موضوعات اصلي
2) خداوند در روز رستاخیز می گوید : ای فرزند آدم ! بیمار شدم و مرا عیادت نکردی ، گوید : خدایا چگونه تو که پروردگار جهانیانی عیادت کنم ، گوید: مگر نمی دانی که فلان بنده ی من بیمار بود و او را عیادت نکردی مگر نمی دانی که اگر او را عیادت می کردی مرا پیش او می یافتی ؟ ای فرزند آدم ! من از تو غذا خواستم و تو به من غذا ندادی. گوید : پروردگارا ! چگونه تو را که پروردگار جهانیانی غذا دهم ؟ گوید : مگر نمی دانی که فلان بنده من از تو غذا خواست و او را غذا ندادی ! مگر نمی دانی که اگر او را غذا می دادی اکنون پاداش آن را پیش من می یافتی. 3) آبرویتان را به وسیله اموالتان حفظ کنید. . 4) هر کس از آبروی برادر خویش دفاع کند خدا آتش را از چهره ی وی باز دارد. 5) هر که در غیاب برادرش از آبروی وی دفاع کند ، بر خدا واجب است که او را از جهنم مصون دارد.
1) مسلمان آیینه مسلمان است، وقتی چیزی در او دید باید برطرف نماید.
ای فرزند آدم ! از تو آب خواستم به من آب ندادی . گوید : پروردگارا ! چگونه تو را که پروردگار جهانیانی آب دهم ؟ گوید فلان بنده ی من از توآب خواست به او آب ندادی اگر به او آب می دادی اکنون پاداش آن را نزد من می یافتی.
6) بهترین شما کسی نیست که دنیا ی خود را برای آخرت خود واگذارد و نه آخرت خویش را برای دنیا واگذارد باید از هر دو بهره بگیرد که دنیا وسیله رسیدن به آخرت است و سربار مردم نباشید.
7) دنیای خویش را اصلاح کنید و برای آخرت خویش بکوشید چنانچه که فردا خواهید مرد.
8) پشیمان تر از همه مردم در روز قیامت کسی است که آخرت خود را به دنیا ی دیگری فروخته باست.
9) بهترین شما کسی است که آخرت خود را برای دنیا از دست ندهد و دنیای خود را برای آخرت از دست ندهد و سربار مردم نباشد.
10) ای مردم خدای شما یکی و پدر شما یکی است همه فرزندان آدمید وئ آدم از خاک است هر کس از شما پرهیزکارتر است پیش خدا بزرگوارتراست. عربی برعجمی جز پرهیزکاری امتیاز ندارد.
11)اگر به اندازه کوه احد طلا داشتم دوست داشتم پس از سه روز چیزی از آن نزد من نباشد مگر چیزی که برای قرض ذخیره کرده باشم.
12) نیکی به خوبی لباس و ظاهر نیست بلکه نیکی به آرامش و وقار است .
13) زیان کار ترین مردم آن کسی است که عمری را به آرزو گذراند و روزگار، وی را به منظورش نرسانده باشد و از دنیا بی توشه بیرون رود و در پیشگاه خداوند دلیل نداشته باشد .
14) برامت خویش بیش از هر چیز از هوس و آرزوی دراز بپرهیزید که موجب هلاکت امتها است.
15) ان که در دنیا مردم را بیشتر آزار دهد، در روز رستاخیز پیش خدا از همه ی مردم عذاب وی سخت تر است.
16) کسی که از گناه توبه کند چنان است که گناه نکرده باشد و کسی که از گناه آمرزش طلبد و باز مرتکب آن شود چنان است که پروردگار خویش را به مسخره کند و هر که مسلمانی را آزار رساند گناهش به اندازه نخلستانها ست .
17) هر که مسلمانی را آزار کند مرا آزرده و هر که مرا آزار کند خدا را آزار داده است .
18) روا نست که مومنی به برادر خویش به تندی نظر کند که مایه ی آزار او شود.
