داروهای مبارزه با بیماری ایدز در پنج دسته قرار دارند:

چهار دسته اول گروه داروهای HAART را تشکیل می‌دهند. دسته ششمی نیز وجود دارد.

این دسته داروهایی هستند که به درمان عفونت‌های فرصت‌طلبی که در اثر ضعف سیستم ایمنی بروز پیدا می‌کنند می‌پردازند.

داروهای معرفی شده در چهار دسته اول در این گزارش، داروهایی هستند که از سوی FDA تایید شده‌اند.

1 - داروهای دسته Protease Inhibitors
2- داروهای دسته (Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NRTIs
3- داروهای دسته (Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTIs
4- داروهای دسته Entry and Fusion Inhibitors
5- داروهای تقویت کننده سیستم ایمنی بدن
                     Interleukin-2  
                     BAY 50-4798  
                     Remune  
                     IR103  
                     Immunitin  
                     Revivo  

IMODTM

خواص دارو

عصاره گیاهی IMODTM دارای آثار تنظیم کننده سیستم ایمنی میباشد. در مطالعهای که برروی بیماران مبتلا به ویروس HIV که به مرحله ایدز وارد شده اند و عملاً تعداد CD4 آنها کمتر از 200 بوده است طی یک دوره درمانی 1 تا 3 ماهه افزایش قابل توجه CD4 مشاهده میگردد به گونهای که بیماران از مرحله علامت دارایدز خارج و نیازی به بستری شدن نداشته اند و این اثر تا مدت طولانی به صورت پایدار باقی مانده است.

نحوه و مقدار مصرف

این دارو به میزان روزانه یک ویال ml 4 که در ml 100 محلول کلرید سدیم 9/0 درصد (نرمال سالین) رقیق شده است به صورت داخل وریدی مصرف میگردد. یک دوره کامل درمانی حداکثر 90 روز میباشد.

 

مطابق با برنامه آزمونهای سم شناسی پیش بالینی "IMODTM"، داروی مورد نظر به عنوان ایمونومدولاتور مطرح گردیده و مطالعات سمیت دارو به صورت یک بار مصرف به طریقه تزریق داخل عضلانی به موشهای سویه BALB/C و موشهای Wistar انجام گرفت و مطالعات سمیت آن در شرایط مزمن 3 ماهه آزمایشی برروی موشها و مزمن یک ماهه آزمایشی بر روی سگها انجام گرفت. آزمونهای پتانسیل، اثرات موتاژن، امبریوتوکسیک، تراتوژنیک، آلرژیک و اثرات ایمونوتوکسیک دارو و همچنین مطالعات اثر دارو بر روی تولید مثل انجام گرفت.

در نتیجه آزمایشات انجام شده مشخص گردید که "IMODTM" به عنوان داروی با سمیت کم در اثر یک بار مصرف تزریق داخل صفاقی به موشهای سویه BALB/C و موشهای Wistar و همچنین در اثر روش تزریق داخل عضلانی به موشهای سویه BALB/C به حساب می آید. بدین صورت نشانگان LD50 داروی "IMODTM" در رقت 1:5 با سرم فیزیولوژی به اندازه 42.1 – 51.8 ml/kg گزارش می‌گردد.

در اثر تزریق داخل صفاقی به موشهای سویه BALB/C و موشهای Wistar هیچ گونه اثر خاصی در تفاوت جنسیتی حیوانات ذکر شده در حساسیت به اثرات توکسیک داروی "IMODTM" ظاهر نگردید. شکل مسمومیت Intoxication در موشهای سویه BALB/C و موشهای Wistar با دوزهای در سطح LD50، مشابه با شکل مسمومیت الکل اتیلیک وارد شده در ساختمان دارو میباشد.

در اثر مطالعات سم شناسی "IMODTM" در تزریق داخل عضلانی 3 ماهه به موشها با دوز 0.07ml/kg و 0.21ml/kg (10 تا 30 مرتبه بیش از دوز روزانه برای انسان) و در تزریق داخل عضلانی یک ماهه به سگها با دوز 0.07ml/kg (10 مرتبه بیش از دوز روزانه برای انسان) اثر تخریبی دارو بر روی ارگانهای اساسی و سیستم ارگانیزم حیوانات تحت آزمایش شناسائی نشد. در آزمایشات پاتوهیستولوژی ارگانهای داخلی حیوانات، که در پایان آزمونهای مزمن انجام گرفت، تغییرات پاتولوژیک در ارتباط با اثرات توکسیک داروئی مشاهده نگردید . اثرات تحریکات موضعی در اثر تزریقات طولانی مدت داخل عضلانی دارو در رقت 1:10 سرم فیزیولوژی مشاهده نگردید .

