري؛

در كودكان بزرگتر ممكن است تمام علائم فوق به اضافه علائم ديگر ديده شود، مثل:

-         سردرد شديد؛

-         حساسيت و انزجار از نور شديد و صداي بلند؛

-         سفتي عضلات، بخصوص عضلات گردن؛

 

 

در تمام سنين ابتلا به مننژيت ممكن است همراه با علائمي مثل گيجي، اختلال هوشياري و گاه تشنج باشد. در برخي كودكان مبتلا به مننژيت، بثورات جلدي مشخصي به صورت نقاط مسطح صورتي يا قرمز كه با فشار دست محو نمي شوند، ديده مي شود. اگر كودك به طور غير عادي بدحال است و يا حداقل دو علامت از علائم فوق در وي پديدار شده باشد بلافاصله با پزشك مشورت كنيد و يا كودك را به نزديكترين بيمارستان برسانيد. كودك در بيمارستان بستري مي شود و نخست آب نخاع وي جهت آزمايش نمونه گيري مي شود و با كمك اين آزمايش مي توان مننژيت ويرال و باكتريال را از هم تشخيص داد و در مواردي عامل ايجاد كننده مننژيت را نيز مشخص نمود. همچنين ممكن است نمونه خون نيز جهت كشت و تعيين وجود باكتري در آن به آزمايشگاه فرستاده شود.

درمان

در صورت شك به مننژيت، پس از انجام آزمايش هاي لازم و حتي پيش از آماده شدن جواب آزمايش ها بايد درمان با آنتي بيوتيك شروع شود. اگر جواب آزمايش ها مشخص كند كه كودك مبتلا به مننژيت ويروسي شده، آنتي بيوتيك ها قطع مي شوند و هيچ درمان ديگري به جز مسكن لازم نيست. عفونت هاي ويروسي معمولاً پس از 5 تا 14 روز بسته به نوع ويروس خود به خود بر طرف مي شوند. اگر تشخيص مننژيت باكتريال تأييد شود، مصرف آنتي بيوتيك بايد ادامه يابد ( ممكن است در صورت لزوم برحسب باكتري تشخيص داده شده ، نوع آنتي بيوتيك تغيير كند ). همچنين ممكن است براي كودك مايعات داخل وريدي و داروي ضد تشنج تجويز شود ( در صورت وجود تشنج ). درمان با آنتي بيوتيك ممكن است تا ده روز طول بكشد.

چگونه مي توان از مننژيت پيشگيري كرد؟

واكسن هايي كه به طور معمول وجود دارند و استفاده مي شوند كودك را بر عليه هموفيلوس و يك مننگوكوك محافظت مي كنند. راه ديگري كه براي محافظت فرد در مقابل مننژيت باكتريال وجود دارد، دادن آنتي بيوتيك به كساني است كه با فرد مبتلا تماس نزديك داشته اند، بخصوص كودكان و بزرگسالاني كه در يك خانه زندگي مي كنند.

پيش آگهي:

مننژيت هاي ويروسي بندرت عارضه اي باقي مي گذارند. همچنين درمان مناسب و به موقع با آنتي بيوتيك اغلب سبب بهبود كامل بيماري مي شود. در تعداد اندكي از كودكان ممكن است عوارضي مثل ناشنوايي ، تشنج و يا مشكلات يادگيري ايجاد شود. به ندرت بيماري ( حتي در صورت درمان مناسب ) به مرگ منتهي مي شود.