19) خداوند بنده ای را که هنگام خرید و فروش و هنگام پردات و دریافت آسان گیر است را دوست دارد.
20) خداوند شخص آسان گیر آزاده را دوست دارد.
21) تعلیم دهید و سهل گیری و سخت مگیرید. گشاده رویی کنید و خشونت مکنید و چون یکی از شما خشمگین شود خاموش ماند.
22) هر که آسان گیر و نرم خو باشد خدا او را به جهنم حرام کند.
23) با کسان سهل انگاری کن تا با تو سهل انگاری کنند.
24) خداوند به حکمت و فضل خویش، آسایش و شادی را در یقیین و رضا قرار داده و غم و اندوه را در تردید و غضب ودیعه نهاده است.
25) در موقع آسایش خدا را بشناس تا در موقع سختی تو را بشناسد.
26) سرکشی، آفت شجاعت است--- تفاخر، آفت شرافت است --- منّت ، آفت بخشش است --- خود پسندی، آفت زیبایی است --- دروغ ، آفت سخن گفتن است --- فراموشی، آفت دانش است --- سفاهت ، آفت بردباری است --- اسراف آفت بخشش است --- هوس آفت دین است.
27) در باره مخلوقات خدا تفکر کنید و ردباره ذات خدا تفکر نکنید که هلاک خواهید شد.
28) از جمله لوازم آمرزش، ادای سلام و نیکی کلام است.
29) از جمله لوازم آمرزش این است که برادر مومن خود را خرسند سازی.
30 ) چه خوب است که آدم گاهی خلوت کند و گناهان خود را به یاد آورد و از خدا آمرزش خواهد.
31) چون خدا پشیمانی بنده ای را از گناهی بداند پیش از آنکه آمرزش بخواهد وی را بیامرزد.
32) هر که گناهش او را دلتنگ کند، آمرزیده شود اگر چه آمرزش نخواهد.
33) دانش بیاموزید و با دانش، وقار و آرامش آموزید و نسبت به آموزگار خویش فروتن باشید.
34) دانشمندی که از علم او استفاده شود از هزار عابد بهتر است.
35) وقتی خداوند بنده ای را دوست دارد، وی را مبتلا سازد تا تضرع او را بشنود.
36) وقتی بنده ای در عمل کوتاهی کند، خداوند او را به غم مبتلا سازد.
37) خداوند بنده ی مومن خود را به معرض مبتلا می کند تا گناهان او را بریزد.
38) خدا آنسانی را که چیزی از ما بشنود و همانطور که شنیده به دیگران برساند، یاری کند.
39) چه نیکو عطایی است سخن حقّی که بشنوی و به برادر مومن خویش برسانی.
40) خداوند کمک را به قدر احتیاج نازل می سازد و صبر را به اندازه بلا می دهد.
41) هر که میان روی کند فقیر نشود.
42) وقتی حکم می کنید به عدل رفتار کنید و وقتی سخن می گویید نیک گویید زیرا خداوند نیک است و نیکو کاران را دوست دارد.
43) نیکی آن است که خدا را چنان پرستش کنی که گویی او را می بینی اگر تو او را نمی بینی ، او تو را می بیند.
44) خداوند نیکو کار است شما نیز نیکویی کنید.
45) احمق به واسطه حماقت ، بیشتر از بدکار گناه می کند.
46) ایمان خویش را خالص کن تا اندک عبادت تو را کفایت کند.
47) خداوند از عبادات جز آنچه که خاصّ او با شد و به خاطر او انجام گیرد نمیپذیرد.
48) هر کس از شما اخلاقش نیک تر ، ایمانش بهتر.
49) مال شما به همه نمی رسد پس با اخلاق خود همه را خرسند کنید.
50) خوش اخلاقی گناه را محو می کند چنانچه که آفتاب یخ را ذوب می کند.