"IMODTM" اثرات موتاژن، امبریوتوکسیک، تراتوژنیک نداشته و هیچ گونه اثری بر روی عملکرد تولید مثل حیوانات نمیگذارد. در دوزهای آزمایشی و شمای تزریقی "IMODTM" هیچ گونه اثر آلرژیک ظاهر نگردیده و خواص ایمونوتوکسیک مشاهده نگردید.

بر اسلس مطالعات انجام شده "IMODTM" برای انجام آزمایشات بالینی توصیه میگردد .

خلاصهای از نتایج حاصل از مطالعات سمشناسی انجام شده در مورد "IMODTM" را میتوان به شرح ذیل بیان نمود:

سمیت حاد:

در آزمونهای انجام شده در مورد مسمومیت حاد با داروی "IMODTM" مشخص گردید که داروی فوق هیچ گونه سمیت حاد ندارد، پارامترهای توکسیک حاد "IMODTM" و اتانول 96o در نسبت رقیق شده1:5 با سرم فیزیولوژی در روشهای مختلف تزریقی بر روی حیوانات آزمایشگاهی مقایسه شده و مشخص گریده است که دارو آثار سمی کمتری نسبت به حلال خود دارد.

 

بررسی اثرات ژنوتوکسوسیته :( آزمون Comet )

به منظور بررسی اثر ژنوتوکسوسیته داروی "IMODTM" از آزمون Comet که یک آزمون بسیار حساس، سریع واستاندارد در بررسی آسیبهای DNA میباشد استفاده گردید.

در این آزمایش بررسی اثر دارو بر سلولهای حساس T47D در غلظت های متفاوتی که دارو اثر ضد سلولی از خود نشان دهد مورد بررسی قرار گرفت، همچنین از H2O2 به عنوان کنترل مثبت استفاده گردید.

 

نتایج :

نتایج بدست آمده از آزمون فوق نشان میدهد که در دز مورد بررسی در آزمون فوق که در حدود 10 برابر دز استفاده شده در انسان میباشد داروی فوق مقدار کمی Comet tail بوجود آورد، که در مقایسه با اثر کنترل مثبت، تاثیر پدید آمده بسیار کم بود. بنابراین دارو هیچ گونه اثر ژنوتوکسیک ندارد.

 

آثار Apoptotic

در بررسی آثار Apoptotic داروی "IMODTM" دو شاخص تمامیت هسته ای Nuclear Integrity و تجمع DNA یا DNA Condensation به عنوان محور مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند. از مجاورت سلول بمدت 10 دقیقه با H2O2 در کشت سلولی به عنوان کنترل مثبت استفاده شد.
در این آزمایش با استفاده از بافر لیزکننده سلولی که غشای سلول را از بین میبرد هسته سلولها قابل مشاهده می شوند (درApoptosis پوشش هسته در سلولهای با تمامیت هستهای مناسب، روشن و در سلولهای در شرف مرگ پوشش هسته تیره میباشد.)

با استفاده از رنگ آمیزی هسته با رنگ فلورسنت Hoechst که به صورت اختصاصی به DNA وصل میشود و مشاهده در زیر نور UV، تجمع DNA به عنوان شاخص اولیه شروع Apoptosis مورد بررسی قرار میگیرد (هستههای زنده و سر حال آبی کم رنگ هستند در حالی که هستههای با تجمع DNA آبی روشن پررنگ میباشند(.

 

نتایج :

در بررسی در زمانهای 24 ساعت و 48 ساعت مجاورت دارو با سلولها هیچ گونه صدمهای به تمامیت هستهای وجود نداشت. در بررسی تراکم DNA در مقایسه با کنترل مثبت در غلیظترین رقت استفاده شده تنها یک تراکم قابل اغماض مشاهده شد که مشخص بود به آزمایشهای بیشتر مطلقاً نیازی نیست.

به منظور بررسی داروی IMODTM، از منظر توکسیکولوژی آزمایشات متعدد و گسترده برروی انواع حیوانات و با دوزهای مختلف و پارامترهای سمیت به شرح ذیل مورد بررسی قرار گرفت. آزمون‌های سمیت تحت مزمن پس از یک مطالعه سمیت حاد و بدست آوردن LD50 به انجام رسید. در آزمون فوق مشخص شده بود که داروی مورد استفاده یک ترکیب غیر سمی می‌باشد(LD50: 45ml/kg). این آزمون‌ها در تعداد بسیار زیادی از موش‌های نر وماده BALB/C و Wistar به صورت پیگیری در طول مدت 3 ماه انجام شده است.

