روز ملی فناوری هسته ای

مراسم روز ملى فناورى هسته اى، امروز(20 فروردین) با حضور شخصیت هاى كشورى و لشگرى، چهره هاى سیاسى و علمى و مقامات و دانشمندان هسته اى كشور برگزار مى شود.

این مراسم به میزبانى سازمان انرژى اتمى در محل مركز همایش هاى بین المللى صدا و سیما برگزار خواهد شد. 20 فروردین سال 1385 خبر دستیابى ایران به فناورى غنى سازى اورانیوم و راه اندازى یك زنجیره كامل غنى سازى توسط سانتریفیوژ هاى ساخت ایران اعلام شد و در پی این موفقیت دانشمندان و متخصصان كشورمان در دستیابی به نسل جدیدی از سانتریفیو‌ژها در ایران و اعلام آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، كشورمان در زمره كشورهای صاحب تكنولوژی در غنی‌سازی اورانیوم محسوب می‌شود.

 

این مراسم باشكوه در مشهد مقدس و جوار بارگاه ملكوتى ثامن الحجج (ع) برگزار شد و پس از آن با تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى، به پاس قدردانى از تلاش هاى افتخار آفرین دانشمندان جوان ایرانى در دستیابى كشور به فناورى صلح آمیز هسته اى، 20 فروردین در تقویم رسمى ایرانیان «روز ملى فناورى هسته اى» نام گرفت. سال گذشته در این روز دكتر محمود احمدى نژاد رئیس جمهور در محل سایت هسته اى نطنز و در مراسم روز ملى فناورى هسته اى خبر ورود ایران به مرحله تولید صنعتى سوخت هسته اى را اعلام كرد، این توانایى استراتژیك كه به تأیید كارشناسان و بازرسان آژانس انرژى اتمى نیز رسیده، ایران را در زمره كشورهاى هسته اى جهان قرار داده است. انتظار مى رود دكتر احمدى نژاد رئیس جمهور و مهندس رضا آقازاده معاون وى و رئیس سازمان انرژى اتمى سخنرانان مراسم امسال روز ملى فناورى هسته اى باشند.

همچنین محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، دیروز تاکید کرد که آمریکا و کشورهای ‏اروپایی 3 هزار سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم در اختیار داشته باشد را پذیرفته اند، اما افزود که تولید ‏سوخت اتمی با زمانبندی ایران و به هر نحو که این کشور بخواهد ادامه خواهد داشت و این کشور هیچ گونه ‏محدودیتی را از سوی مجامع بین المللی نمی پذیرد.

همچنین دکتر فیروزآبادی رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ضمن تبریک این روز گفت: امروز هدف گیری آمریکایی ها در برچیدن فن آوری هسته ای ایران و محروم ساختن ملت ما از حقوق مسلم خود، به شکست انجامیده است و نایل آمدن ایران به مرحله ای شکوهمند و شکوفا از صنعتی شدن برای سردمداران آنان بسیار سخت شده است.

وی افزود: پیروزی بزرگ هسته ای ایران، حاصل تدبیر و درایت مقام معظم رهبری، رویکرد هوشمندانه مسئولین نظام و دولت شجاع و خدمتگزار و مقاومت و ایستادگی عموم ایرانیان در دفاع از حقوق مسلم خود و همچنین بی اعتنایی آنان به تهدیدات و تحریم های اعمال شده از سوی بعضی قدرت های بزرگ  بوده است.

وی در پایان با اشاره به اهمیت این روز و تجلیل از مقاومت و پایداری ملت ایران و نخبگان و دانشمندان جوان هسته ای که با انگیزه و ایمان راسخ خود پیشرفت و تسریع فرآیند توسعه کشور را رقم زده اند گفت: به یاری خداوند متعال نیروهای مسلح پابه پای ملت با ایمان و انقلابی و مصمم ایران و مسئولین هوشمند نظام و دولت محبوب گام برداشته و در سال نوآوری و شکوفایی،فتنه های دشمنان را ناکام و آنان را از پیگیری خط توطئه و تهدید پشیمان خواهند کرد. 