51)از همه مردم ایمان آن کس کامل تر است که اخلاقش نیک تر است و با کسان خود بهتر رفتار می کند.
52) بد گویی و بدزبانی از صفات اسلام نیست و از همه مردم، اسلام آن کس بهتر است که اخلاقش نیکو تر است.
53) هر کس از شما خوش خلق تر است پیش من محبوب تر است.
54) هر کجا هستی از خدا بترس, به دنبال گناه ،کار نیک انجام بده ، تا آن را محو کند و با مردم خوش اخلاق و نیکو رفتار باش.
55) اخلاق خوب در ده چیز است: راستی گفتار، پای مردی در جنگ، عطای سائل، نیکی در عوض نیکی، حفظ امانت، پیوند خویشان، حمایت همسایه، حمایت دوست، مهمانداری و سرسلسله آن حیا است.
56) خداوند این دین را خاصّ خود کرده است، با دین شما جز بخشش و خوش خلقی سازگار نیست؛ دین خود را به این دو صفت آرایش دهید.
57) بنده به وسیله خوش خلقی به مقام روزه دار و نمازگزار می رسد.
58) میانه روی یک نیمه معیشت است و خوش خلقی یک نیمه دین است.
59) فقری سخت تر از نادانی نیست. مالی سودمندتر از خرد نیست. تنهایی موحش تر از خودپسندی نیست. شرفی چون نیک خویی نیست. عبادتی چون تفکر نیست.
60) اساس عقل بعد از ایمان به خدا، حیا و نیک خویی است.
61) کرامت انسان به دین اوست و مروت وی به عقل اوست و شرف وی به اخلاق اوست.
62) هر گناه نزد خدا توبه ای دارد مگر بدخویی که بدخوی از گناهی باز نگردد مگر به بدتر از آن رو کند.
63) هیچ پدری مالی بهتر از ادب نیک، به فرزند خود نداده است.
64) شش صفت را برای من تعهد کنید تا بهشت را برای شما تعهد کنم: هنگام تقسیم ارث به یکدیگر ستم مکنید، با مردم به انصاف رفتار کنید، هنگام جنگ با دشمن ترسان مباشید، در غنائم خیانت مکنید،و ظالم را از مظلوم دفع کنید.
65) هر که به دانش از دیگران پیش تر است، قیمتش بیشتر است.
66) استغفار وسیله ی محو گناهان است.
67) با استغفار هیچ گناهی کبیره نیست، و با اصرار هیچ گناهی، صغیره نیست.
68) هر که استغفار کند، خدا برای او از هر غمی گشایشی و از هر تنگنایی مفّری پدید آرد. و او را از جایی که انتظار ندارد روزی دهد.
69) هر دردی را دوایی استو دوای گناهان آمرزش خواستن است.
70) یکی از اقسام اسراف یان است که هرچه می خواهی بخوری.
71) هرکه میانه روی کند خدا بی نیازش کند و هر که اسراف کند خدا فقیرش کند و هرکه فروتنی کند خدایش بالا برد و هرکه بزرگی فروشد خدایش در هم شکند.
72) هر که یک وجب از جماعت دور شود خدا طوق مسلمانی از گردن وی بردارد.
73)محکمترین دستاویزهای اسلام این است که کسی را برای خدا دوست داری و کسی را برای خدا دشمن داری.
74) بهترین ایمان آن است مردم از تو در امان باشند و بهترین اسلام آن است که مردم از دست و زبان تو به سلامت باشند.
75)بهترین اقسام صدقه آن است که میان دو کس را اصلاح کنی.
76)می خواهید شما را از چیزی که بهتر از روزه و نماز و صدقه است خبر دهم؟ اصلاح میان افراد، زیرا فساد میان مردم مایه هلاکت است.
77) هر که روابط خویش را با خدا نیکو نماید، خداوند روابط او را با مردم به اصلاح دارد، و هر که پنهان خویش را اصلاح کند خدا ظاهرش(عیان) او را به صلاح آورد و هر که برای آخرت خویش کار کند، خدا دنیای وی را کفایت کند.
