به نام خدا

قانونمند مطالعه کنیم

حسن زاده مشاور آموزشگاه

مطالعه یعنی خواندن كتاب یا نوشته ما را به بخشی از هدف خود در تأمین نیازمان می رساند.دانش آموزان برای بهبود و افزایش توان یادگیری باید اصولی را قبل از مطالعه، هنگام مطالعه و بعد از مطالعه به دقت رعایت كنند.
 اصول قبل از مطالعه
تعیین دقیق هدف: انگیزه و هدف یكی از مهمترین عوامل یادگیری است كه روند آن را آسان و سریع می كند. بنابراین باید قبل از مطالعه هدف خود را به روشنی مطرح كنید. به طور مثال انتظار دارید چه میزان خبر و اطلاعات از مطلبی را كه می خوانید به دست آورید شما باید در انتخاب هدف مطالعه، به نكته های اصلی و مهم دقت كنید و مطالب كلیدی را برگزینید.
تعیین مدت زمانی مطالعه و مقدار مطالعه كتاب:باید تعیین كنیم می خواهیم چه مدت این كتاب را بخوانیم و سپس تصمیم بگیریم چه مقدار كتاب را در چه مدت زمان بخوانیم و اگر زمان و مقدار مطالعه مشخص شود دقت هنگام خواندن افزایش می یابد. ضمن آن كه تعیین زمان و مقدار مطالعه نگرانی و دلهره و بیم خواننده را می كاهد و آرامش می دهد.
انتخاب محیط مناسب:مكان مناسب برای مطالعه یكی از عواملی است كه می تواند حواس پرتی را به حداقل برساند. سعی كنید هر روز در جای ثابتی مطالعه كنید. مكان ساده باشد. نور كافی و مناسب هم لازم است تا موجب خستگی چشم نشود. هنگام مطالعه محل نشستن باید راحت باشد تا با مشكل مواجه نگردد.
اجتناب از پرخوری: هنگام مطالعه غذای سنگین و زیاد نخورید چرا كه وقتی شكم پر باشد به خواب و استراحت تمایل پیدا می كنید لذا یادگیری دچار مشكل می شود.
 اصول هنگام مطالعه
مطالعه فعالانه:دانش آموز باید هدفدار مطالعه كند. در واقع برای به نتیجه رسیدن و بهره بردن باید مطالعه فعالانه انجام گیرد. می توان با گزینش نكته های مهم، علامت گذاری، حاشیه نویسی، خلاصه نویسی و حل تمرین به این امر كمك كرد.
جدیت در مطالعه: زمانی را كه معین كرده اید تا خواندن را شروع كنید، بیهوده وسواس به خرج ندهید و بهانه تراشی نكنید. كارهای عقب مانده را هنگام مطالعه انجام ندهید. حین مطالعه از تلویزیون و رادیو و صحبت كردن دوری كنید.
حفظ آرامش در هنگام خواندن:در زمان مطالعه از هیجان زدگی اجتناب كنید. مهمترین مسئله حفظ آرامش در زمان مطالعه است. زیرا نگرانی و هیجان زدگی ذهن شما را آشفته می كند و مانع ایجاد تمركز ذهنی می شود و فرد از فهم مطالب باز می ماند.
ترك افكار منفی:هنگام مطالعه نباید با افكار منفی و گسترش دامنه آن، ذهن خود را مشغول و مضطرب كنید. هیچ گاه با خود این جملات را تكرار نكنید «من در امتحان و آزمون موفق نمی شوم».
استفاده از انگشت:هنگام مطالعه بهتر است انگشت سبابه را روی خطوط قرار دهید به این وسیله از حافظه بصری خود نیز استفاده بهتری می توان كرد.
تمركز حواس: برای استفاده از خواندن باید روی موضوع مورد نظر توجه داشته باشید و به اصطلاح حواستان را متمركز كنید تا موضوع بحث و نكته های اصلی و فرعی، نظرات و استدلال ها را درك كنید.
استراحت:بعد از مطالعه به اندازه معین لازم است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت كنیم.
 اصول بعد از مطالعه
سازماندهی آموخته ها: در طول مطالعه نكته ها، یادداشت هاو علامت گذاری ها را یكبار بررسی و شماره گذاری كنید.
تكرار آموخته ها: یكی از عوامل یادگیری یادسپاری آموخته ها ست لازم نیست تمام مطالب را یك باره و در یك زمان به خاطر بسپارید بلكه برعكس اگر در فاصله های زمانی متعدد عمل تكرار انجام گیرد مطالب بهتر در ذهن می ماند.
مرور: مرور به معنای دوباره خواندن و با تفضیل بیشتر خواندن تمام نكته هایی است كه در ظرف هفته درباره آن مطالعه كرده ایم، به طور خلاصه مرور چند فایده دارد:
مرور موجب درك بهتر درس ها می شود.
 مرور موجب می شود درس ها و آموخته ها دیرتر فراموش شود.
 مرور هفتگی شما را همیشه برای هرگونه آزمایش و امتحان آماده نگه می دارد.
 طرح سؤال: پس از خواندن مطالب سؤال های زیر را از خود بپرسید و به آنها پاسخ دهید.
 تا چه میزان به هدف هایی كه برای مطالعه در نظر داشتید دست یافته اید
 تا چه میزان نكته های اصلی و فرعی موضوع را درك كرده اید
 چه نظرات و عقایدی در نوشته مطرح شده است
▪ نویسنده چه می خواهد اثبات كند چگونه استدلال می كند
مباحثه: شما می توانید با دوستانتان درباره موضوعی مشترك بحث كنید و برداشت های خودتان را به دیگران انتقال دهید كه در نحوه سخن گفتن شما نیزبسیار مؤثر است.