اراقيطون

(برگ باباآدم)

Burdock

كارشناسان طب گياهي انگليس در طول قرون وسطي ريشه اراقيطون (باباآدم) را در درمان كوركها، اسكوربوت و روماتيسم به "سارساپاريلا" ترجيح مي دادند. درمانگران بومي آمريكا علاقمند به باباآدم بعنوان يك گياه دارويي بودند. كارشناسان طب گياهي آمريكا از ريشه ها و تخم اين گياه به عنوان ماده تصفيه كننده خون و مسكن درد به مدت بيش از دو قرن استفاده
كرده اند.

ريشه و برگهاي اين گياه در درمان با گياهان دارويي مورد استفاده قرار مي گيرد، اما اغلب مصرف ريشة آنرا ترجيح مي دهند. گياه باباآدم عمدتاً در درمان آرتريت، نقرس و ساير حالات التهابي مورد توجه است. تصور ميشود كه اين گياه با تحريك كبد در درمان نقرس و روماتيسم مفيد واقع ميشود. اين گياه به عنوان ادرارآور (ديورتيك) مورد استفاده قرار مي گيرد. تنفس را راحت مي كند و اين حالات سبب ميشود كه اين گياه در درمان نقرس مؤثر واقع شود. كارشناسان طب گياهي در سرتاسر جهان براي درمان طيف و سيعي از بيماريها از جمله ذات الريه، آبسه، آكنه، تب، شوره سر و عفونتهاي گلو و همچنين التهاب از باباآدم استفاده كرده اند. با اين وجود، اسناد و مدارك دال بر مؤثر بودن باباآدم در درمان نقرس، آرتريت و بيماريهاي پوستي عمدتاً كافي نيست.

معرفي گياه

گياه باباآدم ابتدا در اروپا و شمال آسيا روييد. عضوي از اين گياه  كه تيره "تاتاري" است بعنوان يك گياه دو ساله امروزه در سرتاسر ايالات متحده مي رويد. اين گياه داراي شاخه هاي پهن است و ارتفاع آن به سه يا چهار پا مي رسد. گلهاي ارغواني آن بين ماههاي ژوئن و اكتبر غنچه باز مي كنند. شكل ديگري از گياه باباآدم، داراي برگهاي پيچ خورده و قلبي شكل است كه قسمتهاي بالاي آنها سبز اما قسمت پائين مايل به سفيد است. ريشه هاي عميق اين گياه داراي رنگ سبز متمايل به قهوه اي با قسمتهاي بيروني تقريباً سياه است. ريشه هاي آن مهمترين بخش گياه است كه براي اهداف درماني مورد استفاده قرار مي گيرد.

اين گياه بصورت وحشي بخوبي رشد مي كند اما در معرض نور و خاك، خشك و پژمرده ميشود. كارشناسان طب گياهي برگهاي اين گياه را در طول اولين سال رشد آن جمع آوري مي كنند و ريشه هاي آنرا در پائيز اولين سال پس از كاشت گياه (يا در طول بهار آتي قبل از اينكه گلها غنچه باز كنند) برداشت مي كنند.

تركيبات گياه

گياه باباآدم حاوي عناصر و تركيبات فعالي بنام "لاكتون سيسكوئيترپين" است. اين گياه داراي درصد بالايي هيدرات كربن بنام اينولين يا (فراكتوسان) است. همچنين حاوي روغن مايع، استرول هاي گياهي، تانين و روغن چربي دار است. كارشناسان طب گياهي از قديم الايام از ريشه و برگهاي اين گياه در درمان آرتريت، روماتيسم، نقرس، بيماريهاي پوستي، اسكوربوت، بيماريهاي آميزشي، پسوريازيس و ساير اختلالات پوستي استفاده مي كردند. اما آنها مطمئن نيستند كه كدام تركيب و عنصر فعال موجود در ريشه اين گياه عامل خواص درماني است.

اشكال موجود

فرآورده هاي اين گياه از ريشه ها يا برگهاي تازه و خشك آن تهيه ميشوند. معمولاً ميتوانيد آنرا بصورت پودر ريشه خشك شده، عصاره (مايعي كه از طريق جوشاندن گياه در آب تهيه ميشود)، تنتور (محلولي از گياه در الكل يا آب و الكل) يا عصاره مايع تهيه كنيد.

نحوه مصرف

ريشه باباآدم در ميان كارشناسان سنتي طب گياهي براي درمان روماتيسم، نقرس، تاولهاي پوستي و عفونت مثانه مورد توجه است. اين گياه اشتها را تحريك مي كند، لذا كارشناسان امروزي براي درمان بي اشتهايي عصبي آنرا توصيه
مي كنند. اين گياه همچنين بعنوان داروي ادرارآور براي درمان علائم مجاري معده اي - روده اي يا براي مصرف موضعي درمان پوست فلسي و پسوريازيس مورد استفاده قرار مي گيرد. تحقيقات علمي بعمل آمده در طول تقريباً پنجاه سال بيش نشان داد كه ريشه باباآدم داراي پاره اي خواص آنتي بيوتيكي است. اسناد و مداركي نيز دال بر مؤثر بودن اين گياه در درمان كوركها وجود دارد. برخي افراد حتي ادعا مي كنند كه ريشه اين گياه در درمان ديابتيها نيز مؤثر است. اما تحقيقات بعمل آمده در خصوص ديابتيها چندان سريح و روشن نيست.

در يك تحقيق به عمل آمده معلوم گشت كه اين گياه سبب كاهش ميزان قند خون و براساس تحقيق ديگري حتي سبب تشديد علايم و ناراحتيهاي ديابت در حيوانات گرديد.

تحقيقات اخير نشان داده كه اين گياه از آسيب مواد شيميايي خطرناك منعقد شده به سلولها پيشگيري كرده است. اين دستاورد مويد اين احتمال است كه گياه مزبور مي تواند در كاهش ميزان خطر رشد سرطان ناشي از مواد شيميايي سمي جلوگيري كند. گياه باباآدم را مي توانيد به صورتهاي زير به عنوان تقويت كننده روزانه مصرف كنيد:

·         ريشه خشك: 2 تا 6 گرم عصاره اين گياه روزانه سه بار.

·         تنتور (1/5): 8 تا 12 ميليليتر روزانه سه بار.

·         عصاره مايع (1/1): 2 تا 6 ميليليتر روزانه سه بار.

·         چاي گياه: 2 تا 6 گرم در 500 ميليليتر آب.

نكات احتياطي

خطر شناخته شده اي كه مرتبط به استفاده از باباآدم باشد، وجود ندارد، اما هنگام تماس با آن مراقب باشيد چون شانس كمتري وجود دارد كه آدم بتواند از تحريك پوستي ناشي از استعمال آن گريزي داشته باشد. اگر باردار يا شيرده هستيد، به اين گياه دست نزنيد. چون ممكن است سبب تحريك رحم گردد كه نهايتاً به سقط جنين منتهي خواهد شد.

در هر صورت، در اين مرحله بهتر است از مصرف زياده از حد آن (به ويژه ريشه آن) اجتناب ورزيد چون كارشناسان هنوز اثرات سمي بودن اين گياه را به طور عميق تحقيق نكرده اند.

تداخل هاي احتمالي

اگر تحت درمان بيماري ديابت هستيد، از مصرف زياده از حد اين گياه اجتناب ورزيد زيرا مي تواند اثر ساير داروها را خنثي كند. اگر مبتلا به ديابت هستيد، با پزشك خود قبل از مصرف اين گياه يا هر تقويت كننده ديگري مشورت كنيد.