78) اطاعت هیچ کس در معصیت خدا روا نیست، اطاعت فقط در کار نیک است.
79) بهترین کارها در پیش خدا آن است که بینوایی را سیر کنند، یا قرض او را بپردازند یا زحمتی را از او دفع نمایند.
80) هر که مسلمان گرسنه ای را غذا دهد، خدا از میوه های بهشت به او بخوراند.
81) نام نیک و ملایمت و اعتدال یک جزء از بیست و چهار جزء پیغمبری است.
82) میانه روی در خرج یک نیمه معیشت است و دوستی با مردم یک نیمه عقل است و خوب پرسیدن یک نیمه دانش است.
83) هرکه مشورت کند پشیمان نشود و هر که میانه روی کند فقیر نگردد.
84) چه نیک است اعتدال هنگام بی نیازی، چه نیک است اعتدال هنگام نداری، و چه نیک است اعتدال در عبادت.
85) از افراط در کار دین بپرهیزید که پیشینیان شما از افراط در کار دین هلاک شدند.
86) هیچ کس نزد خدا از پیشوایانی که چون گوید راست گوید و چون حکم کند عدالت کند برتر نیست.
87) با کسی که تو را امین می داند به امانت رفتار کن و با کسی که به تو خیانت کرده است خیانت مکن.
88)وقتی در برادر خود سه صفت دیدی به او امیدوار باش : حیا و امانت و راستی و اگر این صفات را ندارد از او امیدی نمی توان داشت.
89) شش چیز را از طرف خود برای من تعهد کنید تا من بهشت را برای شما ها تعهد کنم : وقتی سخنی می گوئید ، راست گوئید. وقتی وعده می کنید، وفا کنید. وقتی امانت به شما سپردند، ردّ کنید (به صاحبش برگردانید) خویشتن را از آمیزشهای نا پاک حفظ کنید. چشم های خود را ] از نگاه های نا روا[ ببندید و دست خویش را ] از اعمال ناپسند[ نگه دارید.
90) به تو سفارش می کنم که در نهان و عیان پرهیزکار باشی وقتی بدی کردی نیکی کن و از کسی چیزی مخواه، امانت مگیر و میان دو کس قضاوت مکن.
91)هر که امانت ندارد ایمان ندارد و هر که پیمان نگه ندارد دین ندارد.
92)سه چیز است که هیچ کس به ترک آن مجاز نیست: نیکی با پدر و مادر مسلمان باشند یا کافر، وفای به عهد برای مسلمان یا کافر، و رد امانت مسلمان یا کافر.
93) اگر می خواهید که خدا و پیغمبر او شما را دوست بدارند وقتی امانتی به شما سپردند ردّ کنید و همین که سخن می گوئید راست گوئید و با همسایگان خود به نیکی رفتار کنید.
94) امانت موجب رزق است و خیانت باعث فقر.
95) خداوند برای این امت آسانی را پسندیده و سختی را نپسندیده است.
96) بهترین امت من دانشمندان هستند، و بهترین دانشمندان امت من دانشمندان بردبار هستند.
97) آن که به کار نیک فرمان می دهد مانند کسی است که آن را انجام می دهد.
98) لبخند زدن تو روی برادر خویش برای تو صدقه است و ترغیب به نیکی و جلوگیری از بدی صدقه است و راهنمایی کسی که راه را گم کردهاست صدقه است و دور کردن سنگ و خار و استخوان از راه برای تو صدقه است.
99) جهاد چهار قسم است: امر به معروف و نهی از منکر و راستی در موقع صبر و تنفر از فاسق.
100) امر به معروف کنید و گرچه خودتان نکنید و نهی از منکر کنید گر چه از همه آن اجتناب نکنید.