پارامتر های مورد بررسی در آزمون سمیت تحت مزمن

حالت کلی و رفتاری حیوانات:

o دینامیک وزن بدن
o فعالیت حرکتی
o اشتها
o وضعیت موهای سطح بدن

 

آزمایش‌های بیو شیمیایی:

سطح پروتئین توتال، اوره،کراتینین، بیلی روبین توتال، گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید و آنزیم‌های سرم خون (آسپارتات، آلانین آمینوترانسفرازها، آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز) سطح هموگلوبین

 

مطالعه خواص موتاژنیسیته :

به منظور بررسی خواص موتاژنیسیته داروی"IMODTM" در چهار محور بررسی‌ها به شرح ذیل انجام گردید:

1. بررسی موتاسیون ژنی در میکروارگانیزم‌ها بوسیله تست AMES
2. بررسی موتاسیون غالب مرگ آور در سلول‌های نطفه موش‌ها
3. بررسی اختلالات کروموزومی در سلول‌های مغز استخوان پستانداران
4. بررسی تخریب DNA بوسیله آزمونSOS کروموتست

 

 

 

در این میان تست AMES از اهمیت خاص برخوردار است. در این آزمون از سوش‌های "سالمونلاتیفی موریوم" TA98، TA100 و TA1537 استفاده وتشخیص مواد موتاسیون‌زا و سرطان‌زا با روش موتاژنیستی سالمونلا هم اکنون معمول‌ترین و معتبرترین روش تشخیص از این نظر محسوب شده و انجام آن برای مواد شیمیایی و داروهای جدید اجتناب ناپذیر است.
این سوش‌های باکتری حامل جهش‌هایی هستند که در سنتز هیستدین دخیل می‌باشند و باکتری به محیط کشت حاوی هیسیدین احتیاج دارد. اثر داروها و مواد شیمیایی در برگشت این جهش‌ها بررسی می‌شود.سپس از محیط بدون هیستیدین برای بررسی اثرات جهش زایی استفاده می‌شود.

 

 

نتایج :

نتایج بدست آمده از تست AMES نشان دهنده آن است که دارو در غلظت‌های 1/0تا 1000 میکروگرم در هر میلی لیتر که غلظت‌های رایج بررسی در آزمون AMES می‌باشد، باعث افزایش جهش‌های معکوس نمی‌شود یعنی دارو اثر موتاژنیسیته در آزمون AMES نشان نمی‌دهد.

بررسی موتاسیون غالب مرگ آور در سلول‌های نطفه موش‌ها

در این بررسی افزایش تعداد موتاسیون‌های کشنده در سلول‌های جنسی نر به عنوان محور مطالعه در نظر گرفته شده است.
به علت اثر داروها و مواد شیمیایی امکان دارد که تغییرات ژنتیکی در گامت رخ دهد که سبب مرگ زیگوت شود(Bateman Hypothesis) حیوان نر تحت تاثیر مواد مورد نظر قرار میگیرد اگر آنها دارای خاصیت موتاژنسیته باشند در اسپرماتوزوئیدهای جنس نر موتاسیون های غالب کشنده بوجود می آید واثر موتاسیون به صورت افزایش مرگ جنینی و اختلال شدید کروموزومی پدیدار می شود .

در این بررسی به تعداد زیادی موش نر دارو به صورت داخل عضله تا 100 برابر بیش از دز توصیه شده روزانه برای انسان تزریق انجام شده و در کنار هر حیوان نر 3 حیوان ماده باکره قرار گرفت و پس از 7 روز حیوانات ماده تعویض شدند، شمارش جنین های زنده و کشته شده نشان داد که دارو هیچ گونه تاثیری در ایجاد جهش‌های مرگ آوردر سلول‌های نطفه ندارد وآزمایش همراه با کنترل‌های لازم در دفعات قابل توجه تکرار شد و همین نتایج بدست آمد. "یعنی دارو اثر موتاژنیسیته ندارد "

بررسی اختلالات کروموزومی در سلول‌های مغز استخوان پستانداران

در این بررسی وضعیت ظاهری کروموزوم‌ها پس از رنگ آمیزی در مرحله متافاز در زیر میکروسکوپ بررسی قرار گرفت.
تزریق دارو به صورت یک مر تبه ای (100 برابر دز مورد استفاده در انسان) و به صورت تزریق روزانه و طولانی مدت مورد بررسی و 1 ساعت قبل از کشتن موشها کلشی‌سین به صورت داخل صفاقی تزریق شد و نمونه‌های کروموزومی از سلول‌های مغز استخوان تهیه گردید.
نتایج حاصله نشان دهنده آن است که اختلاف قابل ملاحظه آماری در سطح اختلالات کروموزومی در سلول‌های مغز استخوان موش که در معرض اثر دارو بودند در مقایسه با کنترل مشاهده نمی‌شود.

