موضوعات اصلي
شغل اهميت و ضرورت ويژه‌اي در زندگي انسان دارد و در واقع يکي از تصميم گيري‌هاي اساسي و سرنوشت‌ساز براي وي مي‌باشد. در گذشته که تنوع مشاغل تا به حد امروزي نبوده است، اغلب انتخاب شغل براي فرزندان به صورت موروثي انجام مي‌گرفته است. به عبارتي فرزندان همان شغل پدر را انتخاب کرده و آنرا ادامه مي‌دادند. امروزه بنا به دلايل مختلفي کمتر از گذشته اين اتفاق مي‌افتد و اغلب جوانان در شرايطي قرار مي‌گيرند که ناچار به انتخاب شرايط شغلي هستند. البته اين امر و خود شرايط شغلي و دلبخواهي بودن آنرا نشان نمي‌دهد. چرا که در موارد زيادي عواملي خاص يک موقعيت شغلي را بر فرد تحميل مي‌کند. با اين حال پايه‌هاي انتخاب شغل و مراحل لازم براي رسيدن به شغل مورد نظر اغلب در سنين پائين‌تر گذاشته مي‌شود. افراد با در نظر داشتن عوامل موثر در پايه‌ريزي اين مراحل و عوامل ديگر مسير شغلي خود را هدايت مي‌کنند. در سطور زير مي خواهيم شما را با مسائلي آشنا کنيم که در باب انتخاب شغل بايد مورد توجه قرار گيرد.
استعداد عاملي موثر در انتخاب شغل
استعداد ، عامل مهمي در موفقيت يا عدم موفقيت افراد در مشاغل و رشته‌هاي انتخابي‌شان است. بدون داشتن استعداد لازم در يک زمينه يا پيشرفتي حاصل نخواهد شد يا روند آن بسيار کند خواهد بود. بر اين اساس آگاهي از ميزان و نوع استعداد افراد ، کمک شايان توجهي به آنها خواهد کرد تا پيش‌بيني خوبي از آينده انتخاب خود داشته باشند.
بررسي علائق به عنوان عامل موثر در انتخاب شغل علاقه و تمايل انسان در بسياري از امور زندگي انسان سايه‌گستر است. افراد دوست ندارند به کارها و اموري بپردازند که علاقه و گرايشي به آنها ندارند، چه در مورد کارهاي روزمره و چه در مورد شغل و ساير فعاليت‌ها. در واقع علاقه و گرايش در انسان فعال کننده سيستم انگيزش فرد به شمار مي‌رود. انسان بدون علاقه به يک زمينه، انگيزشي براي انجام فعاليت در آن زمينه نخواهد داشت. ممکن است برخي افراد تصور کنند زماني که شروع به فعاليت کردند کم‌کم احساس علاقه و تمايل نيز در آنها به وجود خواهد آمد اما در واقع چنين مساله ابدا قابل پيش‌بيني نيست. فقدان علاقه اوليه ممکن است افزايش نارضايتي از فعاليت مورد نظر و ناراحتي‌هاي جانبي آن را موجب شود.
فرصت‌هاي شغلي به عنوان عامل موثر در انتخاب شغل
در برخي جوامع و از جمله در جامعه تمامي رشته‌هاي شغلي از فرصت‌هاي برابري برخوردار نيستند. و در عين حال که بطور کلي فرصت شغلي براي کليه مشاغل پائين است. اما تفاوت‌هايي بين مشاغل مختلف از اين لحاظ وجود دارد. آشنايي با فرصت‌هاي شغلي شغل انتخابي ، عامل مهمي است که بايد مدنظر قرار گيرد. کسي که در زمينه خاصي مهارت مي‌بيند و پايه‌ها و مراحل رسيدن به آن شغل را طرح‌ريزي و طي مي‌کند، بايست مساله فرصت‌هاي شغلي را نيز در نظر بگيريد تا از اتلاف وقت و نيروي خود جلوگيري کند.
عوامل اقتصادي به عنوان عامل موثر در انتخاب شغل
ميزان بازده و کارآيي يک شغل حائز اهميت فراواني است و در واقع هدف عمده انتخاب شغل دستيابي به درآمد حاصل از آن است. بالا بردن بازده و کارآيي اقتصادي برخي مشاغل توجه افراد را به خود جلب مي‌کند و موجب گرايش افراد به آن زمينه‌ها مي‌گردد.
جايگاه اجتماعي به عنوان عامل مهم در انتخاب شغل
تقريبا تمام افراد تمايل دارند شغلي داشته باشند که از جايگاه اجتماعي خوبي برخوردار باشند. هر چند در عمل بنا به تاثير عوامل متعدد ديگر ممکن است اين تمايل به واقعيت نرسد. اما افرادي که اين مساله الويت بيشتري براي آنها دارد منتظر چنين موقعيت‌هايي بوده و با توجه به شرايط فردي خود تلاش مي‌کنند چنين شرايطي را براي خود مهيا کنند. توجه و تاکيد زياد به آن عامل ، گاه مشکل بيکاري را براي افراد افزايش مي‌دهد. هر چند وقت يکبار رشته‌ها و مشاغلي در جايگاه اجتماعي بالاتري قرار مي‌گيرند و موجب جاري شدن خيل زيادي از افراد به سمت اين رشته و مشاغل مي‌گردند.
دانشنامه رشد با اضافات