101) بهترین مردم کسانی هستند که قرآن بهتر بخوانند ودرکار دین داناتر باشند واز خدا بیشترترسند وبه نیکی بیشتر امر کنند واز بدی بیشتر جلوگیری کنند وبا خویشاوندان بیشتر نزدیک شوند.
102) هرکس از شما نا شایسته ای بیندبه دست خویش مانع آن شودواگرنتواندبه زبان مانع شود واگر نتواند به دل مانع شود که حدّاقل ایمان همین است.
103) وقتی دیدید نمی توانید چیزی را تغییر دهید صبرکنیدتا خدا آنرا تغییر دهد.
104) دومستی شما را خواهد گرفت : مستی عیش دوستی وعلاقه به نادانی درآن هنگام امر به معروف ونهی از منکر نکنید.
105) امنیت وسلامت دو نعمت است که بسیاری ازمردم درآن مغبونند.
106)هر کسی خشمی را که تواند آشکار کند ؛فروبرد، خدا وی را از امنیت وایمان سر شار کند.
107)هر که تنش سالم است ودر جماعت خویش ایمن است قوت روز خویش داردجهان سراسر مال اوست.
108)کسی به بهشت می رود که امید آن دارد وکسی از جهنم دور می ماند که از آن بیمناک باشد ،خداوند فقط به کسی رحم میکند که رحم کند.
109)هر که خاص خدا شود خدا همهء حاجات او را کفایت کند واز جایی که انتظار ندارد روزیش دهدوهر که خاص دنیا شود خدا او را به دنیا واگذارد.
110)انتظار گشایش از جانب خداوند عبادت است وهرکه به روزی اندک راضی باشد خداوند از او به عبادت اندک راضی می شود.
111)وقتی گناهان بنده فزونی گیرد وکار نیک آن قدر نداشته باشد که گناهان را جبران کند خداوند او را به غم مبتلا سازد تا گناهانش را جبران کند.
112)به زیارت قبرها برو تا آخرت را به یاد آری و مردگان را غسل بده زیرا زیرورو کردن جسد موعظه ای کامل است . بر مردگان نماز گزار،شاید بدین وسیله غمگین شوی زیرا شخص غمگین روز رستاخیز در سایه خدا در معرض همه نیکی هاست.
22) هر که آسان گیر و نرم خو باشد خدا او را به جهنم حرام کند.
23) با کسان سهل انگاری کن تا با تو سهل انگاری کنند.
24) خداوند به حکمت و فضل خویش، آسایش و شادی را در یقیین و رضا قرار داده و غم و اندوه را در تردید و غضب ودیعه نهاده است.
25) در موقع آسایش خدا را بشناس تا در موقع سختی تو را بشناسد.
26) سرکشی، آفت شجاعت است--- تفاخر، آفت شرافت است --- منّت ، آفت بخشش است --- خود پسندی، آفت زیبایی است --- دروغ ، آفت سخن گفتن است --- فراموشی، آفت دانش است --- سفاهت ، آفت بردباری است --- اسراف آفت بخشش است --- هوس آفت دین است.
27) در باره مخلوقات خدا تفکر کنید و ردباره ذات خدا تفکر نکنید که هلاک خواهید شد.
28) از جمله لوازم آمرزش، ادای سلام و نیکی کلام است.
29) از جمله لوازم آمرزش این است که برادر مومن خود را خرسند سازی.
30 ) چه خوب است که آدم گاهی خلوت کند و گناهان خود را به یاد آورد و از خدا آمرزش خواهد.
31) چون خدا پشیمانی بنده ای را از گناهی بداند پیش از آنکه آمرزش بخواهد وی را بیامرزد.
32) هر که گناهش او را دلتنگ کند، آمرزیده شود اگر چه آمرزش نخواهد.
33) دانش بیاموزید و با دانش، وقار و آرامش آموزید و نسبت به آموزگار خویش فروتن باشید.
34) دانشمندی که از علم او استفاده شود از هزار عابد بهتر است.