بررسی تخریب DNA بوسیله آزمون SOS کروموتست

مبنای تست براساس استفاده از سوش E.coli PQ 37 + Lac Z + ژن sfi A ( کنترل کننده رپرسورهای عمومی sos ) می‌باشد.

در این آزمایش اگر DNA آسیب ببیند ژن فوق بیان شده و پاسخ عمومی sos بوجود آمده و بیان بتاگالاکتوزیداز رخ داده و واکنش رنگی قابل اندازه گیری ایجاد می‌شود. (Quillardet ) این آزمون به صورت اتوماتیک انجام می‌شود (Lab System).
در این آزمون10 غلظت دارو به همراه کنترل‌های استاندارد تعریف شده مورد بررسی قرار گرفت و نشان داد که دارو در هیچ یک از آزمون‌ها سبب آسیب در DNA نمی شود و دارو اثر موتاسیونی نداشته و پتانسیل موتاژنیک نیز ندارد.

بررسی اثر سمی بودن دارو بر جنین

در این بررسی تعداد زیادی موش باردار به همراه گروه‌های کنترل دارو را با دز 30 مرتبه بیش از دز مورد مطالعه در انسان در زمان‌های مختلف دریافت نمودند. مرگ پیش جایگزینی و مرگ پس جایگزینی وایندکس باروری و نیز وضعیت ظاهری جنین پس از بقاء مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بافت‌های کلیه جنین‌ها نیز پس از بیوپسی مورد بررسی سلولی واقع شد. براساس نتایج بدست آمده از بررسی فوق تعداد جنین های زنده، مکان های جایگزینی، وضعیت وتعداد اجسام زرد، وزن بدن جنین، ابعاد جمجمه و وضعیت تکامل سلولی-بافتی جنین‌ها در گروه مورد اثر دارو با گروه‌های کنترل تفاوتی نداشت و ایندکس باروری تغییری نکرد و تکامل فیزیکی جنین‌ها تا زمان یک ماه پس از تولد نیز با حیوانات نرمال تفاوتی نداشت (پوشش موی سطح بدن، ظهور دندانها، باز شدن چشم، باز شدن واژن، پایین افتادن بیضه ها و ...)

بررسی اثرات آلرژیک

در این بررسی اثر دارو در حیوانات آزمایشگاهی و انسان مورد بررسی قرار گرفت و اثر دارو در تعداد زیادی خوکچه هندی در دز های 1 ، 5 و10 برابر دوز مورد استفاده در انسان به همراه کنترل‌های مناسب مورد بررسی قرار گرفت.

 عوارض جانبی

هیچ گونه عوارض جانبی جدی در اثر مصرف این دارو مشاهده نشده است.

موارد عدم مصرف

در حال حاضر با توجه به محدودیت مطالعات انجام شده تنها در بیماران باردار این دارو منع مصرف دارد و در دوران شیردهی به هیچ وجه توصیه نمی شود.

مطالعات‌ ‌توکسیکولوژی
  

 

دارو با Ferund Adjuvant مخلوط شده و تزریق شد و پس از گذشت 20 روز از تزریق تماس پوستی در پوست نواحی پشت بدن انجام شد. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که هیچ گونه واکنش‌های پوستی، اریتما، ادم، ارتشاح سلولی، نکروز و واکنش‌های حساسیت تاخیری مشاهده نشد.

داروی IMOD ثبت جهانی شد (شبکه خبر)

سرپرست گروه محققان طرح تحقیقاتی ساخت داروی ایدز در ایران گفت : افتخار می کنیم نخستین داروی کاملا گیاهی‌, موثر و بی عارضه کنترل ایدز که مشابه خارجی نیز ندارد , به نام جمهوری اسلا‌می ایران در جهان ثبت شده است .

دکتر محمد فرهادی در مراسم اعلام عمومی تولید داروی imod در جمع خبرنگاران افزود : این دارو به همت جمعی از اندیشمندان و دانشمندان ایرانی و با همکاری یک محقق روسی تولید شده و دارویی است , که سامانه دفاعی بدن را تقویت و تحریک می‌کند.
وی بابیان اینکه تولید دارو آغاز کار است اضافه کرد : ایمود فعلا به صورت تزریقی در اختیار نیازمندان قرار می گیرد ضمن اینکه این محققان شکل خوراکی آن را نیز ساخته اند , که از آن هم آثار مثبتی به دست آمده است , اما لازم است آن نیز به تایید وزارت بهداشت برسد , تا در دسترسی مردم قرار گیرد .
دکتر فرهادی ابراز امیدواری کرد : ایمود فقط به کنترل ایدز ختم نخواهد شد و در آینده در بیماری های ویروسی دیگر نیز مانند هپاتیت از آن استفاده خواهد شد .