برنامه هایى جهت حفظ كارايى بخش هاى مختلف سخت افزار و سيستم عامل
هنگام ذخيره سازى اطلاعات بر روى ديسك، ممكن است به دليل پراكنده بودن فضاى خالى موجود بر روى ديسك، اطلاعات به صورت پراكنده ذخيره شده و در سكتورهاى متوالى قرار نگيرند. البته با توجه به اينكه هنگام ذخيره شدن اطلاعات آدرس محل قرار گيرى آنها در جدولى به نام (File Allocation Table) FAT يادداشت مى شود سيستم عامل جهت بازيابى مجدد آنها با مشكلى مواجه نخواهد شد. با اين وجود در صورتى كه اطلاعات مرتبط با يكديگر در سكتورهاى متوالى قرار گيرند بازيابى اطلاعات با سرعت بيشترى انجام خواهد شد. برنامه Disk Defragmenter مى تواند با مرتب كردن اطلاعات موجود بر روى ديسك سرعت دسترسى به فايل ها و برنامه ها را افزايش داده و سرعت كار كامپيوتر را متحول نمايد. در صورتى كه تاكنون از اين برنامه جهت مرتب سازى اطلاعات استفاده نكرده ايد قطعاً پس از اجراى اين برنامه از افزايش سرعت كار كامپيوترتان انگشت به دهان خواهيد ماند.
• اجراى برنامه در ويندوز 98و : Me از منوى Start منوى Programs منوى Accessories منوى System Tools برنامه Disk Defragmenter را اجرا نمائيد. در پنجره ظاهر شده درايو مورد نظر را انتخاب كرده با كليك بر روى دكمه OK عمليات مرتب سازى را شروع كنيد. در پنجره فوق پيشرفت عمليات مرتب سازى با درصد نمايش داده مى شود. زمان عمليات مرتب سازى به عوامل متعددى بستگى دارد و ممكن است بين چند ثانيه تا چند ساعت متغير باشد كه از آن ميان مى توان به ميزان فضاى ديسك سخت، ميزان اطلاعات موجود بر روى ديسك، ميزان پراكندگى اطلاعات و سرعت ديسك اشاره كرد. لازم به توضيح است كه در حين عمليات مرتب سازى امكان كار كردن با سيستم نيز وجود خواهد داشت ولى توصيه مى شود به دليل پرهيز از طولانى شدن عمليات از اين كار اجتناب نمائيد. در صورتى كه مايل به توقف عمليات قبل از خاتمه آن هستيد مى توانيد از دكمه Stop استفاده نمائيد. كليك بر روى دكمه Pause باعث توقف موقت اجراى برنامه گشته و پس از كليك بر روى دكمه Resume عمليات ادامه خواهد يافت. استفاده از دكمه Show Details باعث خواهد شد تا سيستم عامل ويندوز، پيشرفت عمليات مرتب سازى را با تصاوير گرافيكى نمايش دهد. در تصوير فوق هر مربع كوچك نمايش دهنده يك كلاستر است. جهت اطلاع از انواع مختلف كلاسترها كه با رنگ هاى مختلفى نمايش داده شده است مى توانيد از دكمه Legend استفاده كرده و در صورت تمايل براى بازگشت به پنجره قبل از دكمه Hide Details استفاده كنيد. در صورتى كه برنامه Disk Defragmenter با اشكالات آدرس دهى و جدول FAT بر روى ديسك مواجه شود عمليات را متوقف كرده و از شما خواهد خواست پس از رفع اشكال فوق عمليات را مجدداً از سر بگيريد (جهت رفع اشكالات مربوط به آدرس دهى فايل ها مى توانيد از برنامه Scan Disk استفاده نمائيد).
• اجراى برنامه در ويندوز :XP از منوى Start منوى All Programs منوى Accessories منوى System Tools برنامه Disk Defragmenter را اجرا كرده در ناحيه بالاى پنجره ظاهر شده، درايو مورد نظر را انتخاب كرده بر روى دكمه Analyze كليك نمائيد. برنامه Disk Defragmenter پس از بررسى وضعيت و ميزان پراكندگى درايو انتخاب شده با ظاهر كردن يك پنجره نتيجه بررسى را اعلام كرده و در صورت نياز از شما خواهد خواست تا عمليات Defrag را آغاز نمائيد. با كليك بر روى دكمه Defrag عمليات يكپارچه سازى ديسك آغاز خواهد شد. با كليك بر روى دكمه View Report مى توانيد جزئيات بيشترى از بررسى سطح ديسك را مشاهده كنيد. در ناحيه پايين پنجره Defrag نواحى قرمز نمايانگر قسمت هاى پراكنده ديسك، نواحى آبى رنگ نمايانگر قسمت هاى پشت سر هم (غيرپراكنده)، نواحى سبز نمايانگر اطلاعاتى كه توسط برنامه جابه جا نخواهند شد (مانند فايل هاى سيستمى و...) و بالاخره نواحى سفيد نمايانگر قسمت هاى خالى ديسك است. لازم به ذكر است كه برنامه Disk Defragmenter جهت انجام عمليات مرتب سازى به حداقل15 درصد فضاى خالى بر روى ديسك نياز دارد، در صورتى كه اين فضا موجود نباشد عمليات به طور كامل انجام نخواهد شد (جهت آزاد كردن فضاى مورد نياز براى اجراى برنامه مى توانيد فايل هاى زائد و غيرضرورى را از روى درايو حذف نمائيد). ستون اين هفته را با ذكر اين نكته به پايان مى بريم كه برنامه Disk Defragmenter فقط در صورتى توانايى انجام عمليات را خواهد داشت كه شما به عنوان Administrator مشغول به كار با سيستم بوده و در صورت استفاده از اكانت هاى Limited امكان اجراى اين برنامه از شما سلب خواهد شد.