35) وقتی خداوند بنده ای را دوست دارد، وی را مبتلا سازد تا تضرع او را بشنود.
36) وقتی بنده ای در عمل کوتاهی کند، خداوند او را به غم مبتلا سازد.
37) خداوند بنده ی مومن خود را به معرض مبتلا می کند تا گناهان او را بریزد.
38) خدا آنسانی را که چیزی از ما بشنود و همانطور که شنیده به دیگران برساند، یاری کند.
39) چه نیکو عطایی است سخن حقّی که بشنوی و به برادر مومن خویش برسانی.
40) خداوند کمک را به قدر احتیاج نازل می سازد و صبر را به اندازه بلا می دهد.
41) هر که میان روی کند فقیر نشود.
42) وقتی حکم می کنید به عدل رفتار کنید و وقتی سخن می گویید نیک گویید زیرا خداوند نیک است و نیکو کاران را دوست دارد.
43) نیکی آن است که خدا را چنان پرستش کنی که گویی او را می بینی اگر تو او را نمی بینی ، او تو را می بیند.
44) خداوند نیکو کار است شما نیز نیکویی کنید.
45) احمق به واسطه حماقت ، بیشتر از بدکار گناه می کند.
46) ایمان خویش را خالص کن تا اندک عبادت تو را کفایت کند.
47) خداوند از عبادات جز آنچه که خاصّ او با شد و به خاطر او انجام گیرد نمیپذیرد.
48) هر کس از شما اخلاقش نیک تر ، ایمانش بهتر.
49) مال شما به همه نمی رسد پس با اخلاق خود همه را خرسند کنید.
50) خوش اخلاقی گناه را محو می کند چنانچه که آفتاب یخ را ذوب می کند.
51)از همه مردم ایمان آن کس کامل تر است که اخلاقش نیک تر است و با کسان خود بهتر رفتار می کند.
52) بد گویی و بدزبانی از صفات اسلام نیست و از همه مردم، اسلام آن کس بهتر است که اخلاقش نیکو تر است.
53) هر کس از شما خوش خلق تر است پیش من محبوب تر است.
54) هر کجا هستی از خدا بترس, به دنبال گناه ،کار نیک انجام بده ، تا آن را محو کند و با مردم خوش اخلاق و نیکو رفتار باش.
55) اخلاق خوب در ده چیز است: راستی گفتار، پای مردی در جنگ، عطای سائل، نیکی در عوض نیکی، حفظ امانت، پیوند خویشان، حمایت همسایه، حمایت دوست، مهمانداری و سرسلسله آن حیا است.
56) خداوند این دین را خاصّ خود کرده است، با دین شما جز بخشش و خوش خلقی سازگار نیست؛ دین خود را به این دو صفت آرایش دهید.
57) بنده به وسیله خوش خلقی به مقام روزه دار و نمازگزار می رسد.
58) میانه روی یک نیمه معیشت است و خوش خلقی یک نیمه دین است.
59) فقری سخت تر از نادانی نیست. مالی سودمندتر از خرد نیست. تنهایی موحش تر از خودپسندی نیست. شرفی چون نیک خویی نیست. عبادتی چون تفکر نیست.
60) اساس عقل بعد از ایمان به خدا، حیا و نیک خویی است.
61) کرامت انسان به دین اوست و مروت وی به عقل اوست و شرف وی به اخلاق اوست.
62) هر گناه نزد خدا توبه ای دارد مگر بدخویی که بدخوی از گناهی باز نگردد مگر به بدتر از آن رو کند.
63) هیچ پدری مالی بهتر از ادب نیک، به فرزند خود نداده است.
64) شش صفت را برای من تعهد کنید تا بهشت را برای شما تعهد کنم: هنگام تقسیم ارث به یکدیگر ستم مکنید، با مردم به انصاف رفتار کنید، هنگام جنگ با دشمن ترسان مباشید، در غنائم خیانت مکنید،و ظالم را از مظلوم دفع کنید.
