تحليل زلزله بم از ديد کارشناسان

يک کارشناس در مورد شهر ويران شده بم گفت بسياری در زلزله بم تنها به اين دليل مردند که ساختمان ها با شيوه های نامناسب ساخته شده و مقررات صحيح وجود ندارد.

درايران ، مثل بسياری از کشورهای در حال توسعه ، زلزله هايی که ميتوان از آنها جان سالم بدربرد، اغلب به علت آنکه ساختمان ها بر سر مردم فرو ميريزند ، به تراژدی انسانی در مقياس وسيع تبديل ميشود.

دو روز قبل از کريسمس زلزله ای به مقياس مشابه زلزله ايران در کاليفرنيا روی داد، ولی به علت شيوه های بشدت ايمن تر ساختمانی ، تنها سه نفر مردند.

بم برعکس فاجعه ای بود که انتظارش ميرفت. تلاش برای توسعه صنعتی در يک منطقه کشاورزی عقب مانده باعث رشد جمعيت و کاهش مسکن شده بود، و ساختمان سازان محلی سعی کردند اين نياز را با خانه های ارزان و بساز بفروشی ، يا با اضافه کردن طبقات جديد به خانه های موجود پاسخ گويند.

پرفسور محسن ابو ترابی از بخش معماری دانشگاه بيرمنگام که در بم کار کرده است ميگويد" بسياری از ساختمان هابه علت ضعيف بودن( حتی ) بدون زلزله فرو ميريخت. "

" مقررات ساختمان سازی وجود دارد، ولی به جز درمورد ساختمان های بلند، به اجرا درنمی آيد. مردم به شدت نياز به مسکن دارند به اين جهت مقامات قوانين ساختمان سازی مربوط به زلزله را ناديده ميگيرند. "

کار ساختمان سازی در بسياری از موارد بوسيله خود صاحب ملک انجام ميگيرد و از کارگران محلی فاقد تخصص استفاده ميشود.

اين متخصص همچنين گفت تحقيقات کمی در مورد تکنيک های کم هزينه برای حفاظت از ساختمان ها در منطقه زلزله خيز صورت گرفته است.

مصالح ساختمانی اغلب حتی برای مصارف عادی نامناسب است چه برسد برای استفاده دريک منطقه زلزله خيز. ساختمان های نمونه وار آجری است که با گل و آهک به هم چسبانده ميشود.

پروفسور ابوترابی گفت :"در آخرين سفرم به ايران من دو آجر را بهم زدم و آنها به پودر تبديل شدند. تقاضا برای مصالح آنقدر بالاست که سازندگان به هيچ استانداردی متعهد نيستند. بهای سيمان بسيار بالاست، بنابراين آنها از آن زياد استفاده نميکنند. "

او ميگويددر خانه ها ی نواحی زلزله خيز بايد از سقف های سبک استفاده شود که به طوربهم فشرده به هم وصل ميشوند. ولی ساختمان سازان در بم عمدتاسقف حلبی را ? که مناسب است ? به علت کمبود عرضه و اين باورکه دوام ندارد رها کرده اند و به جايش از مصالح صنعتی که خواص اش را نميدانند استفاده ميکنند. نتيجه اين امر سقف هاو پشت بام های کشنده است.

بسياری از بام ها با تير آهن که بين طاق های آجری سنتی کار گذاشته شده ، نگهداری ميشوند. روی آن ها يک لايه بتونی که آب از آن نفوذ نکند گذاشته ميشود.

پروفسور ابوترابی در ادامه ميگويد " انتهای تير آهن ها آزادنه درون ديوار قرار دارند، بنابراين با هر تکانی که روی دهد تمام بام فرو ميريزد."

اگر چه بم تعداد کمی ساختمان بلند داشت، در سالهای اخير بهای بالای زمين بسياری از خانواده ها را تشويق کرد که استيل سنتی خانه های يک طبقه ، با اطاق های دور يک حياط را رها کرده وبه ساختمان های دو يا سه طبقه روی بياورند، امری که به ابعاد خطر درصورت وقوع زلزله افزود.

پروفسور ابوترابی ميگويد" آنها ممکن است بعد از فاجعه سياست هايی اتخاذ کنند، ولی هرگز اين سياست ها به اجرا در نخواهد آمد. آنهاشش ماه بعد از يک فاجعه آنرا فراموش ميکنند- و حادثه دو باره روی ميدهد."