فرآیند غنی‌سازی اورانیوم و روش‌ سانتریفیوژ

در اورانیوم طبیعی كه از فرایند تصفیه به دست می‌آید، تنها حدود 7/0 درصد ایزوتوپ اورانیوم 235 وجود دارد و بقیه آن را ایزوتوپ اورانیوم 238 و سایر ایزوتوپ‌ها تشكیل می‌دهند. از سوی دیگر بیش از 90% راكتورهای قدرت جهان كه راكتورهای آبی هستند، به اورانیوم غنی‌شده نیاز دارند. بنابراین ضروری است كه نسبت اورانیوم 235 موجود در اورانیوم طبیعی به وسیله فن‌آوری غنی‌سازی افزایش یابد.

جداسازی عناصر با وزن مخصوص‌های متفاوت در صنایع شیمیایی فن نسبتا ساده‌ای است و روش‌های مختلفی برای ایجاد جداسازی وجود داشته و به كار گرفته می‌شود. اشكال اساسی غنی‌سازی اورانیوم آن است كه تفاوت جرم اورانیوم 235 و 238 اندك است. در نتیجه استفاده از فن‌آوری‌های معمولی امكان پذیر نیست و باید به فناوری‌های پیچیده با هزینه بسیار بالاتر روی آورد.

غنی‌سازی اورانیوم از جنگ جهانی دوم مورد توجه و استفاده قرار گرفت و كارخانجات عظیمی به خصوص در كشورهای آمریكا و شوروی سابق برپا شد.

روش‌های مهمی كه تاكنون برای غنی‌سازی به كار گرفته شده است، عبارتند از: روش الكترومغناطیسی، روش پخش گازی، روش سانتریفیوژ و روش لیزر. البته از روش‌های شیمیایی و آیرودینامیك نیز برای غنی‌سازی استفاده می‌شود. در اینجا غنی‌سازی از طریق سانتریفیوژ به اختصار توضیح داده خواهد شد.

* روش سانتریفیوژ (Centrifuge) ابتدا در كشورهای هلند، آلمان و انگلستان توسعه یافت و با وجود اینكه هنوز هم این سه كشور مهمترین استفاده كنندگان از این روش هستند، چند كشور دیگر نیز بهره‌برداری از این روش را آغاز كرده‌اند. این روش بر این پایه قرار دارد كه اگر گازی محتوی دو ایزوتوپ با جرم‌های متفاوت را در محفظه‌ای قرار داده و یك حركت دورانی سریع در آن ایجاد كنیم، نیروی گریز از مركز كه با جرم متناسب است، موجب می‌شود كه گاز با ایزوتوپ سنگین‌تر بیشتر به طرف جدار پیرامونی محفظه رانده شود تا گاز با ایزوتوپ سبك‌تر، بنابراین در لوله‌ای كه گاز را از ناحیه مركزی سانتریفیوژ خارج می‌كند، نسبت ایزوتوپ 235 اندكی بیش از گازی است كه از ناحیه جداری به وسیله لوله خارج می‌شود. با استفاده هزاران دستگاه سانتریفیوژ كه پشت سر هم قرار گرفته‌اند و هر یك گاز هگزا فلورور را اندكی غنی می‌كنند،‌ می‌توان به غنای دلخواه دست یافت.

در سال 2004، كشورهای انگلستان، آلمان و هلند، مهمترین استفاده كنندگان از روش سانتریفیوژ بودند. كشورهایی كه تاسیسات غنی‌سازی ندارند برای برآوردن نیازهای خود از خدمات كشورهای دارنده این تكنولوژی استفاده می‌كنند. یك كارخانه غنی‌سازی، كپسول‌های محتوی هگزافلورور طبیعی را دریافت و كپسول محتوی هگزافلورور غنی‌شده را همراه با پسمان‌های آن به مشتری باز می‌گرداند.»