65) هر که به دانش از دیگران پیش تر است، قیمتش بیشتر است.
66) استغفار وسیله ی محو گناهان است.
67) با استغفار هیچ گناهی کبیره نیست، و با اصرار هیچ گناهی، صغیره نیست.
68) هر که استغفار کند، خدا برای او از هر غمی گشایشی و از هر تنگنایی مفّری پدید آرد. و او را از جایی که انتظار ندارد روزی دهد.
69) هر دردی را دوایی استو دوای گناهان آمرزش خواستن است.
70) یکی از اقسام اسراف یان است که هرچه می خواهی بخوری.
71) هرکه میانه روی کند خدا بی نیازش کند و هر که اسراف کند خدا فقیرش کند و هرکه فروتنی کند خدایش بالا برد و هرکه بزرگی فروشد خدایش در هم شکند.
72) هر که یک وجب از جماعت دور شود خدا طوق مسلمانی از گردن وی بردارد.
73)محکمترین دستاویزهای اسلام این است که کسی را برای خدا دوست داری و کسی را برای خدا دشمن داری.
74) بهترین ایمان آن است مردم از تو در امان باشند و بهترین اسلام آن است که مردم از دست و زبان تو به سلامت باشند.
75)بهترین اقسام صدقه آن است که میان دو کس را اصلاح کنی.
76)می خواهید شما را از چیزی که بهتر از روزه و نماز و صدقه است خبر دهم؟ اصلاح میان افراد، زیرا فساد میان مردم مایه هلاکت است.
77) هر که روابط خویش را با خدا نیکو نماید، خداوند روابط او را با مردم به اصلاح دارد، و هر که پنهان خویش را اصلاح کند خدا ظاهرش(عیان) او را به صلاح آورد و هر که برای آخرت خویش کار کند، خدا دنیای وی را کفایت کند.
78) اطاعت هیچ کس در معصیت خدا روا نیست، اطاعت فقط در کار نیک است.
79) بهترین کارها در پیش خدا آن است که بینوایی را سیر کنند، یا قرض او را بپردازند یا زحمتی را از او دفع نمایند.
80) هر که مسلمان گرسنه ای را غذا دهد، خدا از میوه های بهشت به او بخوراند.
81) نام نیک و ملایمت و اعتدال یک جزء از بیست و چهار جزء پیغمبری است.
82) میانه روی در خرج یک نیمه معیشت است و دوستی با مردم یک نیمه عقل است و خوب پرسیدن یک نیمه دانش است.
83) هرکه مشورت کند پشیمان نشود و هر که میانه روی کند فقیر نگردد.
84) چه نیک است اعتدال هنگام بی نیازی، چه نیک است اعتدال هنگام نداری، و چه نیک است اعتدال در عبادت.
85) از افراط در کار دین بپرهیزید که پیشینیان شما از افراط در کار دین هلاک شدند.
86) هیچ کس نزد خدا از پیشوایانی که چون گوید راست گوید و چون حکم کند عدالت کند برتر نیست.
87) با کسی که تو را امین می داند به امانت رفتار کن و با کسی که به تو خیانت کرده است خیانت مکن.
88)وقتی در برادر خود سه صفت دیدی به او امیدوار باش : حیا و امانت و راستی و اگر این صفات را ندارد از او امیدی نمی توان داشت.
89) شش چیز را از طرف خود برای من تعهد کنید تا من بهشت را برای شما ها تعهد کنم : وقتی سخنی می گوئید ، راست گوئید. وقتی وعده می کنید، وفا کنید. وقتی امانت به شما سپردند، ردّ کنید (به صاحبش برگردانید) خویشتن را از آمیزشهای نا پاک حفظ کنید. چشم های خود را ] از نگاه های نا روا[ ببندید و دست خویش را ] از اعمال ناپسند[ نگه دارید.
90) به تو سفارش می کنم که در نهان و عیان پرهیزکار باشی وقتی بدی کردی نیکی کن و از کسی چیزی مخواه، امانت مگیر و میان دو کس قضاوت مکن.
91)هر که امانت ندارد ایمان ندارد و هر که پیمان نگه ندارد دین ندارد.
92)سه چیز است که هیچ کس به ترک آن مجاز نیست: نیکی با پدر و مادر مسلمان باشند یا کافر، وفای به عهد برای مسلمان یا کافر، و رد امانت مسلمان یا کافر.
93) اگر می خواهید که خدا و پیغمبر او شما را دوست بدارند وقتی امانتی به شما سپردند ردّ کنید و همین که سخن می گوئید راست گوئید و با همسایگان خود به نیکی رفتار کنید.
94) امانت موجب رزق است و خیانت باعث فقر.
95) خداوند برای این امت آسانی را پسندیده و سختی را نپسندیده است.
96) بهترین امت من دانشمندان هستند، و بهترین دانشمندان امت من دانشمندان بردبار هستند.
97) آن که به کار نیک فرمان می دهد مانند کسی است که آن را انجام می دهد.
98) لبخند زدن تو روی برادر خویش برای تو صدقه است و ترغیب به نیکی و جلوگیری از بدی صدقه است و راهنمایی کسی که راه را گم کردهاست صدقه است و دور کردن سنگ و خار و استخوان از راه برای تو صدقه است.
99) جهاد چهار قسم است: امر به معروف و نهی از منکر و راستی در موقع صبر و تنفر از فاسق.
100) امر به معروف کنید و گرچه خودتان نکنید و نهی از منکر کنید گر چه از همه آن اجتناب نکنید.
101) بهترین مردم کسانی هستند که قرآن بهتر بخوانند ودرکار دین داناتر باشند واز خدا بیشترترسند وبه نیکی بیشتر امر کنند واز بدی بیشتر جلوگیری کنند وبا خویشاوندان بیشتر نزدیک شوند.
102) هرکس از شما نا شایسته ای بیندبه دست خویش مانع آن شودواگرنتواندبه زبان مانع شود واگر نتواند به دل مانع شود که حدّاقل ایمان همین است.
103) وقتی دیدید نمی توانید چیزی را تغییر دهید صبرکنیدتا خدا آنرا تغییر دهد.
104) دومستی شما را خواهد گرفت : مستی عیش دوستی وعلاقه به نادانی درآن هنگام امر به معروف ونهی از منکر نکنید.
105) امنیت وسلامت دو نعمت است که بسیاری ازمردم درآن مغبونند.
106)هر کسی خشمی را که تواند آشکار کند ؛فروبرد، خدا وی را از امنیت وایمان سر شار کند.
107)هر که تنش سالم است ودر جماعت خویش ایمن است قوت روز خویش داردجهان سراسر مال اوست.
108)کسی به بهشت می رود که امید آن دارد وکسی از جهنم دور می ماند که از آن بیمناک باشد ،خداوند فقط به کسی رحم میکند که رحم کند.
109)هر که خاص خدا شود خدا همهء حاجات او را کفایت کند واز جایی که انتظار ندارد روزیش دهدوهر که خاص دنیا شود خدا او را به دنیا واگذارد.
110)انتظار گشایش از جانب خداوند عبادت است وهرکه به روزی اندک راضی باشد خداوند از او به عبادت اندک راضی می شود.
111)وقتی گناهان بنده فزونی گیرد وکار نیک آن قدر نداشته باشد که گناهان را جبران کند خداوند او را به غم مبتلا سازد تا گناهانش را جبران کند.
112)به زیارت قبرها برو تا آخرت را به یاد آری و مردگان را غسل بده زیرا زیرورو کردن جسد موعظه ای کامل است . بر مردگان نماز گزار،شاید بدین وسیله غمگین شوی زیرا شخص غمگین روز رستاخیز در سایه خدا در معرض همه نیکی هاست.
